حواس پنجگانه بعد از 60 سالگي ضعيف مي‌شوند

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: raya10th February 2011, 08:38 AMگيرنده‌هاي حس بويايي نيز همانند گيرنده‌هاي چشايي پس از 60 ‌سالگي كاهش يافته و موجبات ضعف بويايي فرد را فراهم مي‌آورد كه در اين راستا ناتواني در يادآوري و به خاطر سپردن اسامي بوها نيز در كاهش سطح عملكرد اين حس موثر است؛ بروز اين ضعف امنيت فرد سالمند را به مخاطره مي‌اندازد. سلامت نیوز: يك متخصص سالمندان گفت: حساسيت حواس پنجگانه از جمله گيرنده‌هاي چشايي، بويايي، لامسه، بينايي و شنوايي بعد از 60 سالگي كاهش مي‌يابند. به گزارش فارس كاهش حساسيت گيرنده‌ها حسي در حواس چشايي، بويايي و لامسه نسبت به محرك‌هاي بيروني در دوره سالخوردگي بسيار متداول است و اين مسئله باعث مي‌شود تا فرد سالمند در درك مزه‌ها، بوها و پي ‌بردن به خصوصيات اشياء از طريق لمس آنها با مشكلاتي مواجه شود. شهين شهبازي، متخصص سالمندان در اين زمينه اعتقاد دارد كه بي‌توجهي اطرافيان در خصوص مشكلات حسي افراد سالمند مي‌تواند نوع روابط فرد سالخورده، امنيت، سلامت جسمي و رواني وي را با مخاطراتي همراه كند كه بر اين اساس افراد با شناخت اين محدوديت‌ها بايد تدابيري را به كار گيرند تا شخص سالمند بتواند از حواس خود به شكل صحيح‌تري استفاده كند. در خصوص موضوع حواس پنجگانه سالمندان با نصيري خانلري، متخصص سالمندان گفت‌وگو كرديم. فارس: براي تقويت حس چشايي در افراد سالمند چه مواردي بايد رعايت شود؟ شهبازي: حساسيت گيرنده‌هاي چشايي نسبت به مزه‌ها بعد از 60 سالگي به طور شاياني كاهش پيدا مي‌كند، هر چند تعداد جوانه‌هاي چشايي در اين دوره كاهش ندارد ولي عوامل همچون كشيدن سيگار، استفاده از دندان‌هاي مصنوعي، مصرف دارو و قرار گرفتن در معرض آلاينده‌‌هاي محيطي مي‌تواند موجب ضعف توانايي فرد در تشخيص مزه‌هاي مختلف شود. ناتواني در تشخيص مزه‌ها باعث مي‌شود تا فرد سالمند از خوردن غذا لذت چنداني نبرد كه اين خود سبب كم غذايي و سوء تغذيه در سالخوردگان مي‌شود. در پاسخ به سؤال شما مبني بر اينكه چه مواردي براي تقويت حس چشايي در افراد سالمندان بايد رعايت شود بايد در گام نخست چاشني‌هاي مختلف از جمله ادويه‌‌هاي ملايم يا شكر به مواد غذايي سالمندان افزوده شود تا مزه غذاها براي آنان لذت ‌بخش‌تر شده و تشخيص مزه غذاها نيز براي يك فرد سالخورده آسان‌تر شود. در اين راستا بايد تشويق افراد سالمند به عدم مصرف سيگار و دور ساختن آنان از آلاينده‌هاي محيطي كه بسيار در تقويت حس چشايي آنان تأثيرگذار است، صورت پذيرد. مواد غيرخوراكي و مواد پرخطري كه داراي ظروف مشابه داروها هستند حتي‌الامكان بايد از دسترس افراد سالخورده دور نگاه داشته شود. فارس: يك سالمند براي تقويت و حفظ سلامتي حس بويايي خود بايد چه مواردي را رعايت كند؟ شهبازي: گيرنده‌هاي حس بويايي نيز همانند گيرنده‌هاي چشايي پس از 60 ‌سالگي كاهش يافته و موجبات ضعف بويايي فرد را فراهم مي‌آورد كه در اين راستا ناتواني در يادآوري و به خاطر سپردن اسامي بوها نيز در كاهش سطح عملكرد اين حس موثر است؛ بروز اين ضعف امنيت فرد سالمند را به مخاطره مي‌اندازد. شخص سالمندي كه قادر به تشخيص بوي گاز يا بوي ناشي از سوختن مواد نباشد نمي‌تواند براي گريز از موقعيت يا رفع عامل خطرساز به موقع اقدام كند. افراد سالمند براي تقويت حس بويايي خودشان بايد با بو كردن اشياء مواد داراي بوهاي مختلف تمرين بويايي كنند تا با تشخيص بوي هر ماده باعث حفظ يا افزايش تدريجي قابليت تشخيص بوها شوند. در جايي كه فرد سالمند ساكن است، حتي‌الامكان نبايد از مواد داراي بوهاي تند استفاده شود و در اين راستا بايد آلاينده‌هاي محيطي را نيز به حداقل رسانده شود تا توانايي درك تفاوت ميان بوها براي شخصي سالخورده مهيا شود. فارس: آيا سالمندان در زمينه حس لامسه نيز همانند حس چشايي و بويايي با مشكلات مواجه مي‌شوند؟ شهبازي: بله، تجربه دوران پيري، معمولاً با كاهش توانايي‌هاي لمسي به ويژه در دست‌ها و نوك انگشتان همراه است و دليل آن هم كاهش جريان خون در اندام‌هاي دور از بدن مانند دست‌ها و پاها است كه به ويژه پس از 70 سالگي بروز مي‌كند. سالمندان بيش از سايرين نيازمند بهره‌گيري از حس لامسه خود هستند مانند سالمندان نابينا كه در اين راستا طي دوران سالخوردگي نيز با مشكلات خاصي مواجه مي‌شوند. تمرين حس لامسه به فرد سالمند كمك مي‌كند تا تفاوت‌هايي قابل لمس در اشيا زبر، نرم، سرد، گرم، اندازه و ساير ويژگي‌ها را تا حد زيادي درك كند لذا ما مي‌توانيم مواد و اشياء مختلف را در اختيار فرد سالمند قرار دهيم و از او بخواهيم كه تفاوت‌هاي آنها را برايمان توضيح دهد. تشويق افراد سالمند به حركت دادن دست‌ها و پاها و به ويژه نرمش انگشتان به افزايش جريان خون و حفظ ورزيدگي اندام‌هاي لمسي سالمندان كمك شاياني مي‌كند؛ لمس دقيق اشيا در صورتي براي افراد سالمند آسان‌تر خواهد بود كه اين اشيا عاري از هر نوع آلودگي باشند بنابراين رعايت نكات ايمني مانند پاكيزگي وسايل مورد استفاده سالمندان و پرهيز و از جا به ‌جايي مكرر آنها، سالخوردگان را در لمس اين وسايل با مشكلات كمتري مواجه مي‌سازد. بسياري از سالمندان به دليل كم بينايي يا نابينايي، براي پيدا كردن اشيا از حس لامسه خود استفاده مي‌كنند كه در اين راستا اشياي بُرنده يا حرارت ‌زا بايستي از دسترس آنان دور قرار گيرد ضمن آنكه استفاده از نشانه‌هاي لمسي نيز مي‌تواند محيط زندگي آنان را ايمن‌تر و تردد افراد سالمند را آسان‌تر كند. فارس: وضعيت حواس بينايي و شنوايي در افراد سالمند مرد و زن به چه صورت است؟ شهبازي: درصد بروز، مشكلات شنوايي، بيش از آسيب‌هاي بينايي است و مردان سالمند نيز بيش از زنان دچار اين مشكلات مي‌شوند. ضعف يا فقدان كامل حس بينايي، بيشترين محدوديت را بر فرد سالمند تحميل مي‌كند. اين امر باعث عوارض بسياري از جمله كدورت بيش از حد عدسي چشم و موجب بروز بيماري آب مرواريد مي‌شود. اين بيماري در صورت گسترش، موجب نابينايي شده و در اين راستا تعداد مبتلايان به آب مرواريد نيز از دوره ميانسالي تا اواخر بزرگسالي «مرحله پيري» به 10 برابر افزايش مي‌يابد و حال چنانچه بيمار به موقع تحت درمان قرار داده شود با عمل جراحي مي‌توان مشكل را حل كرد. تخريب سلول‌هاي حساس به نور در مركز شبكيه چشم نيز يكي از مهمترين عوامل بروز نابينايي در سالخوردگان است كه به سبب كهولت سن، ابتلا به ديابت و پاره‌اي از حوادث طبيعي ايجاد مي‌شود. در اين راستا علاوه بر رعايت مسائل ايمني به ويژه ايمن سازي محيط زندگي فرد سالمند مراجعه به موقع به پزشك و استفاده از رژيم‌هاي غذايي مناسب مي‌تواند از بروز يا پيشرفت بسياري از آسيب‌هاي بينايي دوران سالمندي جلوگيري كند كه بر اين اساس توجه به برخي نكات هنگام مراقبت از افراد سالمند مي‌تواند اثرات منفي ناشي از ضعف بينايي را در زندگي آنان به حداقل برساند. تيزبيني و دقت بينايي در افراد سالخورده تا حد زيادي كاهش مي‌يابد و آنان در زمينه تردد، انطباق با تاريكي، رفتن از محيط‌ هاي روشن به فضاهاي تاريك و تشخيص اشيا در فضاهاي فاقد نور و انجام فعاليت‌هاي روزمره با دشواري‌هايي مواجه مي‌شوند كه در اين راستا توجه و مراقبت دائم و آگاه ساختن اين افراد نسبت به موانع و شرايط محيطي از بروز بسياري از حوادث جلوگيري مي‌كند. فارس: رژيم‌هاي غذايي مناسب چه تأثيراتي را در زمينه پيشگيري از آسيب‌هاي بينايي سالمندان مي‌تواند ايفا كند. شهبازي: استفاده از رژيم‌هاي غذايي مناسب،‌ تأثير بسزايي در پيشگيري از بروز يا تشديد آسيب‌هاي بينايي سالمند خواهد داشت، مصرف مداوم سبزيجات و ويتامين‌ها مي‌تواند از تخريب سلول‌هاي مركزي شبكيه جلوگيري كند همچنين مصرف به موقع غذاها و پرهيز از مواد پرچرب و مواد قندي، در اين زمينه اهميت بسيار است. بسياري از سالمندان مبتلا به آسيب‌هاي بينايي، با اضطراب، افسردگي و ضعف اعتماد به نفس دست به گريبانند، برقراري ارتباطي انساني با اين افراد و آگاه ساختن آنان از جنبه‌هاي مختلف اين نقايص و مطمئن ساختن آنان در خصوص دريافت مراقبت‌هاي لازم آنان را به زندگي اميدوارتر كند. فارس: دلايل مهم نقص شنوايي در سيستم بدني سالمندان ناشي از چيست؟ شهبازي: كاهش جريان خون در گوش موجب مرگ سلول‌هاي شنوايي گوش داخلي و در نتيجه ضعف شنوايي فرد سالمند مي‌شود كه اين ضعف در خصوص صداهاي با فركانس بالا «اصوات زير يا نازك» شديدتر است. سالخوردگان كم شنوا يا ناشنوا طبيعتاً از سطح ايمني پايين‌تري در ارتباط ‌هاي اجتماعي برخوردارند به ويژه آنكه ناتواني در درك گفتار اطرافيان، آنان را در برقراري ارتباط با مشكلات عديده‌اي مواجه ساخته و در بسياري از اوقات موجب طرد آنان حتي از سوي نزديكان مي‌شود. در اين راستا در برخورد با سالمندان دچار ضعف شنوايي بايد هنگام صحبت با فرد سالمند به جاي فرياد زدن ‌بايد به طور واضح و شمرده صحبت كرد و هنگام تكرار كلمات صبر و حوصله بيشتري به خرج داد. زمان مشاهده علائمي از ضعف‌ شنوايي، عفونت يا درد گوش در فرد سالمند بايد بلافاصله وي را جهت انجام معاينات نزد پزشك متخصص برده تا با اقدامات درماني به موقع مانند استفاده از سمعك بتوان از بروز مشكلات بيشتر جلوگيري كرد. هنگام گفت‌وگو با فرد سالمند بايد حتي‌ الامكان از سر و صداهاي زائد كاسته شود تا وي بتواند كلام ما را به خوبي درك كند؛ سالمند كم شنوا براي درك بهتر صحبت‌هاي ما به صورتمان نگاه مي‌كند تا از حالت چهره، ژست‌ها و اشارات ما منظورمان را بهتر درك كند پس هنگام صحبت با فرد سالمند بايستي آرامش‌مان را حفظ كنيم، كلماتمان را شمرده ادا كنيم و اشارات سر و دست را با گفتارمان همراه كنيم. سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 343]