واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حضور قلب در معبود
حضور قلب دو نوع است: حضور قلب در عبادت و حضور قلب در معبود. حضور قلب در معبود، بسيار سخت است و دانستن آن براي اهل عرفان ميسّر است. اما اگر انسان آن را به عنوان يکي از دانستههاي خود، اندوخته کند، مناسب است، به اميد آنکه خداوند، روزي توفيق عمل نيز بدهد. حضرت امام خميني (اعلي الله مقامه الشريف) ميفرمايد: اما حضور قلب در معبود، آن نيز داراي مراتبي است که عمدهي آن سه مرتبه است؛ يکي حضور قلب در تجلّيات افعالي و ديگر حضور قلب در تجلّيات اسمايي و صفاتي و سوم حضور قلب در تجلّيات ذاتي و از براي هر يک چهار مرتبه است به طريق کلي: مرتبهي علمي، و مرتبه ايماني و مرتبه شهودي و مرتبهي فنايي.1فصل و وصلخداوند براي برخي از افراد در هنگام عبادت به شکل اسماء و صفات تجلّي ميکند. اين که اين امر چگونه صورت ميگيرد، در اين مقال نميگنجد، اما همين اندازه بدانيم که برخي افراد در عبادت، گويا از اين عالم مادي به طور کلي، بريده و به عالم بالا متصل ميشوند، به گونه اي که هر مسأله اي در اين عالم براي آنان رخ دهد، متوجه نميشوند. براي درک بهتر مطلب، نمونه اي را ذکر ميکنم. نقل ميکنند مرحوم آيت الله کشميري (رضوان الله تعالي عليه) گاه که به عبادت مشغول ميشد و به سجده ميرفت، بسيار طول ميکشيد. آوردهاند که ايشان گاه سه روز در اين عالم نبود. ما البته اين مطالب را نميفهميم و حضرت امام (رحمه الله) نيز در شرح چهل حديث برخي از آنها را بيان کرده اند. اما به راستي در اين نوع عبادات، اگر تمام عالم هم به اين افراد داده شود، حاضر نيستند لحظه اي از آن حالت جدا شوند. اينکه به بعضي از افراد اين گونه توجه ميشود، آن قدر پرجاذبه است که به فرموده حضرت امام (رضوان الله تعالي عليه)، اگر کسي تجلّيات افعالي خداوند را شهود نمايد، به حالت صعق در ميآيد و گويا حالت بيهوشي و بريدگي از اين عالم براي او حاصل ميشود. برخي در حالتي قرار ميگيرند که تا دامنهي قيامت نيز در همان حالتاند، گويا فقط مدهوش زيباييهاي او هستند و از همه چيز بريده اند. ما نرسيده و نميدانيم، امّا حقيقتي است که رخ داده است. گفته ميشود اگر شخص عابد بفهمد و درک کند، به اين جا خواهد رسيد که تمام هستي را از آن او بداند، از اين رو، اراده، خواست، عبادت و وجود ما همه از جانب خداوند است. وقتي شخص، خداوند را حاضر ديد، ديگر معصيت نميکند، حتي فکر آن نيز برايش مطرح نميشود، چه رسد به ارتکاب آن. چنان که بسياري از افراد حتي در صورت حضور يک کودک، مرتکب گناه نميشوند، بنابراين، اگر خود را در محضر خدا بدانيم شايد حتي فکر گناه هم نکنيم. به فرموده حضرت امام (قدّس الله نفسه الزکيه): «عالم محضر خداست». پيشنهاد نميکنيم که اين کارهاي سنگين را همه انجام دهند، اما توصيه ميکنيم در همه جا به خداوند دل دهيد. ياد خداوند هيچ محدوديت زماني و مکاني ندارد. ياد خدا را فراموش نکنيم. انسان هنگام رفتن از اين دنيا همه چيز را از دست خواهد داد و تنها همين ياد خدا خواهد ماند. نقل شده است که شخصي از سادات از مشهد هديه اي(سجاده و رخت خواب) براي مرحوم شيخ حسنعلي اصفهاني (اعلي الله مقامه الشريف) آورد. ايشان فرمود: « رخت خواب را ببريد، ولي سجاده را به دليل سيادتتان ميپذيرم. من 25 سال است که پهلويم به رخت خواب گذارده نشده است» در جاي ديگري نقل شده است که ايشان در ماه مبارک رمضان در حرم شريف رضوي هر شب يک بار قرآن را ختم ميکرد. اين ها براي ما امکان پذير نيست، چرا که حتي قرآن خواندن ما نيز با کسالت همراه است، در حالي که انسان عاشق اين گونه نيست. عشق به خداوندعشق به خداوند، انسان را از دنيا جدا ميکند. البته پيشنهاد نميکنيم که اين کارهاي سنگين را همه انجام دهند، اما توصيه ميکنيم در همه جا به خداوند دل دهيد. ياد خداوند هيچ محدوديت زماني و مکاني ندارد. مسيحيّت است که عبادت را به زمان ومکان خاصي محدود ميکند. انسان بايد توجه به خداوند را ملکه خود کند، که البته آسان نيست. امّا بدانيم بي توجّهي به خداوند در هر حال، به ويژه نماز، در حقيقت، به معناي انکار خداوند و حقايق معنوي است. پس ياد خدا را فراموش نکنيم. انسان هنگام رفتن از اين دنيا همه چيز را از دست خواهد داد و تنها همين ياد خدا خواهد ماند. به هر اندازه که در دل انسان جا بيفتد، باعث نجات خواهد بود(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيراًً)؛2 اي کساني که ايمان آورده ايد، خدا را ياد کنيد، يادي بسيار. مبادا ياد خداوند را فراموش کنيم. اگر انسان به اندازهي يکي از دوستانش هم خدا را دوست داشته باشد، آرام آرام خدا نيز او را دوست خواهد داشت. چنين انساني حتي بعد از مرگ نيز خدا را ياد ميکند و در نقطه مقابل آن، برخي که اهل گناه و معصيت هستند، حتي به هنگام مرگ نيز آرزوي گناه دارند. پي نوشت ها:1. شرح چهل حديث،ص 4352. احزاب، آيه 41منبع : لذت حضور، ص 70، چاپ چهارم، آقاتهراني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 390]