نان گراني سيمان در سفره قاچاقچيان

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نان گراني سيمان در سفره قاچاقچيان

عرضه‌و تقاضا- محمد هيراد حاتمي:
افزايش بهاي سوخت شرايطي را فراهم آورده تا هزينه‌هاي توليد كارخانه‌هاي توليدكننده سيمان به شدت افزايش يابد.

هنگامي كه قيمت نفت مرزهاي 130 دلاري را شكست، مردان دولت نهم بانگ شادماني سردادند چراكه آنان خود را در مواجه با دلارهاي نفتي ديدند كه فرصت‌هاي جديدي را براي واردات كالاهاي مصرفي مهيا مي‌ساخت ولي افزايش قيمت نفت چندان هم خوش يمن نبود چراكه چند روزي پس از برگزاري جشن گراني در ميان كشورهاي صادركننده نفت اخباري پيرامون رشد بهاي سوخت كارخانه‌هاي توليدكننده محصولات گوناگون روي خروجي خبرگزاري‌هاي بين‌المللي قرار گرفت.

بهاي مواد غذايي نيز افزايش جديدي را تجربه كرده بودند. تبديل محصولات كشاورزي به الكل به‌عنوان سوخت جايگزين كارخانه‌ها زمينه‌ها را براي بحراني جديد مهيا ساخته بود ولي اوضاع هنوز آنقدرها خراب نشده بود تا دولتمردان ايراني نيز احساس خطر كنند.

گذر از روزهاي پاياني بهار و آغاز فصل ساخت و سازهاي شهري اما سرفصل تازه‌اي در بازار به شمار مي‌آمد. تقاضا براي كالاهاي ساختماني افزايش يافته بود و به موازات آن قيمت‌ها نيز مسير صعودي را پيش گرفته بودند. كارخانه‌هاي توليدكننده براي تامين سوخت مورد نياز خود هزينه‌هاي چند برابري را مي‌پرداختند.

همين جريان نيز مقدمات را براي افزايش بهاي تمام شده كالاهاي توليدي آنان به وجود آورد. رشد قيمت سيمان مصادف شد با گمانه زني‌هاي دولت در مورد خروج اين كالاي پرمصرف از سبد حمايتي. سرنوشت طرح خروج سيمان از سبد كالاهاي حمايتي هرچند كه سرانجامي نيافت ولي مقدمات را براي رشد قيمت سيمان مهيا كرد.

خروج سيمان از سبد كالاهاي حمايتي در شرايطي مطرح مي‌شود كه معاون وزيربازرگاني چنين اتفاقي را به صراحت رد كرده بود. اما به موازات او وزيرصنايع تاريخ خروج سيمان از سبد كالاهاي حمايتي را نيز عنوان كرده بود. معاون وزير بازرگاني درخصوص وعده محرابيان براي خروج سيمان در خرداد ماه 87 مي‌گويد: در اين خصوص اطلاعي ندارم ولي با بهره‌برداري از چند طرح سيماني توسط وزارت صنايع اميدوارم وضعيت توليد بهتر شود و در آينده نزديك به نقطه تعادل برسيم.

او در مورد افزايش بهاي سوخت و تاثير آن برقيمت نهايي سيمان نيز چنين اظهار عقيده مي‌كند: مشكلات سوخت، تعميرات كارخانه‌هاي سيمان و ديگر مسائل، ميزان توليد سيمان را در نوسان قرار مي‌دهد و همين امر باعث مي‌شود تا نتوانيم به‌طور قطع زمان خروج سيمان از سبد را تعيين كنيم.

مفتح ادامه داد: اگر ميزان سيمان توليد شده به اندازه بازار مصرف باشد، دليلي نخواهد داشت كه سيمان در سبد حمايتي دولت باشد در غيراين صورت خروج سيمان از سبد حمايتي باعث آشوب در بازار مي‌شود.

پس از واكنش مفتح و ميركاظمي در مورد جلوگيري از خروج سيمان از سبد كالاهاي حمايتي، محرابيان نيز خود را به آراي آنان همراه ساخت و برخلاف اظهار نظرهاي گذشته خود پيرامون اين جريان چنين ابراز عقيده كرد: «خبري از آزادسازي سيمان ندارم.»
سه گانه مفتح، ميركاظمي و محرابيان همچنان سرگرم اظهار نظر دور مورد آينده قيمت‌ها بودند كه بازهم خبر رسيد سيمان براي چندين بار متوالي در بهار گران شده است.

هنوز موسوم ساخت و سازهاي تابستاني آغاز نشده كه دوره تازه گراني‌ها در بازار رخ عيان كرده است. فعالان بازار نقل مي‌كنند كه قيمت سيمان آزاد رشد بيش از 30 درصدي را تجربه مي‌كند تا همزمان با افزايش بهاي تيرآهن، هزينه‌هاي ساخت و ساز نيز دوره تازه از گراني‌ها را شاهد باشد. گراني سيمان در شرايطي رخ مي‌دهد كه دولت به 5 وزارتخانه خود مجوزي براي واردات سيمان اعطا كرده است. مردان اقتصادي دولت براين باورند كه واردات سيمان توسط اين 5 وزارتخانه دولتي ميزان تقاضاي سيمان در بازار را كاهش مي‌دهد و به‌دنبال آن زمينه‌ها براي كاهش قيمت‌هاي مهيا مي‌شود. اما گراني سيمان در دوراني رخ مي‌دهد كه مردان وزارت بازرگاني و صنايع و معادن هنوز در مورد خروج يا بقاي سيمان در سبد كالاهاي حمايتي به توافقي نرسيده‌اند.

چندي پيش وزيرصنايع و معادن وعده داده بود كه سيمان تا روزهاي ابتدايي خردادماه از سيد كالاهاي حمايتي خارج خواهد شد ولي نقل قول‌هاي محرابيان چندان هم با واقعيت همخوان نبود چرا كه سيمان همچنان در سبد كالاهاي حمايتي باقي ماند تا گمانه‌زني‌هاي جوان‌ترين وزير كابينه نهم پاياني ناخوشايند يافته باشد. گراني‌هاي سيمان نيز همزمان شد با اظهارنظرهاي متفاوت دولتمردان در مورد آينده اين كالاهاي پرمصرف.

وزارت بازرگاني به صراحت اعلام كرده كه توليدات داخل تكاپوي نياز بازار را نمي‌دهد. از سوي ديگر وزارت صنايع و معادن خبر داده كه براي خروج سيمان از سبد كالاهاي حمايتي تمام توان خود را به كار خواهد بست ولي در سوي مقابل معاون وزير بازرگاني طي هفته گذشته با اظهار نظرهاي متوالي خود خط بطلاني به خواسته‌هاي مردان وزارت صنايع كشيد.

محمدصادق مفتح خبر داد دولت براي كنترل قيمت‌ها در بازار سيمان همچنان راي به حفظ اين محصول ساختماني در سبد كالاهاي حمايتي خواهد داد. مفتح براين باوراست كه رشد بهاي سيمان نيز هنگامي به وقوع پيوست كه اخباري در مورد خروج اين كالا از سبد محصولات مورد حمايت دولت در بازار انتشار يافت. برخي منابع مطلع نقل مي‌كنند كه وزير بازرگاني به تمام معاونان خود فرمان داده تا در مورد آينده قيمت‌ها در بازار سيمان به اظهار نظر نپردازند.

او براين باوراست كه گفت‌وگوهاي بيشتر در اين مورد زمينه‌ها را براي رشد مجدد قيمت‌ها مساعد خواهد كرد. از همين روي تنها معاون داخلي وزارت بازرگاني مامور شده تا به‌صورت سربسته در مورد اثرات خروج سيمان از سبد كالاهاي حمايتي به اظهار نظر بپردازد. گراني‌ها نيز در دوراني رخ مي‌دهد كه 15 تن سيمان قاچاق در مرزهاي غربي كشور كشف شده است. مسئولان وزارت بازرگاني براين باورند كه افزايش بهاي سيمان در ميان همسايگان غربي زمينه‌ساز افزايش قاچاق اين محصول شده است. هنوز آمار دقيقي در مورد ميزان سيمان قاچاق به همسايه‌هاي غربي ايران منتشر نشده ولي برخي منابع نزديك به گمرك عددي در حدود روزانه 10 تن قاچاق سيمان را مورد تاييد قرار داده‌اند.

آنان بر اين باورند كه بخشي از توليدات كارخانه‌هاي داخلي به ‌صورت مستقيم به همسايه‌هاي غربي ايران قاچاق مي‌شود. گراني‌ها اخير نيز با اين جريان ارتباط بسياري دارد. تحليلگران بازار بر اين باورند كه افزايش دامنه قاچاق و دلواپسي‌هاي دولت در مورد آينده سيمان موجب شده تا موج جديدي از گراني‌ها ايجاد شود. اين اتفاقات نيز در شرايطي رخ مي‌دهد كه وزيرصنايع و معادن چندي پيش اعلام كرده بود: «راه‌اندازي طرح‌هاي سيماني به نحوي است كه كشور را از واردات سيمان بي‌نياز مي‌كند.» علي‌اكبر محرابيان درخصوص آخرين وضعيت توليد و مصرف سيمان در كشور گفت: بحثي كه درخصوص سيمان از ابتدا دنبال شد، نيازسنجي بازار بوده است.

بر اين اساس، وضعيت بازار و عرضه و تقاضا مورد مطالعه قرار گرفت و براين اساس، وزارت صنايع به اين نكته رسيد كه نياز به راه‌اندازي يكسري طرحهاي سيماني به سرعت در كشور حس مي‌شود تا بتوان وضعيت عرضه و تقاضا را بالانس كرد. بر همين اساس، 17 طرح نيمه تمام سيماني در كشور با پيشرفت‌هاي بالاي 60درصد شناسايي شد كه براي آنها امكان راه‌اندازي به‌صورت فوري و حداكثر ظرف 9 ماه وجود داشت. زمان‌بندي خوبي صورت گرفت و جلسات هفتگي و منظم با مجريان طرح‌ها، عوامل بانكي و ذي مدخلان برگزار شد، حتي سركشي‌هايي به سايت‌هاي سيماني نيز در دستور كار قرار گرفت.

او در حالي از نگراني‌هاي دولتي در مورد آينده قيمت سيمان اطلاع مي‌داد كه همچنان معاونان او تاكيد مي‌كنند كه افزايش قيمت سيمان خارج از عرف بازار نبوده است ولي رشد بيش از 20 درصدي قيمت‌ها نمايان مي‌سازد كه گمانه‌هاي آنان چندان با واقعيت همخواني ندارد.

تاريخ درج: 20 خرداد 1387 ساعت 13:52 تاريخ تاييد: 20 خرداد 1387 ساعت 16:28 تاريخ به روز رساني: 20 خرداد 1387 ساعت 16:24
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 241]