نخستين دوره مسابقه‌هاي دانش‌آموزي هوافضا در دانشگاه صنعتي اميركبير برگزار شد از گلايدر‌هاي ماكاروني تا موشك‌هاي بادي‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: نخستين دوره مسابقه‌هاي دانش‌آموزي هوافضا در دانشگاه صنعتي اميركبير برگزار شد از گلايدر‌هاي ماكاروني تا موشك‌هاي بادي‌
جام جم آنلاين: هوافضا، دانشي نو و البته بسيار جذاب است كه اگرچه تنها اندكي بيش از 100 سال از اولين پرواز برادران رايت مي‌گذرد؛ اما به يكي از علوم راهبردي كشور‌هاي پيشرفته دنيا تبديل شده است، به طوري كه برخي پيوسته و با صرف بودجه‌‌هاي هنگفت به‌ دنبال پيشرفت در اين عرصه هستند.

كشور ما نيز در دهه اخير تلاش‌‌هاي بسياري در اين زمينه كرده است و البته نيازهايش هم به كمكش آمده تا به يكي از كشور‌هاي قدرتمند هوافضاي منطقه تبديل شود.

در اين ميان برگزاري مسابقه‌ها، همايش‌ها و سمينارها براي گروه‌‌هاي سني پايين مي‌تواند يكي از نمونه‌‌هاي بارز جذب استعدادها و ايجاد بستر‌هاي مستحكم دانش باشد كه بتازگي براي اولين بار در ايران و با همت دانشگاه اميركبير، اين امر در 3 سطح دوره راهنمايي، اول و دوم دبيرستان و سوم و پيش‌دانشگاهي مدارس شهر تهران برگزار شد. طراحي و ساخت موشكي كه قواي محرك آن به وسيله باد فشرده تامين شود، ساخت بالني كه از زمين قابل كنترل است و ساخت گلايدري از ماكاروني، از موضوعات تشكيل‌دهنده اين مسابقه به شمار مي‌آمدند.

مهندسي هوافضا، شاخه‌اي از مهندسي است كه با طراحي هواپيما، فضاپيما و مسائل و موضوعات وابسته به آنها سروكار دارد. بيشتر اوقات، از اين شاخه به عنوان مهندسي هوانوردي ياد مي‌شود، بخصوص زماني كه فقط به هواپيما اشاره ‌شود؛ البته وقتي فضاپيما مورد نظراست، به آن مهندسي فضانوردي گفته مي‌شود. به طوركلي مهندسي هوافضا يكي از پيشروترين زمينه‌‌هاي پژوهشي است و بودجه‌‌هاي كلان نظامي و غيرنظامي كه صرف اين رشته مي‌شود زمينه‌‌هاي پيشرفت و جهش در ديگر رشته‌‌هاي دانش و مهندسي را فراهم آورده است. درواقع مهندسي هوافضا، دانشي راهبردي است كه در آن از دانش‌هاي ديگر مانند متالورژي، علوم رايانه و الكترونيك بهره‌ گرفته مي‌شود. در اين ميان، از آنجا كه بايد دانش‌آموزان را از مقاطع پايين تحصيلي با رشته مهندسي هوافضا آشنا كرد، نخستين دوره مسابقه‌هاي دانش‌آموزي هوافضا با شركت دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس راهنمايي و دبيرستان شهر تهران در دانشگاه صنعتي اميركبير آغاز شد.

دكتر سيدمحمدحسين كريميان، دبير قطب علمي هوافضاي محاسباتي دانشگاه صنعتي اميركبير، با اشاره به اين كه چنين مسابقه‌هايي با همكاري دانشكده مهندسي دانشگاه هوافضا و قطب علمي مهندسي هوافضا برگزار شدند، هدف از برگزاري اين مسابقه‌ها را ترويج و معرفي رشته مهندسي هوافضا ميان دانش‌آموزان مدارس استان تهران عنوان و خاطرنشان كرد: اين مسابقه‌ها با اين حجم گسترده و با استقبال گسترده‌ دانش‌آموزان دختر و پسر براي نخستين بار در ايران و در راستاي افزايش خلاقيت دانش‌آموزان برگزار مي‌شود.

دكتر مهدي سبزه‌پرور، عضو هيات علمي و مدير دانشجويي فرهنگي دانشكده مهندسي هوافضا دانشگاه صنعتي اميركبير هم با اشاره به حضور دانش‌آموزان 2 مدرسه از مشهد و قم در اين مسابقه‌ها كنار تيم‌هاي تهراني اظهار كرد: هريك از تيم‌هاي شركت‌كننده در اين مسابقه‌ها از كمك و راهنمايي دانشجويان دانشكده برخوردارند. در اين بخش از مسابقه كه دانش‌آموزان دبيرستاني هستند، 25 دبيرستان دخترانه و پسرانه شركت كردند.

به گفته دكتر كامران رئيسي، سرپرست گروه گلايدر، در اين بخش از مسابقه‌ها شرايط گوناگوني از قبيل مقاومت، پايداري، برد و وزن زير 250 گرم براي گلايدر‌هاي شركت‌كننده در نظر گرفته شده بود كه خوشبختانه نمونه‌‌هاي بسيار خوب و ارزشمندي در اين مسابقه عرضه شدند.

به گفته دكتر امين ابراهيم صالح‌زاده، دبير علمي اين مسابقه، مسابقه‌ها در 3 سطح و با 3 موضوع مختلف برگزار شد كه در سطح نخست، دانش‌آموزان مقطع راهنمايي با ساخت و پرتاب موشك پرتاب‌شونده با نيروي هواي فشرده به رقابت پرداختند. دانش‌آموزان براي ساخت اين موشك‌ها از بطري‌هاي نوشابه، چوب و مقوا استفاده كردند.

در سطح دوم اين رقابت‌ها، دانش‌آموزان اول و دوم دبيرستان با ساخت و به پرواز درآوردن بالن كنترل‌شونده از روي زمين شركت كردند؛ همچنين دانش‌آموزان سوم دبيرستان و پيش‌دانشگاهي نيز هواپيما‌هاي دست پرتاب (گلايدر) خود را كه با استفاده از ماكاروني ساخته شده بود، به مسابقه گذاشتند.

مسابقه پرواز فراسوي زمين‌

براي اولين بار در دنيا، مسابقه‌هاي ساخت گلايدر با استفاده از ماكاروني در كشور برگزار شد. حضور پرشور دانش‌آموزان در اين مسابقه خود نشان‌دهنده علاقه وافر اين گروه سني به هوافضاست. در اين مسابقه‌ها 400مدرسه در سطح شهر تهران شركت كردند كه بيش از 30 نفر از دانشجويان به سرپرستي استادان و با همكاري قطب علمي، تيم‌ها را براي شركت در مسابقه‌ها آماده كردند. مسوولان اجرايي هم از مشاوره دادن و راهنمايي شركت‌كنندگان چيزي كم نگذاشتند و براي آمادگي دانش‌آموزان و رفع اشكال‌هاي آنها، كارگاه آموزشي برگزار شد كه 170 دانش‌آموز در آن شركت كردند.

همكاري سازمان‌‌هاي ديگر نيز در اين ميان قابل توجه بود و گروه‌‌هايي مانند قطب علمي مهندسي هوافضاي محاسباتي كشور، دانشكده مهندسي هوافضا، انجمن علمي دانشكده مهندسي هوافضا، دفتر همكاري رياست‌جمهوري، سازمان هواشناسي كشور، معاونت پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، شهرداري تهران، سازمان هوافضاي ايران و شركت صنايع هواپيماسازي ايران (هسا) از اين مسابقه‌ها حمايت كردند.

مبالغ جايزه‌ها نيز براي اين گروه سني مي‌توانست بسيار جذاب باشد و آنها را هرچه بيشتر در ادامه راهشان كمك كند.

به گفته مهندس مسعود محمدي‌پور، دبير علمي اولين مسابقه هوافضاي دانش‌آموزي، براي دارنده مقام اول مبلغ 10 ميليون ريال جايزه نقدي و عضويت افتخاري كتابخانه دانشكده مهندسي هوافضا به ‌مدت 2 سال، مقام دوم مبلغ 7 ميليون ريال و عضويت افتخاري كتابخانه دانشكده مهندسي هوافضا به‌مدت يك سال و مقام سوم مبلغ 3 ميليون ريال و عضويت افتخاري كتابخانه دانشكده مهندسي هوافضا به ‌مدت 6 ماه در نظر گرفته شد. اين انجمن در كنار برگزاري اين رقابت علمي همايش، نمايش فيلم و گارگاه‌هاي رفع اشكال نيز براي دانش‌آموزان ترتيب داد.

در ساخت اين موشك‌ها، آزمايش‌هاي ارتعاشات، آناليز مودال، شرايط اقليمي، تست دما، باران، باد، گرد و غبار و پرواز شامل ارتفاع و فشار بايد مدنظر قرار گيرد.

محمدي‌پور افزود: تلاش داريم در سال‌هاي آينده اين مسابقه‌ها را در سطح ملي و با حضور دانش‌آموزان سراسر كشور برگزار كنيم.

به طور كلي اين مسابقه‌ها به منظور ايجاد ارتباط ميان دانشگاه و مدارس راهنمايي و دبيرستان‌ها با هدف ارتباط دانش‌آموزان با دانشگاه به طوري كه دانش‌آموزان موفق به كشف درك و شناخت صحيح‌تر از علايق و استعداد‌هاي خود شوند و در ادامه تحصيل انتخاب بهينه كنند. كشف و جذب استعداد‌هاي درخشان توسط دانشگاه و تشويق دانش‌آموزان به انجام فعاليت‌هاي علمي و باروري استعداد‌هاي آنان به وسيله معيار‌هاي تشويقي برگزار شد.

مهندسي هوافضا، يك رشته راهبردي‌

مهندسي هوافضا يكي از رشته‌هاي مورد نياز و در عين حال جذاب براي بشر است. موضوعاتي كه غالبا در اين رشته به مطالعه آنها پرداخته مي‌شود، شامل طراحي و ساخت وسايل هوايي از قبيل هواپيما، بالگرد، موشك و وسايل فضايي مانند شاتل، ماهواره و بررسي نيازمندي‌هاي فضايي آينده بشر است. عمده بازار شغلي مهندسي هوافضا در ايران با توجه به هزينه‌هاي بسيار زياد مورد نياز اين رشته، وزارت دفاع و پشتيباني نيرو‌هاي مسلح است؛ البته هستند شركت‌هاي خصوصي هرچند كوچك كه كار مي‌كنند؛ اما همين شركت‌ها هم اغلب طرح‌‌هاي دولتي را انجام مي‌دهند؛ علاوه بر اين، شركت‌هاي هواپيمايي نيز يكي از بازار‌هاي شغلي مناسب براي مهندسان هوافضاست. در كل بايد گفت مهندسي هوافضا يك رشته راهبردي به حساب مي‌آيد كه سرنوشت و آينده كشور به آن وابسته است. بنابراين براي رسيدن به نوآوري و شكوفايي بايد به هوافضا توجه خاص شود.

به گفته دكتر محمود ماني كه در حاشيه برگزاري مسابقه‌هاي هوافضاي دانش‌آموزي در دانشگاه اميركبير سخن مي‌گفت مهندسي هوافضا يك رشته جديد و راهبردي در سراسر جهان است و از آنجا كه بسياري از وسايل آزمايشگاهي آن مشمول تحريم شده است، دستگاه‌هاي اجرايي كشور بايد دانشگاهيان را براي ساخت اين وسايل و دستگاه‌ها حمايت مي‌كنند.

ماني با اشاره به پيشرفت‌‌هاي بسيار زياد در زمينه آموزش هوافضا در كشور گفت: از نظر آموزش هوافضا، جزو برترين‌‌هاي منطقه هستيم؛ اما براي رسيدن به سطح جهاني هنوز راه بسيار زيادي پيش رو داريم. در اين ميان، از آنجا كه بايد دانش‌آموزان را از مقاطع پايين تحصيلي با رشته مهندسي هوافضا آشنا كرد، اقدام به برگزاري مسابقه‌هاي دانش‌آموزي هوافضا با حضور دانش‌آموزان مقاطع راهنمايي و دبيرستان حركت بسيار مثبتي است. درواقع دانش‌آموزان با همكاري و مشاوره‌‌هاي دانشجويان دانشكده هوافضا و همچنين استفاده از كتاب‌ها و وب‌سايت‌‌هاي هوافضا موفق شده‌اند موشك، بالن و گلايدر‌هايي بسازنند كه آزمايش پرواز آنها موفقيت‌آميز بوده است و با بسياري از مفاهيم پايه در علوم هوافضا آشنا شده‌اند.

دكتر ماني با اشاره به برگزاري اين مسابقه‌ها طي سال‌هاي آينده در سطح ملي، از تمايل اين دانشگاه براي برگزاري مسابقه‌هاي دانش‌آموزي هوافضا در سطح منطقه و بين‌المللي خبر داد و گفت: برگزاري چنين مسابقه‌هايي دست ياري بخش‌هاي دولتي و اجرايي را مي‌طلبد.

ترويج صنايع هوافضا يكي از مهمترين فعاليت‌هاي ترويجي علم در ايران به شمار مي‌رود كه با توجه به نقش اين صنعت در آينده مي‌تواند اثر مثبتي در رشد علمي كشور داشته باشد.

بهاره صفوي‌
پنجشنبه 9 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 469]