واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
قابل توجه والدین؛
آثار منفي تنبيه جسمي در تربیت کودکان
يكي از ابزارهاي تربيت، «تنبيه» است؛ البته به عنوان آخرين راه حلّ، نه بهترين راه حلّ.
به گزارش جام نیوز، كودك بايد بياموزد كه در محيط خانه و اجتماع، قوانين و مقرراتي وجود دارد كه داشتن تعهد و التزام به آنها ضروري و چنان چه برخلاف شرع يا قانون جامعه رفتار شود، تنبيه و توبيخ در انتظار است. تنبيه به دو گونه است: جسمي و روحي
اسلام با عنايت به آثار منفي تنبيه جسمي، آن را حكيمانه و كارآمد نميداند. از اين رو شرع مقدّس براي برخي از موارد تنبيه جسمي، ديه در نظر گرفته است.
برخي از آثار منفي تنبيه جسمي عبارتند از:
1- تحقير شخصيت.
2- ايجاد روحيه تسليم پذيري (توسري خوري).
3- ايجاد كينه در برابر فرد تنبيه كننده.
4- ترس و اضطراب.
5- از بين رفتن اعتماد به نفس.
6- ايجاد روحيه زورگويي و ياغي گري.
7- مهارت در انجام جرم (يعني : والدين با تنبيه بدني به كودك ميآموزند كه در ارتكاب عمل خلاف، دقّت بيش تري داشته باشد تا تنبيه نشود).
8- بي اعتمادي به والدين.
9- عدم امنيت.
10- دروغ گويي.
11- پنهاني ودروني شدن رفتار.
بنابراين بايد از تنبيه به حدّ ضرورت و بعد از طيّ مراحل سازندة ديگر استفاده كرد.
براي تنبيه سازنده و كارآمد، شرايط و ويژگيهايي گفته شده است كه به مهم ترين آنها اشاره ميكنيم:
- تنبيه بايد با نوع خطا و شدت آن متناسب باشد.
- هدف از تنبيه، نبايد فرو نشاندن خشم و عقده گشايي والدين باشد؛ بلكه بايد براي اصلاح رفتار كودك صورت گيرد.
- علت تنبيه بايد براي كودك مشخص باشد؛ يعني متوجه شود كه آيا اصل كار او اشتباه بوده و يا به دليل ديگري تنبيه شده است؟
- كودك نبايد احساس كند كه چون خطايش به شما ضرر رسانده، او را تنبيه ميكنيد.
- در تنبيه و توبيخ، بايست فعل و رفتار او مورد نظر قرار گيرد، نه خودِ او.
- در تنبيه، بايد عمدي يا غير عمدي بودن خطاي كودك مدّ نظر باشد.
- تنبيه نبايد همراه با رسوايي خطاكار باشد و در مقابل ديگران انجام شود.
- تنبيه بايد بي درنگ و پس از انجام خطا صورت گيرد.
- بايد مطالب را بدون خشم به كودك فهماند و نتايج نامطلوب عمل بد را برايش توضيح داد.
براي تنبيه غير جسمي، شيوه هاي مختلفي توصيه شده است كه به ذكر چند مورد آن اكتفا ميكنيم: 1- محروميّت موقّت (يعني: به ازاي هر سال سنّ، يك دقيقه محروميّت از امكاناتي چون تلويزيون، اسباب بازي و....).
2- محروميّت متناسب با خطاي كودك.
3- قهر (البته نبايد طولاني باشد). 1
4- تحريك عواطف و احساسات.
5- بده و بستان (رفع نياز كودك را مشروط به ترك عمل زشت و خطايش كنيم).
6- تهديد منطقي.
7- پاداش به نيكوكار (يعني: براي تنبيه او، به فردي كه كار نيكي كرده است، پاداش دهيد و او را از آن پاداش محروم كنيد).2 پی نوشت ها: [1] - شخصي مي گويد: از دست پسرم به نزد موسي بن جعفر (ع) شكايت كردم، فرمود: «به او كتك نزن، اما از او دوري كن، ولي دوري و قهر تو طول- سه روز- نكشد»؛ بحارالانوار، ج 101، ص 99. [2] - امام علي (ع) مي فرمايد: «ازجرالمسيء بثواب المحسن؛ بد كار را با پاداش دادن به نيكوكار، تنبيه كن»؛ نهج البلاغه، حكمت 177. منبع: آداب و آفات تربيت کودک و نوجوان، شاهرخي، قطبي، سيدميرزايي
۱۶/۰۹/۱۳۹۳ - ۱۶:۴۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 81]