ضرورت ريشه يابي معضلات اقتصادي نوآوري در سياست هاي اقتصادي

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: ضرورت ريشه يابي معضلات اقتصادي نوآوري در سياست هاي اقتصادي
اين يك حقيقت انكارناپذير است كه انديشه هاي ناب، بي همتا و برجسته، همواره و به گونه اي جسورانه زمينه ساز تحولاتي شگرف در جوامع بشري بوده اند و انديشمندان و علماي مشرق زمين در اين راستا، كم و بيش، يكه تازي نموده اند.
نام گذاري سال جاري به نام سال شكوفايي و نوآوري توسط رهبر معظم انقلاب اسلامي ايران به قطع و يقين، نشأت گرفته از درايت و نيازسنجي عميق ايشان از وضعيت كنوني ميهن اسلامي و ترسيم كننده افقي دست يافتني و تعيين كننده نوع حركت كنشگران حوزه هاي مختلف جامعه است و بر تمامي دست اندركاران اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي است كه به ريشه هاي آن بپردازند و بسترهاي حصول آنرا بارور سازند.
اين قلم به پشتوانه چندين سال فعاليت در حوزه هاي كلاسيك- تئوري و اجرايي و عملي در بخش هاي مختلف دولتي و غيردولتي، سعي و كوشش دارد يكي از مهمترين مؤلفه هاي باروري و شكفتن جامعه اي اسلامي در تمامي زمينه ها در جهان كنوني را تبيين نمايد.
نوآوري و كارآفريني و مولد ساختن را محصور به حوزه هاي صنعتي دانستن و يا مختص حوزه دولتي پنداشتن، غلطي رايج است كه سالهاست تمامي سطوح مختلف جامعه ما را مي آزارد و برعكس در جوامع توسعه يافته تر تمامي ابعاد مختلف شكل دهنده يك جامعه را فرا گرفته و تا بدان جا پيش رفته كه هم اكنون در امور اداري، بازرگاني افراد مولد، كارآفرين و نوگرا را ارج نهاده و به انديشه هاي تحول گرايانه اهميت بسيار داده مي شود.
اگر نوآوران و كارآفرينان را ذرات مثبت يك جريان قلمداد نماييم، عوامل دولتي و حكومتي ملزم هستند تا نقش اساسي يك شتاب دهنده قوي را ايفا نمايند و حركت اين ذرات را سرعت بخشند تا جريان سازنده و تكان دهنده اي برقرار گرديده و تمامي اركان و ساختار و شكل دهنده جامعه را به تحرك وادار نمايد.
نقش حاكميت در توسعه نوآوري و كارآفريني
نوآوري و كارآفريني را مي توان آموخت و كسب كرد و شرايط و اوضاع و احوال و امكانات مختلف مي توانند در ايجاد شرايط كارآفريني و پرورش كارآفرينان تأثير بگذارند، لذا در سال هاي گذشته، دولت ها به طور جدي به تشويق نوآوري و كارآفريني پرداختند زيرا كارآفريني موجب تحول زائي و بهره مندي مردم و كشور مي شود.
مردم براي شروع هر كاري بايد داراي سرمايه، تكنولوژي، تسهيلات لازم، براي توليد كالا و نيروي كار مناسب باشند. همچنين بايد داراي روحيه مناسب و شرايط رواني متعادل براي موفقيت در نوآوري و كارآفريني باشند. بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه با فراهم كردن عوامل و پيش نيازهاي رشد، مي توان توسعه را رشد بخشيد و نقش حاكميت در اين رابطه بسيار مهم است.
با آگاهي از نيازهاي كارآفرينان و مشاغلي كه نياز به حمايت دارند، به نظر مي رسد كه حاكميت در بهترين موقعيت براي تعيين سياست و طراحي برنامه ها با هدف تشويق نوآوري و كارآفريني باشد. دولت از طريق اعمال خط مشي در وزارتخانه ها و مؤسسات مي تواند موجب شكوفايي نوآوري و كارآفريني شود.
براي موفقيت، تشويق توسعه نوآوري و كارآفريني، نه تنها در سطح كلان بلكه بايد به تمامي بخشهاي خود جامعه نيز سرايت كند و تنها حاكميت داراي نيروي انساني، مالي و تسهيلات لازم براي اجراي چنين برنامه اي است. تنها دولت مي تواند قوانين و سياست هاي حامي نوآوري و كارآفرينان را تدوين كند، عملكرد وسيع حكومت به آن اجازه مي دهد تا موثرترين عامل در تشويق توسعه نوآوري و كارآفريني باشد.
ماهيت و وسعت حمايت حاكميت: از قدرت دولت براي تأثير بر فعاليت هاي حامي نوآوري و كارآفريني مي توان استفاده كرد. زمينه هاي به خصوص وجود دارند كه اين گونه فعاليت ها بهترين نتيجه را مي دهند.
1- سيستم آموزش: حاكميت از طريق وزارت آموزش و پرورش و سيستم آموزش و مؤسسات وابسته به آن مي تواند مفهوم نوآوري و كارآفريني را از نظر اقتصادي و اجتماعي معرفي كنند يا اينكه مبحث توسعه نوآوري و كارآفريني مي تواند به عنوان يكي از دروس به دانش آموزان كه تمايل به درك كارآفريني دارند، آموخته شود تا بتوانند قابليت هاي خود را ارزيابي كنند.
براي ارتقاي نوآوري و كارآفريني، مي توان ابزار آموزش با موضوع نوآوري و كارآفريني را ميان دانش آموزان توزيع كرد. كتابها، جزوه ها، راهنماها و مأخذ چگونگي شروع و مديريت مؤسسات مي توانند در مدارس و كتابخانه ها توزيع شوند. بدين ترتيب افراد آگاه تر شده و در زمان شروع كار خود آمادگي بيشتري خواهند داشت.
2- تسهيلات و خدمات: وجود امكاناتي از قبيل: جاده هاي خوب، بنادر، راه آهن و... اين امكان را به نوآوري و كارآفرين مي دهد، از اين طريق محصولات خود را ارسال يا دريافت كند. تسهيلاتي از قبيل آب و برق و تلفن انگيزه نوآوران و كارآفرينان را براي شروع كار و فعاليت افزايش مي دهد. بدين ترتيب توانايي تماس با مشتريان داخلي و خارجي را به كارآفرينان مي دهد.
كارآفرينان مي توانند از طريق بانك، فعاليت هاي مالي خود را سامان بخشند و دولت اين اطمينان را به كارآفرينان مي دهد كه آنها به اين تسهيلات و خدمات اعتماد داشته و متكي باشند.
تسهيلات و خدمات خوب موجب جذب مشاغل مي شود كارآفرين ترجيح مي دهد كار خود را در جايي كه جاده هاي خوب، عرضه مطمئن آب و برق و تسهيلات بانكي قابل اعتماد وجود داشته باشد شروع كنند، دولت با ايجاد خدمات خوب مي تواند موجب تشويق مشاغل جديد شود.
3- نظم و آرامش: كارآفرين هميشه سعي مي كند كه كار خود را در اجتماعي آرام و امن شروع كند و بهترين محيط كاري را محيطي خالي از مشكلات و دخالت هاي غيرضروري مي داند. شروع كار جديد، خود نوعي خطر است و تشديد اين خطرات در محيط هاي ناآرام، منطقي به نظر نمي رسد. دولت با اقدامات خود براي حفظ نظم و آرامش به كارآفرينان اطمينان مي بخشد كه داراي امنيت شغلي و فردي هستند و اين اعتماد به نفس باعث شروع مشاغل جديد مي شود.
4- حمايت اجرايي (تشريفات اداري): نوآوران و كارآفرين، كار خود را به محض اينكه به آن فكر كرد، شروع نمي كند، بلكه بايد كار خود را به ثبت رساند، مجوزهاي لازم را دريافت كند و پروانه كار بگيرد و حتي درخواست وام نمايد. تمامي اين مراحل وقت گير بوده و در اكثر مواقع كارآفرينان بايد با ادارات دولتي سر و كار داشته باشند.
دولت با بهبود مراحل كار، تسريع در مسير نامه ها و صدور مجوز و از بين بردن رشوه جلوگيري از فساد مي تواند به توسعه نوآوري و كارآفريني كمك كند.
5- مساعدت نسبت به نوآوران و كارآفرينان جديد: اشخاصي كه براي اولين بار وارد عرصه كاري مي شوند، سرمايه چند ميليوني ندارند. آنها معمولا مؤسسات كوچكي را كه بتوانند به تدريج آن را توسعه دهند، و در آينده به مؤسسه بزرگي تبديل كنند، تأسيس مي كنند. نوآوران و كارآفرينان كوچك به همكاري دولت در زمينه هاي مختلف نياز دارند. آنان مانند كارآفرينان بزرگ قادر به پرداخت مبالغ هنگفت به كارشناسان و مشاوران براي حل مشكلات كاري خود نيستند.
ايجاد موقعيتهاي شغلي و توليد محصولات مورد نياز مردم، از عمده فعاليتهاي مؤسسات كوچك هستند و بهره وري از اين فعاليتها با هزينه بسيار ناچيز ميسر مي شود. در كنار اين فعاليتها كه براي اقتصاد كشور نيز بسيار سودمند است، مؤسسات كوچك باعث آموزش افراد مي شوند. نوآوران و كارآفرينان با استفاده از مهارتهاي افراد موجب توسعه مؤسسات كوچك جديد شده و توانائيهاي خود را نيز براي اداره و سرپرستي پروژه هاي بزرگتر بهبود مي بخشند، مؤسسات كوچك موجب ارتباط بين مشاغل و افزايش فعاليت در صنايع مرتبط مي شوند. نتيجه اين عمل، افزايش مشاغل و افزايش استفاده از منابع موجود است.
صرفه جويي ارزي و ارزآوري از طريق صادرات يكي ديگر از آثار وجود كارآفريني است.
دولت با ارائه تسهيلات به صنايع كوچك باعث توسعه آنها شده و ادامه حيات آنها را نيز تضمين مي كنند. اين گونه تسهيلات در قالب بازاريابي، كمكهاي فني، مالي و يا آموزشي و مشاوره اي هستند و بسته به نياز مؤسسات كوچك در اختيار آنان قرار مي گيرد.
كمكهاي بازاريابي: اين گونه مساعدتها در قالب اطلاعات در مورد خريداران محصولات و منابع مواداوليه و امكانات صادرات، در اختيار توليدكنندگان قرار مي گيرد.
كمكهاي فني و تكنولوژي: اينگونه تسهيلات، مشاوره در مراحل توليد و آماده سازي مطالعات اوليه پروژه ها را در برمي گيرند و شامل سرويسهاي مهندسي، تحقيقاتي علمي، كنترل كيفيت و بهبود توليد و غيره است.
كمكهاي مالي: در اختيار گذاشتن پول از طريق وام براي شروع و توسعه مشاغل از جمله فعاليتهاي دولت مي باشد.
كمكهاي آموزشي و مشاوره اي: دولت مي تواند، دوره هاي آموزشي كاري، براي نوآوران و كارآفرينان و مديران و آموزش براي مشاوران و كارگران متخصص در مؤسسات كوچك را ارائه كنند.
دولت جمهوري اسلامي ايران با تكيه بر امر اشتغال و اختصاص اعتبارات چشمگير در زمينه اشتغال زايي حمايت خود را از تعاونيها و اشخاص حقيقي و حقوقي كارآفرين اعلام كرده است.
براساس تبصره 29 قانون بودجه سال 1379، 290 ميليارد تومان در سال 80، 450 ميليارد تومان و در سال 81، 450 ميليارد تومان و تا پايان برنامه سوم بيش از 2000 ميليارد تومان در صندوق حمايت از فرصت هاي شغلي سرمايه گذاري كرده يا خواهد كرد.
در سال 1996 شركت هاي كوچك، 1.6 ميليون شغل جديد در آمريكا ايجاد كردند. شركت هاي كوچكي كه كمتر از 500 كارمند داشته اند توانسته اند 53درصد از نيروي كار در بخش خصوصي را جذب كرده و 47درصد فروش بخش خصوصي و 51درصد توليد ناخالص داخلي بخش خصوصي را به خود اختصاص دهند.
اين واقعيت ها آنقدر گويا هستند كه بسياري از كشورهاي پيشرفته و در حال پيشرفت را به تلاش در جهت استقرار و توسعه كارآفريني ترغيب نمايند.
راهبرد كشورها نشان مي دهد كه اغلب نقش خود را در دو جهت دنبال مي كنند: يكي آموزش و پرورش كارآفرينان و ديگري ايجاد فضاي سياسي، اقتصادي و فرهنگ مناسب براي نوآوري و كارآفريني. در پايان 1998 دولت انگليس تصريح مي كند كه موفقيت اين كشور در اقتصاد آينده در گرو ساختن اقتصاد بر مبناي دانش با تأكيد بر تقويت نوآوري و كارآفريني خواهد بود. آلمان برنامه هاي متعدد را براي پشتيباني فعاليت هاي اقتصادي جديد به اجرا گذاشته و فقط در دهه گذشته حدود 200 مركز براي ايجاد فضاي نوآوري در اين كشور ايجاد شده است در فرانسه اقدامات ويژه اي در جهت آموزش نوآوري و كارآفريني در دانشگاه ها، مخصوصاً به دانشجويان مهندسي در حال انجام است.
در 1998 كميسيون اروپا در گزارشي به شوراي وزيران، آسان سازي آغاز كار شركت ها بهبود دستيابي به منابع مالي، و تقويت روحيه سرمايه گذاري و خطرپذيري را براي گسترش نوآوري و كارآفريني ضروري دانسته و آورده است: تداوم قدرت اقتصادي اروپا وابسته به كارآفرينان آينده خواهد بود. آنها موتور اقتصاد بازار هستند.
كارآفريني و نتايج آن:
1) كارآفريني موجب توزيع متناسب درآمد مي شود و اضطرابهاي اجتماعي را آرامش مي بخشد.
نوآوران و كارآفرينان همواره در جستجو، شناسايي و يا ايجاد مواد اوليه لازم براي توليد خدمات و كالا هستند.
درنظر آنها تقريباً هيچ چيز بي استفاده نيست. بنابراين، آنها كساني هستند كه معمولاً حداقل اقتصادي، مواد خام و ديگر منابع را در مناطق ديگر مشاهده مي كنند. كارآفرينان با ايجاد موسسات در اين مناطق به بهبود و توسعه كشور كمك مي كنند. وقتي قسمتهاي بزرگي از جامعه محروم باقي بمانند، تنشهاي اجتماعي (كه منجر به مهاجرت به مناطق شهري و در نتيجه ازدحام بيش از حد شده و تهديدي براي بروز انقلاب و حركتهاي مخالف مي باشند) ايجاد مي شود.
نوآوري و كارآفريني در مقياس وسيع در جامعه از شكل گيري يك گروه كوچك مرفه كه انگشت شمارند و توسط كارشان روز به روز ثروتمندتر مي شوند، جلوگيري مي كند.
اگر بر كار اين گروه هاي كوچك نظارت نشود، محصولات به خصوصي را به انحصار خود درآورده و قيمت اين كالاها و خدمات را به راحتي بر ديگران تحميل مي كنند. با وجود نوآوران و كارآفرينان بيشتر در يك زمينه، آنها خود يكديگر را مورد نظارت قرار داده و موجب تعادل يكديگر مي شوند.
وقتي درآمد به طور متناسب توزيع شود، نوآوري و كارآفريني شكوفا مي گردد. مردم براي محصولات و كالاهاي مورد نيازشان پول بيشتري دارند كه سرمايه گذاري كنند و موجب افزايش عرضه نوآوران و كارآفرينان شوند، درآمدي كه بطور متناسب توزيع شده باشد به معناي قشر فقير كمتر مي باشد. ريشه كني فقر به حل مشكلات اجتماعي، مانند ارتكاب جرائم، قصور جوانان و سوء تغذيه، كمك مي كنند.
2) نوآوري و كارآفريني موجب بهره برداري از منابع و فعال شدن آنها براي بهره وري عظيم ملي مي شود.
كشور ما داراي معادن و منابع بيشماري است كه اگر از آنها استفاده شود از نظر اقتصادي سريعتر توسعه مي يابد استفاده از منابع موجب تغذيه صنايع محلي، درآمد ارزي و صرفه جويي در وقت و بي نيازي از واردات مي شود نوآوري و كارآفريني همچنين راهي براي استفاده بهينه از منابع مالي خانواده و پس اندازهاي شخصي ايجاد مي كند كه در غير اينصورت ممكن است صرف اهداف غيرموثر يا تجمل گرايي (مانند خريد اقلام وارداتي) گردد.
3) نوآوري و كارآفرين موجب سود اجتماعي از طريق دولت مي شود.
با درآمدهايي كه دولت از طريق ماليات، حقوق گمركي و واگذاري پروانه نوآوران و كارآفرينان اخذ مي كند در پروژه هاي مختلف مانند ساختن جاده ها و پل ها، سرويس و تجهيزات پزشكي و آموزشي، حفظ صلح و آرامش و ديگر موارد سرمايه گذاري كند.
مشاهده مي كنيم كه كارآفريني تاثير مستقيمي روي توسعه اقتصادي و اجماعي مردم دارد. هرچه يك جامعه بيشتر در فعاليت هاي كارآفريني شركت كند، سريعتر به توسعه اقتصادي و اجتماعي دست مي يابد.
سيد صباح الدين متقي
سه شنبه 12 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 98]