تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820265016
تأثير سازنده اينترنت بر اخلاق كاربران
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تأثير سازنده اينترنت بر اخلاق كاربران چكيده در اين مقاله به تأثيرات مثبت اينترنت بر اخلاق كاربران پرداخته شده است. ديدگاه اتخاذ شده در اين مقاله، بر قابليتهايى استوار است كه به صورت بالقوه در اينترنت وجود دارد و مىتواند موجب تسهيل ارتباطات جهانى ميان انسانها، از ميان بر داشتن تبعيضها در دستيابى به اطلاعات و در نهايت ايجاد جامعه اطلاعاتى جهانى شود. از نظر نويسندگان اين مقاله، اينترنت عليرغم چهره فناورى محور(1) خود، مىتواند پديد آورنده فضايى باشد كه اخلاق و روابط اجتماعى افراد در آن تقويت شود. معمولاً از چنين اخلاقى با عنوان «اخلاق سازنده» ياد مىشود. استفاده از اينترنت، اخلاق خاص خود را به شيوهاى خودكار در كاربرانش به وجود مىآورد؛ كاربرانى كه هر لحظه، داده يا اطلاعاتى توليد مىكنند؛ از اينرو «اخلاق اينترنتى» از «اخلاق سازنده» جدا نيست. مقاله حاضر با يادآورى امكان همكارى ميان اينترنت و انسان، به منظور ارتقاى روابط انسانى و اصول اخلاقى، نگارش يافته است. كليدواژه اخلاق(2) - اخلاق سازنده(3) - اخلاق اينترنتى(4) 1. مقدمه موضوعات اخلاقى، معمولاً بر مبناى اصول فلسفى يا دينى جوامع، مورد بحث و بررسى قرار مىگيرند؛ مانند اينكه انسان بايد با پدر و مادر و همسر و فرزندان خود چه رفتارى داشته باشد؟ پيشرفتهايى كه در حوزه دانش و فناورى روى مىدهد هم گاهى اوقات روابط ميان انسانها و اصول اخلاقى پذيرفته شده در هر جامعه را به چالش مىگيرند. اغلب درباره رابطه انسان و ماشين، اين ايده مطرح مىشود كه ماشينى شدن جامعه، سبب كمرنگ شدن عواطف انسانى و سردى روابط ميان انسانها شده است. چنين ديدگاهى در نگاه اول مىتواند درست به نظر برسد؛ اما براى دنياى امروز، چندان مصداق ندارد. امروزه اينترنت و كاربردهاى گوناگون آن، نظير پست الكترونيكى(5)، گروههاى بحث(6)، محاوره مستقيم يا اصطلاحاً چت(7)، فرصتهاى جديدى را براى آشنايى كسانى كه هرگز يكديگر را نمىشناختهاند، فراهم ساخته و دوستىهاى جديدى را از نوع مجازى(8) به وجود آورده است كه گاهى دوستىهاى واقعى ميان افراد همفكر و همعلاقه را در پى دارد. بدين ترتيب، مىتوان انقلاب اطلاعاتى و در رأس آن اينترنت را بر خلاف انقلاب صنعتى و مظاهر آن كه موجب جدايى انسانها از يكديگر شدهاند، عامل پيوند دهنده ميان عناصر انسانى و نزديك كننده جوامع انسانى دانست؛ به تعبيرى ديگر، در كنار هر رويداد يا تحول تكنولوژيكى، مىتوان نتايج و تأثيرات مثبتى را نيز مشاهده نمود. تأثير اينترنت بر روابط اجتماعى انسانها، گسترهاى فراتر از ابعاد فردى را در برگرفته است تا آنجا كه در هنگام وقوع بلاياى طبيعى و فجايع انسانى، عاملى مهم در انعكاس عواطف و احساسات انسانى به شمار مىآيد. نقش راهبردى اينترنت در دو رويداد بزرگ اخير، يعنى جنگ عراق و حادثه سونامى(9) مثال زدنى است. در هر يك از اين دو رويداد، اينترنت علاوه بر ايفاى نقش اطلاعرسانى خود، رسانهاى مهم در اعلام موجوديت گروههاى مختلف اجتماعى، براى حمايت از آسيب ديدگان و جلب كمكهاى مردمى از سراسر جهان بود. بسيارى كاربران اينترنتى، با استفاده از امكانات اين رسانه جهانى، به كمك نيازمندان شتافتند. هدف از بيان اين مطالب، ارائه يا القاى يك تفكر مثبت انديش يا خوشبينانه به ذهن خواننده نيست، بلكه تبيين امكان تحقق جامعه اطلاعاتى آرمانى، در سراسر جهان است. بىشك همه كاربران اينترنت به ارزشها و اصول والاى انسانى اهميتى نمىدهند؛ هكرها(10) يا راهزنان اينترنتى كه با شيوههاى مختلف در پى نفوذ به نقاط مشخصى از اينترنت هستند، از همين دستهاند. اصولاً اينكه در اينترنت چه چيزى پسنديده يا چه چيزى نامطلوب است، همچنان در هالهاى از ابهام قرار دارد. در تعاريف مربوط به قوانين بهرهبردارى از شبكه كامپيوترى و اينترنت نيز، همواره جلب نظر طرفهاى ذينفع مطرح بوده است. گاهى اوقات جانبدارىهاى اقتصادى از توليدكنندگان دانش و اطلاعات، به جايى مىرسد كه ديگر «حق »(11) يا به عبارت بهتر، ارزشى براى كاربران قائل نمىشوند. اين وضعيت در جوامع اقتصادگرايى(12) چون آمريكا و كشورهاى غربى به خوبى مشهود است. خدمات پيوسته، آن قدر وسيع شده است كه ديگر حوزه اخلاق را هم تحتالشعاع خود قرار داده است. امروز ثروت و پول، تنها ارزش اخلاقى پذيرفته شده در بسيارى جوامع است و كليه روابط انسانى بر همين اساس تنظيم و برقرار مىگردد. اما در حوزه فناورى اطلاعات و ارتباطات، به ويژه اينترنت، گستره اخلاق درست لحظهاى آغاز مىشود كه يك كاربر پشت رايانه شخصى خود مىنشيند و دكمه مرورگر اينترنتى(13) را كليك مىكند تا به درون جامعه جهانى اطلاعات گام بگذارد[1]. اينكه شخصى ميهمان اينترنت باشد و براى نخستين بار از اين رسانه استفاده مىكند يا از مشتريان پر و پا قرص اينترنتى يا اصطلاحاً «ترد»(14) باشد، زياد مهم نيست. مهم اين است كه همه اين افراد، تحت محيطى، به تبادل اطلاعات با يكديگر مىپردازند كه هيچ قانون يا مقررات رسمى بر آن حاكم نيست. خوب يا بد، درست يا نادرست، بايد يا نبايد، همگى تعابير منحصر به فردى است كه به ازاى تك تك كاربران ميليونى يا ميلياردى اينترنت، قابل بررسى و تعريف است. در چنين فضايى، تدوين هر گونه قانون و مقررات، نه تنها غير ممكن، بلكه مضحك جلوه مىكند. چيزى كه از نظر يك كاربر مطلوب و خواستنى است، مىتواند از ديدگاه كاربر ديگر نامطلوب و ناپسند باشد؛ اما فصل مشترك همه كاربران از مبتدى تا پيشرفته، »ساختن»)15) است. همه كاربران اينترنت، به نوعى در حال ساختن داده يا اطلاعات هستند؛ حتى كاربرانى كه فقط نقش دريافت كننده(16) يا «مصرف كننده»(17) اطلاعات را دارند، و موجب ساختن چيزى در جايى ديگر مىشوند؛ بدين ترتيب همه آنها نوعى اخلاق هستند كه اصطلاحاً «اخلاق سازنده»[1 ] ناميده مىشود. 2. اينترنت؛ خوب يا بد، زشت يا زيبا با همه مباحثى كه تاكنون درباره اينترنت و پيامدهاى استفاده از آن بر اخلاق كاربران مطرح شده، هنوز به درستى نمىتوان تصوير روشنى را در اين خصوص مشاهده كرد. روانشناسان و متخصصان علوم رفتارى، اغلب بر جنبههاى منفى اينترنت توجه مىكنند. اين بيشتر بدان جهت است كه اين گروه، انسانها را در قالب سوژههاى مطالعاتى خود در نظر مىگيرند و به علت اضمحلال فزاينده بنيانهاى خانوادگى و ارزشهاى انسانى در جوامع غربى، نقش مخرب اينترنت، بيشتر از نقش سازنده آن مورد توجه محققان قرار گرفته است. بارزترين مصداق اين وضعيت، استفاده نادرست و كنترل شده كودكان از اينترنت و گمراهى و به خطر افتادن آنها توسط سودجويان اينترنتى است كه هر چند وقت يكبار، اخبار نگران كنندهاى در اين رابطه از رسانههاى جمعى منتشر مىشود و هوشيارى والدين كودكان را در استفاده آنها از اين رسانه گوشزد مىكند. اما به دليل چند جانبه بودن پديده اينترنت، نمىتوان نگرشى يك سويه به آن داشت. براى نمونه، هنگامى كه بحث تجارت الكترونيكى مطرح مىشود، جنبههاى سودآور و سرمايهساز اينترنت بيشتر مورد توجه قرار مىگيرد؛ حتى، بسيارى مؤسسات بينالمللى نظير يونسكو(18)، استفاده از اينترنت را به عنوان يك رسانه ارزان قيمت و سهل الوصول براى حل بحرانهاى اقتصادى و فقر در جوامع توسعه نيافته توصيه مىكند؛ چنان كه در سخنرانى سال گذشته، آقاى كوفى عنان دبير كل سازمان ملل متحد، استفاده از اينترنت را براى از ميان برداشتن فواصل طبقاتى در جوامع محروم و عقب مانده قاره آفريقا، سريعترين و عملىترين راه حل معرفى كرده بود. همچنين هنگامى كه سخن از تسهيم دانش(19) به ميان مىآيد، هيچ رسانهاى نمىتواند جايگزين اينترنت شود و به مثابه يك پل ارتباطى كارآمد ميان پژوهشگران سراسر جهان عمل كند. حال اينترنت خوب است يا بد؟ زشت است يا زيبا؟ اگر قدرى منصفانه به اين موضوع بنگريم، در مىيابيم كه در بسيارى موارد، ملاك قضاوت ما درباره اينترنت، سود و زيانى است كه به ما و منافع ما مىرساند. چنين ديدگاهى نمىتواند جايگاهى بىطرفانه در مورد اينترنت داشته باشد. كاربران هنگام استفاده از اينترنت، به درستى در مىيابند كه آيا اينترنت به آنها خدمت مىكند يا خيانت. البته در سنين كودكى يا نوجوانى، چنين تشخيصى قدرى مشكل به نظر مىرسد؛ اما با رعايت تدابير تربيتى و ايجاد امنيت لازم توسط والدين، اين مشكل قابل حل است. 3. نقش اينترنت در ايجاد اخلاق سازنده در كاربران از جمله مهمترين اقداماتى كه مىتوان از طريق اينترنت سامان داد، عضويت استادان و متخصصان رشتههاى مختلف در گروههاى تخصصى است. به اين ترتيب، آنها مىتوانند در جريان آخرين اطلاعات موجود در رشتههاى تخصصى خود قرار گيرند، زيرا همه اعضا از پيامهاى علمى كه توسط يك نفر صادر مىشود، آگاهى دارند. در شرايطى كه خطوط ارتباطى از كيفيت لازم برخوردار باشد و در ايستگاههاى محل كار، هر دو يا چند طرف، امكانات لازم (دوربين ويدئويى...) به سيستم متصل باشد، مىتوانند تصاوير و فعاليتهاى يكديگر را نيز مشاهده كنند. هماكنون انجام عملهاى مهم جراحى به شكل هدايت از راه دور(20) و با شركت چند متخصص كه هر يك در گوشهاى از دنيا به كار مشغولاند و مىتوانند در يك آن ناظر عمل جراحى يا رهنمايى كننده آن باشند، در برخى مراكز مجهز درمانى متداول شده است. از ديگر شكلهاى نسبتاً رايج اخلاق سازنده كه در سطح كشورهاى اروپاى غربى و آمريكا مشهود است، كنفرانس از راه دور(21) است كه در آن تعدادى از متخصصان (كه هر يك در يك گوشه از كره زمين زندگى مىكنند)، با يكديگر درباره موضوع مورد علاقه خود، تبادل نظر مىكنند. اين نوع كنفرانسهاى الكترونيكى در آينده بسيار رواج خواهد يافت و با اين وصف ممكن است از اهميت كنفرانسهاى حضورى (كه بسيار پر هزينهتر است) كاسته شود[2]. در طول چند دهه اخير، مجلههاى علمى، نقش ويژهاى در برقرارى ارتباطات علمى ميان پژوهشگران ايفا كردهاند و تعداد اين مجلهها در سطح جهان، همواره رو به افزايش بوده است. اما با توجه به گسترش شبكه اينترنت، به ويژه طى 5 سال گذشته، به نظر مىرسد كه در سالهاى آينده، نتوان افزايش تعداد اين مجلات را مانند سالهاى گذشته انتظار داشت. همهروزه بر تعداد پژوهشگرانى كه براى انتشار نتايج پژوهشهاى خود از اين شبكه استفاده مىكنند، افزوده مىشود. آنان مىتوانند اطلاعات توليدى خود را در اختيار همه افرادى كه امكان دسترسى به اين شبكه را دارند، قرار دهند و از آنان نيز بخواهند، علاوه بر نظرخواهى، مدارك علمى مشابهى را برايشان ارسال دارند يا با خود آنان همكارى مستمر داشته باشند[2]. همه اين فعاليتها كه در بستر اينترنت انجام مىگيرند و بهگونهاى نوآورى، خلاقيت و سازندگى علمى محسوب مىشوند، موجب تبلور شكل گستردهاى از اخلاق در ميان كاربران مىگردد كه اصطلاحاً «اخلاق سازنده» ناميده مىشود. 4. تعامل و همزيستى جهانى؛ شكلگيرى هويت پويا(22) واقعيت اين است كه گسترش شبكه جهانى اينترنت، فاصلهها را كم كرده و به ايجاد نوعى نشانه، به ويژه در جوانان انجاميده است. اعضاى كميسيون توسعه سازمان ملل متحد[3] گزارش دادهاند كه در گردهمايىهاى خود در شهرهاى قارههاى مختلف، شاهد بودهاند كه جوانان بسيار به هم شبيه شدهاند و اين مسئله با رنگ باختن مرزهاى ميان جوامع و رفتن به سوى نوعى جامعه اطلاعاتى و شبكهاى، بيشتر شده است. بايد توجه داشت كه به يمن گسترش وسائل ارتباطى و رسانهها، جوامع مختلف، اگر آگاهانه و با برنامهريزى عمل كنند، مىتوانند براى تحولات مثبت از آن استفاده كنند و به نوعى همزيستى سالم جهانى دست يابند. مبارزه با مواد مخدر در سطح جهانى، حفظ محيط زيست، همبستگى انسانها، احترام به حق حيات، محترم بودن حريم زندگى خصوصى افراد، احياى حقوق مادران و كودكان، تأكيد بر عدالت جهانى، گرامى داشتن كرامت انسانها، توجه به حقوق اقليتهاى دينى و اجتماعى، توسعه پايدار و اجازه مطرح شدن ساير فرهنگها و ارزشها مباحثى است كه مىتواند با بهرهگيرى از همين فضاى موجود اطلاعاتى، وجه ديگرى را در تعامل فرهنگها نشان دهند. 5. كثرتگرايى فرهنگى(23) اصطلاح پديده چند فرهنگى(24)، ما را به شناسايى و حتى گرامى داشتن ديگران، درست به همان گونهاى كه هستند، بدون سقوط به نژادپرستى، به شكل درست آن دعوت مىكند. در اين عصر، كليدواژه رايج، تساهل و تسامح(25) بود. اين كليدواژه، به معناى پذيرش تفاوت ميان «ما» و «آنها» است؛ اما در كاربرد امروز خود، انسانها را به بردبارى در برابر تفاوتهاى يكديگر فرا مىخواند[4]. اينترنت، با جهانگسترى چشمگير خود، فرض را بر اعتبار همه دعاوى درباره حقيقت مىگذارد؛ بى آنكه در چاله نسبىگرايى محض بيفتد. نسبىگرايى شالوده هر گونه گزاره اخلاقى و به همراه آن، شالودههاى اخلاقى زندگى عمومى را سست مىكند. جهانگسترى جامعه اطلاعاتى كه در قالب اينترنت تبلور يافته است، راه را براى كسانى كه اقليت ناميده مىشوند و مىخواستند، صدايشان شنيده شود، هموار ساخته است. بنابراين، پديده چند فرهنگى كه مفهومى تناقضنماست، هم بيانگر تنوع است و هم وحدت. تنوع لازمه جهانگسترى است، زيرا تجلى دلبستگىهاى محلى و هويتهاى خاص را مجاز مىپندارد و در عين حال مستلزم وحدت است، زيرا مروج مفهوم دهكده جهانى(26) است[5]. بسيارى پديده چندفرهنگى را عارضهاى مىدانند كه خاص مرز ملى معينى است. در واقع، اين پديده، به سرعت در حال گسترش به قلمرو بينالمللى است؛ همانند نظام اقتصادى جديد، اهتمام به نظام فرهنگى جديد، تاريخ خاص خود را دارد. عصر چند فرهنگى يا پيدايش اقتصاد اطلاعاتى كه محصول اينترنت است، نخبگان اطلاعاتى، طبقه ميانگين و به حاشيه راندهشدگان يا فرو طبقه را جانشين طبقات پيشين اشراف، متوسط و كارگر ساخت. جامعه جهانى اطلاعاتى كه شكل مجسم آن اينترنت است، آرمانهاى تجديد خواهانه را در زمينه خردورزى، نبوغ هنرى و فردگرايى، به سود ضديت يا سرمايهدارى، تحقير اخلاق سنتى و پيروى از برابرخواهى تندروانه طرد كرده است. 6. جهانى شدن و حقوق شهروندى بىشك يك شهروند در عصر چند فرهنگى، داراى حقوق و امتيازات خاصى است. از جمله حقوق مسلم و طبيعى وى حق دسترسى به اطلاعات است كه خود حق ديگرى با نام حق استفاده از امكانات و ابزارهاى فناورى اطلاعاتى و ارتباطى را در پى دارد؛ به گونهاى كه يك فرد بتواند آزادنه به كاوش اطلاعات بپردازد و نيازمندىهاى اطلاعاتى خود را برآورده سازد. پس از آن آزادى بيان، و مسئله امنيت حريم خصوصى افراد است. برخى چالشهاى جديد در اين راستا عبارت است از: اداره حقوق فردى در عصر الكترونيك، محافظت در برابر سوء استفادههاى الكترونيكى و اطمينان از ايمنى تعاملات از طريق زير ساختارهاى اطلاعاتى مناسب. در هر سه دسته موارد مطروحه، عامل و ملاحظات اخلاقى، شرط اصلى و ضامن بقاى سلامت در اين عصر است. هر شهروند در ازاى خدمات و حقوقى كه از جامعه دريافت مىدارد، موظف به رعايت برخى موارد است. زندگى در چنين جامعهاى نيازمند كسب يك سرى بيانگرىها و رعايت آدابى (رفتارهايى) است كه انتظار مىرود، هر عضو جامعه روى خطى(27) بدان پايبند باشد. جهانىشدن همه چيز را تحت الشعاع قرار مىدهد و ساختار و ماهيت نظامهاى اقتصادى، سياسى و اجتماعى را متحول مىسازد. از طرفى، جهانى شدن دو نسبت عمده با فرهنگ ملتها برقرار مىكند: نخست با تشديد كثرتگرايى درونى، فرهنگ را در آستانه تجزيه شدن قرار مىدهد و سپس با آغاز جهش به سوى حاكميت جهان شمول، راه را براى ادغام فرهنگهاى ملى، تحت فرهنگى جهان شمول هموار مىكند[6]. 7.نتيجه امروزه ورود به دنياى مجازى يا به عبارت بهتر، زندگى در محيطهاى مجازى، امرى بديهى به شمار مىرود. لازمه تعامل در اين محيطها، برخوردارى از يك سرى مهارتهاى فنى و رفتارى (به تعبيرى اخلاق اينترنتى) است. از مهمترين ويژگىهاى اينترنت، ايجاد پيوندهاى مناسب ميان افراد، در اقصى نقاط دنيا است. فضايى كه در آن ايجاد روابط انسانى و نيز اخلاقى امكانپذير است و مىتواند كانونى براى ايجاد اخلاق سازنده انسانى باشد. در نهايت، با نزديك كردن ملتها، به همراه تقويت روابط انسانى صحيح ميان آنها، آرزوى ديرين بشر براى ايجاد آرمان شهر جهانى(28) يا به عبارت ديگر، جهانى شدن ميسر خواهد شد. ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت : hojat20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]
-
گوناگون
پربازدیدترینها