واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۳۰ دي ۱۳۹۳ (۷:۲۵ق.ظ)
نقش پيوند دهنده چابهار در روابط ايران، افغانستان و هند گروه اقتصاد سياسي
به گزارش خبرنگار بين الملل خبرگزاري موج، شهرستانهاي چابهار و کنارک با دارا بودن 315 کيلومتر ساحل با درياي عمان، حدود يک ششم کل مرزهاي جنوبي کشور را در اختيار دارد، که ظرفيتي نهفته براي توسعه اقتصاد ايران است.
اين مقدار خط ساحلي حدود يک ششم کل مرزهاي جنوبي کشور است، اما؛ امتياز چابهار نسبت به ساير بنادر و جزاير خليج فارس، تماس مستقيم و بدون واسطه سواحل مکران با آبهاي آزاد است.
بندر چابهار تنها بندر اقيانوسي جمهوري اسلامي ايران است که خارج از منطقه پرتنش خليج فارس قرار دارد و با آبهاي آزاد جهان از طريق اقيانوس هند نزديکترين فاصله را داراست. از همين رو در سال 1991، ايران چابهار را منطقه آزاد اعلام کرد تا امکان سرمايهگذاري خارجي؛ به ويژه از سوي کشورهاي جنوب شرق آسيا در اين شهر بندري فراهم کند.
در اين راستا، هند بيش از هر کشوري به چابهار به عنوان يک فرصت اقتصادي مينگرد. اين کشور به دليل رقابت با پاکستان و تلاش در نفوذ اقتصادي و سياسي در افغانستان نيازمند سرمايه خارجي، بر آن است تا از بندر چابهار به عنوان يک مسير ترانزيتي استفاده کند.
روابط تجاري کابل و دهلي نو طبق آخرين آمار، بيش از 600 ميليون دلار است و با توجه به آنکه افغانستان ميتواند از طريق پاکستان به هند صادرات داشته باشد، اما؛ هند اجازه ندارد از طريق پاکستان به افغانستان صادرات کند، بندر چابهار ميتواند فرصتهاي اقتصادي زيادي را به روي دو کشور بگشايد.
از همين رو هند بر آن است تا با سرمايه گذاري در چابهار از آن به عنوان ابزاري براي افزايش قدرت ژئوپلتيک خود در برابر پاکستان و همچنين تحقق منافعش در ايجاد مسيرهاي جايگزين در افغانستان و آسياي مرکزي به سمت اقيانوس هند استفاده کند.
بر همين اساس دو سال قبل هند از سرمايه گذاري 100 ميليون دلاري در چابهار خبر داد و سفر سال قبل محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه ايران، به هند کليد حرکت اين طرح بود.
علاوه بر رقابت دهلي نو با اسلام آباد براي نفوذ در افغانستان، چين نيز محرک هند در برقراري رابطه با کشورهاي منطقه است. بندر گوادر پاکستان در 72 کيلومتري چابهار، با سرمايه گذاري چين در حال رشد و توسعه است. از اين رو در يک منطقه کوچک، اما؛ سوقالجيشي چهار کشور ايران، پاکستان، هند و چين در حال قابت براي کسب سرمايه گذاري و نفوذ هستند.
همچنين مقامات هند به بندر چابهار به عنوان کوتاهترين مسير انتقال انرژي به کشورشان مينگرند. مسافت 940 کيلومتري چابهار-گجرات باعث شد که در هفتمين نشست اقتصادي گجرات در چند روز اخير، وزير اعظم ايالت گجرات از ترکان، معاون اول رئيس جمهور ايران، خواست تا امکان انتقال گاز طبيعي به ايالت گجرات را از طريق خط لوله دريايي با سرمايه گذاري بخشهاي دولتي و خصوصي هند با نظر مساعد بررسي کنند.
اين در حالي است که چابهار هم اکنون داراي ظرفيت 2.5 ميليون تني است و تهران ميخواهد اين رقم را به 12.5 ميليون تن برساند. چابهار داراي دو اسکله به نام شهيد کلانتري و شهيد بهشتي است اسکله شهيد کلانتري با قدرت پذيرش کشتيهاي 45 هزار تني و اسکله شهيد بهشتي با ظرفيت پذيرش کشتيهاي با ظرفيت 100 هزارتني، برخورداري از فرودگاه بين المللي کنارک، دسترسي به آبراهههاي بين الملي اقيانوس هند، دوري از نقاط بحراني و برخورداري از امنترين پايانههاي دريايي و زميني موجود در منطقه محسوب ميشود.
بر اين اساس، سياست خارجي عملگرايانه و ضرورت توسعه اقتصادي، مواضع سه کشور افغانستان، هند و ايران را به يکديگر نزديک کرده است. افغانستان به يک بندر و نفت نياز دارد. ايران به فروش نفتش نياز دارد. هند ميخواهد براي کالاهاي خود در آسياي ميانه بازار پيدا کند و نفت مورد نياز خود را نيز به راحتي تأمين کند.
سنگ بناي اين همکاري در سال 2003 با نخستين موافقت نامه سه جانبه گذاشته شد. بر اين مبنا، ايران بايد جاده چابهار تا مرز افغانستان را بسازد و دولت هند نيز اين جاده را از مرز افغانستان تا زرنج ـ دلآرام که کنار بزرگراه قندهار ـ هرات واقع است ادامه دهد. به اين ترتيب، بندر چابهار به کابل و نقاط شمالي افغانستان پيوند خواهد خورد.
اما مسأله اين است که تحريمها بين المللي و عدم اجازه به سرمايه گذاري خارجي در ايران، منجر به آن شده که چابهار کماکان يک پتانسيل اقتصادي و سياسي محسوب شود تا متغير تاثيرگذار در شرايط حال حاضر منطقه.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 81]