فايده جشنواره فيلم كودك چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: فايده جشنواره فيلم كودك چيست؟

ايران- اسماعيل براري*
گويا جشنواره فيلم كودك و نوجوان در رشد و شكوفايي سينماي كودك تاثير چنداني نداشته است. سؤال اينجاست كه چرا و اصلا چرا انتظار ما از جشنواره چنين است؟

كشور ما امروز انگار سرزمين جشنواره هاست ولي آيا با اين همه جشنواره، ملت شادي هستيم ؟ جالب اينجاست وقتي فلان بانك و بهمان پاساژ هم مي خواهدقرعه كشي كند اسمش را مي گذارد جشنواره؛ حتي در مدرسه دختر كوچك من هم وقتي مي خواهند جشني بگيرند، اسم آن‌را مي گذارند جشنواره. گويا ما از لغت جشنواره زياد استفاده مي كنيم ولي منظورمان چيز ديگري است كه احتمالاً جمع شدن و سخنراني و شيريني و پذيرايي به همراه چند قطعه موسيقي است.

اصل اين جشنواره هاي مورد نظر، به سكه اي است كه به فيلم ها يا آدم ها
مي‌دهند. اگر منظور دوستان از برگزاري جشنواره فيلم كودك اين است كه هيچ؛ اين جشنواره حتي توان اين را ندارد كه روي پاي خودش بايستد ، چه رسد به اين كه بخواهد ديگري را راه بيندازد.

اين گونه جشنواره ها به سرعت فراموش مي شوند طوري كه سال بعد ديگر به ياد نمي آوريد كه سال پيش چه اتفاقي افتاد و چه جشنواره اي برگزار شده بود ، چه رسد به اينكه چرخه عظيم سينمايي مانند كودك و نوجوان را به حركت در بياورد.

چيزي كه ما اسم آن‌را جشنواره گذاشته ايم، يك مراسم ديد و بازديد، ياد بود، پذيرايي و حداكثر يك جور مراسم قدرداني بيشتر نيست، بيشتر شبيه مراسم ختم است كه كمي شادتر برگزار مي شود و با اين تفاوت كه غير از شام ، سكه هم مي دهند.

اين سكه ها و تعداد آن، مثل نمره دادن معلم به شاگرد است. قديم ترها معمولاً معلم ها به همه نمره 20 نمي دادند، معدود شاگردهايي بودند كه براساس شايستگي هايشان نمره كامل مي گرفتند، اتفاقي كه متاسفانه امروز در حال منسوخ شدن است و به همين خاطر اخيراً نظام معلم و شاگردي هم از بين رفته است.

معلمي كه بدون اعتبار، نمره 20 را خرج مي كند ديگر معلم نيست بلكه بازارياب است.عين همين اتفاق را امروزدر جشنواره هاي سينمايي مي بينيم. در هر كدام از اين جشنواره ها هركس مي آيد و سهميه اش را مي گيرد.

فقط آدمي كه در انتهاي صف ايستاده تقدير مي شود يا درنهايت، نيم سكه اي مي گيرد ولي آنهايي كه در جلوي صف ايستاده اند، 20 -10 تايي سكه مي گيرند.در چنين شرايطي قرار نيست، كسي تلاش كند تا كاري انجام دهد چون ملاك، انجام كار نيست بلكه ميزان نزديكي به آدمي است كه سكه ها را در دست دارد.

سينماي كودك از اين مواردي كه عنوان شد هم مهجورتر است زيرا ما اصولاً كودكان را انسان هايي بادست و پاهاي كوچك و كوتاه فرض مي كنيم؛ آدم هايي كه چون دست و پاي كوتاهي دارند ، نمي توانند حقشان را از بزرگ‌ترها بگيرند.

پس حقي در جامعه به آنها داده نمي شود جز اينكه در خانه ها ، بر پدر و مادر حكمراني كنند ولي در جامعه هيچ جايگاهي ندارند. مثلا بچه ها تا چه حد دروزارت آموزش و پرورش كه ظاهرا به آنها مي پردازند، محق هستند؟ جشنواره كودك و نوجوان هم لابد توسط عده اي از چنين مجموعه اي اداره مي شود كه نسبت به كودكان جز اين فكر نمي كنند.

يعني در طول سال اصلاً كاري به آنها ندارند تا اين كه موعد جشنواره برسد ؛ آن وقت همه لباس هاي روشن تري مي پوشند و كمي صورتي تر فكر مي كنند و حتي اگر بشود چند كلمه كودكانه اي هم بر زبان مي آورند، درحدي كه شان و مقامشان حفظ شود.

درباره نويسنده بزرگي چون اريش كستنر شنيده بودم كه در سمينارهايي كه براي بزرگداشت او برگزار مي شود، گاهي اوقات پيرمرد آن قدر شيطنت مي كند كه بايد او را زير ميز و صندلي ها پيدا مي كردند.

حالا او را مقايسه كنيد با مديران و مسئولان پرطمطراق سينماي كودك كه درباره كودكان از بس عصا قورت داده حرف مي زنند كه آدم را به ياد مجالس ترحيم مي اندازند.

ظاهرا فرهيخته هاي ما اساساً حوصله شوخي با كودكان را ندارند. نگاهشان هم كه ديگر به هيچ وجه به دنياي كودكي راه ندارد.

ما تصادفاً براي خوشامد جهانيان رويدادي را برگزار مي كنيم كه خودمان سال‌هاست آن را فرموش كرده ايم و براي آنها هيچ ارزش و پشتوانه فرهنگي ، اجتماعي و سياسي قائل نيستيم.نشانه بي ميلي ما هم اين است كه به محض پايان جشنواره كودك و نوجوان، در آن را مي بنديم و به كناري مي گذاريم تا سال بعد.

اعتبار بين الملي اين جشنواره از كجا آمده است؟ آيا صرف حضور چند ميهمان خارجي نشان از بين الملي بودن آن دارد؟ چند درصد از فيلم هايي كه در اين جشنواره به نمايش در مي آيند پس از آن به فستيوال هاي ديگر مي روند؟ چند درصد از آثاري كه در اين جشنواره جايزه گرفتند در دنيا به عنوان آثار كودك به فروش رسيده اند؟

ما فيلم هاي موفق هم در ساليان گذشته در ژانر كودك داشته ايم اما موفقيت آنها ربطي به جشنواره فيلم كودك نداشته است.

جالب اين كه سينماي نوين ايران كه موجي درجهان به راه انداخت و البته تمام شد، بيشتر در حوزه كودك بود ولي اين موفقيت‌ها چه ارتباطي به جشنواره كودك دارد؟ آيا اين تصور وجود دارد كه اول جشنواره به وجود آمد و بعد اين موج ايجاد شد؟

فكر مي كنم براي اثبات نادرستي اين حرف بايد تكرار شود كه چند درصد از فيلم هاي جايزه گرفته اين جشنواره توسط پخش كنندگان جهاني خريداري شده اند . تقريباً اين آمار چيزي در حد هيچ است.

پس چطور مي توان ادعا كرد اين جشنواره در سطح دنيا مطرح بوده است. فستيوالي در دنيا مطرح است كه وقتي فيلمي در آن جايزه گرفت عده اي هوادار آن فيلم شوند و براي نمايش در ديگر مناطق دنيا آن را بخرند ولي به نظر من جشنواره كودك و نوجوان مانند كارنامه سراسر 20 بچه مدرسه اي هاست كه فقط براي برقرار بودن رابطه گرم ميان مدرسه و اوليا قابل توجيه است.

اگر ما ميهماناني از خارج داريم براي آن است كه خرج آنها را مي دهيم و دراين ميان آنهايي كه نمي آيند، نشان مي‌دهند نسبت به كارشان جدي و سخت گير هستند كه با وجود تقبل مخارج بالاي سفرشان از سوي ميزبانان، حاضر به انجام يك مسافرت تفريحي به ايران هم
نمي شوند.قصد مخالفت با اين جريان را ندارم بلكه معتقدم اين جريان بايد به‌درستي بررسي شود.

بايد پذيرفت كه ما چندان اعتبار بين المللي درعرصه سينماي كودك و نوجوان نداريم چون راه و رسم معلمي را درست انجام نمي دهيم؛ با دادن نمره هاي اضافي وسكه ها و جوايز بيهوده به آثار بي ارزش در سينماي كودك ونوجوان، ارزش جايزه هايش را پايين آورده ايم از اين رو معتقدم جشنواره فيلم كودك و نوجوان نمي تواند جريان ساز فرهنگي شود.

اگرچه نبايد فراموش كرد كه برگزاري آن هم كار سختي است به‌طوري كه شايد چندين بارتلاش شده تا همين جشنواره نيم بند هم برچيده شود.گويا عده زيادي هستند كه معتقدند شير نفتي كه به سمت اين جشنواره باز شده، مي تواند صرف موضوعات ديگري شود.

با اين حال باوجود اين همه فيلمساز ، فيلم ، مدير وآدم خوشفكر، ايده هاي درخشان و اعتبار بين المللي سينماي ايران ، متاسفانه اين جشنواره هيچ جرياني ايجاد نمي كند درصورتي كه توانايي آن را دارد.

*كارگردان

تاريخ درج: 10 خرداد 1387 ساعت 20:36 تاريخ تاييد: 10 خرداد 1387 ساعت 21:15 تاريخ به روز رساني: 10 خرداد 1387 ساعت 21:12
جمعه 10 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 362]