واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: دامن زدن به مصرفگرايي در رسانهها
به دنبال جنگ جهاني دوم فشار اقتصادي و مالي زيادي بر مردم انگليس ايجاد شد؛ آنجا بود كه رسانهها با مهندسي فرهنگي مناسب به داد دولت رسيدند و شروع به فرهنگسازي كردند
نویسنده : معصومه طاهري

به دنبال جنگ جهاني دوم فشار اقتصادي و مالي زيادي بر مردم انگليس ايجاد شد؛ آنجا بود كه رسانهها با مهندسي فرهنگي مناسب به داد دولت رسيدند و شروع به فرهنگسازي كردند. براي مثال آنها به اشكال مختلف فرهنگ كار، قناعتپيشگي و مذمت مصرفگرايي را مدام براي مردم تبليغ ميكردند و به نوعي در آن بحبوحه اقتصادي دولت، سياستهاي خود را از طريق رسانهها به مردم منتقل مينمود. اما امروز در كشور ما متأسفانه اين همخواني و موزوني بين توليدات و نيازهاي كشور و رسانه ملي ديده نميشود تا جايي كه اگر در برنامهاي هم حرفي از مسائل روز زده شود مردم تعجب ميكنند؛ البته در برخي برنامهها به نكاتي اشاره ميشود و اما هدف فرهنگسازي نيست بيشتر نيشتر زدن است.
مقوله فرهنگسازي در عرصه مصرف در رسانهها بهخصوص صدا و سيما نقش چنداني ندارد يعني بهجاي اينكه در راستاي آموزش و نهادينه كردن عناصر فرهنگي براي تعديل مصرفگرايي و تجملگرايي فعاليت شود، عمدتاً خود نيز همراه و همسوي آن هستند درحالي كه اين روزها به دليل تحريمها و فشارهاي اقتصادي، گراني كمرشكن شده است و قشري از مردم توان مالي كمي دارند با اين حال ميبينيم تلويزيون با هيجان از بازارهاي خريد عيد نوروز برنامه و گزارش پخش ميكند گويي خريدهاي آخر سال، يك ارزش فرهنگي است و خواسته و ناخواسته بر حرص و ولع خريد مردم ميافزايد.
اين در حالي است كه رهبر انقلاب از ابتداي سال بارها و بارها بر اقتصادي مقاومتي، نهادينه كردن فرهنگ مصرف و سبك زندگي اسلامي سفارش كردهاند اما گويا گوش شنوايي نيست تا راهبردهاي اصولي و فرهنگي عملياتي شود. صدا و سيما با تبليغات متعدد مدام نيازآفريني ميكند و به قولي چاه نياز افراد را هر بار گودتر ميسازد؛ بهصورتيكه افراد در اين روزهاي پاياني سال قناعتپيشگي را نميپذيرند و معتقدند براي حفظ آبرو هم كه شده بايد خريد كنند و اگر اين خريدها را نكنند دچار فقر نسبي هستند و اما در اين مبارزه جنگ اقتصادي، رسانه ملي نه تنها با شرايط فعلي كشور و جيب اكثريت مردم همراه نميشود، بلكه گاهي خلاف جهت آب شنا ميكند.
بر همين اساس انتظار ميرود رسانه ملي به دليل فراگيري و عموميتي كه دارد فرهنگ صرفهجويي و قناعت را در جامعه نهادينه كند تا بتوانيم اين دوران گذار را كه با تحريمها و فشارهاي اقتصادي است به خوبي پشت سر بگذرانيم؛ هرچند پيش از اين هم ما با تحريمهاي متعددي مواجه بوديم بهخصوص در دوران هشت ساله جنگ تحميلي، اما آن زمان حرص و ولع مصرف بين مردم كمتر بود براي همين احساس امنيت اقتصادي و اجتماعي نسبي ميكردند؛ متأسفانه هرچه به جلو آمديم به دليل عدم بسترسازي فرهنگي موج مصرف و نيازهاي كاذب در جامعه شدت و حدت زيادي گرفت؛ چنانچه بيتوجهي به اين امور هرچند ساده و جزئي باعث ايجاد نوعي شكاف بين افراد جامعه و از طرفي ترويج ضد فرهنگ مصرفگرايي و چشم و همچشمي گرديده است؛ در حاليكه در دين اسلام توصيههاي بسياري درباره سادهزيستي و جلوگيري از اسراف وجود دارد. خداوند در آياتي همچون آيه 141 سوره انعام از مردم ميخواهد كه از اسراف و تبذير دوري ورزيده و افراد هزينههاي خويش را در چارچوب اعتدالي قرار دهند. در حقيقت از نظر اسلام، اعتدال در مصرف بهمعناي مصرف درست و متناسب ذكر شده كه مؤمنان براي دستيابي به كمال شخصي و جمعي امت اسلامي بايد آن را در نظام اقتصادي خويش مدنظر قرار دهند. دكتركاظميپور جامعهشناس در اينباره ميگويد: برنامههاي مسئولان فرهنگي و رسانههاي ارتباط جمعي نظير تلويزيون به راحتي قابل ارزيابي است. براساس شواهد موجود آنها، بهرغم توصيه و تأكيدهايي كه نسبت به صرفهجويي وجود دارد، در زمينه فرهنگسازي موفق عمل نكردهاند و تنها درحد توصيه باقي ماندهاند. دكتر مهدي تقوي استاد اقتصاد هم كه سالها در غرب بوده است، ميگويد: تلويزيون به نقش خود در زمينه همراهي اقتصادي و فرهنگسازي در اين عرصه جامه عمل نپوشانده است و اعتقاد دارد ما جامعهاي اسلامي هستيم و رسانهها بايد در اين عرصه فعال شوند تا با مشكلات اقتصادي مواجه نشويم.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۶:۳۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 86]