واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: یادداشتی بر حاشیه نشینی در کلانشهر تبریز تارنمای اعتدال پرس می نویسد: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت شهری و گسترش جغرافیایی شهرها، مهاجرت بی رویه روستانشینان به شهرهای بزرگ به یک معضل بغرنج تبدیل شده و نبود توازن در توسعه شهری باعث ایجاد حاشیه نشینی شده و این خود مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... را به دنبال داشته است.
حاشیه نشینی به نوعی از شیوه زندگی اطلاق می شود که نسبت به سه شیوه رایج زندگی یعنی شهری، روستایی و عشایری متفاوت بوده و با ویژگی های اقتصادی و اجتماعی مخصوص به خود، بافت فیزیکی معینی را به وجود می آورد.
حاشیه نشین ها به دلیل فقدان تطبیق محیط شهری از یکسو وعوامل پس ران شهری ازسوی دیگر، ازمحیط های شهری پس زده می شوند و به تدریج به کانون های پیوسته یا جدا ازهم دراطراف شهرها تبدیل می شوند که این کانون ها با سکونت متعارف شهری مغایرت دارد.
کلانشهر تبریز نیز متاسفانه از توازن توسعه شهری صحیحی برخوردار نبوده و از پدیده حاشیه نشینی رنج می برد.
براساس آمار، پدیده 400هزارنفری (حاشیه نشینان کلانشهرتبریز) امروزه به یکی از اساسی ترین و اصلی ترین معضلات شهری این کلانشهر تبدیل شده که بی شک توجه اساسی مسوولان را می طلبد.
البته رونق حاشیه نشینی درتبریز به قبل از انقلاب برمی گردد. سال هایی که با احداث واحدهای بزرگ صنعتی، آهنگ خالی شدن روستاها در استان سرعت بیشتری گرفت و حاشیه نشینی جنبه عینی و ملموس تری به خود گرفت.
با حضور اولین گروه از مهاجران در بخش های شمالی شهر که برخلاف نامش از محروم ترین مناطق بوده و هست دیگر حاشیه نشینان نیز با اسکان در این بخش و منطقه شمال غربی به تدریج به بخش های جنوبی شهر نیز سرازیر شدند تا با ساخت وسازهای سلیقه ای و نامتعارف علاوه بر بخشیدن چهره ای بدقواره به سیمای تبریز، باعث بروز مشکلات عدیده ای نیز شوند که با گذشت زمان این مشکلات ابعاد وسیع تری یافته است.
بسیاری از این مناطق از کم ترین استانداردهای مهندسی شهرسازی نیز به دور بوده و با کوچه های تنگ و باریک که خانه های زیادی را در دل خود جای داده است، عملا فضای هرگونه امدادرسانی در مواقع اضطراری را از متولیان امر سلب نموده است.
این مناطق با محروم ماندن از خدمات عمومی از جمله مراکز آموزشی، فرهنگی و بهداشتی به مرکزی برای شیوع انواع بیماری ها و ناهنجاری های اجتماعی تبدیل شده است.
نبود مراکز بهداشتی و درمانی مناسب در کنار فقدان مراکز فرهنگی و آموزشی باعث شده تا این بخش از کلانشهر تبریز مستعد تولد بیماران و بزهکارانی باشد که به عنوان یک “معضل لاینحل” می تواند مسوولان را به چالش بکشد و تا امروز نیز کشیده است.
ناگفته پیداست که حاشیه نشینان کنونی شاید به سادگی راضی به بازگشت به موطن اصلی خویش نشوند و با چشیدن طعم زندگی شهری حتی به قیمت تلخ کردن کام دیگر شهروندان به زندگی کنونی تمایل داشته باشند ولی این بار مسوولیت مسوولان کلانشهر تبریز را سبک تر نمی کند.
می توان با فرهنگ سازی و ایجاد بسترهای مناسب در روستاها و ممانعت از ترویج زندگی مجلل در رسانه ها به ویژه سیما که منجر به سرازیر شدن افرادی می شود که برای رسیدن به سراب آرزوهایشان دست به مهاجرت می زنند، مانع از افزایش روزافزون حاشیه نشینی شد.
بالابردن استانداردهای زندگی در روستاها و فراهم نمودن امکانات مناسب تفریحی، سرگرمی و آموزشی و بهداشتی می تواند تمایل به زندگی در روستاها را افزایش داده و به همان میزان نیز از هجوم بی رویه آنان به شهرها بکاهد.
مطمئنا با آگاهی بخشی و اطلاع رسانی صحیح و شفاف از عواقب ناگوار حاشیه نشینی، می توان از حجم این مهاجرت های زیانبار که برای هر دو سوی ماجرا (هم مهاجران و هم مهاجرپذیران) بسیار خسارت بار است کم کرد.
ارائه تسهیلات دربهبود وضع کنونی حاشیه نشین ها اجتناب ناپذیر بوده وبه عنوان بخشی ناخوانده از وظایف شهری بر دوش متولیان امر بوده و امید است با به کارگیری کارشناسان نخبه درشهرداری ها ومدیریت جامع شهری در کلانشهر تبریزضمن برطرف نمودن مشکلات آنان، برای تحقق اهداف بلند مدت در خصوص قطع مهاجرت ها، تدبیری نیز اندیشیده شود.
بی شک حل معضل حاشیه نشینی جز با درایت و دلسوزی مسوولین شهری میسر نخواهد شد.
587
16/08/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]