واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: گنجینه های خراسان جنوبی پذیرای مسافران نوروزی است بیرجند - ایرنا - استان خراسان جنوبی واقع در شرق ایران با چشم اندازهای زیبا و دارا بودن 14 گنجینه که اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ این سرزمین را ارایه می دهند هر ساله در ایام نوروز پذیرای هزاران مسافر و گردشگر است.
گنجینه ها یا همان موزه ها از معدود مراکز حافظ یادگارهای پیشینیان و در حقیقت فرزندان هنر و تاریخ هستند و هر یک از اشیا موزه در عین بی زبانی به هزاران زبان سخن می گویند.
نقش حیاتی گنجینه ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و مروج نابترین پدیدهای فرهنگی است و ایکوم یا شورای جهانی موزه ها، گنجینه را موسسه ای دایمی دانسته که اهداف مادی ندارد و در آن به روی همگان گشوده است و برای خدمت به جامعه و پیشرفت آن فعالیت می کند.
امروزه در کشورهای گوناگون جهان گنجینه ها آثار باستانی، مردم شناسی، طبیعی، حیوانات و وحوش و مجموعه تاریخی آن کشور را به نمایش می گذارند و فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی از طریق اشیا و وسایلی که در آن موزه گردآوری شده شناخته می شود.
از انواع گنجینه های موجود در استان خراسان جنوبی می توان به موزه های باستان شناسی، مردم شناسی، شهدا، مشاهیر، وقف و آب و حیات وحش اشاره کرد.
گنجینه باستان شناسی بیرجند نخستین موزه استان خراسان جنوبی است که در سال 1371 راه اندازی و در سال 1374 با طراحی نو، توسعه و تجهیز شد.
این گنجینه مشتمل بر بخشهای متعددی از جمله بخش سفال، مفرغ و سکه، قرآن، روشنایی، کتابت و مجموعه ای از اشیا و مواریث خاندان علم است و در در بخش روشنایی این گنجینه انواع پی سوزهای سفالی و فلزی و تعدادی چراغهای گردسوز با پایه و بدنه سنگی، سرامیکی و برنزی به نمایش درآمده است.
گرچه به لحاظ تاریخی قدمت بعضی از این اشیا کمتر از صد سال است ولی از نظر هنری قابل توجه هستند و قدیمی ترین اشیا موجود در این بخش پی سوزهای سفالی است که قدمت برخی از آنها به پیش از اسلام بر می گردد.
در بخش قرآن و کتابت موزه باستان شناسی هم نفیس ترین قرآن موجود در آن متعلق به دوره قاجار است که نقش گل و مرغ بر روی جلد آن و تذهیب آب طلا بر روی صفحاتش نقش بسته است.
در گنجینه مردم شناسی بیرجند هم اشیا به نمایش گذاشته شده سیر مدون و منظمی از هزاره سوم قبل از میلاد تا دوره قاجار را در بر می گیرد.
از بخشهای عمده این گنجینه مراسم عروسی، قالیبافی، پارچه بافی، سفالگری، عطاری، دستاسی و آهنگری است که در قالب مانکهای نمایشی می باشد.
قدمت اشیای گنجینه مردم شناسی به حدود 100 سال پیش برمی گردد لذا بازدیدکنندگان هیچگونه نشانی از فن آوری جدید در آن نمی بینند.
ˈموزه شهدا در بیرجند نیز برای ترویج و نشر فرهنگ ایثار و شهادت در بنای تاریخی مذهبی حسینیه خواجه خضر از دیگر گنجینه های خراسان جنوبی است.
بخش وصایا، دست نوشته ها، پوشاک و وسایل شهدا و سنگ نوشته های مضامین اسمی شهدا با تذهیب و نقوش اسلیمی و اسماء جلاله و سنگ نوشته هایی با مضامین اشعار حافظ و مولوی در مدح رثای شهدا از بخشهای مختلف این گنجینه است.
ˈگنجینه مفاخر و مشاهیر ملی در بیرجند نیز مجموعه ای از زندگینامه ها، اسناد و نسخ خطی، تالیفات، نشانه های ملی، علمی و ادبی، لوحها، عکسها و لوازم شخصی بزرگان علمی و فرهنگی این خطه از ایران زمین است.
از اهداف تشکیل این گنجینه یادکردی از چهره های ماندگار و اندیشمندانی است که عمر خویش را صرف تحقیق و پژوهش برای تمامی نسلها کرده اند.
آثار این گنجینه بر اساس دوره تاریخی از قرن هفتم تا سیزدهم هجری شمسی در دو بخش کلی و در دو طبقه به نمایش گذاشته شده است.
از نمونه های جالب توجه در این گنجینه اوراقی از نگاره های مینیاتورهایی است که بر اساس دیوان خاوران نامه در شرح دلاوریهای حضرت علی(ع) توسط فرهاد نقاش در قرن نهم مصور شده است.
همچنین تالیفات استاد احمد احمدی بیرجندی، دکتر محمد حسن گنجی، استاد سید غلامرضا سعیدی، دکتر محمداسماعیل رضوانی و علامه سیدمحمد فرزان که از جمله مفاخر بلند آوازه عصر حاضر از دیگر آثار نمایشی در این گنجینه است.
ˈموزه حیات وحش هم در باغ اکبریه بیرجند با هدف آشنایی پژوهشگران و محققین با گونه های جانوری در سه بخش اصلی پرندگان، پستانداران و فسیل تشکیل شده است.
در این بخش نمونه پرندگانی همچون دال، سیاه، بحری، لیل، کبک و تیهو و حیواناتی همچون گربه پلاس، روباه، قوچ و فسیلهایی از منحصر بفردترین فسیلهای موجود در دنیا به نمایش گذاشته شده است.
ˈگنجینه وقف هم با عنوان میراث جاودان در بنای تاریخی مدرسه شوکتیه بیرجند از دیگر گنجینه های استان خراسان جنوبی است.
ˈگنجینه آب در قاین که تنها موزه آب خراسان جنوبی می باشد نیز شامل شاهراههای آبی مرتبط با تاسیسات آبی، وقف نامه و سایر موارد است، این موزه پس از انجام عملیات مرمتی توسط میراث فرهنگی در آب انبار بازار شهر قاین افتتاح شد که بنای آن مربوط به دوره تیموری است.
ˈگنجینه مردم شناسی در نهبندان هم واقع در خانه ای از خانه های تاریخی این شهرستان واقع شده که دارای بخشهای مختلف از نمایشگاه عکس بناهای تاریخی، لباسهای محلی، مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی، قالیبافی و نخ ریسی است.
گنجینه خصوصی بشرویه در خراسان جنوبی هم در خانه تاریخی ملاعبدالله تونی واقع در بافت تاریخی این شهر واقع شده است.
لوازم آشپزخانه و انواع قاشق ها و لوازم صحافی و کتابت، لوازم روشنایی، انواع قفلها، زنگوله ها و ادوات جنگی، سکه ها و زیورآلات و سفالینه هایی از دوران قبل از اسلام بر اهمیت این موزه افزوده است.
از 14 موزه استان شش موزه در بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی قرار دارد.6054
03/01/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]