تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایقسواری تالاب انزلی؛ تجربهای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکسترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815367382
مرگ اندیشی آغاز زندگی است - مصطفی ملکیان*
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: مرگ اندیشی آغاز زندگی است - مصطفی ملکیان* همان طور که نیچه، یکی از بزرگ ترین فرزانگان تاریخ، گفته است؛ «مرگ پایان زندگی است، ولی مرگ اندیشی آغاز آن». از لحظه ای که انسان به اندیشه مرگ می افتد، تازه زندگی راستین و واقعی اش را شروع می کند.
نیچه می گفت اگر می خواهید زندگی [راستین] تان را آغاز کنید، خود را در یک آزمایش خیالی و ذهنی تصور کنید که در آن، مثلاً، فرشته مرگ در برابر تو حاضر می شود و می گوید فقط و فقط این فرصت را داری که نوشته روی سنگ قبرت را بنویسی و به محض این که آن را نوشتی، قبض روح می شوی؛ هر چه می خواهی بنویس ولی به این صورت: در قسمت اول جملات خود، آرمان هایتان را و در قسمت دوم، واقعیت زندگی تان را بنویسید.
برای مثال بنویسید در اینجا کسی آرمیده است که می خواست با همه مهربان باشد (یعنی آرمانش این بود) اما دست به قتل زد (یعنی واقعیت زندگی اش این شد)؛ می خواست عالم بزرگی بشود اما تحصیلات مقدماتی را هم طی نکرد؛ می خواست متواضع باشد اما بیشترین تکبرها را از خود نشان داد و قس علی هذا.
بعد نیچه می گفت که روی قسمت دوم جملات خود - یعنی روی قسمتی از جملات که واقعیت زندگی است - خط بکشید و از این لحظه به بعد طبق قسمت اول جملاتتان- یعنی طبق آرمان هایتان- زندگی را آغاز کنید. این گونه بود که نیچه می گفت «هر که سنگ روی قبر خود را بنویسد، زندگی واقعی را آغاز کرده است.» یعنی کاری به این نداشته باشیم که تاکنون و در سالیان گذشته واقعیت های زندگی با آرمان های زندگی ما فاصله داشته است، باید همه را کنار بگذاریم و بگوییم از این لحظه به دنیا آمده ایم و با آرمان هایمان زندگی کنیم. باید به یاد مرگ باشیم تا بتوانیم چنین کاری بکنیم.
حال، در اینجا به تفاوت های میان «مرگ» و «مرگ اندیشی» می پردازیم و پدیده های مشابه آنها را نیز از هم تفکیک می کنیم:
* مرگ
وقتی که سخن از خود مرگ می رود، باید چهار امر را از هم تفکیک کنیم، یعنی خود مرگ در گفته ها و نوشته ها به چهار معنا به کار می رود:
1- مراد از مرگ همین لحظه زیستن ما است؛ از وقتی که نطفه ما منعقد می شود هم زندگی و هم مرگ ما آغاز می شود، زیرا تا هر ثانیه ای از زندگی ما نابود نشود، ثانیه بعدی زندگی پدید نمی آید. بنابراین مرگ و زندگی تار و پود یک پارچه اند. البته، ویژگی هر امر تدریجی این است که تا جزء قبلی آن نمیرد و نابود نشود، جزء بعدی آن، زندگی پیدا نمی کند و به وجود نمی آید.
بنابراین، گاه مراد از مرگ، هم مردن تدریجی و هم زندگی تدریجی است. علی بن ابی طالب(ع) در نهج البلاغه می فرمایند: «نَفَس المرء خُطاهُ الی اجلِه»، یعنی دم و بازدم آدمی گامی است که او به سوی مرگ برمی دارد. به اعتقاد بسیاری از مفسران قرآن، اینکه خدا در آیه: «هو الذی خلق الموت و الحیاه» (خدا مردن را آفرید و زیستن را)، «موت» را بر «حیات» مقدم کرده است، شاید از آن رو باشد که اصلاً زیستن جز با مردن امکان پذیر نیست.
2 - معنای دوم مرگ همان چیزی است که روان شناسان به آن «dying» می گویند و تا حدی، همان است که ما به آن «احتضار» می گوییم. احتضار از وقتی آغاز می شود که شخص می داند که دیگر از فلان بیماری جان سالم به در نمی برد و دیگر زنده ماندنی نیست. حال ممکن است که این احتضار با درد همراه باشد یا نباشد؛ ممکن است زمانی بسیار اندک یا زمان زیادی به درازا بکشد. وضع این لحظات با وضع مابقی زندگی بسیار متفاوت است؛ آدمی دیگر کاملاً به زندگی پشت کرده و فقط به مرگ می نگرد. دراین مدت افکار، احساسات، عواطف و هیجانات، خواسته ها و طرز گفتار و کردار انسان متفاوت می شود. گاه، وقتی شخص می گوید که «من از مرگ می ترسم» به همین جهت است، چرا که این مدت، مدت پر رنج و شکنجه ای است و از این نظر، گاه، بسیاری از افراد دوست دارند در خواب از دنیا بروند. در واقع، یکی از تفاوت های دنیای سنت و دنیای مدرن در همین نکته است.
در تمام ادیان جهانی و حتی در نظام های عرفانی که جملگی آنها قبل از ظهور مدرنیته پدید آمده اند، مؤمنان از خدا می خواستند که به مرگ فجئه، مرگ مفاجاتی و ناگهانی نمیرند و اصلاً یکی از علائم غضب خدا بر یک انسان را این می دانستند که به مرگ فجئه بمیرند. مؤمنان از خدا می خواستند که از مرگ خود، پیش آگاهی داشته باشند، زیرا معتقد بودند که اگر شخص از قبل، از مرگ خود آگاهی داشته باشد، می تواند چهار کار بزرگ انجام دهد که در صورت مرگ ناگهانی نمی تواند.
این چهار کار عبارتند از: نخست این که می تواند توبه کند و بسیاری از توبه ها حتی در وقت مرگ هم قابل پذیرش اند. دوم این که می تواند به جبران ظلم هایی که در حق کسانی روا داشته است، برآید و دست کم، رضایت مظلومان را به دست آورد و به تعبیری، از آنها حلالیت بطلبد. سوم این که برای خانواده خود وصیت نامه بنویسد و بخواهد که بعد از مرگ او چه کارهایی انجام دهند. چهارم این که می تواند حکمت هایی به نسل بعد از خود انتقال دهد، زیرا، وقتی که انسان مرگ را روبه روی خود می بیند، تظاهر و به اصطلاح «فیلم بازی کردن» را کنار می گذارد و اگر سخنی بر زبانش برود، آن سخن حاق واقع است و جزو رسوبات جان او؛ سخنی است صادقانه و از دل برآمده که این سخنان به کار نسل های بعد از او می آید.
اما در دوران مدرن، برعکس، اغلب افراد طالب مرگ ناگهانی اند، مثلاً مرگ در خواب، مرگ به علت سکته. پس در دوران مدرن وضع از این قرار است که ما اصلاً از مرگ خود باخبر نشویم؛ مرگ یکباره به سراغمان بیابد، تا آخرین لحظه فقط زندگی کنیم و مرگی در کار نباشد و در آخرین لحظه هم مرگ بیاید و زندگی ای در کار نباشد.
برای شخص، اینکه هم زندگی کند و هم از مرگ خود پیش آگاهی داشته باشد، امری شکنجه آور است. اما نکته اینجا است که پیشرفت علم پزشکی درست برخلاف این جهت سیر کرده است، به این معنا که در قدیم که انسان ها می خواستند از مرگ خود پیش آگاهی داشته باشند- مثلاً بدانند که در یک، دو، یا چند ماه آینده می میرند- که بتوانند درآن مدت برای خود کاری کنند- علم پزشکی و فناوری پزشکی نمی توانست به آنها خبر دهد و این امکان را در اختیار آنها نمی گذاشت و امروز که انسان ها نمی خواهند که از مرگ خود پیش آگاهی داشته باشند، علم و فناوری پزشکی به آنها می گوید که مثلاً در چند ماه آینده [بر اثر فلان بیماری] خواهند مرد و «پارادوکس» اینجا است که آن وقت که می خواستیم، نمی توانستیم و حال که می توانیم، نمی خواهیم.
3 - سومین معنای مرگ، لحظه ای است که نفس کشیدن قطع می شود.
4 - چهارمین معنای مرگ، مرگ به معنای «پس از مرگ» است. گاه شخص می گوید که «از مرگ می ترسم» و منظور او «پس از مرگ» است؛ می ترسد که پس از مرگ چه پیش خواهد آمد. پس آن بیم و خوف مربوط به پس از مرگ است ولی به جای این که بگوید «پس از مرگ می ترسم»، اختصاراً می گوید که از مرگ می ترسم، مثلاً اینکه شخص می گوید «من از مرگ نمی ترسم چون ظلم و جنایت و جرمی و... نکرده ام» معلوم می شود که مراد او از مرگ در واقع پس از مرگ است. حال، کسی که به معنای چهارم از مرگ می ترسد، در واقع از بهشت و جهنم و حساب و کتاب و ثواب و عقاب خائف است و می ترسد.
* مرگ اندیشی
اما مرگ اندیشی سه معنای متفاوت دارد که هر یک را نیز باید از دیگری تفکیک کنیم:
1- گاه مرگ اندیشی به این معناست که شخص همیشه به این توجه دارد که زندگی تا بی نهایت ادامه ندارد و در نهایت به دیوار مرگ بر می خورد. بالاخره ماهیت زندگی پس از مرگ با زندگی اینجا فرق می کند. باز به گفته علی بن ابی طالب(ع): «الیوم عملٌ و لاحساب و غداً حسابٌ ولا عمل.» زندگی اینجا با زندگی آن طرف تفاوت اساسی دارد، زیرا، اینجا عمل هست ولی محاسبه ای در کار نیست، آنجا محاسبه است و دیگر عملی در کار نیست. بنابراین، میان ماهیت دو جهان که در یکی عمل هست و حساب و کتابی در کار نیست و در یکی فقط حساب و کتاب در کار است و دیگر نمی توان دست به عمل زد، تفاوت بسیار است. پس، گاه مرگ اندیشی، یعنی توجه داشتن به «نهایت داری» زندگی و اینکه زندگی یک امر نامتناهی و بی کرانه نیست.
2 - معنای دوم مرگ اندیشی یعنی «ترسیدن از مرگ»، زیرا، یکی از معانی «اندیشه» در زبان فارسی، «ترس» است، مثلاً، در متون قدیم می گویند: «اندیشه مدار»، یعنی «مترس». پس، «اندیشه» همیشه مانند امروز به معنای «تفکر» نبوده است، از این رو، «مرگ اندیشی» گاه به معنای «ترس از مرگ» است. در روانشناسی انواع مختلفی از «فوبیا» یا ترس های بی جهت تشخیص داده شده است؛ یکی از فوبیاها و ترس های بی جهت، ترس از مرگ - در کنار ترس بی جهت از ارتفاع، یا فضای بسته و... ـ است که روانشناسان آن را بیماری تلقی می کنند. گاهی به این ترس از مرگ نیز «مرگ اندیشی» گفته می شود.
3 - مرگ اندیشی معنای سومی نیز دارد که نه به معنای نهایت داری زندگی است و نه به معنای ترس از مرگ، بلکه به این معنا است که کنش های شخص چه واکنشی در پس از مرگ خواهد داشت. در واقع، مرگ مثل کوه است و زندگی ما در دنیا مانند این است که در دره ای زندگی می کنیم و صداهای ما به این کوه برخورد می کند و انعکاسی دارد، یعنی «واکِ» ما یک «پَژواک» دارد؛ «ندا»ی ما یک «صَدا» دارد.
عارفان بیشتر به این معنای سوم مرگ اندیشی توجه دارند و از ما می خواهند که به این نکته توجه کنیم که صورت آن جهانی اعمال ما چگونه خواهد بود، مثلاً، در قرآن راجع به غیبت آمده است که «لایغتب بعضکم بعضاً ایحب احدکم ان یاکل لحم اخیه» (حجرات/ 12) و معنای آیه این است که صورت این جهانی «غیبت کردن»، سخن گفتن است اما صورت آن جهانی اش مانند این است که انسان گوشت برادر مرده اش را بخورد. این مطلب به این صورت گفته می شود که اعمال ما در این جهان «صورت ملکی» دارند و آن جهان «صورت ملکوتی». یا باز در قرآن آمده است: کسانی که «مال یتیم» می خورند در واقع «آتش می خورند» (انما یاکلون فی بطونهم ناراً) (نساء/ 10). یعنی صورت ملکی این کار خوردن مال یتیم است و صورت ملکوتی آن، آتش خوردن. در این معنا، مرگ اندیشی یعنی توجه به بازتاب اعمال ملکی در عالم ملکوتی.
همچنین از چهار منظر می توان به مرگ و مرگ اندیشی نگریست:
الف: از منظر روانشناختی، مثلاً خوب است یا بد که به مرگ بیندیشیم؟ چه مکانیزم هایی در روان شخصی که دائم به مرگ می اندیشد در جریان است؟
ب: از منظر جامعه شناختی: آیا جامعه ی انسان های مرگ اندیش پیشرفته خواهد شد؟ آیا تمدنی در جامعه مرگ اندیش پدید می آید؟ مرگ اندیشی چه آثاری بر مناسبات اجتماعی افرادی که بسیار به مرگ می اندیشند می گذارد؟
ج: از منظر اخلاقی: آیا مرگ اندیشی - به هر سه معنا - اثر اخلاقی مثبت بر انسان می گذارد یا منفی؟ یا اینکه تأثیری مثبت و منفی در اخلاق ما ندارد؟
د: از منظر مصلحت اندیشی: آیا به مصلحت ما است که در زندگی این جهانی و در این چند صباح زندگی دائماً در اندیشه مرگ باشیم یا به مصلحت ما نیست؟ یا بهتر است که این چند صباح زندگی را چنان سپری کنیم که گویی مرگی در کار نیست؟
امید است در مجالی دیگر به این مباحث بپردازیم.
٭ این نوشته، گزیده سخنان استاد ملکیان در میان جمعی از شاگردان ایشان است که روزنامه «ایران» تنظیم و در تاریخ 12/9/93 منتشر کرده است.
12/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]
صفحات پیشنهادی
دوئل زندگی و مرگ با مصرف داروهای ماهوارهای/ ترکیبات نامشخصی که قادر به تشخیص نیستیم
رئیس آزمایشگاهای مرجع سلامت سازمان غذا و دارو هشدار داد دوئل زندگی و مرگ با مصرف داروهای ماهوارهای ترکیبات نامشخصی که قادر به تشخیص نیستیم دکتر رستگار با بیان این که سازمان غذا و دارو این داروها را به هیچ عنوان تائید نمیکند گفت برخی از ترکیبات موجود در این مکملها قابل تشخیآغاز زندگی 160 زوج از کنار خانه خدا
آغاز زندگی 160 زوج از کنار خانه خدا همدان - ایرنا - مدیر حج و زیارت استان همدان گفت 160 سهمیه برای زوج های جوان که متقاضی حضور در سرزمین وحی هستند پیش بینی شده است محسن ساغرچی روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا اضافه کرد زوج های جوان که دارای فیش حج هستند در اولویت اعزام قرار دحیدر العبادی: ایران در جنگ مرگ و زندگی کنار عراق ماند/ حاضر نیستم روابطم با تهران را خراب کنم
حیدر العبادی ایران در جنگ مرگ و زندگی کنار عراق ماند حاضر نیستم روابطم با تهران را خراب کنم نخستوزیر عراق با اشاره به ضرورت حفظ روابط با تهران گفت ایران در جنگی که برای مرگ و زندگی بود کنار عراق باقی ماند به گزارش نامه نیوز حیدر العبادی نخستوزیر عراق در گفتوگو با شبکهفلسفه و زندگی روزمره/ مرگ امالمسائل فلسفه است -
چگونه فلسفهورزی کنیم 8 فلسفه و زندگی روزمره مرگ امالمسائل فلسفه است برخی از فلاسفه مشهور تاریخ معتقد بودهاند آنچه انسان را به تفکر عمیق فلسفی واداشته است مسأله مرگ بوده است به عبارت دیگر شاید بتوان مسألۀ مرگ را به اعتباری امالمسائل فلسفه دانست به گزارش خبرگزاری مهر بسحیدر العبادی: ایران در مبارزه مرگ و زندگی در کنار عراق ایستاده است
حیدر العبادی ایران در مبارزه مرگ و زندگی در کنار عراق ایستاده است بین الملل > خاورمیانه - ایرنا نوشت حیدر العبادی نخست وزیر عراق با تاکید بر حفظ روابط حسنه بغداد و تهران تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران در مبارزه مرگ و زندگی در کنار عراق ایستاده و این کشور را تنایران در جنگ مرگ و زندگی کنار ما ماند
ایران در جنگ مرگ و زندگی کنار ما ماند تاریخ انتشار دوشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۱۴ ۴۵ «حیدر العبادی» نخستوزیر عراق در گفتوگو با شبکه لبنانی «المیادین» گفت که حاضر نیست رابطه عراق با ایران را خراب کند زیرا این کشور در جریان جنگ مرگ و زندگیفارس از وضعیت پنج قلوهای قمی گزارش میدهد از مرگ نوزاد پسر تا نیاز خواهران 4 قلو به اتاق شیشهای برای ادامه زن
فارس از وضعیت پنج قلوهای قمی گزارش میدهداز مرگ نوزاد پسر تا نیاز خواهران 4 قلو به اتاق شیشهای برای ادامه زندگییکی از پنجقلوهایی که در قم به دنیا آمدند فوت کرد و چهار نوزاد دیگر به دلیل مشکلات ناشی از تولد زودهنگام نیازمند یاری مردم و مسئولان هستند به گزارش خبرگزاری فارس ازمسابقات کتبی جشنواره قرآنی و حدیثی جامعه المصطفی آغاز شد -
اسدی به مهر خبر داد مسابقات کتبی جشنواره قرآنی و حدیثی جامعه المصطفی آغاز شد قم - خبرگزاری مهر مدیرکل قرآن و حدیث جامعه المصطفی از آغاز آزمونهای بخش معارفی کتبی جشنواره بین المللی قرآن و حدیث المصطفی خبر داد حسین اسدی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت مسابقات کتبی جشنواره قرآنیفاصله بین مرگ و زندگی یک ثانیه است منصوریان: وظیفه ما بود که در تشییع مرحوم مظلومی حاضر شویم/ بیاییم از این ات
فاصله بین مرگ و زندگی یک ثانیه استمنصوریان وظیفه ما بود که در تشییع مرحوم مظلومی حاضر شویم بیاییم از این اتفاقات درس بگیریمسرمربی تیم فوتبال نفت تهران گفت با اینکه امروز با تراکتورسازی بازی داریم اما وظیفه ما بود که در مراسم تشییع مرحوم غلامحسین مظلومی شرکت کنم علیرضا منصوریاتصویر «زندگی و مرگ» در قالب هنر محیطی/ مسابقه کاریکاتور غزه به گام آخر رسید -
چند خبر از هنرهای تجسمی تصویر زندگی و مرگ در قالب هنر محیطی مسابقه کاریکاتور غزه به گام آخر رسید برپایی نمایشگاه گروهی هنر محیطی با عنوان زندگی و مرگ در نگارخانه جهان نمای نیاوران معرفی داوران جشنواره سرخ و سیاه به رنگ سرخ و برگزاری مراسم اختتامیه جشنواره کارتون و کاریکاهنرمندان «مرگ فروشنده» را دیدند/ آغاز اجرای «روز مرگ در داستان هملت» -
چند خبر از تئاتر هنرمندان مرگ فروشنده را دیدند آغاز اجرای روز مرگ در داستان هملت شناسه خبر 2432865 تاریخ مخابره یکشنبه ۹ آذر ۱۳۹۳ - ۱۶ ۵۸ هنر > تئاتر آغاز اجرای روز مرگ در داستان هملت در سالن استاد انتظامی نقد نمایش دگمه توسط کانون ملی منتقدان و دیده شدن نمایش مرگ«حیدر العبادی»: ایران در جنگ مرگ و زندگی کنار عراق ماند
حیدر العبادی ایران در جنگ مرگ و زندگی کنار عراق ماند به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس حیدر العبادی نخستوزیر عراق در گفتوگو با شبکه لبنانی المیادین گفت که حاضر نیست رابطه عراق با ایران را خراب کند زیرا این کشور در جریان جنگ مرگ و زندگی کنار عراق ایستاد وی درباره روخواجوی در گفتوگو با فارس مطرح کرد علت «غربزدگی»/ سبک زندگی، حاصل نوع اندیشیدن
خواجوی در گفتوگو با فارس مطرح کردعلت غربزدگی سبک زندگی حاصل نوع اندیشیدنیکی از مدرسان قرآن کریم کشورمان با اشاره به اینکه سبک زندگی انسان نتیجه نوع اندیشه اوست گفت آنهایی که به فکر خودشان متکی هستند زندگی غربی را میپسندند محمد خواجوی مدرس قرآن کریم در گفتوگو با خبرنگاربرگزاری نمایشگاه هنر محیطی با عنوان زندگی و مرگ در کاخ نیاوران
برگزاری نمایشگاه هنر محیطی با عنوان زندگی و مرگ در کاخ نیاوران نمایشگاه گروهی هنر محیطی با عنوان زندگی و مرگ 29 و 30 آبان ماه در نگارخانه جهان نمای مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار می شود به گزارش حوزه میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی مجموعه فرهنگیبا حضور پیشمرگان مسلمان کرد و مدافعان کردستان: محفل پیشکسوتان جهاد و شهادت کردستان فعالیت رسمی خود را آغاز کرد
با حضور پیشمرگان مسلمان کرد و مدافعان کردستان محفل پیشکسوتان جهاد و شهادت کردستان فعالیت رسمی خود را آغاز کردمحفل پیشکسوتان عرصه جهاد و شهادت کردستان با حضور پیشمرگان مسلمان کُرد و نیروهای مسلح مدافع کردستان در سنندج فعالیت رسمی خود را آغاز کرد به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج سرئال در پی ادامه رکورد شکنی/ لیورپول، بازی مرگ و زندگی
لیگ قهرمانان اروپا رئال در پی ادامه رکورد شکنی لیورپول بازی مرگ و زندگی در حساس ترین رقابتها امشب لیگ قهرمانان دو تیم بورسیا دورتموند و آرسنال به مصاف هم میروند - اندازه متن به این مطلب امتیاز دهید 0 نظر نظرات 0 ۰۵ ۰۹ ۱۳۹۳ - ۱۹ ۵۸پایان مرگ های مشکوک در کشور/ آغاز بکار 200 دادپزشک -
مهر گزارش می دهد پایان مرگ های مشکوک در کشور آغاز بکار 200 دادپزشک شناسهٔ خبر 2434760 چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۳ - ۰۵ ۵۳ جامعه > قضایی طرح دادپزشک با هدف تشخیص علمی و قانونی مرگ های مشکوک در دل مرگ های طبیعی در کشور بعد از 2 سال تاخیر با حضور 200 پزشک در بیشتر استانهای کشور آغاز-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها