گزارش تحليلي مهر/پرونده 25 ساله نمايشگاه كتاب با تمام حاشيه‌هايش امروز بسته مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش تحليلي مهر/پرونده 25 ساله نمايشگاه كتاب با تمام حاشيه‌هايش امروز بسته مي‌شود
پرونده 25 ساله نمايشگاه كتاب با تمام حاشيه‌هايش امروز بسته مي‌شود
ربع قرن از فعاليت نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران گذشت و آنچه كه افزون شد تعداد ناشران، كتاب‌ها و بازديدكنندگان است و آنچه اضافه نشد، امكانات و زيرساخت‌هاي برپايي اين رويداد بزرگ فرهنگي بين‌المللي است.

خبرگزاري مهر- گروه فرهنگ و ادب: بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران امروز شنبه 23 ارديبهشت‌ماه در حالي در مصلاي تهران به كار خود پايان مي‌دهد كه اين دوره هم همچون دوره‌هاي قبل با خبرها و حاشيه‌هاي مختلفي همراه بود كه همه اينها باعث شد اين رويداد فرهنگي به مدت 10 روز در صدر اخبار كتاب و ادبيات كشور باشد.

- در يك مرور كلي بر اتفاقات روزهاي گذشته باز هم با اين موضوع رو به رو مي‌شويم كه مساله مكان برپايي نمايشگاه كتاب همچنان بحث داغي است و هنوز هم اهالي نشر و فرهنگ و حتي خود متوليان نمايشگاه هم اذعان دارند كه مصلي جاي مناسبي براي برگزاري نمايشگاه كتاب نيست. مشكل آنقدر آشكار است كه حتي بازديدكنندگان عادي نيز از مشكلاتي كه به دليل مكان برپايي بر نمايشگاه كتاب عارض شده است، گله‌مندند. بماند كه مقاماتي چون وزرا و آيات عظام هم كه بعضا از نمايشگاه بازديد كردند هم به اين مشكل تاكيد كردند. صورت مساله كاملا مشخص است و حتي سال‌هاست كه همه مي‌دانند بايد محل مناسبي براي برپايي نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تدارك ديد، ولي معلوم نيست، چرا اين مشكل چند ساله برطرف نمي‌شود. برپايي اين نمايشگاه در يكي از نقاط پرتردد شهر، مشكلات ترافيكي زيادي هم براي شهر و ساكنان اين منطقه ايجاد كرده است كه صداي اين افراد هم به جايي نمي‌رسد.

- برپايي بخش‌هايي از نمايشگاه از جمله بخش كودك و نوجوان، دانشگاهي و آموزشي، كتب عربي و ريالي از حوزه بين‌الملل در زير چادر آن هم در فصل بهار مي‌توانست دردسرساز باشد، ولي امسال به خير گذشت. دليلش هم اين بود كه هم امسال آسمان ياري كرد و باران‌هاي سيل‌آسا بر سر نمايشگاه فرود نياورد؛ هم اينكه ساختار چادرها امسال بهتر و حرفه‌اي‌تر بود. سال‌هاي گذشته با بارش‌ها و بادهاي فصلي خسارت‌هاي قابل توجهي به بخش‌هايي كه زيرچادر برگزار شد، وارد كرد.

- چادرهاي نمايشگاه گرچه بر سر مردم و ناشران خراب نشد و آب آنها را نبرد، ولي مشكل جدي ديگري برايشان ايجاد كرد. به دليل تابش آفتاب بر چادرهايي كه جنس آنها نوعي پلاستيك است در ساعاتي از روز گرماي هوا در اين چادرها غيرقابل تحمل مي‌شد و هواي داخل به قدري دم مي‌كرد كه تنفس دشوار مي‌شد. نبود تهويه مناسب باعث شد در همه اين 10 روز غرفه‌داران و بازديدكنندگان در اين بخش با مشكل رو به رو باشند كه در بخش كودك و نوجوان كه مخاطبان آن اكثرا كودكان بودند مساله ناراحت‌كننده‌تر بود.

- نبود تهويه درهمه سالن‌هاي نمايشگاه از بخش چادري گرفته تا مسقف را خيلي‌ها گفتند و شايد خيلي‌ها نشنيدند. نداشتن تهويه مطبوع يك مشكل جدي است كه در روزهاي پرازدحام چون پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها جدي‌تر هم مي‌شود. بهمن دري رئيس نمايشگاه در تنها نشست خبريش در نمايشگاه از بيماران قلبي خواست آخرين جمعه نمايشگاه به مصلي نيايند. او به نبود تهويه اشاره نكرد و آن را به ازدحام جمعيت نسبت داد. راستي چرا در اين سال‌ها كه نمايشگاه در مصلي برگزار شد اگر نتوانستند جايگزيني برايش پيدا كنند، مشكل تهويه‌اش را برطرف نكردند؟

- يكي از مشكلاتي كه در سال‌هاي گذشته دامن غرفه‌داران را مي‌گرفت، دير وصل شدن و يا قطعي پياپي دستگاه‌هاي كارتخوان بود كه امسال هم به نوعي اين مشكلات تكرار شد ولي هم تعدد آن كمتر بود هم تكثرش. اين مشكلات بعضا در بخش كودك و نوجوان و بين‌الملل پيش آمد، ولي به سرعت برطرف شد. در مواردي هم قطعي اينترنت گزارش شد كه اين مشكل هم زياد به طول نينجاميد.

- اگر اخبار نمايشگاه را از چند روز قبل از شروع آن مرور كنيم، صادر نشدن مجوز حضور چند ناشر از جمله نشر چشمه در نمايشگاه در صدر خبرها قرار داشت كه اين مساله تا چند روز بعد از شروع نمايشگاه هم مورد بحث قرار مي‌گرفت تا جايي‌كه برنامه‌هاي تلويزيوني نيز اين مساله را مورد نقد قرار دادند. اين مشكل بدانجا ختم نشد، بلكه پيوند خورد با پلمب غرفه برخي ناشران حاضر در نمايشگاه كه شاخص‌ترين آنها را مي‌توان پلمب دفتر شعر جوان دانست كه به دليل اختلافاتي كه چند ماه پيش دو رسانه بين اين دفتر و معاونت فرهنگي دامن زدند، پلمب اين دفتر در نمايشگاه كتاب ذهن را به اين سمت مي‌برد كه باز هم شيطنت‌هاي رسانه‌اي باعث حذف يك ناشر شده است و دست‌اندركاران نمايشگاه نيز به ناچار به اين اقدام دست زدند تا از حاشيه‌سازي اين رسانه‌ها در امان باشند.

- از آنجا كه امسال برپايي نمايشگاه با برپايي دور دوم انتخابات مجلس شوراي اسلامي مصادف شد؛ به همين دليل بعضاً تراكت‌هاي تبليغاتي نامزدها در نمايشگاه ديده مي‌شد و جمعه 15 ارديبهشت‌ماه هم صندوق‌هاي سيار راي‌گيري در مصلاي تهران مستقر شد. نامزدهاي انتخاباتي به مجلس نيامدند و اصلا نمايندگان هم كمتر آنورها ديده شدند؛ جز علي مطهري كه در نشستي با موضوع كتاب‌هاي پدرش سخنراني كرد و البته به سئوالات خبرنگاران در همه حوزه‌هاي فرهنگي و سياسي نيز پاسخ داد.

- چهره‌هاي فرهنگي‌اي كه امسال در نمايشگاه حضور يافتند، بيشتر مهمان ناشران بودند و براي پرسش و پاسخ با مخاطبان و جشن امضاي كتاب‌هايشان به نمايشگاه آمدند كه البته تعداد آنها هم خيلي زياد نبود و جاي خيلي‌ها خالي بود. البته سراي اهل قلم نيز تنها متولي‌اي بود كه نشست‌هاي پر و پيماني تدارك ديد و كارشناسان فرهنگي را از طيف‌هاي مختلف فكري به پاي بحث و كشاند تا جايي‌كه مي‌توان نشست‌هاي اين بخش را كيفي‌ترين برنامه‌هاي بيست و پنجمين نمايشگاه كتاب تهران دانست. نمايشگاه امسال را مي‌توان كم‌بازديدكننده‌ترين نمايشگاه از نظر بازديد چهره‌هاي شاخص دانست تا جاييكه سران سه قوه به نمايشگاه نيامدند؛ صرفنظر از حضور محمود احمدي‌نژاد رئيس قوه مجريه در افتتاحيه بدون بازديد از سالن‌هاي نمايشگاه.

- از همه اين خبرها كه بگذريم، بازديد 2 ساعت و نيمه رهبر انقلاب از نمايشگاه كتاب كه طبق رسم همه ساله صورت گرفت بدون شك مهم‌ترين خبر نمايشگاه است. اين بازديد به ذات اتفاق مهمي است و نشان از اهميت مساله كتاب و كتابخواني براي رهبر انقلاب دارد، ولي سخنان ايشان در اين بازديد واقعا حيرت‌انگيز بود. اشراف ايشان به مسائل كلان و حتي جزيي عرصه چاپ و نشر و همچنين وقوفشان به مشكلاتي كه اين عرصه با آن دست و پنجه نرم مي‌كند، نشان مي‌دهد كه چقدر مسئولان اين حوزه بايد دقيق كار كنند؛ چرا كه كوچكترين فعاليت‌شان مورد نقد و بررسي رهبر انقلاب قرار مي‌گيرد.

اشاره مقام معظم رهبري به مشكلات نشر، گراني كاغذ، لزوم ارزيابي و كارشناسي نمايشگاه كتاب و مقايسه آن با دوره‌هاي قبل، لزوم همكاري دولت با وزارت ارشاد براي رفع موانع و مشكلات عرصه نشر و ... همه و همه نشان از اين داشت كه عرصه فرهنگ چه اهميتي برايشان دارد و با وجود دغدغه‌هاي بسيار ولي حتي از كوچكترين مشكلات اين حوزه خبردار هستند.

- امسال در نمايشگاه كتاب، معاون مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در نشستي در سراي روزنامه‌نگاران حاضر شد كه حرف‌هاي وي درباره حرفه خبرنگاري و لايحه اخير دولت درباره فعاليت‌هاي رسانه‌هاي ديجيتال به ويژه خبرگزاري‌ها، برخي از رسانه‌ها را ناراحت كرده و به واكنش واداشت. همين امر باعث شد معاونت مطبوعاتي بيانيه‌اي هم صادر كند.

- شايد بي‌دردسرترين حاضران در نمايشگاه خود ناشران بودند كه از اين فرصت استفاده كرده و به تعامل رودررو با مخاطبانشان پرداختند و سعي كردند سرشان به كار خودشان باشد؛ اگرچه دست‌اندركاران نمايشگاه باز هم از چندتايي از آنها تخلف ثبت كردند و پملب‌هاي دائم تا موقتي را به آنها هديه كردند. مردم هم كه هميشه هستند و كار به جايي رسيده است كه آمار بازديدكنندگان امسال را بيش از 5 ميليون نفر اعلام كرده‌اند. گرچه اين سوال باقي است كه آيا صرف بالا بودن شمار بازديدكنندگان دليل محكمي بر برپايي يك نمايشگاه موفق است؟ به راستي چند درصد از بازديدكنندگان نمايشگاه براي خريد كتاب و مطالعه آنچه خريده‌اند به مصلي آمدند؟

- در كنار خبرهاي جنجالي، يكسري خبرهاي ديگر هم وجود دارد كه مشخصات كتاب‌هاي عرضه شده در نمايشگاه و پرفروش‌ها را شامل مي‌شود كه آنقدر تعدادشان زياد است كه اشاره اجمالي بدانها هم ممكن نيست.

- و اما يك روز مانده به پايان نمايشگاه، كارشناساني از كشور افغانستان در نشستي در سراي اهل قلم حاضر شدند كه حرف‌هاي جنجالي‌اي هم زدند. آنها با انتساب قله‌هاي ادب فارسي و ميراث معنوي به دوران غزنويان و غزني و جغرافياي افغانستان كنوني، باعث تعجب و ناراحتي ايرانيان حاضر در مراسم شدند.

- يكي از مهم‌ترين خبرهاي حاشيه نمايشگاه، شنيده‌هايي مبني بر بركناري بهمن دري از معاونت فرهنگي وزارت ارشاد پس از پايان نمايشگاه بود. اين خبر تا جايي قوت گرفت كه رسانه‌هاي مختلف در اين‌باره از بهمن دري سوال كردند و البته شنيده‌ها به جايي رسيد كه وي براي مصون ماندن از بركناري قرارست استعفا كند.

---------------------

نغمه دانش آشتياني

© 2003 Mehr News Agency .

شنبه|ا|23|ا|ارديبهشت|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]