واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: مذاکرات هستهای از واشنگتن تا مونترو و پاریس
نخست وزیر اسرائیل نه تنها نتوانست بر روند مذاکرات تاثیری بگذارد بلکه با آن سخنرانی از جهتی و البته بر خلاف میلش، به آن کمک هم کرد.
سید نعمت الله عبدالرحیم زاده:این دور از مذاکرات هستهای با تغییری کوچک در برنامه انجام شد؛ اول قرار بود تا مذاکرات در شهر ژنو و در حاشیه اجلاس حقوق بشر سازمان ملل باشد اما محل مذاکرات کمی دورتر به شهر مونترو سوئیس منتقل شد. غیر از این تغییر کوچک، مذاکرات طبق برنامه پیش رفت و اول گفتوگوها بین دو هیئت ایرانی و آمریکایی در سه روز انجام شد و بعد آن هم بین ایران و گروه 1+5 در سطح معاونان وزیر. بعد از این دور مذاکرات مثل دورهای قبل خبر چندانی از موضوعات مورد مذاکره و میزان پیشرفتها از طرف وزرای خارجه یا دیگر اعضای هیئتها به خبرنگاران گفته نشد. دو بار فراخوان خبرنگاران به سالن کنفرانس بینتیجه ماند و حتی جان کری، وزیر خارجه آمریکا، که در روز آخر وعدهای به خبرنگاران برای انجام مصاحبه مطبوعاتی داده بود، فقط دستی برای آنها تکان داد و بدون گفتن خبری از روبروی آنها دور شد.
به این ترتیب، مذاکرات در مونترو سوییس مثل موارد گذشته بود اما اتفاقی که افتاد کیلومترها دورتر و در پایتخت آمریکا بود. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز سوم مارس به کنگره آمریکا رفت تا در برابر اعضای مجالس سنا و نمایندگان سخنرانی کند. او بیش از یک ماه قبل و از طرف جان بوینر، رییس جمهوریخواه کنگره آمریکا، به این سخنرانی دعوت شده بود که عملی خلاف پروتکلهای رسمی بود چون نه کاخ سفید و نه وزارت خارجه در جریان این دعوت قرار نگرفته بودند. همین موضوع اختلاف بین کنگره و کاخ سفید را در این مدت به راه انداخت و انتقادها از همان موقع نسبت به پذیرش نتانیاهو از دعوت بوینر چه در داخل آمریکا و چه در اسرائیل به راه افتاد. نتانیاهو با وجود انتقادها به کنگره رفت اما به دلیل همین انتقادها و به خصوص برخورد منفی کاخ سفید و تهدیدهایش، مجبور شد متن سخنرانی را تعدیل بکند و تا آنجا که از دستش برآمد از شخص باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا، تعریف و تمجید کرد. با وجود این، نتانیاهو از انتقاد به توافق هستهای و حمله به آن کوتاهی نکرد تا آن که تاثیر منفی بر روند مذاکرات گذاشته و نگذارد سرانجام آن به یک توافق نهایی هستهای برسد. همان موقع، مذاکرات در مونترو سوییس دنبال میشد و از ظواهر امر معلوم بود که سخنرانی او تاثیری بر روند مذاکرات نگذاشته که البته قابل انتظار هم بود. او نه تنها نتوانست بر روند مذاکرات تاثیری بگذارد بلکه با آن سخنرانی از جهتی و البته بر خلاف میلش، به آن کمک هم کرد. کمک ناخواسته نتانیاهو این بود که با آن سخنرانی باعث شد تا مسئله توافق هستهای در داخل آمریکا مبدل به اختلاف جناحی و حزبی بشود. انتقاد و کارشکنی در راه مذاکرات تا قبل از این سخنرانی فقط از طرف جمهوریخواهان مطرح نمیشد بلکه برخی از نمایندگان دموکرات کنگره هم با آنها همسو بودند اما دعوت بوینر و رفتن نتانیاهو واکنش دموکراتها را در پیداشت که این واکنش باعث شد تا آن تعداد از نمایندگان دموکرات مخالف توافق دیگر نتوانند فاصله زیادی از جبهه همحزبیهای خود در برابر جمهوریخواهان بگیرند. برای مثال، رابرت منندز سناتور دموکراتی است که به شدت مخالف توافق هستهای است و یکی از طراحان عمده طرحهای تشدید تحریمها بوده اما او بعد سخنرانی نتانیاهو از اقدام میچ مککانل، رییس جمهوریخواه مجلس سنا، به شدت انتقاد کرد که میخواهد طرح تازه برای حق نظر سنا بر توافق را در دستور کار قرار دهد. مککانل با این اعتراضات و جبهه واحد دمکراتها در برابر تصمیمش مجبور به عقبنشینی شد و گفت: «واضح است که دموکراتها با آبستراکسیون مانع تصویب مجلس میشوند». بنابر این، سخنرانی نتانیاهو صفآرایی جدیدی را در کنگره آمریکا بر سر توافق هستهای به راه انداخته که میتواند کمکی به این توافق باشد و سنگاندازی جمهوریخواهان در مسیر توافق را کم کند. از طرف دیگر، انعکاس سخنرانی نتانیاهو از جایی خارج از آمریکا به گوش رسید. لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، بعد مذاکرات مونترو گفته که «پیشرفتهایی به دست آمده اما تا زمانی که درباره مدت، میزان و مفاد توافق نگرانیهایی وجود دارد، این پیشرفتها به نظر کافی نمیآید و باید کار بیشتری انجام شود». این ابراز نگرانی فابیوس بر خلاف خوشبینیهای همتایان او در گروه 1+5 و حتی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و جانشین کاترین اشتون، است که گفته «توافق خوبی در دسترس است». فابیوس با این ساز مخالف همان کاری را میکند که سال قبل کرده بود و باعث شد تا امضای توافق موقت هستهای دو هفته به تعویق بیافتد. به نظر میرسد که بهانه این دفعه فابیوس برای کارشکنی همین سخنرانی نتانیاهو باشد تا به جای آمریکا، فرانسه پیام او را دنبال بکند هر چند که نتانیاهو در سخنرانی خود اسمی از فرانسه نبرد. حالا فابیوس از دیگر وزرای خارجه در گروه 1+5 و موگرینی دعوت کرده تا روز شنبه به پاریس بروند تا تا با آنها در مورد وضعیت پرونده هستهای و موضوعهای مورد بحث در مونترو بحث کند. تجربه قبل نشان داد که کارشنکی فابیوس دو هفته بیشتر کارآیی نداشت و در نهایت، او هم راضی به امضای توافق موقت شد. به احتمال زیاد، این بار هم مثل دفعه قبل خواهد بود و او در برابر نظر دیگر همتایانش و به ویژه وزیر خارجه آمریکا مقاومت چندانی نخواهد کرد. از این جهت، میتوان گفت تاثیر سخنرانی نتانیاهو همین مقدار بیشتر نیست و اگر موانع داخلی در مذاکرات برطرف شود، مانع خارجی مثل این سخنرانی نتانیاهو تاثیر مهمی بر جریان آن تا رسیدن به توافق نهایی نمیگذارد.
۱۷ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۹:۲۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]