تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805442498
تشيع در جهان امروز
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تشيع در جهان امروز نويسنده: مرتضى اسعدى تشيع در جهان امروز،عده كل مسلمانان جهان در نخستين سالهاى قرن بيستم ميلادي/چهاردهم هجرى قمرى بنا بر آمارهايى كه بيگانگان گرفتهاند،حدود 233 ميليون نفر بر آورده مىشده است (زوئيمر و ديگران،283) :با توجه به نو پديد بودن امر آمارگيرى،و نيز با توجه به اين كه تا سالهاى بعد از جنگ جهانى دوم بخشهاى وسيعى از جهان اسلام تحتسلطه و سيطره غير مسلمين بوده است،آمارهاى مربوط به عده كل مسلمانان سرزمينهاى مختلف،و مالا آمارهاى مربوط به عده كل مسلمانان جهان،به ويژه در سالهاى پيش از استقلال بسيارى از كشورهاى كنونى جهان اسلام،اساسا متكى يا منحصر بر همان تخمينهاى اجمالى،و گاه آمارگيريهاى جدىترى،بوده است كه كارگزاران آن قدرتهاى غير مسلمان غالب،با سبق نظرهاى و نيات مختلف،اعلام مىكردهاند،از همين رو،منابع مختلف عده كل مسلمين جهان را در آخرين سالهاى قرن نوزدهم ميلادى/سيزدهم قمرى،از 157 ميليون نفر در سال 1834 م تا 300 ميليون نفر در سال 1903 م تخمين زدهاند.بنا بر اين همان گونه تخمينها،12 ميليون نفر از جمعيت تخمينا 233 ميليونى مسلمين جهان را شيعيان تشكيل مىدادهاند،بنا بر اين 221 ميليون نفر مسلمين اهل سنت،از 140 ميليون حنفى،58 ميليون شافعى،16 مليون مالكى،و 7 ميليون حنبلى تشكيل يافته بوده است (همان،دياگرام 292) .مهمترين كشورهاى شيعه يا شيعه نشين جهان، يعنى ايران،در آن سالها5/9 ميليون جمعيت داشته كه 8/8 ميليون آن مسلمان و چهار پنجم از اين مسلمين نيز شيعه بودهاند (همان،دو جدول آخر كتاب) .بنا بر منبع ديگرى نيز ايران در سال 1900 م ده ميليون نفر جمعيت داشته است (اطلس تاريخ جمعيت جهان،153) .قابل توجه است كه در آن سالها نيمى از جمعيت 610 هزار نفرى (شامل 600 هزار مسلمان) بحرين شيعه بودهاند،و هند 5 ميليون شيعه (و كلا حدود 36/284 ميليون نفر جمعيت) داشته است.اينك،در اواخر قرن بيستم ميلادى على رغم آن كه دست كم حدود يك قرآن از آشنايى جهان اسلام با امر آمار گيرى و ضرورت آن مىگذرد،هنوز آمارهاى متقن و مطمئن و يكدستى در باره عده مسلمانان سرزمينهاى مختلف (به ويژه سرزمينهاى تحتحكومت غير مسلمين) ،و به طريق اولى در باره عده شيعيان اين سرزمينها،و مالا در باره عده مسلمانان و شيعيان جهان،در دست نيست:بنا بر آمارهاى سازمان كنفرانس اسلامى (تاسيس م 1971/ارديبهشت 1350 ش) كه تاكنون،بويژه از نقطه نظر سياسى،تنها سازمان فراگير بين الدول اسلامى يا مسلمان است،كل عده جمعيت مسلمان جهان در سراسر پنج قاره،در سال 1982 م/1361 ش 1029427000 نفر بوده كه 636720000 نفر از ايشان در كشورهاى تحتحكومت مسلمين (به عنوان اكثريت) ،و 392707000 نفر از ايشان در كشورها و سرزمينهاى تحت استيلاى غير مسلمين (به صورت اقليت) زندگى مىكردهاند. (اقليتهاى مسلمان در جهان امروز،287) .بنا بر آمارهاى ديگرى كه على القاعده انتظار مىرفته متقن و قابل اطمينان باشند،كل عده مسلمانان جهان در حوالى سال 1984 م/1363 ش 150،286،805 نفر (يعنى 97/17 در صد از كل جمعيت 000،907،480،4 نفرى جهان) بوده است (خريطة انتشار المسلمين فى العالم،26) .بالاخره بنا بر منبع ديگرى كه در باره«اديان زندهجهان»آمارهاى (حسب الادعا) جديدى به دست داده،كل عده مسلمانان جهان در سال 1959 م/1338 ش 420 ميليون نفر بوده است (اديان زنده جهان،3،15،220) .منبع اخير مدعى بوده است كه اين آمارها«بهترين ارقام دستيابى بودهاند كه از چندين منبع تلفيق شدهاند» (همان،15) .با توجه به اين مقدمات،وضع آمارهاى مربوط به تشيع در جهان،خود معلوم است.بنا بر يكى از جديدترين منابع (سالنامه 1990 بريتانكا،778-779 (عده مسلمانان (شيعه و اهل تسنن) در كشورهاى كه اكثريتيا نسبت قابل ملاحظهاى از جمعيتشان مسلماناند در سال 1983 م/1368 ش از اين قرار بوده است: سايرينعده سنىهاعده شيعيانكشور1,630,0001,970,0002,220,000افغانستان2,540,000660,000 (جمع)آلبانى17,00024,360,000 (جمع)الجزاير8,000120,000290,000بحرين14,720,00095,570,000 (جمع)بنگلادش3,890,000700,000 (جمع)(داهومى) بنين92,000159,000 (جمع)برونى8,320,000670,000 (جمع)بلغارستان4,960,0003,750,000 (جمع)بوركينافاسو (ولتاى عليانى سابق)8,8302,510,000 (جمع)كامرون260,080,000110,000 (جمع)كانادا3,100,0002,440,000 (جمع)چاد1,074,800,00026,000,000 (جمع)چين كمونيست1000400 (جمع)جزيرة كريسمس245340 (جمع)جزاير كوكو (كلينگ) 1000 (فقط مسيحى)447,000 (فقط سنى)كومور9,900,0002,400,000 (جمع)ساحل عاج562,000170,000 (جمع)قبرس31,000 (فقط مسيحى)481,000 (فقط سنى)جيبوتي3,050,00048,700,000 (فقط سنى)مصر33,550,00015,350,000 (اكثرا سنى)اتيوپى677,00057,000 (جمع)فيجى54,430,0001,680,000 (جمع)فرانسه38000797,000 (اكثرا سنى)گامبيا6000582,000 (اكثرا سنى)نوار غزه59,660,0001,470,000 (جمع)ٍٍآلمان غربى 12,280,0002,290,000 (جمع)غنا9,940,000150,000 (جمع)يونان1,010,0005,700,000 (جمع)گينه670,000290,000 (جمع)گينه بيسائو688,00066,000 (جمع)گويان699,700,00092,110,000 (جمع)هند23,160,000153,390,000 (جمع)اندونزى640,0004,240,00049,440,000/ايران520,0005,940,00010,790,000عراق3,940,000630,000 (اكثرا سنى)اسرائيل220,0002,840,000 (سنى)اردن22,100,0001,410,000 (جمع)كنيا510,000920,000610,000كويت1,370,000 (شامل 200,000 نفر درروز)610,000930,000لبنان2,160,000350,000 (جمع)ليبريا120,0003,960,000 (سنى)ليبى7,130,0001,380,000 (جمع)مالاوى8,200,0009,220,000 (جمع)مالزى209,000 (سنى)مالديو790,0007,120,000 (جمع)مالى10,0001,930,000 (سنى)موريتانى920,000140,000 (جمع)موريس200076,000 (سنى)مايوت320,00024,210,000 (اكثرا سنى)مراكش13,300,0001,990,000موزامبيك39,250,0001,560,000 (جمع)ميانمار (برمه سابق) 17,950,000500,000 (جمع)نپال1,430,0005,720,000 (سنى)نيجر63,770,00052,190,000(جمع)نيجريه190,0001,220,000 (جمع)عمان3,800,000115,020,000 (اكثرا سنى)پاكستان57,330,0002,580,000 (جمع)فيليپين32,000395,000 (اكثرا سنى)قطر6,360,000630,000 (جمع)رواندا160,00013,430,000 (سنى)عربستان سعودى670,0006,730,000 (سنى)سنگال2,397,0001,560,000 (سنى)سيرالئون2,246,000428,000 (جمع)سنگاپور14,0007,324,000 (سنى)سومالى29,830,000410,000 (جمع)افريقاى جنوبى15,580,0001,270,000 (جمع)سرى لانكا7,360,00019,910,000 (سنى)سودان350,00085,000 (جمع)سورينام1,230,00010,500,000 (اكثرا سنى)سوريه15,900,0007,830,000 (جمع)تانزانيا53,160,0002,120,000 (جمع)تايلند50,0007,930,000 (سنى)تونس440,00055,100,000 (سنى)تركيه15,360,0001,090,000 (اكثرا سنى)اوگاندا253,470,00034,330,000 (جمع)اتحاد شوروى سابق70,0001,460,000290,000امارات متحده عربى56,420,00080,000 (جمع)انگليس244,050,0004,730,000 (جمع)امريكا180,000710,000 (اكثرا سنى)ساحل غربى رود اردن195,000 (سنى)(افريقا) صحراى غربى120,0002,394,000 (اكثرا سنى)يمن جنوبى (قبل از وحدت) 3,530,0005,300,000يمن شمالى (قبل از وحدت) 21,240,0002,470,000 (جمع)يوگسلاوى (قبل از تقسيم) البته اين ارقام كاملا دقيق و قطعى نيستند،و در موارد متفاوت منابع ديگر ارقام كما بيش متفاوتى به دست دادهاند،براى مثال،در باره عده شيعيان،اهل تسنن،و دروزيهاى لبنان در سال 1975 م/1354 ش و اوايل دهه 1980 م/ تسنن،و دروزيهاى لبنان در سال 1975 م/1354 ش و اوايل دهه 1980 م/1360 ش،از سوى برخى منابع محلى به ترتيب دو گروه ارقام 970،000 - 690،000 - 348،000 - 1،100،000 - 750،000 و 200،000 نفر اعلام شده بوده است (موجان مؤمن،268) قطع نظر از اين كه به هر حال،مىتوان دروزيها را جزو شيعيان اسماعيلى،و مآلا جزو شيعيان به معناى موسع تلقى كرد (فرهنگ اديان،112) .بنابر آمار فوق،تنها رقم كل شيعيان كشورهاى ايران و عراق و كويت و لبنان و بحرين (با احتساب حدود 300،000 نفر دروزيهاى لبنان) به 67،950،000 نفر سر مىزده است،در حالى كه شيعيان بسيارى از كشورهاى مسلمان ديگر،مثل تركيه،آلبانى،اتيوپى، عربستان سعودى،سوريه،يمن،يا فرانسه و شوروى (سابق) و چين كمونيست و آمريكا و انگليس،و يا مهمتر از همه اينها هند و پاكستان و آفريقاى شرقى محاسبه نشدهاند.امروز شمار شيعيان به ويژه در ايران و عراق و شبه قاره هند و پاكستان و يمن چشمگير است،اما شمار معتنابهى از شيعيان نيز در تركيه و سوريه و لبنان و سواحل شرقى آفريقا و نواحى شرقى جزيرة العرب زندگى مىكنند (فرهنگ اديان،296،خاور ميانه و شمال آفريقا 1990،11) .در مجموع،امروزه عده شيعيان بالغ بر 20 درصد كل عده مسلمانان جهان را تشكيل مىدهد،و روى هم رفته دست كم به دويست ميليون نفر بالغ مىشود (خاورميانه و شمال آفريقا،1990،11) .البته منابع شيعى نسبت عده شيعيان به كل عده مسلمين جهان را تا يك سوم يا 30 درصد نيز دانستهاند (تاريخ الشيعه، مظفر،272) .مرحوم سيد محسن امين عاملى در اعيان الشيعه (كه در سال 1314 ش تاليف كرده بود) عده كل شيعيان جهان را به طور كلى بالغ بر 75 ميليون دانستهبوده است (اعيان الشيعه، 1/26) .از نقطه نظر تاريخى،كسانى همچون محمد جواد مغنيه علت كم يا زياد شدن (يا آن در واقع، كم يا زياد وانمودن) عده شيعيان يا اهل تسنن را در سرزمينهاى مختلف اسلامى،همانا استيلاى خاندانهاى حكومتگر (بويژه متعصبتر) شيعى يا سنى دانستهاند (الشيعة و التشيع، 212) .و لو آن كه اين نظر را كما بيش مبالغه آميز بدانيم،منكر اين نكته نمىتوانيم شد كه اقتدار سياسى تشيع به هر حال به نحوى با توجه جدى (اگر چه به تشبه و تقرب) به اين مذهب متناسب بوده است.شاهد نيرومند اين مدعا اين اعتراف هانس مولر،استاد دانشگاه فرايبورگ آلمان (به عنوان نماينده و نمونه يك نوع رويكرد) است كه تا زمان وقوع انقلاب اسلامى ايران در سال 1978 م/1357 ش،كه اساسا بر مفاهيم و اصول و انديشههاى شيعى متكى و مبتنى و به استفاده از نمادهاى شيعى مستظهر بود،همه غربيان و حتى شرق شناسان ايشان،تنها وجه سنى اسلام را مىشناختند و به هر حال تنها به وجه سنى اسلام توجه داشتند (بازشناسى تشيع،85) . يوزف شاخت در مقدمه كتاب ميراث اسلام (ص 8) صريحا گفته است كه مراد از«اسلام»در اين كتاب همانا اسلام سنى بوده است.«مركز مطالعات عالى آسيا و آفريقاى جديد در پاريس،كه خريطه انتشار مسلمانان در جهان را بر اساس آمارهاى سال 1983 م/1362 ش بانك جهانى تهيه و منتشر كرده،عده و نسبتشيعيان كشورهاى مختلف جهان را (كه داراى سكنه شيعه قابل توجهى بودهاند) نسبتبه كل عده مسلمين ساكن آن كشورها در اوايل دهه 1980 م/1360 ش (گاهى تخمينا) محاسبه و اعلام كرده است (ص 17) .جز در مورد معدودى از كشورهاى مسلمان كه آمارهاى تفصيلى دقيقى (يا بالنسبه دقيقترى) در مورد عده پيروان مذاهب مختلف مردمشان تهيه و منتشر مىكردهاند،تحديد و برآورد عده شيعيان بسيارى از اين كشورها امرى بسيار مشكل بوده،و گاهى در همان حد تخمين اجمالى فايده داشته و اطمينان بخش بودهاند. نسبتشيعيان به كل مسلمينعده شيعيانعده مسلمينكشورها20 در صد23,269,00016,185,000افعانستاندر صد (3/1در صد كل سكنه) (دروزيها) 325,600566000اسرائيل20 در صد4,102,00044,618,000اتحاد شورى (سابق)16 در صد3,163,0001,003,000امارات متحده عربى90 در صد35,363,00039,293,000ايران52 در صد180,000346,000بحرين6/20 در صد16,885,00081,966,000پاكستان20/ در صد9,102,00044,618,000تركيه18 در صد شامل 1,041,000 علوى كه 72 در صدشان شيعيان سوريه را تشكيل مىدهند279,000 دروزى) 1,458,0008,103,000سوريه3/15 در صد278,0008,839,000عربستان سعودى51 در صد6,560,00012,864,000عراق70 در صد643,000919,000عمان15,350,000236,000قطر2/32 در صد438,0001,361,000كويت6/44 در صد (منهاى 194,000 دروزى كه خود 14 درصد كل سكنه اينكشور را تشكيل مىدهند) 9,0001,385,000لبنان8/20 در صد17,072,00082,082,000هند4/40 در صد (قبل از وحدت)2,887,0007,148,000يمن شمالىمقايسه اين ارقام با ارقامى كه از سالنامه بريتانيكا،1990 نقل شد،قطع نظر از افزايش طبيعىاى كه مولود نرخ رشدهاى بسيار بالاى متعلق به مسلمين (تا حدود 5/3 و گاهى 4 در صد) است،در عين حال حاكى از تفاوت تخمينها و تلقىها نيز هست.مقايسه اين آمارها با آنچه در اطلس فرهنگى اسلام (ص 267-271) ،يا اطلس كيمبريجخاورميانه و شمال آفريقا (ص 38) ،يا تاريخ الشيعة مرحوم شيخ محمد حسين مظفر،و يا بالاخره الشيعة و التشيع محمد جواد مغنيه (ص 212-226) در باره عده مسلمين و شيعيان كشورهاى مختلف عرضه شده است،مؤيد اين مدعا است.به هر حال،به قول جان چيتهام در اطلس كيمبريجخاورميانه و شمال آفريقا،«آمارها و ارقام عده پيروان مذاهب مختلف در خاورميانه و شمال آفريقا جدلى الطرفين است و...» (ص 39) ،يا على اى حال،دريغ است كه يكى از اخيرترين ارقام و تخمينها در باره عده شيعيان امامى يا اثنى عشرى و نسبت عده آنان به عده كل جمعيت كشورهاى مختلف (به علاوه عده كل مسلمين اين كشورها) بر اساس دايرة المعارف مسيحى جهان(Encyclopaedia,World ،در سال 1980 م/1359 ش در اينجا نقل نشود: Christian) نسبت عده شيعيان امامى به كل جمعيت عده شيعيان امامىكل عده مسلمينكل جمعيتكشورها3/88 در صد34,000,00037,694,00038,492,000ايران1/57 در صد7,500,00012,589,00013,145,000عراق4/54 در صد160,000279,310294,000بحرين8/29 در صد1,000,0002,000,0003,360,000لبنان18 در صد270,0001,368,6001,439,000كويت5/14 در صد1,200,00080,320,35082,952,000پاكستان9/5 در صد1,300,00021,885,28022,038,000افغانستان3/3 در صد1,500,00045,018,00045,363,000تركيه3/2 درصد250,00010,768,00010,900,000عربستان سعودى8/1 درصد10,000,00080,540,000547,123,000هند5/1 درصد4,000,00030,297,000268,115,000(سابق)شوروى6/0 در صد50,0007,645,8508,536,000سوريه300,000ساير كشورهاى آسيا270,000قاره آمريكا100,000اروپا40,000قاره افريقا10,000استراليا7/1 در صد72,750,000723,000,0004,374,000,000كلكشورهاىجهانبحث تفصيلى در باره شيعيان كشورها و سرزمينهاى مختلف مسلمانان و غير مسلمان جهان را به مقالات مستقل مربوط به خود آن كشورها و سرزمينها موكول مىكنيم.در اينجا شايد همين اندازه كافى باشد كه بگوييم پراكندگى جغرافياى تشيع در جهان امروز همچنان با آنچه كه در قرن اول هجرى قمرى شكل گرفته و تثبيت گرديده بوده،مطابقت دارد (اطلس كيمبريج خاورميانه و شمال آفريقا،39) .اين جغرافياى تاريخى تشيع عمدتا با گرايش كلى آمارها و ارقامى كه در مورد سرزمينهاى مختلف مسلمان ذكر شد،مطابق است،طرحى كلى از اين جغرافياى تاريخى،يا پراكندگى جغرافيايى تشيع در جهان امروز،در اطلس تاريخى اديان ويراسته مرحوم اسماعيل فاروقى عرضه شده است (261) . منابع:به جز آنچه در متن آمده است،الشيعة فى مصر،عثمان مرغى،47-59،An Introduction to shi|s Islam Moojan Momen,1985|Atlas of orldPopulation History,Colin McEveday|1985|Britannica World Data"1990|The Cambridge Atlas of the Middle East and of world Africa| 1987|Cultural Atlas of Islam,Ismael Ragi World al-Faruqi, 1986,Historial Atlas of the Religions,al-Faruqi and David E.north 1974,Legacy of Islam,joseph Schacht and Bosworth C.E.1979, Middle East and north Africa 1990,The Muhmmadan World today, S.M.zwemer (and others eds) 1906,Muslim Minorities in the World today,M,Ali Kettani1986,The Panguin Dictionary,john R. Hinnells (ed) ,1984,the World|s Living Religions,Robert Hume, 1959. منبع:تشيع سيرى در فرهنگ و تاريخ تشيع مؤلف دائرة المعارف تشيع/خ
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 466]
-
گوناگون
پربازدیدترینها