واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
از آتن تا تهران اگر دو سده در ذهنتان عقربه زمان را به عقب ببرید زمین را این چنین نخواهید یافت. سیاره سبز و آبی و آرام منظومه خورشیدی ما که روی پوسته ظریف و سرد و نازک و شکنندهاش هستی و حیات و حضور تاریخی ما آدمیان چونان موجوداتی تاریخی شده اینک در هر گوشهاش آتش میبارد و شعله میخیزد و غرش موتورها و ماشینها و فناوریهای آتشناک در اعماق دریا و فضا و قلب جنگلهایش شنیده میشود.
ریه هایش سخت آسیب دیده و آلوده و بیمار است، منابع طبیعی اش به تاراج رفته است و مواریث فرهنگی اش به طرز بی سابقه غارت و تخریب شده است. در بسیاری از کشورها وسعت و دامنه آسیب ها و تخریب ها و تاراج ها بسیار گسترده و نگران کننده و درمواردی بی سابقه بوده است. در سیلاب تحولات نفسگیر و غافلگیرکننده دنیای متجدد، فشار و تراکم سنگین رویدادها و تحولات بر شانه کشورهایی که در کانون و خاستگاه چنین تحولاتی نبوده اند بیشتر و خردکننده تر می نماید. چراکه منابع طبیعی و مواریث مدنی و معنوی این کشورها در موقعیت دشوارتر و در معرض آسیب ها و تخریب های جدی تر و گسترده تر قرار داشته اند. دشوار و شکننده تر به این دلیل که این کشورها همچون گذشته دیگر نه در مسیر تاریخ و فرهنگ خود به مفهوم واقعی آن حرکت می کنند و نه آن که در مسیر تاریخ دوره جدید در حرکت اند و گام برمی دارند. از خودآگاهی تاریخی لازم که بتوانند تحولاتی که در درون و بیرون مرزهایشان اتفاق می افتد و آنها را ردگیری و رصد و نقد و تحلیل تاریخی درست کنند و دست به مدیریت و مهندسی آنها بزنند نیز برخوردار نیستند. کشور ما در همین جغرافیای سیاسی اکنونش اگر نگوییم به لحاظ حجم، تنوع، تراکم و گستردگی منابع تاریخی و مواریث فرهنگی و محوطه های باستانی، غنی ترین سرزمین های تاریخی و فرهنگی جامعه و جهان بشری ماست بی تردید و بی اغراق یکی از غنی ترین آنها محسوب می شود. برخلاف چنین تنوع و غنا و حجم سنگین و گسترده مواریث فرهنگی، متاسفانه نه تنها آن اراده و عزم و نه اندیشه و آگاهی و احساس مسئولیت عمیق در سر مدیران فرهنگی ما که لازمه صیانت از مواریث فرهنگی کشور بوده وجود نداشته است. گردشگری نیز یک مفهوم تعریف ناشده و کور و ناروشن برای مدیران فرهنگی جامعه معاصر ماست. کشور یونان با آن که به لحاظ وسعت و شمار جمعیت در زمره کشورهای کوچک جامعه و جهان معاصر ما محسوب می شود و در دوره جدید آن دیگر خبری از سقراط و افلاطون و ارسطو و پریکلس نیست، به جرأت و بی اغراق می توان گفت هم دولتیان، هم مردم یونان سرآمد کشورهای جهان درمعرفی، مرمت و صیانت از آثار تاریخی و حفاظت از مواریث فرهنگی خویش در دوره جدید بوده اند. نهاد میراث فرهنگی از پرنفوذ، کارآمد و پرقدرت و قوت ترین تشکیلات ادارای و اجرایی، آموزشی و پژوهشی کشور یونان است. مدیرانش برآمده از جامعه متخصصان فرهنگی و باستان شناختی بسیار باتجربه و آگاه به تاریخ و فرهنگ و مدنیت و معنویت نه تنها ملت و میهن خویش که هم آشنا به تاریخ و فرهنگ و مدنیت و معنویت قاره اروپا و جوامع مدیترانه هستند. گردشگری، هم برای مدیران فرهنگی یونان، هم برای مردم یونان یک مفهوم تعریف شده است. زیرساخت های آن نیز فوق العاده مستحکم است و بتدریج و مرحله به مرحله با اراده و عزمی ملی و آگاهانه شکل گرفته است. تصور نمی کنم شما ملتی را در جهان بیابید گشاده دست تر و سخاوت مندانه تر از ملت یونان که برای شناساندن و معرفی تاریخ و فرهنگ و صیانت از مواریت فرهنگی و آثار تاریخی اش سرمایه و عمر نسل هایی از فرزندانش را هزینه کرده باشد. رفتار مدیران شهری ما را با بافت های فوق العاده غنی تاریخی در قلب کلانشهر تهران ببینید و به آتن هم سفر کنید و مدیریت مدبرانه و هوشمندانه مدیران شهری آتن را هم در مرمت و حفاظت از بافت های تاریخی و ابنیه و آثار باستانی در قلب شهر آتن ببینید. خطوط متروی شهر آتن را مهندسان و متخصصان فرانسوی طراحی کرده و کشیده و ساخته اند. هر جا که به لایه ها و آثار باستانی برخورد کرده اند باستان شناسان یونانی ایستگاه ها را با موزه های جذاب و آموزنده باستان شناختی آراسته اند. خطوط متروی کلانشهر تهران را مهندسان ایرانی طراحی کرده و کشیده و ساخته اند. کسی از مدیران سازمان میراث فرهنگی کشور ما نپرسید هر جا و هر گاه که مهندسان مترو ما با لایه های باستانی و آثار فرهنگی مواجه می شدند چه تمهیداتی در حفاظت از آنها به عمل می آمد! هیچ شری ویرانگرتر از بی خبری نیست. در قلب کلانشهر تهران اخیرا باستان شناسان جوان و دانشور میهن ما شواهدی را چند متر زیر گام های شهروندان تهرانی یافته اند که اگر این آثار زیر گام های شهروندان آتنی و رمی و پاریسی در قلب شهر آتن و رم و پاریس کشف می شد چه سرمایه ای را برای معرفی جهانی آن هزینه نمی کردند و به پایش نمی ریختند. دکتر حکمت الله ملاصالحی / استاد باستان شناسی دانشگاه تهران و آتن
 
سه شنبه 18 فروردین 1394 ساعت 02:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]