واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سقوط قيمت مسكن در وسعت جهاني
دنياي اقتصاد - فروپاشي حباب بازار مسكن كه از آمريكا آغاز شد، اكنون به يك پديده جهاني در سراسر دنيا تبديل شدهاست. اين اولين كاهش قيمت مسكن نيست كه از مرزها ميگذرد و جهاني ميشود اما اين بار همبستگي و پيوستگي بازارهاي مالي باعث شده كه بر شدت تاثير اين بحران افزوده شود.
سقوط قيمت مسكن در وسعت جهاني
نيلوفر قديري
فروپاشي حباب بازار مسكن در آمريكا اكنون به يك پديده جهاني در سراسر دنيا تبديل شدهاست. قيمت املاك و مستغلات در همه جاي دنيا از حومه ايرلند گرفته تا سواحل اسپانيا و حوزه بالتيك و حتي بخشهايي از شمال هند دچار افت و سكون شدهاست.
اين ركود جهاني هماهنگ كه در ماههاي اخير بيشتر هم شدهاست، سير رشد اقتصادي در دنيا را كند كرده و نه تنها بر بازار مسكن، بلكه بر اشتغال هم تاثير فراوان گذاشتهاست.
در ايرلند، اسپانيا، انگليس و نقاط ديگر دنيا بازارهاي مسكني كه يك دهه گذشته به خاطر رونق چشمگير به خود ميباليدند، دچار افت و سقوط شدهاند. تحليلگران بازار املاك پيشبيني ميكنند كه بعضي از اين كشورها با شرايطي دشوارتر از آنچه آمريكا با آن روبهرو بود، مواجه شوند و حتي احتمال اين را ميدهند كه ركود در اين بازارها به فروپاشي كامل منجر شود.
تا حد زيادي ميتوان گفت كه مشكلات كنوني بازارهاي دنيا به ويژه بازار مسكن، نتيجه تب واگيرداري است كه آمريكا را فراگرفت. با سخت شدن شرايط مالي و اعتباري بازار مسكن در نتيجه بحراني كه در بازار وام مسكن به وجود آمد، تحليلگران نگران اين بوده و هستند كه كشورهاي ديگر هم ممكن است درگير اين بحران بانكي شوند و بعد هم حراج و ديگر تصاوير بحراني كه اين روزها در كاليفرنيا، فلوريدا و ديگر ايالات آمريكا زياد ديده ميشود، تكرار شود.
صندوق بينالمللي پول اخيرا با اشاره به همين بحرانها و پسلرزههاي ناشي از آن، پيشبيني خود را درباره رشد اقتصاد جهاني تغيير داد و حتي در اينباره هشدار هم داد كه ممكن است اين بحران تا سال 2009 هم ادامه پيدا كند.
يكي از استادان اقتصاد املاك و شهري دانشگاه انگليس كه در حوزه قيمت مسكن مطالعه انجام ميدهد، در اين باره ميگويد: مشكلات در آمريكا اكنون در حال منتقل شدن به اروپاست. آنچه اكنون در حال روي دادن است، بسيار بدتر از آن است كه پيشبيني ميشد.
براي كشورهايي مانند ايرلند كه قيمت مسكن در آن حتي بيشتر از آمريكا دچار تورم شده، مردم با نگراني زياد در حال نظاره كردن تحولات دردناك بازار آمريكا هستند و خود را براي مصيبت آماده ميكنند. يكي از اين افراد يك استاد 31 ساله دانشگاه است كه در ماه مي سال 2006؛ يعني درست دو سال پيش، يك آپارتمان يك اتاقه در حومه دوبلين به صورت اشتراكي با نامزدش خريداري كردهاست. اين خريد درست در زماني انجام شد كه بازار مسكن ايرلند در اوج خود قرار داشت. آنها 575هزار دلار براي اين آپارتمان پرداخت كردند كه دست كم 100هزار دلار بيشتر از قيمت كنوني اين ملك در حال حاضر است. اين استاد دانشگاه ميگويد كه گاه از فكر كردن به اين زيان هنگفت ديوانه ميشود؛ اما سعي ميكند هنگام فروش با واقعيت موضوع كنار بيايد. واقعيتي كه اين روزها به سرعت در حال گسترش و شايع شدن است.
بازارهاي اروپاي شرقي و كشورهاي حوزه بالتيك كه زماني بسيار داغ و پر سر و صدا بودند، اكنون به سرعت در حال سرد شدن هستند؛ چرا كه كشورهاي اروپاي غربي و سرمايهداران آن ديگر در شهرهايي مانند ورشو، تالين، استوني و ديگر بازارهاي پرطرفدار املاك اين منطقه ملك نميخرند. در شرق دنيا؛ يعني در هند و جنوب چين هم قيمت مسكن ديگر مانند گذشته چنان رو به افزايش نيست. در شرايطي كه قيمت سهام در بورس بعد از يك دوره افزايش آبشاري اكنون به سقوط رسيده و به سرعت رو به كاهش گذاشته است، مردم پول نقدي زيادي براي خريد املاك ندارند. فروش آپارتمان در هنگكنگ كه بازاري معمولا فعال با سير صعودي قيمت دارد، اخيرا كاهش يافته و قيمتها براي آپارتمانهاي انبوه كاهش يافتهاست.
در دهلي نو و ديگر نقاط شمال هند قيمتها در يك سال گذشته 20درصد كاهش يافتهاست. بنگاهداران ملكي و مشاوران املاك اين افت قيمتها را نتيجه كاهش ميزان اعتماد مردم و مصرف كنندگان ميدانند. بخش عمدهاي از اين كاهش قيمت و سقوط بازار نتيجه قانون اوليه جاذبه زمين است كه ميگويد، هر چيزي بالا برود، روزي به سوي زمين بازخواهد گشت. نرخ بهره پايين در بسياري از كشورها به ايجاد حباب و تورم بازار مسكن كمك كرد و در همان زمان كه اين قيمتها روز به روز بالا ميرفت، كارشناسان اقتصادي هشدار ميدادند كه به زودي شاهد افت قيمتها خواهيم بود.
اين اولين كاهش قيمت مسكن نيست كه از مرزها ميگذرد و جهاني ميشود ؛اما اين بار همبستگي و پيوستگي بازارهاي مالي باعث شده كه بر شدت تاثير اين بحران افزوده شود. وقتي مشكل وام مسكن آمريكا در دفاتر حسابرسي بانكهاي اروپا تاثير خود را ميگذارد، پس نبايد از طنين انداختن اين بحران در سراسر جهان چندان حيرتزده شد.
انگليس را در نظر بگيريد كه يكي از پايدارترين بازارهاي مسكن اروپا را داشت و ميزان عرضه بيش از سهم تقاضاي مسكن در بازار اين كشور كمتر از ايرلند و اسپانيا بود. تابستان گذشته كه بحران وام مسكن سراسر آمريكا را فراگرفت، طي دو ماه تاييد و پرداخت وام مسكن 31درصد كاهش يافت. همين موجب شد كه ماه ميلادي گذشته قيمت متوسط مسكن در انگليس 5/2درصد كاهش يابد كه اين بيشترين ميزان كاهش قيمت در اين بازار از سال 1992 بود. رونق بازار مسكن در انگليس بسيار بيشتر از آمريكا بود. به همين دليل مردم اين كشور بايد بيشتر از آمريكاييها نگران بحران اين بازار باشند.
انگليس يكي از توسعهيافتهترين صنايع پشتيباني مالي مسكن در دنيا را دارد كه از اين نظر چندان از آمريكا عقب نيست. ميزان بدهي وام بانكي به عنوان سهمي از كل توليد اقتصادي، در اين كشور بالاتر از آمريكاست. مطالعهاي كه سال گذشته صندوق بينالمللي پول انجام داد، اين موضوع را ثابت كرد. انگليس هم مانند آمريكا با تصور اينكه قيمت مسكن همينطور افزايش مييابد، خريد مسكن با كمك وام بانكي را در چند سال اخير به شدت تشويق ميكرد.
در اقتصاد ايرلند سرمايهگذاري در بخش مسكن 12درصد حجم سرمايهگذاريهاي كل اقتصاد و در اسپانيا 9درصد اقتصاد را تشكيل ميدهد. در انگليس اين رقم 5درصد و در آمريكا 4درصد است. بنابراين بحران در اسپانيا و ايرلند شديدتر است.
ركود در خريد و فروش و كاهش قيمت مسكن، ساختوساز را هم كاهش دادهاست و همين موضوع باعث افزايش بيكاري شدهاست. به اين ترتيب دورنماي اقتصادي قدرتهاي بزرگ اقتصادي اروپا تيره شدهاست.
در يك دهه گذشته در اسپانيا بيش از 4ميليون خانه ساختهشد كه اين تعداد بسيار بيشتر از مجموع خانههايي است كه در آلمان، انگليس و فرانسه ساختهشدهاست. متوسط قيمت مسكن در بخشهايي از اين كشور در سالهاي اخير تا سه برابر افزايش يافت. اين شرايط موجب شد تا اسپانيا مهاجران اقتصادي زيادي را از نقاط مختلف جذب كند و اروپاييها خانههاي تعطيلات خود را در سواحل اين كشور خريداري كنند.
اكنون اما هزاران باب از اين خانهها خالي ماندهاست. صندوق بينالمللي پول تخمين ميزند كه املاك در كشور اسپانيا بيش از 15درصد بيش از حد معمول ارزشگذاري شدهاست. با دشوار شدن شرايط پرداخت وام مسكن و كاهش قيمتها، كساني كه پيشبيني ميكردند سرمايهگذاري در بازار ملك هيچگاه ضرر به همراه ندارد، اكنون با مشكل مواجه شدهاند.
يكي از اين افراد جوليان فرناندز اسپانيايي است كه در سال 2005 سه آپارتمان كوچك در پروژه عظيم ساختماني در حومه مادريد به عنوان سرمايهگذاري خريداري كرد. او براي اين واحدها 100هزار يورو به عنوان پيش پرداخت داد و اكنون به شدت به دنبال مشتري ميگردد تا اين واحدها را بفروشد تا مجبور نباشد وام سنگين آن را بازپرداخت كند. اما با ساكن شدن بازار، قيمت اين واحدها به زير قيمتي رسيده كه او سه سال پيش براي آنها پرداخته است. او سه سال پيش فكر ميكرد كه ميتواند بيشترين سود را از سرمايهگذاري در بخش مسكن به دست آورد. اگر شرايط بازار اينچنين پيش نميرفت همينطور هم ميشد. بنگاههاي ملكي در اسپانيا اكنون در ماه 6 يا 7 فروش انجام ميدهند كه اين رقم يك سال پيش تا 40 معامله در ماه هم ميرسيد. اگر اين شرايط تا 5 سال ديگر طول بكشد، كسي نميتواند دوام بياورد. كارشناسان اقتصادي پيشبيني ميكنند در نتيجه اين بحران، بيكاري ممكن است امسال به 11درصد برسد.
ايرلند اما بعد از 16 سال رونق بازار مسكن كه البته در نتيجه حملات 11 سپتامبر براي مدت كوتاهي دچار وقفه شد، همچنان پررونقترين بازار را در ميان كشورهاي توسعه يافته دارد. سرمايهگذاران و فروشندگان اين بازار در كشور ايرلند همچنان در توهم حبابي به سر ميبرند و براي خانههايي كه تنها 4ميليون دلار ارزش دارد تا 5ميليون دلار طلب ميكنند. اين كشور هم مانند اسپانيا در سالهاي اخير و به خاطر رونق بازار مسكن، كارگران خارجي زيادي را جذب كرده كه بسياري از آنها در بخش ساختوساز با حقوق بالا مشغول به كار هستند.
سه شنبه 7 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 353]