واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: تركمنستان و آذربايجان براي بهبود روابط تلاش ميكنند((۲
سفر بردي محمد اف رئيس جمهوري تركمنستان به باكو پس از ۱۶سال تيرگي روابط ميان دو كشوردر حاليكه انتظار ميرفت منجر به توافقاتي در زمينه نفت و گاز شود، گويا نتيجه چنداني نداشته است.
ديدار بردي محمداف و علي اف نه تنها براي كشورهاي آسياي مركزي بلكه براي اعضاي اتحاديه اروپا، آمريكا، روسيه و حتي كشورمان از اهميت زيادي برخوردار بود.
اتحاديه اروپا از هنگام به قدرت رسيدن بردي محمداف به رياست جمهوري تركمنستان تاكنون هياتهاي متعددي روانه اين كشور آسياي مركزي كرده است كه از جمله آن سفر روساي فعلي و آينده اين اتحاديه در اواخر ارديبهشت ماه سالجاري به عشق آباد بود.
هرچند روساي فعلي و آينده اتحاديه اروپا در مصاحبه با خبرنگاران در زمينه بحث صدور گاز تركمنستان به كشورهاي اروپايي هيچ مطلبي ارايه نكردند ولي خانم والدنر كميسر سياست خارجي اين اتحاديه به خبرنگاران گفت كه با قزاقستان ياداشت تفاهم همكاري در زمينه انرژي امضا شده كه براي امضاي چنين ياداشت تفاهمي با تركمنستان گفت و گوها ادامه دارد.
اين مقام اتحاديه اروپا اظهار اميدواري كرد كه چنين يادداشت تفاهمي بزودي با تركمنستان نيز امضا شود.
وي گفت كه اين اتحاديه از همكاري در زمينه انرژي ، محيط زيست و چند مسيري صدور منابع انرژي كشورهاي آسياي مركزي استقبال و حمايت ميكند.
نماينده آذربايجان در اتحاديه اروپا بلافاصله پس از سفر روساي فعلي و آينده اتحاديه اروپا در مصاحبهاي با يكي از شبكههاي اين كشور گفت كه اگر عشق آباد موافقت خود را براي صدور گاز از طريق باكو اعلام نكند جمهوري اسلامي ايران جايگزين آن خواهد شد.
با اين وجود، هر چند رسانههاي تركمنستان و آذربايجان گزارشي از نتايج اخير مذاكرات رييس جمهوري دو كشور در باكو ارايه نكردند ولي گفته ميشود بررسي امكان ساخت خط لولهاي با گذر از اعماق درياي خزر كه اجازه ميدهد سوخت آسياي مركزي را بدون گذر از روسيه به اروپا منتقل كند در دستور كار بردي محمداف و علي اف بوده است .
روسيه نيز كه پارسال موافقت نامهاي براي احداث خط لوله جديد انتقال گاز از حاشيه درياي خزر با تركمنستان امضا كرد با دقت تحولات مربوط به روابط بين باكو عشق آباد را دنبال ميكند.
مسكو كه تامينكننده عمده سوخت و انرژي كشورهاي اروپايي محسوب ميشود، همچنين پارسال توافق نامهاي با صربستان براي ايجاد پل جديد انرژي روسيه اروپا امضا كرد تا بتواند احداث خط لوله ناباكو يا طرح ترانس خزر را در هالهاي از ابهام قرار دهد.
روسيه با امضا اين توافق نامه ، گاز بيشتري را از كشورهاي آسياي مركزي از طريق اين كشور به اروپا صادر خواهد كرد و بدين ترتيب توافق هر نوع همكاري در زمينه صدور گاز تركمنستان به اروپا از طريق آذربايجان به ضرر مسكو خواهد بود .
به هرحال ، قبل از سفر بردي محمداف به باكو وزير صنايع و انرژي آذربايجان تصريح كرده بود كه روساي جمهوري دو كشور قصد دارند درباره اتصال خط لوله نفت بين باكو و عشق آباد مذاكره كنند.
رسانههاي كشورهاي مشترك المنافع همسود بويژه روسيه در زمينه ايجاد تفاهم بين روساي جمهوري دو كشور در زمينه انتقال گاز تركمنستان مطالبي منتشر كردند ولي به نطر ميرسد چنين تفاهمي بين روساي دو كشور صورت نگرفته است .
در پايان سفر دو روزه بردي محمداف به باكو روساي جمهوري دو كشور بيانيه مشتركي را صادر نكردند و عدم صدور بيانيه مشترك نشانگر بينتيجه بودن مذاكرات دو رييس جمهوري حداقل در زمينه طرح ترانس خزر است .
طرحي كه تاكنون از سوي آمريكا و اتحاديه اروپا براي اجراي شدن آن تلاش زيادي انجام شده است .
رسانههاي روسيه اخيرا گزارش دادند كه سال گذشته وزارت امور خارجه آمريكا حتي مبلغي را براي تحقيقات فني و اقتصادي در ارتباط با اين طرح اختصاص داده بود.
با اين وجود، برخي منابع خبري حل و فصل برخي مشكلات مهم دوجانبه و منطقهاي از جمله تعيين رژيم حقوقي درياي خزر را از ديگر محورهاي عمده مذاكرات روساي جمهوري دو كشور عنوان كردند.
به نظر ميرسد تنها نتيجه عملي ديدار بردي محمداف از آذربايجان پرداخت ۴۴ميليون دلار بدهي باكو به عشق آباد در خصوص خريد گاز طبيعي مربوط به اوايل دهه ۹۰ميلادي است كه در مورد مبلغ آن نيز دو طرف سالها با يكديگر اختلاف نظر داشتند.
با وجود تشديد تلاش آمريكا و اتحاديه اروپا در يكسال گذشته براي اجرايي كردن طرح ترانس خزر، به نظر ميرسد،در شرايط فعلي اين كشورها از دستيابي به خواستههاي خود در سفر بردي محمداف به باكو ناكام مانده اند.
طرح ترانس خزر كه احداث خط لوله گاز از بستر درياي خزر تا جمهوري آذربايجان و تركيه را در نظر دارد به دلايل اقتصادي و نيز مسايل مربوط به رژيم حقوقي خزر در همان سالهاي اول مطرح شدن، با شكست مواجه شده و تاكنون زمينه اجرايي نيافته است .
طول خط لوله گاز ترانس خزر دو هزار كيلومتر است و در صورت اجراي آن بايد خطوط لوله گاز و نفت از عمق ۲۰۰الي ۳۰۰متري بستر درياي خزر عبور داده شود كه آلودگي زيست محيطي را به دنبال خواهد داشت.
دوشنبه 6 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]