غارهاي ديدني ايران

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

غارهاي ديدني ايران نويسنده:سحر سعيديان در اين مقاله سعي كرديم به طور مختصر غارهاي ديدني ايران را معرفي كنيم تا دوستداران طبيعت با جاذبه هاي توريستي ايران بيشتر آشنا شوند. غار«چال نخجير» چال نخجير در هشت كيلومتري شمال نراق در استان مركزي قرار گرفته و جزو غارهاي مرطوب افقي است. قدمت اين غار، به هفتاد ميليون سال قبل و دوره ي سوم زمين شناسي بر مي گردد. چهارده كيلومتر از دالان ها و راهرو هاي آن ايمن سازي و هزار و دويست متر آن كف سازي و نورپردازي شده و آماده ي بازديد براي عموم است. درون غار عموماً كريستاليزه بوده و ديواره هاي آن پوشيده از اسفنج بلورين است. غار دالان ها، دهليزها، كريدورها و ترازهاي متعدد و حوضچه هاي آب زيبايي دارد و نمونه هاي نادر رسوبات «دولوميتي» به مقدار قابل توجهي به صورت لايه هاي سفيد كف اين مسيرها را پوشانده اند. غار «عليصدر» اين غار در هفتاد و پنج كيلومتري شمال غربي استان همدان در مجاورت روستاي عليصدر از توابع كبودر آهنگ واقع شده و زمان شكل گيري آن مربوط به دوران دوم زمين شناسي است. غار عليصدر از سال 1342 مورد كاوش قرار گرفته و تا به حال 12/4كيلومتر آن شناسايي شده است. اين غار بزرگترين غار آبي دنيا و از معدود غارهايي است كه به راحتي مي شود در آن قايق راني كرد. آب آن از قنات ها و چشمه هاي آب زير زميني منشا مي گيرد و محوطه ي اصلي غار از شمار زيادي تالار بزرگ و كوچك پيچ در پيچ شكل گرفته كه به وسيله ي راهروها و دالان ها به هم متصل شده اند. سقف غار كه در مناطقي به ارتفاع ده متر از سطح آب مي رسد از رسوبات كربنات كلسيم خالص و مخلوط به اشكال مختلف تزئين شده است. غار «قوري قلعه» در فاصله ي هشتاد و هفت كيلومتري كرمانشاه به سمت پاوه، به عميق ترين غار آسيا مي رسيم كه عمرش به 65 ميليون سال مي رسد و حدود سي سال قبل مورد شناسايي قرار گرفته است. از زير اين غار تونل مانند، آبي با عمق دو متر جاري است و فعاليت هاي رسوبات آهكي منجر به تشكيل استلاكتيت ها و استلاگميت هاي بسيار زيبا و تالارهاي متعدد و مسيرهاي ديدني شده است. در حال حاضر حدود پانصد متر از اين غار سيزده كيلومتري، شامل تالارهاي مريم و كوهان شتر ايمن سازي و نورپردازي شده كه آماده ي بازديد عموم است. از خصوصيات اين غار وجود آثار زندگي از حدود هشت هزار سال قبل تا به حال در اين محل است كه از آن ها مي توان جمجه ي مربوط به دوره ي پارينه سنگي، دو قطعه شي ء كتيبه دار دوره ي ساساني، ظروف نقره يي بيضي و مدور منقوش به پرندگان در حال شكار و طرح اسطوره يي شير، نقش تزييني اسليمي و گل هاي لوتوس را نام برد. غار «كتله خور» در هشتاد كيلومتري جنوب «خدابنده»در دامنه كوه «ساقيزلو»در جنوب شرقي شهر گرماب از استان زنجان غار كتله خور قرار گرفته است. اين غار كه در صد كيلومتري غار عليصدر قرار گرفته و عمري معادل آن دارد، در ابتدا حاوي آب بوده ولي تشكيل طبقات، منجر به نفوذ آب به طبقات زيرين شده و به غاري تقريباً خشك تبديل شده است. غار در سال1340 توسط «كمالي زنجاني» به ثبت رسيده و در سال 1365 مورد كاوش اساسي قرار گرفته است. تا به حال حدود سي كيلومتر از دالان هاي متعدد آن شناسايي شده و مسيري تقريباً دو كيلومتري براي بازديد آماده است.رسوبات آهكي زيبايي كه در بعضي نقاط به هم رسيده، نقش ستون را براي غار در دالان ها، دهليزها، و تالارهاي غار بازي مي كنند. ميدان شير خوابيده، ميدان بيستون، ميدان چهلستون، سه راهي كوهي، ميدان پنج شير تالار عروس و...قسمتي از زيبايي هاي اين غار است. در ميدان ستون ها در كوي هفت دستگاه، هفت قنديل در كنار همديگر قرار گرفته اند كه با ضربه زدن به هر كدام صداي يك نت موسيقي به گوش مي رسد. غار كتله خور از غارهاي منحصر به فرد چند طبقه ي دنيا است كه تا به حال سه طبقه ي آن شناسايي شده و گمان مي برند كه هفت طبقه داشته باشد. صد متر ابتدايي غار محل زندگي انسان هاي نخستين بوده و هشتاد اسكلت پيدا شده از آن ها همچنان در اين محل نگهداري مي شود. غار«سهولان» اين غار در سي و پنج كيلومتري شهرستان مهاباد از استان آذربايجان غربي قرار گرفته و قدمت آن به دوران دوم زمين شناسي و حدود هفتاد ميليون سال قبل مي رسد. در زبان كردي«سهول»به معناي يخ و كنايه يي از زمستان هاي سخت محل است. اولين بار «زاك مورگان»(نود سال قبل) با كمك اهالي محل از راه آبي وارد غار و از سمت خشكي آن خارج شده است و نقشه يي از غار كشيده كه تا حدودي با غار مطابقت دارد. اين غار از غارهاي آبي -خاكي است كه سيصد متر از مسير آبي و دويست و پنجاه متر از مسير خشكي آن كشف شده است. غار در ارتفاع دو هزار متري قرار گرفته و هوايي سرد و مرطوب دارد. از دهانه ي ورودي لانه ي كبوتران كه وارد مي شويم بايد 106 پله به سمت پايين رفته تا به اسكله ي قايق ها برسيم و بعد از سه تالار و راهرو گذشته و در طي مسير از رسوبات آهكي كه به اشكال متنوع و زيبا شكل گرفته اند مثل خوشه انگور، هشت پا، لاك پشت، دلفين و... مي گذريم تا به تالار اصلي كه چهارمين و بزرگترين تالار است برسيم. پس از آن به قسمت خشكي و دالان ها ي تنگ و باريك رسيده و از دهانه ي فرعي «كونه مانلان» پس از بالا رفتن از 170 پله خارج مي شويم. پيدا شدن سفال هايي مربوط به دوره ي اشكاني و جام مسي پيه سوز دوره ي ايلخانيان نشانه هاي استفاده از اين غار در قديم الايام است. در دوره ي معاصر نيز روستاييان به خاطر تجاوزات روس ها مدتي در اين غار زندگي كرده اند. منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره 116. /ج
#فرهنگ و هنر#

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 391]