تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1850767344
اخلاق و شاهنامه (2)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اخلاق اسلامي در شاهنامه فردوسيقسمت اول ، قسمت دوم
چون فردوسي، از لحاظ جنبههاي معنوي، انسان را مظهر کمال و جمال مطلق و جلوهگاه انوار الوهيت ميداند، براي اينکه از نيل به سعادت ابدي بازنماند، علاوه بر تشويق به کسب علم و معرفت، همواره وي را از صفات ناشايسته مانند هواي و هوس و آز و دروغ و نفاق و کاملي و از همه بدتر ظلم و بيداد برحذر مي‌دارد و با اشعاري نغز و حکيمانه به کم آزاري و ترس از کيفر الهي و نيکي و بردباري و ميانه روي و همنشيني با دانايان و دوري از نادانان و پند و عبرت آموزي و بسياري از مکارم صفات انساني فرا مي‌خواند. از اين رو به مصداق :و من کل شييء لبه و لطيفه مستودع في هدة المجموعةشاهنامه، علاوه بر اشعار رزمي و بزمي و اساطيري و تاريخي، چنان که ازين پيش نيز گفته آمد، گنجينه‌اي نفيس از دُر و جواهر لطايف و ظرايف و پندها و حکمت‌هاي منظوم اخلاقي است که هر بيتي از اين است آويزه گوش هوش هر انسان خردمند ادب آموز دانش پژوهي تواند بود بدين قرار:هواي اگر چيره گردد هوا بر خرد خردمندت از مردمان نشمرد (از اندرزهاي اردشير به شاپور، ص 612)اگر بر خرد چيره گردد هوا نيابد ز چنگ هواکس رهاخردمند کارد هوا را به زير بود داستانش چو شير دلير...(بيژن نامه، ص 366)به قول پيامبر (ص): اشجع الناس من غلب هواه. (نهج الفصاحه، ص 58)حضرت امير (ع) نيز فرموده: لا يجتمع العقل و لهوي. (کلمات قصار، ص 45).و در قرآن آمده: و من اضل ممن اتبع هويه بغير هدي من الله (سوره قصص، آيه 51).و لا تتبع الهوي فيضلک عن سبيل‌الله (سوره 38، آيه 26). و اما من خاف مقام ربه و نهي المنفس عن الهوي. فان الجنة هي الماوي (سوره نازعات، آيه 41 و 42).آز پرستنده آز و جوياي کين به گيتي زکس نشنود آفرينچو داني که بر تو نماند جهان چه رنجاني از آن جان و روانبخور آن چه داري و بيشي مجوي که از آز کاهد همي آبروي (گودرزنامه، ص 379)حضرت علي (ع) فرموده: الحرص لايزيد في الرزق و لکن يذل القدر. (کلمات قصار، ص 3)و از حضرت رسول (ص) روايت شده است: يهرم اين آدم و يشب منه اثنتان، الحرص علي المال و الحرص علي العمر. (نهج‌الفصاحه، ص 648).اين حديث به گونه‌هاي ديگر نيز آمده است: يشيب ابن آدم و يشب فيه خصلتان، الحرص و طول الامل، که عيناً در فرهنگ اخلاق اسلامي بدين عبارت ترجمه شده است: «چون آدمي پير شود دو چيز در او جوان گردد و قوت بگيرد يکي حرص و ديگري طول امل»صائب تبريزي همين مضمون را اقتباس کرده و گفته است:آدمي پير چو شد حرص جوان مي‌گردد خواب در وقت سحرگاه گران مي‌گردددروغ و نفاق
زبان چرب گويا و دل پردروغ بر مرد دانا نگيرد فروغکسي کو بتابد سراز راستي کژي گيردش کار و هم کاستي(خلاصه شاهنامه، ص 428)رخ مرد را تيره دارد دروغ بلنديش هرگز نگيرد فروغ(فروزانفر، سخن و سخنوران، 1350، ص 78)پيغمبر(ص) فرموده: اخوف ما اخاف علي امتي کل منافق عليم اللسان. (نهج‌الفصاحه، ص 20)علي (ع) در همين باره گفته است: اياک و النفاق فان ذاالوجهين لا يکون وجيها عندالله.(کلمات قصار، ص 31) و دروغ را نيز زشت‌ترين خوي‌ها دانسته در آنجا که فرموده: اقبح الخلائق الکذب. (کلمات قصار، ص 32).کاهليچو کاهل بود مرد بُرنا به کار ازو سير گردد دل روزگار(سخن و سخنوران، ص 89)تن آساني از کاهلي دور کن بکوش و ز رنج تنت سور کنکه اندر جهان سود بي‌رنج نيست کسي را که کاهل بود گنج نيست(خلاصه شاهنامه، ص 702)به رنج اندراست اي خردمند گنج نيابد کسي گنج نابرده رنج(سخن و سخنوران، ص 52)به قول سعدي:نابرده رنج گنج ميسر نمي‌شود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد...در قرآن مجيد، آيه 41 و 42 سوره مبارکه نجم نيز شاهد صادق همين معني است:ليس للانسان الا ما سعي، و ان سعيه سوف يري.از پيغمبر (ص) هم درين باب چنين روايت شده: اللهم اني اعوذبک من العجز و الکسل ...(نهج‌الفصاحه، ص 100).ظلم و بيدادچنين گفت نوشيروان قباد که چون شاه را سربپيچد ز دادکند چرخ منشور او را سياه ستاره نخواند و را نيز شاهستم، نامه عزل شاهان بود چو دود دل بي‌گناهان بود(پادشاهي اردشير بابکان، ص 589)نگر تا نيازي به بيداد دست نگرداني ايوان آباد پست(مقدمه شاهنامه فروغي، ص 20)در احاديث نبوي (ص) آمده است: الظلم ظلمات يوم القيمة (نهج الفصاحه، ص 407)از اميرالمومنين علي (ع) روايت شده: لاتظلم کما لا تحب ان تظلم (کلمات قصار، ص 23)در بسياري از آيات قرآن به ظلم و ستم اشارت رفته مانند: ان الذين کفروا و ظلموالم يکن الله ليغفر لهم و لا ليهديهم طريقا (167) الا طريق جهنم خالدين فيها ابداً و کان ذلک علي الله يسرا (168) (سوره‌‌نساء).حضرت علي بن الحسين (ع) به فرزندش امام محمد باقر (ع) وصيت فرموده: اياک و الظلم لمن لا ناصر له عليک الا الله.بي‌آزاريميازار موري که دانه کش است که جان دارد و جان شيرين خوش استسياه اندرون باشد و سنگدل که خواهد که موري شود تنگدل(داستان ايرج و سلم و تور، ص 38)به نزد کهان و نه نزد مهان به آزار موري نيرزد جهان(در کشتن افراسياب برادر خود را، ص 102)به قول سعدي:به جان زنده دلان سعديا که ملک وجود نيرزد آن که دلي را زخود بيازارندو حافظ نيز در همين باره گفته است:مباش در پي آزار و هر چه خواهي کن که در شريعت ما غير ازين گناهي نيست(حافظ قزويني، ص 53)
در روزگار ما، که عصر اتم و تسخير فضاست، ولي بر اثر از ميان رفتن کمالات معنوي و مکارم صفات انساني، جنگ و خونريزي و ظلم و مردم آزاري بلکه سبعيت و درنده خويي در جهان بيداد مي‌کند، اين گونه مضامين عالي اخلاقي و اسلامي، که در متون کهن ادب فارسي به يادگار مانده، براي مردم اين سامان سند افتخاري به شمار مي‌رود. به اميد آن که عمل بدان هم حال و مال همگان را به صلاح آورد. چه به قول گوينده عارفي:من خواجه گفتاري بسيار شنيدستم يک خواجه نديستم گفتاري و کرداريدر قرآن مجيد در باب ايذاء مومنان چنين آمده است: والذين يوذون المومنين و المومنات بغير ما اکتسبوا فقد احتملو بهتاناً و اثماً مبينا (سوره احزاب، آيه 59)پيغمبر (ص) نيز فرموده: المسلم من سلم المسلمون من لسانه و يده. (نهج الفصاحه، ص 625).کيفر و بادافراهتو زين کرده فرجام کيفربري زتخمي کجا کشته‌اي برخوري...(داستان سياوش، ص 236)کنون روز بادافره ايزديست مکافات بد را ز ايزد بديست(کشته شدن افراسياب، ص 447)مکن بد که بيني به فرجام بد ز بد گردد اندر جهان نام بد(همان، ص 448)هر آنکه که آمد به بد دسترس زيزدان بترس و مکن بد به کسچو نيکي کني نيکي آيد برت بدي را بدي باشد اندر خورت(در کشتن افراسياب برادر خود را، ص 101- 102)چو رفتي سر و کار با ايزدست اگر نيک با شدت کار ار بدستنگر تا چه کاري همان بدروي سخن هر چه گويي هما بشنوي(داستان سياوش، ص 190)در قرآن کريم درباره پاداش عمل امده است: يومئذ يصدرالناس اشتاتا ليروا اعمالهم (7) فمن يعمل مثقال ذرة خيراً يره (8) و من يعمل مثقال ذرة شراً يره(9) سوره زلزال). ادامه دارد...دکتر حميد فرزام تنظيم : بخش ادبيات تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 737]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها