تومورهاي مغزي؛ علائم و راه‌هاي پيشگيري و درمان همه تومورهاي مغزي بدخيم نيستند

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: تومورهاي مغزي؛ علائم و راه‌هاي پيشگيري و درمان همه تومورهاي مغزي بدخيم نيستند

تومورهاي مغزي از مهمترين چالش‌هاي جراحي‌هاي مغز و اعصاب است، كه هر كدام علايم و نشانه‌ها، درمان و پيش‌آگهي‌ها مخصوص به خود را دارند: اگرچه احتمال پيدايش تومورها در هر سني وجود دارد، اما بيشتر در كودكان 3 تا 12 سال و بزرگسالان 40 تا 70 ساله مشاهده مي‌شوند.

عليرغم پيشرفت‌هاي علم پزشكي در چند دهه اخير، تاكنون عوامل و ريسك فاكتورهاي مربوط به تومورهاي مغزي شناخته نشده است.

پزشكان معتقدند تومورها از رشد غيرطبيعي سلول‌ها به وجود مي‌آيند و ممكن است غيرسرطاني (خوش‌خيم) يا سرطاني (بدخيم) باشند.

آنان مي‌گويند اغلب سردردها، تهديدي جدي براي فرد تلقي نمي‌شوند، اما سردردهايي كه به شكلي پيش رونده و شديدتر مي‌شوند، يا صبح‌ها شديدتر از عصرها و توأم با تهوع و استفراغ، تاري ديد يا دوبيني است، نياز به بررسي‌هاي بيشتري توسط پزشكان دارندوتشخيص زودهنگام تومور مغزي، مي‌تواند درمان سريع‌تر و موثرتري را به دنبال داشته باشد.

يك متخصص مغز و اعصاب اخيراً در مصاحبه با خبرگزاري فارس اظهار داشته است: در مورد شيوع و بروز تومورهاي مغزي در كشور آمار دقيقي نداريم، ولي بررسي‌هاي ميداني نشان مي‌دهد كه ابتلا به اين بيماري متاسفانه در حال افزايش است.

هرچند عده‌اي مي‌انديشند كه به تومورهاي مغزي مبتلا شده‌اند و در اين صورت زندگيشان پايان يافته است، اما امروزه انواع تومورهاي مغزي تشخيص داده شده است كه در بسياري از آنها تنها با انجام يك عمل جراحي و برداشتن تومور، اين عارضه درمان مي‌شود.

افزايش تومورهاي مغزي

دكتر فرامرز اميري ـ متخصص مغز و اعصاب با بيان اين مطلب كه بروز تومورهاي مغزي در كشور در حال افزايش است، مي‌گويد: تومورهاي مغزي توده‌اي نابجا در نسوج مغز است و زماني به آن تومور مي‌گوييم كه اين توده رشد يابنده باشد و باعث تأثير نابجاي يكي از عناصر موجود در مغز شود.

وي با اشاره به اينكه تومورهاي ثانويه از تومورهاي اوليـــه خــطرنــاك ترنــد، مي‌گويد: ارگان ديگري كه شايع‌ترين آن‌ها در مردان، ريه و دستگاه گوارش و كليه‌ها و در زنان سينه، تخمدان و رحم است، به دليل شيوع بالاي اين سرطان‌ها وقتي درگير مي‌شوند، ممكن است به مغز هم آسيب برسانند. دكتر اميري 5 تا 7 درصد تومورهاي ايجاد شده در بدن را مربوط به ناحيه مغز انسان مي‌داند و مي‌افزايد: عوامل خطرزاي مختلفي براي ايجاد تومور در مغز شناسايي شده است كه قرار گرفتن در معرض موادشيميايي آلي به ويژه افرادي كه در صنايع پتروشيمي، نفتي و دارويي كار مي‌كنند، بيشتر در معرض خطرند، حتي افرادي كه در معرض اشعه ايكس كار مي‌كنند، مانند افرادي كه در بخش‌هاي راديولوژي يا آنژويوگرافي فعالند، از اين نظر مصون نيستند.

اميري در مورد علايم تشخيص تومور يادآوري مي‌كند: تومور 3 علامت اصلي دارد كه عبارتند از سردرد، تشنج و ضعف نيمي از بدن. البته ممكن است در بيماري‌هاي ديگر هم اين علايم ديده شوند، ولي سردردهاي ناشي از تومورمغزي علامت مشخصه‌اي دارد كه صبح‌ها بيشتر است و معمولاً با استفراغ همراه است.

اين سردردها پيش‌رونده است و روز به روز بدتر مي‌شود و معمولاً به مسكن‌هاي معمولي جواب نمي‌دهد.

وي به علايم ديگري از عوارض تومورمغزي اشاره مي‌كند و مي‌گويد: ممكن است تومور خود را در اختلال حافظه، اختلال حواس، سرگيجه كاهش شنوايي يك‌طرفه و دوبيني‌ نشان دهد و در خانم‌ها نيز ممكن است به صورت اختلال در عادت‌هاي ماهانه و ترشح بي‌موقع شير از سينه باشد.

افزايش تومورهاي مغزي

دكتر حميد رحمت ـ متخصص و جراح مغز و اعصاب و رئيس انجمن جراحان مغز و اعصاب ايران به گزارشگر روزنامه اطلاعات: مي‌گويد: اظهار اين مطلب كه تومورهاي مغزي در حال ازدياد است، به اين راحتي نيست. ممكن است تومورهاي مغزي بيشتر از سال‌هاي گذشته تشخيص داده شوند كه اين موضوع چند علت مي‌تواند داشته باشد. يكي اين كه وسايل تشخيص مجهزتر شده است و بيماري‌هايي كه قبلاً قابل تشخيص نبود، امروزه به وسيله تكنولوژي مدرن به راحتي قابل تشخيص است، مسأله ديگر اين است كه طول عمر مردم بالا رفته است، زيرا كه در گذشته قبل از اينكه مردم به سني برسند كه مبتلا به تومور مغزي شوند، به دلايل ديگري جانشان را از دست مي‌دادند.

وي در پاسخ‌ به اين پرسش كه آيا افراد در سنين بالا به تومورهاي مغزي مبتلا مي‌شوند، مي‌افزايد: خير، در همه سنين ابتلا به تومورهاي مغزي ديده مي‌شود. البته بعضي از تومورها مادرزادي است، ولي يكسري از آن‌ها در سنين بالا بيشتر ديده مي‌شوند.

بنابراين ممكن است افزايش تومورهاي مغزي براثر اين موضوع باشد، ضمن آن‌كه تاكنون تحقيق گسترده‌اي در اين مورد انجام نشده است.

تومورهاي مغزي و علايم آن

اين استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران در مورد تومورهاي مغزي مي‌گويد: تومور به معناي توده است كه در جايي از بدن قرار مي‌گيرد، بعضي از تومورها به همه جاي بدن دست‌اندازي مي‌كنند و مانند سرطان هستند، ولي بعضي ديگر توده‌اي بسيار محدود‌اند، ولي به تدريج حجمشان زياد مي‌شود و به قسمت‌هاي ديگر مغز فشار مي‌آورند و آنها را تخريب مي‌كنند.

وي همچنين يادآوري مي‌كند: موضوع مهم در مورد تومورهاي مغزي، اين است كه به محض اينكه بيماري تومور مطرح مي‌شود، عده‌اي به هراس مي‌افتند، اين در حالي است كه بسياري از تومورها به راحتي درمان مي‌شوند و بيمار براي سال‌هاي سال مي‌تواند زندگي كند، حتي در مورد كودكان هم كه مبتلا به تومور مي‌شوند، والدين‌شان نبايد اين بيماري را مساوي با مرگ بدانند، زيرا بسياري از تومورها با جراحي قابل درمان‌اند و بعضي از آن‌ها كه خطرناكند، عمر را كوتاه مي‌كنند.

دكتر رحمت با بيان اينكه تومورهاي مغزي به دو دسته تقسيم مي‌شوند، مي‌افزايد: يكسري از تومورها از سلول‌هاي مغز، نگهدارنده مغز و سلول‌هاي عصبي به وجود مي‌آيند و برخي ديگر از پوشش‌هاي مغز يا از ديگر نقاط بدن وارد مغز مي‌شوند. علت به وجود آمدن تومورهاي مغزي خيلي مشخص نيست، ولي در بعضي از موارد يكسري از تغييرات ژنتيكي ممكن است در بروز تومورهاي مغزي تأثير داشته باشند. در بعضي از نژادها و بعضي از مناطق جهان هم برخي از تومورهاي مغزي بيشتر ديده مي‌شوند.

به‌طور يقين نمي‌توان در مورد علل به وجود آمدن تومورها اظهار نظر كرد، به عنوان مثال كسي كه تومور دارد، ممكن است ژن‌هايش تغيير كند. اما كسي نمي‌تواند ادعا كند كه اين ژن‌ عامل بوجود آورنده تومور باشد. ما در اين‌گونه موارد معلول را مي‌بينيم، ولي از علت آن بي‌خبر هستيم.

حدود 50 درصد از تومورها درجات مختلفي از بدخيمي را دارند، يعني مستقيم با درمان نمي‌توان آنها را حذف كرد و از بين برد. بقيه تومورها بدخيم نيستند و اگر جراح بتواند تومور را به‌طور كامل بردارد، ديگر به درمان‌هاي اضافي نيازي نيست.

رئيس انجمن جراحان مغز و اعصاب در مورد نشانه‌ها و علايم تومورهاي مغزي خاطرنشان مي‌كند: ساده‌ترين علامت تومورهاي مغزي، مي‌تواند سردرد باشد. سردرد هم از بيماري‌هايي است كه فراواني دارد. به طوري كه از هر يك هزار نفري كه از سردرد شكايت مي‌كنند، ممكن است فقط يك نفر تومور مغزي داشته باشد، ولي هركسي كه تومور مغزي دارد، سردرد هم دارد. در واقع سردردها به‌طور مداوم شروع مي‌شود، يعني اول كم است، ولي روز به روز شدت پيدا مي‌كنند و افراد بايد نسبت به اين سردردها حساس شوند و به پزشك مراجعه كنند. بخصوص سردردهايي كه هنگام صبح و پس از برخاستن از خواب شروع مي‌شود و نيم ساعت بعد خود به خود از بين مي‌رود. اگر اين سردردها در روز باشد و شدتشان هم به تدريج زياد شود، علامتي براي وجود تومورهاي مغزي است.

بعدها ممكن است در بيمار تشنج به وجود بيايد و لرزش‌هاي موضعي و حتي بيهوشي اتفاق بيفتد، در بعضي از مواقع هم حتي براي لحظاتي كوتاه بيمار مات مي‌شود و بعضي از اوقات با پيشرفت تومور در مغز، علايمي مانند فلج يا اختلال حسي در اندام‌ها يا صورت به وجود مي‌آيد.

تومورهاي خوش خيم با بدخيم

دكتر رحمت در مورد ماهيت تومورها مي‌گويد: به تومورهايي خوش خيم مي‌گوييم كه محدودند، به اطراف دست‌اندازي نمي‌كنند و در جاي خودشان بزرگ مي‌شوند، سير پيشرفت آهسته دارند و اگر به طور كامل برداشته شوند، احتمال عودشان بسيار كم است.

در تومورهاي بدخيم هم سلو‌ل‌ها فعالند، اين تومورها سلول‌هاي متعددي دارند، رشدشان سريع است و محدود نيستند، به اطراف هم دست اندازي مي‌كنند و عمل برداشتن تومور مانع عود آن نمي‌شود.

البته خود اين بدخيمي‌ها درجات مختلفي دارد، در «نوع يك» آنها، بدخيمي كم است، رشدشان آهسته و عودشان دير هنگام است. در انواع ديگر نيز كه بسيار تهاجمي هستند تومورها، خيلي سريع رشد مي‌كنند و در صورت درمان هم امكان بازگشت آنها وجود دارد.

وي سپس يادآوري مي‌كند: معمولاً تومورهاي مغزي متاستاز نمي‌دهند، ولي ممكن است از جاهاي ديگر بدن به مغز متاستاز داده باشند كه آن هم به تعداد و محل تومور مغز و ساير اعضاي بدن، بستگي دارد.

دكتر رحمت در پاسخ به اين پرسش كه تومورهاي مغزي چگونه شناسايي مي‌شوند، مي‌گويد: به طور كلي قانون خاصي براي اين كار وجود ندارد، گاهي ممكن است در تصوير برداري‌ها به طور اتفاقي توده‌اي در جايي از مغز مشاهده شود كه بيمار هم از آن شكايتي ندارد و به عبارت ديگر فاقد علامت خاص است كه در اين قبيل مواقع توده با توجه به محل و نوع آن، بررسي مي‌شود. در اين صورت اگر توده در طول سال‌ها رشد نكرد و بيمار را آزار نداد، لزومي به برداشتن آن نيست. البته در مراحل اوليه امكان تشخيص در مورد تومور و ضايعات ديگر مغزي وجود ندارد، مثلاً در هفته‌هاي اول بايد بررسي زماني بر روي تومور انجام شود و بعد از 2 تا 3 ماه هم مشخص مي‌شود كه سير توده به كدام طرف است و بعد كه تومور مغزي تشخيص داده شد، پزشك مي‌تواند در مورد آن تصميم بگيرد.

وي مي‌ افزايد: معمولاً جراحان مغز و اعصاب و راديولوژيست‌ها از نوع تصوير، محل و نوع چسبندگي آن، اينكه رگي به آن وارد شده است يا نه و اينكه تومور فعاليت دارد يا نه، مي‌توانند وضعيت اين بيماري را مشخص كنند. به وسيله «ام.آر.آي» نيز تا حد زيادي مي‌توان نوع ضايعه مغزي را مشخص كرد.

تومور مغزي در كودكان

اين جراح مغز و اعصاب در مورد علايم و نشانه‌هاي تومورهاي مغزي در كودكان مي‌گويد: كودكان مبتلا به تومور مغزي معمولاً دچار تشنج مي‌شوند، و سرشان بزرگ مي‌شود كه دليل آن، حجيم شدن تومور است. در كودكاني كه بزرگتر هستند، علايم شامل عدم تعادل بدن، بدخلقي، بي‌اشتهايي و گاهي انحراف چشم، استفراغ‌هاي مكرر و سردردهاي شديد است.

درمان تومور هم بستگي به نوع تومور و محل قرار گرفتن آن دارد اولين راه درمان، اين است كه تومور كاملاً برداشته شود. در بعضي مواقع هم نياز به اشعه درماني است و گاهي نيز از داروهاي شيميايي براي جلوگيري از رشد سلول هاي بدخيم، استفاده مي‌شود.

هزينه‌هاي جراحي

دكتر رحمت در مورد هزينه‌هاي جراحي تومورهاي مغزي مي‌افزايد: نمي‌توان هزينه اين جراحي‌ها را پيش‌بيني كرد، زيرا به محل تومور و نوع بزرگي آن بستگي دارد، بايد وضعيت بيمار پس از جراحي مشخص شود كه آيا بايد مدت بيشتري در بخش مراقبت‌هاي ويژه بستري باشد يا نه؟ همه اين مسايل نيازمنـــد هزينه‌هاي بيشتري است، يكي ديگر از مسايل مهم، هزينه داروهاي مصرفي توسط بيمار است كه بخش اعظم مخارج او را تشكيل مي‌دهد، بيماري كه مجبور است براي مدت طولاني داروي گران قيمتي را مصرف كند، قطعاً هزينه مداوايش بالا مي‌رود.

وي همچنين مي‌گويد: به‌طور كلي بايد از عوامل شناخته شده‌اي كه در بروز سرطان‌ها موثرند، پيشگيري شود از جمله مي‌توان به استعمال دخانيات، مصرف مواد مخدر، مواد شيميايي صنعتي و غيرصنعتي و آلودگي هوا، اشاره كرد. اينكه آيا تومورهاي مغزي مي‌توانند بر اثر آلودگي هوا به‌وجود بيايند، نيازمند مطالعات دقيقي است كه متأسفانه تاكنون در كشور ما انجام نشده است.

تلفن همراه و تومور مغزي

طبق گزارش‌هاي منتشر شده از سوي دانشمندان فنلاندي، استفاده مداوم از تلفن همراه، حتي تلفن‌هاي همراه جديد، احتمال ابتلاء به تومورهاي مغزي را در كاربران آن‌ها، به طرز قابل توجهي افزايش مي‌دهد.

تحقيقات دانشمندان نشان

مي‌دهد كه احتمال ابتلا به تومورهاي مغزي در همان سمت از مغز كه تلفن همراه بيشتر استفاده مي‌شود، بين 40 تا 270 درصد افزايش يافته است. گفتني است كه اين نوع تومورها به «گليوما» معروف‌اند.

محققان با مقايسه يك هزار و 521 كاربر تلفن همراه مبتلا به تومور مغزي «گليوما» با 3 هزار و 301 كاربر سالم، دريافته‌اند احتمال ابتلاي كاربران تلفن همراه جديد كه در طول عمر خود به مدت 2 هزار ساعت از اين وسيله استفاده كرده‌اند، 270 درصد افزايش يافته است. گفتني است احتمال ابتلاي كاربران زير 20 سال به اين نوع تومور مغزي در مقايسه با ساير رده‌هاي سني، بسيار بالاتر بوده است.تا بيش از اين عده‌اي باور داشتند استفاده از تلفن‌هاي همراه قديمي عامل ابتلا به تومورهاي مغزي است، منتها با پديدار شدن گوشي‌هاي همراه نوين، هنوز اين بيماري در ميان كاربران شايع است.

براساس گزارش‌هاي منتشر شده، استفاده دائمي و طولاني‌مدت از تلفن همراه به مدت 10 سال، به احتمال زياد موجب ابتلا به تومورهاي مغزي مي‌شود. البته عده‌اي از محققان در اين خصوص اعلام كرده‌اند كه استفاده از تلفن همراه براي مدت ياد شده اگرچه خطر ناك است، اما تمامي كاربران را به تومورهاي مغزي مبتلا نخواهد كرد.

كارشناسان به همه مردم جهان و به‌خصوص كودكان و نوجوانان هشدار مي‌دهند براي مدت زمان كمتري از تلفن همراه استفاده كنند، تا از خطر ابتلا به تومورهاي مغزي در امان باشند.

بيتا مهدوي

دوشنبه|ا|17|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 180]