تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835778071
-تهران 7 هزار ساله نیست !
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
هشدار یک باستان شناس تهران 7 هزار ساله نیست ! تلخندی است این کشف اسکلت بانوی بخت برگشته؛ تهران ۲۰۰ ساله را با بلدوزر خراب می‌کنند و جایش برج و بارو می‌سازند بعد برای تهران ۷ هزار ساله کل می‌کشند و هلهله می‌کنند و سایت موزه می‌زنند! کی و کجا تهران با این اسکلت ۷ هزار ساله شد آن هم از آن دست عجایب روزگار است. بی دلیل نیست که استاد اسماعیل یغمایی وقتی زنگ می‌زند اینقدر عصبانی است که می‌گوید:« دروغ ! دروغ ! دروغ! تو چه خبرنگاری هستی که نمی‌نویسی تهران ۷ هزار ساله نیست. والله نیست!»
من برایش از حال و روزم می گویم و خستگی ام از نمایش های هر روزه سازمان میراث فرهنگی و توضیح می دهم و او هنوزم مرا تشویق می کند که پس کی این یادداشت را می نویسی؟. و سرانجام من با دکتر احمد چایچی -مدیر گروه اشیا فرهنگی – تاریخی پژوهشکده باستان شناسی درباره اسکلت کشف شده در تهران و ارتباط آن با پیشینه شهر تهران به گفت و گو نشستم ، صحبت هایی شنیدنی و قابل تأمل . بالاخره تهران ۷ هزار ساله شد یا نشد؟ مشکل تیتر اخبار است نه محتوای سخنان. کارشناسان و متخصصان نظراتشان را اعلام می کنند و ممکن است تمامی این نظرات درست باشد و راهی برای اثبات این که کدام حرف صحیح تر است هم وجود نداشته باشد. به هر حال ارائه نظرات خیلی مفید است اما اطلاعات باستان شناسی یک اطلاعات خام پردازش نشده است که نیاز به تفسیر، آزمایش و بازبینی مجدد دارد. مشکل اینجاست که با این مدرک تهران ۷ هزار ساله نمی شود. نه تنها تهران بلکه اثبات این که یک شهری ۷ هزار سال یا بیشتر قدمت داشته باشد، کار آسانی نیست و تا کنون هم کسی در خاورمیانه نتوانسته آن را انجام دهد یعنی ادعا کند که در خاورمیانه یک چنین شهری هست فقط کاوشگران و حفاران محوطه هایی مانند« جریکو» در فلسطین و «چاتال هویوک» در آسیای صغیر ادعا کرده اند که این دو شهر هستند که مباحث درباره آنها همچنان ادامه دارد. پس باید این جمله چگونه اصلاح می شد؟ باید می گفتند:«سابقه حضور انسان در محدوده کنونی تهران به ۷ هزار سال رسید.» ما به علت محدوده کم حفاری و کمبود آثار نمی توانیم بگوییم این انسان کوچ نشین است یا روستا نشین. در این منطقه زندگی می کرده یا اینجا قبرستان است و.... در اواخر نوسنگی و عصر مس و سنگ معمول است که اجساد انسانی را در زیر کف یا نزدیکی محل سکونت به خاک می سپردند( یادتان باشد پایان نامه کارشناسی ارشد من موضوعش تدفین بود.) اما در مورد این اسکلت چون آثار معماری پیدا نشده قضاوت نمی توان کرد انسان کشف شده با توجه به منطقه یافت در نزدیکی حصار دوره شاه طهماسب صفوی که احتمالاً شاید بیرون از حصار هم باشد، چه نحوه زندگی و سکونتی داشته و آیا متعلق به آنجا بوده یا نه. قدمت شهرنشینی تهران چقدر است؟ ما پیش از دوره صفویه هیچ آثاری از این که شهری به نام تهران وجود داشته باشد در دسترس نداریم. فقط به نام تهران اشاره شده که ده یا دهستانی از توابع ری هست و مدارکش در متون اسلامی وجود دارد و این طور که گفته شده قدیمی ترین نام تهران هم مربوط به قرن سوم هجری است. در نهایت این که جدای از این که باستان شناسان چه نظری دارند هیچ کدام نمی توانند بگویند تهران ۷ هزار ساله شده است.
از نظر شما چرا چنین تیتری اینقدر طرفدار پیدا کرده است که حالا باید توضیح بدهیم که تهران ۷ هزار ساله نیست؟ می گویند در تهران قدیم یک بالن تبلیغاتی از پارچه به شکل فیل ساختند و این ضرب المثل متداول شد که ببینید « فیل هوا کردند» بین این «فیل» تا « فیل» واقعی زمین تا آسمان تفاوت است. این هم مانند فیل هوا کردن است. «سابقه تهران به ۷ هزار سال رسید» مصداق همان است. به لحاظ تاریخی باستان شناسی در مورد اشیا کشف شده چه توضیحی دارد؟ ما دو نوع تاریخ داریم یکی تاریخ موضوعی یا روایی که فرایند استنتاج آن هم ذهنی است. یک تاریخ دیگرکه باستان شناسی با آن سروکار دارد تاریخ عینی یا مشاهده ای یا تجربی است. کار باستان شناسی در این زمینه بررسی اشیا مادی و نتیجه گیری است. مسلماً اشیا مادی که برای تهران پیدا می شود، محدود است اما این بدان معنا نیست که اصلاً آثاری وجود نداشته باشد. حفاری های تهران را آقایان قدیر افروند و فرشید مصدقی و خانم شقایق هورشید انجام دادند که این باستان شناسان هرکدام یک قطعه کوچک از این پازل را پیدا کرده اند. چون اساس باستان شناسی مشاهده و آزمایش است به شدت وابسته به تحلیل کمی است و از مسائل مربوط به علم و نقد و تحلیل پیروی می کند پس در مورد این اسکلت هم باید روند بررسی آن علمی باشد. وقتی می گویید این اسکلت ۷ هزار ساله است این یک امری نسبی است نه قطعی، مگر آن که آزمایش و سال یابی شود که مثلاً ۷ هزار سال قدمت دارد.که ان هم مشکلات خود را دارد که گفتگو درباره آن از حوصله این مصاحبه خارج است و می شود در طی مصاحبه دیگری به آن پرداخت. چند نوع تاریخ گذاری در باستان شناسی هست؟ دو نوع یکی مطلق و دیگری نسبی. این اسکلت را با تاریخ گذاری نسبی ۷ هزار سال تخمین زدند که این ربطی به ۷ هزار ساله بودن تهران ندارد. چرا؟
برای این که هرجا یک اسکلت پیدا شد که قدمت آن منطقه را نشان نمی دهد. اصلا فرض کنید این فرد و چند نفر دیگر چند شب جایی اتراق کرده باشند و مثلاً توسط عده ای کشته شده باشند یا در حال گذر به علت بیماری مرده باشند آیا این دال بر قدمت آن منطقه است. شیوه بیان و استنتاج این موضوع اشتباه است. نخست آن که این کشف خیلی مهمی نیست. پژوهشکده باید فرمال های علمی را به کار بگیرد. شما می روید نزد دکتر او تشخیص می دهد شما آپاندیس دارید و باید عمل شوید اگر اشتباه بود شما شکایت می کنید و او باید پاسخ بدهد چون متخصص است اما اگر یک آدم عادی چنین تشخیصی بدهد حرجی بدان وارد نیست باید به عقل شما شک کرد که به حرف یک نامتخصص گوش کردید. اینجا هم بحث بر سر همین است. شما تیتر ژورنالیستی زدید اما من که متخصص هستم باید پاسخگو باشم. الان این همه اتفاقات مهم در حوزه باستان شناسی در این مملکت در حال وقوع است چرا این تیتر برجسته می شود به این می گویند غلبه ژورنالیسم بر علم. «اولین»، «بزرگترین»، «قدیمی ترین»،«نخستین»، «برترین» و... اینها همه مورد علاقه روزنامه نگاران و عموم است نه مبحث علمی. هیچ وقت نمی توان گفت:« من قدیمی ترین شی جهان را کشف کردم» این حرف به لحاظ علمی از اساس اشتباه است. یعنی شما معتقدید این پژوهشکده باستان شناسی و پژوهشگاه بود که باید جلوی این نوع تیتر را می گرفت؟ بله، صد درصد شمای روزنامه نگار که متخصص نیستید پس کسی نمی تواند از شما گلایه کند اما ما مرجع علمی این قضیه هستیم و باید پاسخگو باشیم. اما جالب اینجاست که اصلاٌ این خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی نبودند که چنین تیتری زدند این روابط عمومی پژوهشگاه بود که سه خبر با چنین تیترهایی زد:«تهران ۷ هزار ساله شد»، «این دانشجو تهران را هفت هزار ساله کرد»، « پیشکسوتان ۷ هزار ساله بودن تهران را تأیید کردند» به عبارتی حتا در خبرگزاری های مختلف خبرنگاران تخصصی وارد این مبحث نشدند چرا که آنها هم می دانستند چنین چیزی قطعیت علمی ندارد و در مصاحبه های انجام شده نیز هیچ کدام از باستان شناسان قطعیت ۷ هزار ساله شدن تهران را مطرح نمی کنند؟ این خیلی خوب است که اخبار میراث فرهنگی از صفحه حوادث وارد صفحه میراث فرهنگی شده و به آن اهمیت داده شده است. الان خبرنگاران مثل سابق نیستند، اهل مطالعه و پرسشند. برای طرح یک سوال با چند کارشناس صحبت می کنند. خبرنگاران روی این حوزه و محیط زیست حساسند. من هم معتقدم ما نباید این کار را می کردیم. آدم علمی و دانشگاهی نباید حرفی بزند که نتواند پاسخگو باشد. پس چرا پژوهشگاه به دنبال اثبات ۷ هزار ساله بودن تهران است. وقتی حتی خبرنگاران این حوزه هم می دانند که با یک اسکلت و چند سفال و یک اجاق تهران ۷ هزار ساله نمی شود؟ هیچ کدام از این افراد از پژوهشکده باستان شناسی نیستند. آقای وحدتی نسب، ملک و حتی خود آقای اسماعیل جلودار – سرپرست هیأت کاوش- از پژوهشکده نیستند و هیچ مرجع علمی شاغل از داخل پژوهشکده این موضوع را تأیید نکرده است. من باز هم سر حرف هستم این پژوهشگاه است که اظهار علاقه می کند که تهران ۷ هزار ساله باشد نه خبرنگاران؟ بله، حتی آقای وحدتی نسب هم لا به لای صحبت هایشان می گویند بین این که تهران ۷ هزار ساله شد با این که آثاری از حضور انسان پیدا شد فرق است. از نظر من خبرنگار این حوزه ماجرای این اسکلت جوکی بیش نیست نه به لحاظ قدمت اسکلت که این یک بحث کاملاً تخصصی است از این حیث که وقتی ظهر ۲۱ ماه رمضان من بالای پشت بام پاساژ روبه روی خانه دایی جان ناپلئون باید به شورای شهر، و شهرداری و میراث تهران زنگ بزنم که ایها الناس حمام و کالسکه رو خانه را تخریب کردند و هیچ کس نمی آید. یا شش صبح باید از رختخواب بیرون بیایی و روانه خانه عامری ها شوی که تخریب شده و حالا قرار است عین به عین ساخته شود یا مجوز ساخت در ساختمان سینگر می دهند یا چنین بلایی سر عمارت عین الدوله می آید یا می خواهند خانه ثابت پاسال را خراب کنند یا ظهیرالاسلام به چنین وضع فلاکت باری افتاده است و...پس اصلاً چه فرقی می کند تهران ۲۰۰ ساله باشد یا ۲۰ ساله ،۷۰۰ ساله یا ۷۰۰۰ ساله؟ این ۷۰۰۰ ساله شدن اگر برای ما آب نداشته باشد برای دیگران نان دارد. یک نفر حاضر نیست یک تابلو سر میدان ۱۵ خرداد بزند که سایت جهانی کاخ گلستان کجاست اما همه می خواهند برای اسکلت سایت موزه بزنند؟ و... اکنون وضعیت مثل سابق نیست مردم پرسش می کنند و آگاهی مردم افزایش پیدا کرده است. آقای وحدتی نسب می گوید اگر اسکلت ۵۰ هزار ساله هم پیدا شود تعجب نمی کند. این حرفش اشتباه است. چون استخوان ۵۰ هزار سال باقی نمی ماند بلکه فسیل است که باقی می ماند و به علت فعالیت های شدید زمین قطعاتی از آن بدست می آید. تا کنون در دنیا خیلی به ندرت شاید بقایای دگرگون شده یکی دو اسکلت کامل۵۰ هزار ساله پیدا شده آن هم به شکل فسیل (سنگ شده). این هم ادعای خیلی غریبی است که ایشان کرده است. اما ایشان هم ۷ هزار ساله بودن تهران را تأیید نکرده است؟ یک گستره جغرافیایی عریضی را در نظر گرفته همچنین به صراحت چنین چیزی را تأیید نکرده است؟ بله همینطور است. به نظر من با توجه به پدیده باستان شناسی شهری و با توجه به سبقه سیاسی تهران که پایتخت است شهردار خوشحال می شود که بگوید من شهردار شهری ۷ هزار ساله ام. میراث فرهنگی استان تهران هم خوشحال می شود که بودجه هایی بابت تهران ۷ هزار ساله بگیرد و این اصلاً ربطی به خبرنگاران تخصصی این حوزه و حیطه باستان شناسی ندارد. به روابط عمومی پژوهشگاه و میراث فرهنگی تهران و شهرداری باز می گردد. اکنون این اسکلت از یک مبحث علمی وارد یک نمایش مدیریتی شده و دست به دست بین مدیران شهری و میراثی می چرخد؟ اشکال کار اینجاست که اگر من یک تاریخی قابل استناد و جالب توجهی داشته باشم و بعد تاریخی را جعل کنم در اصل به تاریخ حقیقی ضربه زدم. کسی با سکونت ۷ هزار ساله مشکل ندارد. باستان شناسی مسأله و فرضیه و تئوری دارد. چیز عجیب و غریبی نیست که انسان در یک محدوده ای حضور داشته باشد اما این که بگویند شهر تهران ۷ هزار سال قدمت دارد خیلی غیر علمی و عامه پسند است.
در تمام دنیا از انگلستان تا کشورهای آسیایی شوراهای شهر منطقه های تاریخی- باستانی را مشخص می کنند و توسعه را در سمت دیگر شهر ادامه می دهند. یک منطقه را بنا بر ضرورت و امکانات و بودجه انتخاب می کنند و آن را حفاظت شده اعلام می کنند و هیچ کس هم حق ساخت و ساز و تخریب ندارد. اگر منظور شما این است که میراث تهران به بهانه حفاظت از آثار چنین کرده خوب اشتباه است. باید با شورای شهر رایزنی کند نه این که تیتر بزنیم تهران ۷ هزار ساله است. بنابراین در یک مبحث علمی ابتدا مطالعات و کاوش انجام می شود، سپس آزمایشات لازم صورت می گیرد، فرضیه را مطرح می کنند و آنچه مورد قبول کارشناسان قرار بگیرد به عنوان نتیجه اولیه اعلام می کنند. که حتی این نتیجه نیز ممکن است بعداً تغییر کند. و ممکن است کاوشگران نتایجشان را در طول سالیان بعد تغییر دهند یا تکمیل کنند و یا به طور کامل دگرگون سازند. و این بسیار در باستان شناسی مرسوم است. ممکن است یک نظریه چند سال بعد تغییر کند چیز عجیب و غریبی در مباحث علمی نیست. هیچ وقت پیش از پایان حفاری و آزمایشات پیش داوری نمی کنند. شما دقیقاً می خواهید چه چیزی را مطرح کنید؟ تمام حرف من این است که ما یک رییس پژوهشکده داریم. اگر پژوهشکده باستان شناسی اعلام و مکتوب کرد که شهر تهران ۷ هزار ساله است ما می توانیم چنین تیتری بزنیم نه آن که بر اساس امیال دیگران افکار عمومی را گمراه کنیم. الان اعضای پژوهشکده می گویند تهران ۷ هزار ساله نیست. آنهایی هم که می گویند هست حاضر به مکتوب کردنش نیستند چون سند است اما حرف قابل کتمان است. حرف با سند از زمین تا آسمان فرق می کند. من مدیر گروه اشیا فرهنگی – تاریخی هستم. آقای میر اسکندری هم مدیر گروه پیش از تاریخ است. اصلاً کسی از ما سوال کرد که نظرتان چیست؟ کسی از اعضای پژوهشکده این موضوع را تأیید کرده است؟ پژوهشکده به عنوان یک جایگاه حقوقی هنوز اعلام نظر نکرده است. من به عنوان یک باستان شناس از منظر حقیقی ونه حقوقی می گویم :« شهر تهران ۷ هزار ساله نیست.» اما کسی منکر حضور انسان در ۷ هزار سال پیش نیست و اصلاً این حضورهم چیز غیر عادی و عجیب و غریبی نیست. اما برای روستا یا کوچ رو بودن مدرک احتیاج داریم ما اصلاً مدارک کافی بدست نیاورده ایم که بخواهیم چیزی بگوییم. مگر اینکه ترانشه های بزرگ در آن قسمت بزنند و سازه های معماری پیدا کنند و بسته به آن سازه یکجا نشین یا کوچرو بودن و یا شهر بودن را مطرح کنیم. نظر شما درباره حصار تهران چیست؟ چون به نظر می رسد این اسکلت در کنار حصار و یا بیرون از آن پیدا شده است؟ به نقشه های تهران مراجعه کنید. اولین نقشه ای که از تهران در دسترس است و اتفاقاً سازمان میراث فرهنگی با دانشگاه شهید بهشتی در چاپ آن هم مشارکت داشته مجموعه تاریخی نقشه های ایران است که مرحوم مهندس «مهریار» در جمع آوری و انتشار آن حضور داشته است. نقشه ای به نام « ناسکوف» که متعلق به یک افسر روسی است که در زمان فتحعلی شاه قاجار و به سال ۱۸۲۶ میلادی تهیه کرده و مشخص است که جمعیت تهران کم است و فضاهای خالی زیادی در تهران هست.
دومین نقشه تاریخی تهران به یک دیپلمات روس به نام « بره زین»در دوره محمد شاه قاجارتعلق دارد که در دو نسخه فارسی و انگلیسی موجود است که نسخه فارسی آن در کاخ گلستان نگهداری می شود و در داخل نقشه به وضوح دیده می شود که شهر تهران از مجموعه ارگ، بازار، خانه ها، باغ ها، کشتزارها و چال ها و تعدادی تپه تشکیل شده که اینها می توانستند در قدیم آثاری از انسان پیش از تاریخ هم داشته باشند. یک حدس است ما نمی دانیم وشاید از بین رفته باشد.
نقشه دقیق تر تهران در زمان ناصرالدین شاه توسط « آگوست کرشیش» تهیه شده است. تا پیش از زمان محمد شاه قاجار اصلاً دروازه ای به نام «محمدیه» یا «دروازه نو» در محل میدان کنونی وجود نداشته یعنی تا پیش از محمد شاه قاجار محدوده ای که اسکلت پیدا شده محدوده بیرون یا داخل بارو بوده که هیچ آثاری حتی در پیرامون آنجا نبوده که به شهریت وصلش کنیم و بگوییم از قدیم روستایی بوده و... در واقع هیچ چیزی آن محدوده نبوده است. در اینترنت جستجو کنید: « نقشه های تاریخی تهران». نگاه کنید۲۰۰ یا ۳۰۰ قدم پایین تر از سید نصر الدین شما به دروازه محمدیه می رسید. در این محدوده در آن نقشه اصلاً چیزی هست؟! این که یغمایی این حرف ها را می زند چون روی تهران کار کرده است. به نظر من هم خیلی احتمال دارد که حتی این اسکلت بیرون حصار هم افتاده باشد. و اصلاً ربطی به تهران ندارد. پس لطفا اصلاح کنید: « شهر تهران ۷ هزار ساله نیست» یا «سابقه حضور انسان در محدوده کنونی تهران به ۷ هزار سال رسید» (هنرنیوز) 980
یکشنبه 12 بهمن 1393 ساعت 16:11
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها