سينما - قهرمان يا نايب‌قهرمان

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سينما - قهرمان يا نايب‌قهرمان
سينما - قهرمان يا نايب‌قهرمان

كاتلين ويلتلي ـ لوسي مزدان / ترجمه يحيي نطنزي: نيك جيمز در پرونده‌ ماه ژوئن سال 2005 نشريه سايت اندساوند ادعا كرده بود كه سينماي فرانسه «معيار شناخت ارزش سينماي هنري در انگلستان است». وي با اشاره به اكران فيلم‌هاي «موسيقي ما» ژان لوك گدار، «بيست‌ونه نخل» برونو دومونت و «پاك» اليويه آساياس در انگلستان خاطر نشان كرد كه سينماي فرانسه مي‌تواند «ايفاگر نقش جايگزين سينماي هاليوود انگلستان باشد». شكي نيست كه سينماي فرانسه بعد از باليوود و سينماي هند صاحب گسترده‌ترين نظام توزيع فيلم در انگلستان است اما با نگاهي اجمالي به محصولات سال 2007 فرانسه مي‌توان دريافت كه اين سينما به جاي اينكه نقش معيار ارزش خانه‌هاي هنر را ايفا كند به دنبال تقليد كوركورانه از سينماي آمريكا است تا به خيال خودش قواعد آن سينما را به نفع خودش تغيير دهد. سال گذشته اكران فيلم‌هاي فرانسوي در انگلستان تحت تاثير دو فيلم «به كسي نگو» و «اديت پياف» بود. فيلم اول تريلري است اقتباسي بر اساس يكي از پروفروش‌ترين رمان‌هاي آمريكايي و فيلم دوم هم به عنوان يك محصول زندگي‌نامه‌اي تا حد زيادي وامدار توليدات هاليوودي مانند «ري» و «وفاداري/ سر‌به‌راه باش» محسوب مي‌شود. اين دو فيلم به همراه فيلم‌هاي «بهترين دوستم» پاتريك لوكونت و «علم خواب» ميشل گوندري در فهرست 20 فيلم پرفروش خارجي سينما‌هاي انگلستان قرار گرفتند. حتي با بررسي آمار‌هاي مربوط به سال 2005 متوجه مي‌شويم در آن زمان هم به جاي اينكه شاهد فروش بالاي فيلم جيم كمپيون به عنوان يك فيلم هنري باشيم با ركوردشكني «يك نامزدي طولاني» ژان پير ژونه و «همسرايان» كريستوفر باراتيه مواجه هستيم. فيلم اول درامي با محوريت جنگ جهاني اول است و فيلم دوم يك بازسازي نوستالژيك از فيلم‌هاي دهه 1940 با محوريت تجليل قدرت موسيقي است. بر مبناي چنين شواهدي بهتر است به جاي اينكه سينماي فرانسه منجي خانه‌هاي هنر انگلستان معرفي شود توزيع گسترده آن در سينماهاي انگلستان مورد توجه قرار گيرد. چرا كه فيلم‌هاي فرانسوي با فاصله گرفتن از ارزش‌هاي هنري خود ذائقه آسانپسند تماشاگران طبقه متوسط انگلستان را در كانون توجه خود قرار داده‌اند و در عوض جايگاه سابق خود را به فيلم‌هايي مانند «آپوكاليپتو»، «ببر خيزان اژدهاي پنهان» و «شهر خدا» واگذار كرده‌اند كه جزء محصولات سينمايي فرانسه محسوب نمي‌شوند. در ميان فيلم‌هاي فرانسوي ساليان اخير تنها فيلم «املي» به كارگرداني ژان پير ژونه توانست به صدر فهرست پرفروش‌ترين فيلم‌هاي خارجي در انگلستان راه يابد كه بي‌شباهت به فيلم‌هاي هنري فرانسوي نبود و در مقام يك فيلم احساساتي سليقه عامه مردم را نشانه رفته بود. با اين حال عجيب است كه كماكان سينماي فرانسه را عنوان نايب‌قهرمان سينماي جهان مي‌دانند (قهرمان بلامنازع كسي نيست جز هاليوود!).

تقابل موجود ميان سينماي فرانسه و هاليوود ريشه در دهه 1930 دارد‍؛ در آن دوران با ورود صدا به سينما و تبديل سينماي صامت به ناطق تفاوت‌هاي موجود ميان سينماي ملي فرانسه و آمريكا نمود چشمگيري يافت و شركت‌هاي پخش‌كننده فرانسوي يكباره متوجه شدند فيلم‌هاي‌شان به دليل زبان فرانسوي براي اكثر تماشاگران جهاني نامفهوم‌ است و به همين دليل در مقايسه با سينما هاليوود ناگزير به حاشيه رانده مي‌شوند. سينما فرانسه بعد از تجربه‌هايي در زمينه دوبله و زيرنويس فيلم‌ها به نوعي سينماي جديد متمايل شد كه قرار بود تماشاگران روشنفكر و جهان وطني را به خود جلب كند. اين سينما كه در لندن آن سال‌ها بازار خوبي براي خود دست و پا كرده بود با شروع جنگ جهاني دوم در نطفه خفه شد تا سينماي فرانسه به جز در اوايل دهه 1950 ديگر به دوران اوج خود بازنگردد. در اوايل دهه 1950 توليدات آمريكايي كاهش يافت و كشور‌هاي درجه دو و سه مجبور شدند براي تامين فيلم‌هاي نمايشي خود به واردات فيلم‌هاي اروپايي و به خصوص فرانسوي بپردازند. طبيعتا با قدرت گرفتن مجدد سينماي آمريكا سينماي فرانسه چاره‌اي نداشت تا به مخاطبان محدود خود در كشور‌هاي اروپايي و البته انگلستان بسنده كند و آروزي جذب تماشاگران جهاني را به فراموشي بسپارد. عدم استقبال تماشاگران از سينماي امروز فرانسه دليلي ندارد جز فاصله گرفتن آن سينما از اصول هنري سابق خود و تقليد از سينماي ديگر كشورها به خصوص آمريكا. سينماي امروز فرانسه هيچ شباهتي به دوران هنري باشكوه خود ندارد و به همين دليل تماشاگران ترجيح مي‌دهند به جاي اينكه شاهد تلاش‌هاي مذبوحانه فيلمسازان فرانسوي براي شبيه شدن فيلم‌هايشان به آثار ديگر كشورها باشند به سراغ نسخه‌هاي اصلي بروند و فيلم‌هاي بدلي را به حال خود رها كنند. مجموعه فيلم‌هايي مانند «تاكسي» ممكن است در خود فرانسه به فيلم‌هايي محبوب تبديل شوند اما بي‌شك تماشاگران جهاني در انتظار فيلم‌هايي هستند كه «به اندازه كافي فرانسوي باشند» و ارزش‌هاي هنري سينماي فرانسه را احيا كنند.
منبع: سايت اندساوند
شنبه 11 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 237]