واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش می دهد
گرمابه حاج داداش یادگاری زیبا از دوره قاجاریه در زنجان
گرمابه حاج داداش زنجان یکی از آثار زیبای دوره قاجاریه در استان است که امروزه از پس سالها همچنان پابرجا و استوار بوده و هنر گذشتگان را به رخ بازدیدکنندگان میکشد.
به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، گرمابه حاج داداش که زمان احداث آن به دوران قاجاریه باز میگردد به عنوان یکی از مکانهای با ذوق معماری فوقالعاده، گذشتگان زنجان است که این روزها محلی برای تجربه بازگشت به دوران گذشته و شاید اندکی آرامش از زندگی ماشینی امروزه تبدیل شده است. گرمابه حاج داداش که بنا به گفته بزرگترها تا سال 68 به عنوان حمام مورد استفاده قرار میگرفت، بعد از 10 سال تعطیلی در سال 77 بهسازی و با انجام تزیینات خاص و نصب تابلو و قاب عکسهای قدیمی، به روی علاقمندان بازگشایی شده است. این حمام قدیمی واقع شده در قلب بازار شهر زنجان (بازار پایین) که بعد از تغییرات اندک سال 77 به صورت چایخانه و سفرهخانه سنتی مورد استفاده قرار میگیرد، گرمابهای شامل هشتی، خلوتی، گرمخانه، بینه و میاندر است که زیباترین فضای آن را «بینه» تشکیل میدهد. مسافت بنای باشکوه و با صفای حاج داداش 400 متر مربع زیربنا دارد و در زمینی حدود 2 هزار و 500 متر مربع واقع شده است. بینه فضایی شامل یک طاق اصلی بر روی چهار ستون سنگی بنا شده که سرستونهای مکعبی و بدنه مارپیچی دارد. بنای زیبا و تاریخی حاج داداش زنجان چند ورودی دارد که یکی از آنها از داخل بازار و دیگری کوچه سیدلر است. در ورودی بنای تاریخی حاج داداش درب چوبی دو لنگهای به ضخامت حدود سه سانتی متر وجود دارد که بر روی آنها گلمیخهای آهنی تعبیه شده است.
چهار ضلعیهای هشتی با طاقچهها و طاق نماهای جناغی از ویژگیهای بنای تاریخی سفره خانه حاج داداش زنجان است که سقف هشتی گنبدی شکل دارد و روشنایی آن از طریق گنبد نورگیری با بیش از 60 سانتی متر عمق و 50 سانتی متر قطر تامین میشود. مصالح به کار رفته در بنای گرمابه حاج داداش به مانند اغلب بناهای تاریخی آجرهای 20 در 20 سانتیمتر است که با ملاط حدود دو سانتیمتری به هم چسبانده شده است. لاشههای سنگ در پی بنا، ملاط گچ و آهک، ساروج، کاشیهای رنگی ولی فاقد نقش و سنگ تراورتن سفید از دیگر مصالح به کار رفته در احداث گرمابه حاج داداش است. کاشی با رنگهای متنوع شامل فیروزهای، آبی روشن، آبی سیر و زرد از تزئینات به کار رفته در دیوارهها و ستونهای بنای حاج داداش است که سقف آن هم با گچ بری تزئین شده است. بنا بر اطلاعات به دست آمده آب مورد نیاز گرمابه حاج داداش با دو یا سه چاه تامین میشود که از طریق دلو به بالا کشیده شده و به داخل حوضچهای شامل لولههای سفالی میشد به داخل گرمخانه وبینه منتقل میشده است. شایان ذکر است، گرمای گرمابه حاج داداش زنجان از سوزاندن فضولات حیوانی و چوب تامین میشده است. هشتی و بینه سفرهخانه حاج داداش زنجان را راهرویی با طول دو متر به همدیگر متصل میکند. بینه که زیباترین فضای تعبیه شده در گرمابه حاج داداش است رختکن چهار گوشهای (مربع شکل) است که دارای سقف گنبدی بوده و بر روی چهار ستون سنگی تراورتن سفید احداث شده و با تزئینات مارپیچی منقش شده است. کف بینه هم به مانند دیگر فضاهای موجود در این بنا با آجر فرش شده و حوض هشتی شکل موجود در آن فضای گنبدی شکل موجود در بالای آن که روشنایی بزرگی را ایجاد کرده به همراه سه نورگیر کوچکتر در سه جهت شرق ، غرب و جنوب زیبایی قابل توجهی به کل مجموعه داده است.
پلههای واقع شده در ضلع جنوب غربی بینه راه ورودی به خبّاز خانه به شمار میرود که پلههای موجود در غرب آن هم راه دسترسی به پشت بام محسوب میشود. از گوشه ضلع شمالی بینه ورودیهایی به داخل گرمابه سابق و سفره خانه فعلی باز شده که ورودی سمت شرقی با چهار پله تعبیه شده در آن به آشپزخانه میرسد که محل ورودی به گرمخانه هم است. گرمخانه که فضایی مربع شکل با چهار ستون قطور هشت ضلعی و با ارتفاعی حدود دو متر است که فرورفتگیهای اضلاع موجود از ویژگیهای آن به شمار میرود. طباخ خانه در ضلع شرقی گرمخانه تعبیه شده که ورود به آن از گوشه جنوب شرقی گرمخانه امکان پذیر است. طاق جناغی شکل و ارتفاع 170 متری از ویژگیهای ورودی گرمخانه است که راه دسترسی به بام را هم دارد. ضلع شمال شرقی گرمخانه ورودی خلوتی سابق و سرویسهای بهداشتی فعلی محسوب میشود که بر خلاف خلوتی مسدود در شمال غربی مورد استفاده قرار میگیرد.
حضور در این بنای تاریخی که یادآور گذشت ایام است به انسان آرامش خاطری میدهد که میتوان آن را در نگاه و چهره هر میهمانی مشاهده کرد به ویژه اگر این میهمان نخستین حضور خود را در آن تجربه کند به این صورت که ابتدا با تعجب و ذوق بی مانندی اطراف را نگاه و بعد از اندکی اخت با محیط سعی میکند حداکثر استفاده را از این محیط زیبا و دلنشین ببرد. نگاهی به اطراف به راحتی نشان میدهد که این میهمانان چه قدر از حضور در این محل لذت میبرند. انتهای پیام/73004
94/01/03 - 09:26
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]