تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834108340
آسیب‌شناسی نقش الگویی رهبران جامعه در تداوم انقلاب اسلامی ایران
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
آسیب‌شناسی نقش الگویی رهبران جامعه در تداوم انقلاب اسلامی ایران
در جمهوری اسلامی، نقش الگویی رهبران از جایگاه بلند و برجسته‌ای برخوردار است. ساده‌زیستی و پرهیز از تجمل‌گرایی رهبران مردم ایران، موجب تقویت انگیزه زندگی مقتصدانه مردم و منشأ خیرات و برکات فراوانی برای همگان است.
بخش دوم و پایانی 3. افراد فرصت‌طلب برخورد امام علی(ع) با افراد فرصت‌طلب، الگوی مناسبی است تا رهبران جامعه با اقتدای به آن، خود را از سقوط حفظ کنند. (4) امام(ع) به مالک اشتر نوشت: والی را نزدیکان است و خویشاوندان که خوی برتری جستن دارند و گردن‌فرازی کردن و در معاملت انصاف را کمتر به کار بستن. ریشه ستم اینان را با بریدن اسباب آن برآر و به هیچ‌یک از اطرافیان و خویشاوندانت زمینی را به بخشش وامگذار. (شهیدی، 1377: 338) ایشان به یکی از کارگزارانش که در اموال مردم دخل و تصرفی کرده بود، نوشت: به‌خدا، اگر حسن و حسین چنان کردند که تو کردی، از من روی خوش ندیدندی و به آرزویی نرسیدندی، تا آنکه حق را از آنان بستانم و باطلی را که به ستمشان پدید شده نابود گردانم. (همان: 314) جریان برخورد امام با طلحه و زبیر (خاموش‌کردن شمع بیت‌المال و افروختن شمع شخصی) و عقیل (شهیدی، 1377: 259) نیز زبانزد خاص و عام است. در جمهوری اسلامی ایران، افراد فرصت‌طلب با سوءاستفاده از علاقه و دلبستگی افراطی برخی الگوها به فرزندان، دوستان و خویشاوندان، به ترور شخصیت آنان می‌پردازند و این یکی از خطرهایی است که الگوهای فراوانی را از جایگاه خود ساقط کرده است. فرصت‌طلب‌ها، به‌ویژه گروه منافقین خلق، (5) با ترور شخص و شخصیت الگوهای برجسته مردم، ضربه بزرگی به کشور زدند. آنان با نفوذ در ساختارهای اصلی جامعه، 72 تن از شخصیت‌های برجسته، ازجمله شهید بهشتی را با بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی، و رجایی و باهنر را در دفتر ریاست جمهوری به شهادت رساندند. همچنین با إ‌ِعمال نفود در بنی‌صدر و بسیاری از شخصیت‌های دیگر، آنان را از مردم جدا کردند و در سال‌های دفاع مقدس، مقابل مردم قرار گرفتند و سودای فتح تهران را داشتند که با عنایت خداوند در عملیات مرصاد، مفتضح شدند و هنوز سر در آخور بیگانه دارند و به جنایت‌های خود ادامه می‌دهند. با وجود هشدارهای فراوانی که امام(ره) در موقعیت‌های مختلف درباره گروهک‌ها دادند، برخی الگوها بر اثر نفوذ فرصت‌طلبان، ترور شخصیت شدند. مانند: 1. سیدحسن لاهوتی: وی از علمای مبارز قبل از انقلاب بود و در آغاز انقلاب علاوه بر عضویت در مجلس خبرگان، نمایندگی امام خمینی(ره) را در سپاه پاسداران بر عهده داشت. وی به‌دلیل تأثیر‌پذیری از فرزندش وحید که عضو منافقان بود (کلاچیان، 1382: 146، 180 و 283) به حمایت از آنان پرداخت و از سهمیه خمس و ... به آنان مساعدت مالی کرد و سرانجام به‌صورت مرموزی وفات یافت. 2. علی گل‌زاده غفوری: یکی از افراد خوش‌فکر و صاحب‌نظر قبل از انقلاب بود که به‌دلیل همکاری دخترش مریم و دامادش صمدی با منافقین و محکومیت آنان، به جبهه‌گیری ضد نظام پرداخت و منزوی شد و این اواخر درگذشت. 3. حضور پررنگ منافقان در بیت آیت‌الله طالقانی و مرگ مشکوک وی نیز نشان‌دهنده آثار تخریبی فرصت‌طلبان بر الگوهای مورد علاقه مردم است. 4. امام(ره) خطاب به مرحوم آیت‌الله منتظری فرمود: همه می‌دانند که شما حاصل عمر من بوده‌اید ... شما که خود را پیروان اصحاب وحی و اولیای عظیم‌الشأن می‌دانید و بحمداللَّه هستید، ... با اشخاص منحرفِ نفوذی در بیوت شما، با چهره‌های صددرصد اسلامی و انقلابی، ممکن است خدای نخواسته فاجعه به بار آورند و با یک عمل انحرافی، نظام را به انحراف کشانند و با دست شما به اسلام و جمهوری اسلامی سیلی زنند. اللَّه، اللَّه، در انتخاب اصحاب خود. (امام‌خمینی، 1378: 18 / 7) جریان آیت‌الله منتظری را می‌توان از غم‌انگیزترین حوادث انقلاب خواند؛ زیرا ایشان به تذکرات مشفقانه امام(ره) توجه نکرد و بستگان او با سوءاستفاده از محبوبیت ایشان، جنایات هولناکی به وجود آوردند. (محمدی ری‌شهری، 1369) این حوادث، هشداری است تا الگوهای جامعه، بر اطرافیان خود بیشتر نظارت کنند؛ زیرا برخی از مسئولان دفترها و تشکیلات رهبران جمهوری اسلامی ایران، با گزینش سلیقه‌ای و جلوگیری از ملاقات مردمی، سبب دلخوری و ناراحتی مردم می‌شوند. جداشدن از مردم، یکی از بزرگ‌ترین آفت‌های الگو‌پذیری است. 4. سازش‌کاری رودربایستی در اجرای امر خدا و ملاحظه دوست و فرزند و خویشاوند و مرید در کارها، سَمبَل‌کردن و مصانعه است. قرآن کریم لغت «ادهان» را به کار برده (قلم: 9) و در عرف امروز به این کار، «مداهنه» گویند. «روغن‌مالی»، «شیره‌مالی» یا «ماست‌مالی» در مواردی به کار می‌رود که به‌جای اینکه کاری به‌طور جدی اجرا شود، به صورت‌سازی بدون حفظ محتوا قناعت شود. قرآن خطاب به رسول خدا(ص) می‌فرماید: «کفار دوست دارند که تو اهل مداهنه بودی تا آنها هم مداهنه کنند». (مطهری، 1385: 24 / 96) امام علی(ع) فرمود: لا یقِیمُ أ‌َمْرَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ إ‌ِلا مَنْ لایصَانِعُ وَ لایضَار‌عُ وَ لایتَّبعُ الْمَطَامِعَ. (سیدرضی، بی‌تا: حکمت 110 / 448) فرمان خدا را برپا ندارد جز کسی که ـ در حق ـ مدارا نکند و خود را خوار نسازد و پی طمع‌ها نتازد. مغیره به امام علی(ع) گفت: ای امیر مؤمنان، تو معاویه را خوب می‌شناسی؛ کسانی که قبل از تو آمدند، او را به حکومت شام منصوب کردند. تو نیز تا وقتی کارها رو‌به‌راه شود و امر خلافت مستقر گردد، او را به حکومت آنجا منصوب کن، سپس اگر خواستی او را عزل کن. امام فرمود: آیا تو عُمر مرا در طول زمان نصب و عزل ضمانت می‌کنی؟ مغیره گفت: نه! امام فرمود: «وَ ما کنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّینَ عَضُداً؛ (کهف / 51) من هرگز گمراهان را همکار خود نمی‌گیرم. (مجلسی، 1404: 32 / 386) آنگاه که بر امام به‌دلیل تقسیم عادلانه بیت‌المال خرده گرفتند، فرمود: مرا فرمان می‌دهید تا پیروزی را بجویم به ستم کردن درباره آنکه والی اویم. به‌خدا نپذیرم تا جهان سرآید و ستاره‌ای در آسمان پی ستاره‌ای برآید. اگر مال از آن من بود، همگان را برابر می‌داشتم ـ که چنین تقسیم سزاست ـ تا چه رسد که مال، مال خدا است. بدانید که بخشیدن مال به کسی که مستحق آن نیست، با تبذیر و اسراف یکی است. قدر بخشنده را در دنیا بالا برد و در آخرت فرود آرد. او را در دیده مردمان گرامی کند و نزد خدا خوار گرداند. (شهیدی، 1377: 123) امام علی(ع) به مردم فرمود: با من همان‌طور که با دیگران حرف می‌زنید، صحبت کنید و اگر دیدید عصبانی و ناراحت شدم، خودتان را نبازید، مردانه انتقاد خودتان را به من بگویید، از من حریم نگیرید ... . گمان نکنید که اگر حقی را در مقابل من بگویید، بر من سنگین خواهد آمد. به حق از من انتقاد کنید، ابداً بر من سنگین و دشوار نخواهد بود، با کمال خوش‌رویی از شما می‌پذیرم. (سیدرضی، بی‌تا: خطبه 216 / 334؛ مطهری، 1385: 23 / 445) امام راحل(ره) نیز هرگز در انجام وظایف خویش کوتاه نیامد و در دشوارترین شرایط جامعه، در انجام تکلیف الهی خود تردید روا نداشت. ایشان در نامه خود به آقای قدیری نوشت: سعی کنید تنها خدا را در نظر بگیرید و تحت‌تأثیر مقدس‌نماها و آخوندهای بی‌سواد واقع نشوید؛ چراکه اگر بناست با اعلام و نشر حکمِ خدا به مقام و موقعیتمان نزد مقدس‌نماهای احمق و آخوندهای بی‌سواد صدمه‌ای بخورد، بگذار هرچه بیشتر بخورد. (امام‌خمینی، 1378: 21 / 152) آقای رسولی محلاتی به امام گفت: اگر کار ما مورد رضایت شما نیست، عذر ما را بخواهید. امام فرمود: هر وقت من تشخیص بدهم وجود شما در این خانه به‌ضرر اسلام است، عذر شما را خواهم خواست. (گلی‌زواره‌ای، 1379: 424) ملت ایران بارها و به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان دادند که با کسی پیمان برادری نبسته‌اند و هرکس قدم خود را کج بگذارد، با قهر انقلابی آنان روبه‌رو خواهد شد. رهبران جامعه برای حفظ جایگاه ارزشمند الگویی خود، هرگز نباید از ارزش‌های دینی، اخلاقی، ملی و ... کوتاه بیایند؛ زیرا این عمل موجب طمع دیگران می‌شود و آنان می‌پندارند در همه امور می‌توانند چنین کسی را با خود همراه کنند. 5. عوام‌فریبی اسلام، دشمن جهل اعتقادی و جهالت اخلاقی ـ عملی است و هدف آن، تعلیم کتاب و حکمت برای جهل‌زدایی و تزکیه نفس و طهارت روح است. رسول خدا(ص) هرگز از نقاط ضعف و جهل مردم سوءاستفاده نمی‌کرد، بلکه با آن مبارزه می‌کرد. روزی که ابراهیم، پسر هجده‌ماهه‌اش از دنیا رفت، خورشید گرفت. مردم گفتند: علت کسوف، مصیبتی است که بر پیغمبر خدا وارد شد. او سکوت نکرد، بلکه به منبر رفت و گفت: «ایها النّاس! ماه و خورشید دو آیت از آیات خدا هستند و برای مردن کسی نمی‌گیرند». (مطهری، 1385: 2 / 362) امام علی(ع) چون آهنگ جنگ خوارج کرد، یکی از اصحاب گفت: «ای امیر مؤمنان، از راه علم ستارگان گویم که اگر در این هنگام به‌راه افتی، ترسم به مراد خود نرسی». امام(ع) به او فرمود: «پنداری تو ساعتی را نشان می‌دهی که هرکه در آن به سفر رود، بدی به وی نرسد و از ساعتی می‌ترسانی که اگر در آن، راه سفر پیش بگیرد، زیان، وی را در میان خویش گیرد؟ هرکه تو را در این سخن راستگو پندارد، قرآن را دروغ انگارد». (شهیدی، 1377: 71) مخالفت عملی با سحر و جادو، نحوست ایام، طالع‌بینی، تعبیر خواب‌های ناروا، عرفان‌های کاذب و ... که از آفت‌های تربیتی جامعه است و آثار شوم آن سلامت برخی خانواده‌ها را تهدید می‌کند، از وظایف مهم الگوهای دلسوز کشور است؛ زیرا اگر موضع مربی در برابر این امور شفاف نباشد، متربی دچار کج‌فهمی خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران، در سال‌های اخیر، شاهد رواج خرافه‌ها و پندارهای غیرمنطقی درباره موعود و ... بوده است. کسانی به‌دلیل ساده‌لوحی، دنیاگرایی، بازارگرمی و یا وابستگی به قدرت‌های خارجی، ادعای مشاهده امام زمان می‌کنند و با کارهای شگفت‌انگیز، افراد ساده‌دل و گرفتار را که غالباً از بانوان هستند، به خود جذب می‌کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند: ادعای رؤیت، ارتباط و تشرف، دستور گرفتن از حضرت حجت و اقتدای به آن حضرت در نماز، ادعایی حقیقتاً شرم‌آور و پیرایه‌های باطلی است که ممکن است حقیقت روشن انتظار را در چشم و دل انسان‌های پاک‌نهاد مشوب کند... البته ممکن است سعادتمندی این ظرفیت را پیدا کند که چشم دلش به نور جمال مبارک حضرت حجت روشن شود؛ اما چنین کسانی اهلِ ادعا و بازگوکردنِ این مسائل نیستند و همان‌گونه که بزرگان و برجستگان نیز چنین ادعاهایی نکرده‌اند. 6 . نشناختن زمان هر عصر و دوره‌ای نیازمند الگوهایی متناسب با آن زمانه است. اگر افراد جامعه به‌ویژه جوانان، اسوه‌های کشور را متناسب دوران خود ندانند، به آنان پشت خواهند کرد و از نقش الگویی آنان کاسته خواهد شد. بنابراین الگوها باید زمان‌شناس باشند. پیشوایان دین(ع) به‌دلیل برخورداری از دانش باطنی و مقام عصمت، الگوهای فرا زمانی هستند و توصیه‌های آنان از چنین ژرفایی برخوردار است. امام علی(ع) فرمود: لاتُقسِروُا أولادَکم عَلی آدابکم فَإنَّهُم مَخلوُقوُن لِزَما‌ن‌ٍ غَیر‌ِ زَمانِکم. (ابن ابی‌الحدید، 1404: 20 / 267) آداب و رسوم زمان خودتان را با زور و فشار به فرزندان خویش تحمیل نکنید؛ زیرا آنان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده‌اند. امام صادق(ع) فرمود: الْعَالِمُ بزَمَانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَیهِ اللَّوَابس. (کلینی، 1365: 1 / 27) آنکه نسبت به زمان خود داناست، گرفتار امور اشتباه‌انگیز و مایه گمراهی نمی‌شود. شیوه رویارویی امام صادق(ع) با سفیان ثوری یکی از نمونه‌های زمان‌شناسی است. سفیان وقتی دید امام صادق(ع) جامه‌ای سپید و لطیف پوشیده، به او اعتراض کرد و گفت: این جامه سزاوار تو نیست. از تو انتظار می‌رود که زهد بورزی و خود را از دنیا دور نگه داری. امام پاسخ داد: ممکن است تو وضع ساده و فقیرانه رسول خدا(ص) و صحابه آن حضرت را در آن زمان، پیش خود مجسم سازی و فکر کنی که تکلیف و وظیفه همه مسلمین تا روز قیامت آن است که همیشه فقیرانه زندگی کنند. در زمان پیامبر(ص)، عموم مردم از داشتن لوازم اولیه زندگی محروم بودند. اما در این عصر که وسایل زندگی و شرایط بهره‌برداری از موهبت‌های الهی فراهم است، سزاوارترین مردم برای بهره‌بردن از نعمت‌ها، افراد نیکوکار و صالحند، نه انسان‌های فاسق و بدکار. (مطهری، 1385: 18 / 218) آشنایی با اوضاع و جریانات زمان و شناخت عوامل دست‌اندرکار اجتماع، امکان پیش‌بینی امور را می‌دهد و با پیش‌بینی‌ها می‌توان به مقابله با حوادث ناگوار شتافت. (همان: 24 / 279) درک و فهمِ روحِ دین که برای هر زمان و دوره‌ای، برابر نیازهای مردم، برنامه و دستور دارد، انسان را از گرایش به پندارها، دیدگاه‌های سست و برداشت‌های نابخردانه، بازمی‌دارد. درک پیام‌های دین، بدونِ درک منطق و روح دین، ممکن نیست. اگر روح و منطق دین، به‌درستی و روشنی درک شود، در هر عصری پیام خود را فراروی انسان قرار می‌دهد. پس رهبران ایران اسلامی باید زمان‌شناس باشند، نیازها و مشکلات مردم به‌ویژه نسل فرهیخته و جوانان را بدانند تا نقش الگویی خود را به‌خوبی ایفا کنند. رهبر انقلاب، بارها درباره وجود پیاده‌نظام دشمن در داخل، شبیخون فرهنگی، جنگ نرم و ناتوی فرهنگی هشدار داده‌اند و این حاکی از زمان‌شناسی ایشان و هشداری برای دیگر الگوهای جامعه است. معظم‌له تأکید کردند که اگر موضع‌گیری‌های برخی افراد، ناشی از وابستگی آنان نیست، به‌طور حتم در نشناختنِ زمان و شرایط دشمن و ... ریشه دارد. راه‌حل‌ها مهمترین عامل جلوگیری از تخریب نقش الگویی رهبران جامعه را خود الگوها بر عهده دارند. آنان باید به رهبران الهی اقتدا و چون آینه‌ای شفاف، رفتار آنان را در وجود خود منعکس کنند تا دیگران از فضایل آنان سرمشق بگیرند و جامعه ایران بیش از گذشته نورانی شود. برخی از عوامل حفظ این جایگاه عبارتند از: 1. باورِ منزلت نقش الگویی باورِ منزلت نقش الگویی، از مهمترین عوامل حفظ آن است. بدیهی است که اگر خود ِالگو به اهمیت و منزلت این جایگاه واقف نباشد، بهای لازم را به آن نمی‌دهد و نمی‌تواند از دیگران انتظار نقش‌پذیری داشته باشد. ملت بزرگ ایران، به اشکال گوناگون، وفاداری و قدرشناسی خود را به الگوها نشان داده‌اند. حضور میلیونی مردم، هنگام ورود امام راحل امت(ره) به ایران، همچنین بدرقه پرشور آنان، یکی از نمونه‌های ماندگار تاریخ ایران و مایه عبرت همه جهانیان است. همچنین استقبال بی‌نظیر مردم از رهبر معظم انقلاب، نشان می‌دهد که برخورداری الگوها از فضایل اخلاقی، همیشه عِطر افشانی می‌کند. اوج عظمتِ ملت ایران در ابراز ارادت و حرف‌شنوی از الگوهای راستین، تا حدی است که امام خمینی(ره) فرمود: من با جرئت مدعی هستم که ملت ایران و توده میلیونی آن در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسول‌اللَّه(ص)، و کوفه و عراق در عهد امیر‌المؤمنین و حسین بن علی(ع) می‌باشند (امام خمینی، 1378: 21 / 410) این صفت بر مسئولیت الگوها می‌افزاید. پس الگوهای کشور باید به حس قدرشناسی مردم ارج بگذارند و نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند. لازمه این باور، اعتلای فضایل اخلاقی در خویشتن است. برترین صفتی که انسان را به اوج عزت می‌رساند، صعود به قله بندگی است و عزت و شکوه انسان در میزان محبوبیت او در نزد حضرت حق رقم می‌خورد. امام علی(ع) فرمود: ای خدای من! همین عزت مرا بس که بنده تو هستم، و همین افتخار مرا بس که تو پروردگار منی. ای خدای من! تو همان‌گونه‌ای که من دوست دارم، پس مرا به‌گونه‌ای قرار ده که تو دوست داری. (فتال نیشابوری، بی‌تا: 1 / 109) امام علی(ع) درباره انسان‌های پرواپیشه می‌فرماید: عَظُمَ الْخَالِقُ فی أ‌َنْفُسِهمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فی أ‌َعْینهمْ فَهُم. (سید رضی، بی‌تا: خطبه 193 / 303) خدا آن‌چنان در نظر آنها بزرگ است [و وجود آنان را پر کرده که جایی برای چیز دیگری باقی نمانده است] و غیرخدا در چشم آنان کوچک است [غیرخدا را نمی‌بینند]. و نیز فرموده است: هرکس میان خود و خدا را اصلاح کند، خدا میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد و هرکه کار آخرت خود را اصلاح کند خدا کار دنیای او را اصلاح خواهد کرد. (حر عاملی، 1409: 15 / 297) انسان با خدا پیوسته ارزش خدایی می‌یابد و در چشم و دل مردم، بزرگ و عزیز می‌شود و این شکوه و عزت جلوه خداست که در جان عالم ربانی می‌نشیند و مردم مؤمن نور خدا را هرجا که باشد، درمی‌یابند. امام علی(ع) به کارگزار خود، مصقله نوشت: «پس حق پروردگارت را خوار مکن و دنیای خود را به نابودی دینت آباد مگردان که ازجمله زیان‌کاران باشی». (شهیدی، 1377: 316) امام سجاد(ع) می‌فرماید: بار خدایا! درود بفرست بر محمد و خاندانش و هرگاه مرا در نظر مردم به درجتی فرا می‌بری به همان‌قدر در نفس خود خوارم گردان و هرگاه مرا به عزتی آشکار می‌نوازی به همان‌قدر در نفس خود ذلیل گردان. (آیتی، 1376: دعای 20 / 93) این سخن نشان می‌دهد که الگوها باید منزلت خویش را بشناسند و پیوسته از خویشتن مراقبت کنند. یکی از ضعف‌های انسان آن است که پیوسته کارهای خود را بهترین می‌پندارد. قرآن کریم می‌فرماید: قُلْ هَلْ نُنَبئُکُمْ بالْأ‌َخْسَر‌ِینَ أ‌َعْمَالاً * الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فی الْحَیَاةِ الدُّ نْیَا وَ هُمْ یَحْسَبُونَ أ‌َ نَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً. (کهف / 103 و 104) بگو: «آیا شما را از زیان‌کارترین مردم آگاه گردانم؟» [آنان] کسانی‌اند که کوشش‌شان در زندگی دنیا به هدر رفته و خود می‌پندارند که کار خوب انجام می‌دهند. الگوهای ارزشمند ایران، خواسته و ناخواسته در معرض نگاه نافذ مردم قرار دارند. پس باید از نقش الگویی خود مراقبت و مواظبت کنند. آنان متعلق به همه ملت ایران، بلکه همه ملت‌های جهان و از سرمایه‌های معنوی و مایه عزت و سربلندی هستند، پس باید همیشه سالم بمانند. 2. حفظ ارتباط با مردم شرط تحقق تأثیرگذاری الگوها، ارتباط آنان با مردم است. با جدایی الگوها از مردم، نقش‌پذیری محقق نمی‌شود. یکی از اهداف ترور الگوها، جداکردن آنان از مردم بود. پس رهبران جامعه نباید اجازه دهند که چیزی بین آنان و مردم فاصله بیندازد. امام علی(ع) به مالک اشتر می‌فرماید: وَ اجْعَلْ لِذَو‌ِی الْحَاجَاتِ مِنْک قِسْماً تُفَرِّغُ لَهُمْ فیهِ شَخْصَک وَ تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً فَتَتَوَاضَعُ فیهِ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَک. (سید رضی، بی‌تا: نامه 53 / 439) و بخشی از وقت خود را خاص کسانی کن که به تو نیاز دارند. خود را برای کار آنان فارغ دار و در مجلسی عمومی بنشین تا در آن برای خدایی که تو را آفرید فروتنی کنی. بدیهی است که اگر رابطه الگوها با مردم قطع شود، امکان الگو‌پذیری از میان خواهد رفت و اگر مشاهده عینی سیره عملی الگوها میسر نشود، هیچ راهی برای نمایش رفتارهای نیک و پسندیده باقی نخواهد ماند. ارتباط مستقیم الگوها با مردم، نشانه آن است که برای مردم اعتبار و ارزش قائلند و همین احساس روابط انسانی و عاطفی جامعه و نظام ولایی، بسیار ارزشمند است. سفر مقام معظم رهبری به استان‌ها و ملاقات‌های ایشان با قشرهای مختلف مردم و شنیدن آرای آنان، نمونه بسیار خوبی برای ارتباط الگوهاست. به‌یقین ارتباط با مردم، یکی از رموز برخی موفقیت‌های دولت کنونی است. 3. باورِ آگاهی و خردورزی مردم باور درک و آگاهی مردم نیز یکی از عوامل مهم حفظ جایگاه الگویی است. کسانی که برای مردم اعتبار و ارزشی قائل نیستند و آنان را به‌حساب نمی‌آورند و نظر آنان را درباره خود نادیده می‌گیرند، انگیزه‌ای برای مراقبت از نقش الگویی خود ندارند؛ درحالی‌که اگر مردم را به‌حساب بیاورند و به منزلت و کرامت آنان گردن نهند و خود را خدمتگزار آنان بدانند و نسبت به آنان متواضع باشند، بی‌شک از نقش الگویی خود مراقبت خواهند کرد. با چنین نگرشی حتی مخالفان خود را نیز مهم می‌شمارند و نسبت به آنان بی‌عدالتی نمی‌کنند. یکی از راهکارهای ستمکاری و سلطه بر مردم، سست‌کردن فرهنگِ خردورزی و مبارزه با نقد و انتقاد در امور اجتماعی و فرهنگی است. فرعون، راه هرگونه خردورزی و خودباوری را بر بنی‌اسرائیل بست و آنان را از منزلت والا و کرامتی که در پرتو نگرش‌های توحیدی داشتند، فرود آورد و به فرمانبرداری خود واداشت. (زخرف / 54) مهمترین کار موسی(ع)، بالابردن بینش دینی و شکستن اسطوره شکست‌ناپذیری فراعنه بود. تاریخ صدر اسلام نیز نشان می‌دهد که داعیان دروغین رهبری، راه را بر هرگونه خردورزی بستند و مردم را به قصه‌پردازی، خرافه و افسانه سرگرم کردند. در ایران قبل از انقلاب نیز شاه، خود را سایه خدا و مردم را برده خود می‌دانست و امام خمینی(ره) با تبر ابراهیمی، او را درهم شکست و مردم را ولی‌نعمت خود خواند. در ساحَتِ دینداری هر قدر دامنه و شعاع کارکرد و حضور خرد و خردورزی، گسترده و وسیع باشد، ظهور خرافه‌ها و افسانه‌پردازی، کم‌رنگ‌تر و بی‌فروغ‌تر می‌شود. شهید مطهری می‌نویسد: از اسلام فقط با یک نیرو می‌شود پاسداری کرد و آن، منطق و آزادی‌دادن و مواجهه صریح و رُک و روشن با افکار مخالف است. (مطهری، 1358: 24 / 131) بزرگ‌ترین دلیل محبوبیت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، ارزش‌نهادن به مردم و افتخار خدمتگزاری به آنان است. الگوهای ایران اسلامی به یاد دارند که نواب صفوی گفت: «در مملکت اسلامی، من افتخار می‌کنم که مأمور نظافت باشم». اگر الگوهای جامعه، مردم را بزرگ، فهیم و ارزشمند تلقی کنند، خدمت به آنان را افتخار می‌شمارند و مردم نیز به آنان افتخار خواهند کرد. و هیچ عاملی نمی‌تواند بر این رابطه پولادین معنوی لطمه بزند. 4. برخورد قاطع با عوامل مزاحم برخورد امام علی(ع) با عوامل مزاحم نیز از الگوهای مهم زندگی مؤمنان است. ترجیح مصلحت دین بر منافع شخصی، زمینه چنین برخوردی را فراهم می‌کند. یکی از عوامل مزاحم استمرار رابطه الگویی رهبران ایران با مردم، کوتاهی در دفاع از حقوق آنان، به‌دلیل مصلحت‌اندیشی‌های غیرمعقول است. بهره‌گیری از سیستم نظارتی دقیق و در صورت ضرورت، استفاده از عیون و موضع‌گیری قاطع و سریع در برابر عوامل خلاف و جلوگیری از رفتارهای ناپسند، علاوه بر حفظ سلامت رابطه الگو با مردم، موجب تکاپوی جامعه در مسیر حق و جلوگیری از لغزش کارگزاران خواهد بود. به‌دلیل حساسیت مردم درباره الگوها، نوع سخن، رفتار و موضع‌گیری آنان در برابر خودی و بیگانه و همچنین نوع رفتار نزدیکان و بستگان آنان، بر مردم تأثیر عمیقی خواهد داشت. پس باید با حساسیت، امور مزاحم را از میان بردارند، از همه امور مراقبت کنند و زمینه‌های سوءاستفاده دیگران را با قاطعیت و صراحت دفع کنند. در جمهوری اسلامی ایران، امام راحل امت(ره)، با سرعت و قاطعیت، هر عامل مزاحمی را از سر راه برداشت. مقام معظم رهبری نیز پیوسته صلابت، شکوه و کرامت ملت را بر همه امور برتری داده است و این خط‌مشی همه الگوهای ارزشمند جامعه است که مسیر عبودیت را برای مردم هموار، و برای عزت و کرامت آنان، تلاش کنند. نتیجه تربیت الگویی مورد تأکید قرآن، روایات و دانش روز است. در جمهوری اسلامی، نقش الگویی رهبران از جایگاه بلند و برجسته‌ای برخوردار است. ساده‌زیستی و پرهیز از تجمل‌گرایی رهبران مردم ایران، موجب تقویت انگیزه زندگی مقتصدانه مردم و منشأ خیرات و برکات فراوانی برای همگان است. اختلاف سلیقه در بین همه افراد ازجمله الگوها، اجتناب‌ناپذیر است، ولی مردم نباید با رفتارها و گفتارهای ضد و نقیض الگوها سردرگم شوند. الگوهای جامعه، زیرِ نگاه دقیق دوست و نگاه کینه‌توزانه دشمن قرار دارند. ازاین‌رو، باید بیش از همه از خود مراقبت کنند و اجازه ندهند افرادی در حوزه مسئولیت آنان نفوذ و روابط آنان را با مردم تیره کنند. الگوها هرگز نمی‌توانند با عوام‌فریبی و طرح مسائل خرافی، در قلب مردم نفوذ کنند. پس باید شرایط زمان را خوب بشناسند و از پیاده‌نظام دشمن در جامعه و درون خویش غافل نشوند. الگوهای ایران اسلامی، سرمایه معنوی کشور و جهان هستند و بیش از همه در معرض هجمه دشمن قرار دارند. پس باید قدر این منزلت را بشناسند و با ارتباط مستمر با مردم و ارج‌نهادن به آنان و برداشتن عوامل مزاحم، نقش هدایتی خویش را ایفا کنند. پی نوشت ها: 4. . هنگامی‌که امام(ع) باخبر شد دخترش گردنبندی را از مسئول بیت‌المال امانت گرفته است، هم دختر خود و هم خزانه‌دار را مورد نکوهش قرار داد. (دلشاد تهرانی، 1372: 3 / 504) 5. . این گروه خود را مجاهدین خلق ایران می‌دانست، ولی با انجام رفتارهای ضداسلامی و انسانی، از طرف مردم لقب واقعی خود را گرفت. منابع و مآخذ 36. قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند. 37. آیتی، عبدالمحمد، 1376، ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، سروش. 38. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، 1404، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی. 39. ابن‌طاوس، سیدرضی‌الدین، 1367، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه. 40. اربلی، علی بن عیسی، 1381، کشف الغمة فی معرفه الائمة، تحقیق سید‌هاشم رسولی محلاتی، بیروت، دارالعلم. 41. امام‌خمینی، سیدروح الله، 1359، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 42. ــــــــــــــ ، 1370، شرح جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 43. ــــــــــــــ ، 1378، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 44. باقری، خسرو، 1388، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران، انتشارات مدرسه. 45. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، 1366، غررالحکم و دررالکلم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. 46. حر عاملی، محمد بن حسن، 1409 ق، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، آل‌البیت. 47. دلشاد تهرانی، مصطفی، 1372، سیره نبوی، تهران، نشر دریا. 48. دوانی، علی، 1354، مهدی موعود، تهران، دارالکتب الاسلامی. 49. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1412 ق، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم. 50. زمخشری، محمود، 1407، الکشاف، بیروت، دارالکتاب العربی. 51. سیدرضی، سیدمحمد بن حسین، بی‌تا، نهج‌البلاغه، قم، دارالهجره. 52. سیوطی، جلال‌الدین، 1425، تاریخ الخلفا، بیروت، مکتبه الشامله. 53. شهیدی، سیدجعفر، 1377، ترجمه نهج‌البلاغه، تهران، انتشارات علمی فرهنگی. 54. صفری فروشانی، نعمت‌الله، 1378، غالیان، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی. 55. طباطبایی، سیدمحمد‌حسین، 1374، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، اسلامی. 56. طبرسی، احمد بن علی، 1403، الاحتجاج، مشهد، نشر مرتضی. 57. عمید، حسن، 1354، فرهنگ عمید، تهران، امیرکبیر. 58. فتال نیشابوری، محمد بن حسن، بی‌تا، روضة الواعظین، قم، رضی. 59. قائمی‌مقدم، محمدرضا، 1389، «روش الگویی در تربیت اسلامی»، فصلنامه معرفت، شماره 69. 60. کلاچیان، زهره، 1382، خاطرات محسن دعاگو، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 61. کلینی، محمد بن یعقوب، 1365، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه. 62. گلی زواره‌ای، غلامرضا، 1379، فرازهای فروزان، تهران، نشر حضور. 63. متقی هندی، علاءالدین، بی‌تا، کنز العمال، بیروت، مؤسسه الرساله. 64. مجلسی، محمدباقر، 1404 ق، بحارالانوار، لبنان، مؤسسه وفا. 65. محمدی ری‌شهری، محمد، 1369، خاطرات سیاسی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. 66. مطهری، مرتضی، 1385، مجموعه آثار، قم، صدرا. 67. معین، محمد، 1375، فرهنگ معین، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. 68. مهدی‌زاده، حسین، 1385، الگوشناسی، قم، مرکز پژوهش‌های صدا و سیما. 69. موسوی کاشمری، سیدمهدی، 1379، روش‌های تربیت، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. 70. مولوی، جلال‌الدین، 1378، مثنوی معنوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. علی‌اکبر شایسته‌نژاد فصلنامه مطالعات انقلاب - شماره 27 انتهای متن/
93/08/26 - 00:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها