واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پيوست فرهنگي حلقه گمشده فناوريهاي ارتباطي
طبيعي است كه با گذار از عصر سنتي به عصر مدرن، فرهنگها و خردهفرهنگهايي در جوامع اجتماع انساني ايجاد و با زندگي مردم عجين شوند.
نویسنده : ايوب خرمي
اين خردهفرهنگها آنقدر قدرت دارند كه نقشهاي خود را در ارزشها و هنجارها نهادينه كند. در نظر بگيريد مثلاً ورود تكنولوژي بهروز در كشور ما آنطور كه بايد و شايد پيش نميرود؛ كاربران و نيروهاي انساني جامعه ما تكنولوژي و ابزارهاي نوين جهاني را در اختيار دارند اما اغلب فرهنگ استفاده از اين تكنولوژيها را نميدانند. فراموش نكنيم تكنولوژي رابطهاي عميق و نزديك با فرهنگ دارد. جامعه ما همچون ساير جوامع، توانايي ايستادگي در برابر هجمه عظيم تكنولوژي را ندارد و از طرفي هم نميتوان از ورود اين جريان خودجوش و وسيع جلوگيري كرد اما بايد آنقدر قدرت داشته باشيم كه به تمامي خواستههاي تكنولوژي تن ندهيم. براي مثال بهتر است براي مقابله با آسيبهاي اجتماعي تلفن همراه مانند زير سؤال بردن ارزشهاي اخلاقي، مطالعاتي در تمامي كشورها از جمله ايران به شكل كاملاً تخصصي و حرفهاي مراكز پژوهشي وارد عمل شوند. به گفته بسياري از محققان، آگاهسازي و ارتقاي سطح فرهنگ جامعه و فرهنگسازي خصوصا در زمينه استفاده از فناوريهاي نوين ارتباطي يكي از راهكارهاي اساسي براي جلوگيري از ورود آسيبهاي تكنولوژي است. نكته مهم اينجاست كه براي مقابله با اين نوع آسيبها نهادهاي فرهنگساز در جامعه بايد به موازات اقدامات پليسي و قضائي ميزان درك عمومي را نسبت به آثار و عواقب استفاده نامناسب از پديدهاي مانند «تلفن همراه» را افزايش دهند. با توجه به اينكه بخش عمده كاربران تلفن همراه را قشر جوان و نوجوان جامعه تشكيل ميدهند كه سهم عمدهاي نيز در بروز رفتارهاي غيرفرهنگي و نادرست از اين پديده دارند، برنامههاي فرهنگسازي بايد با محوريت و مخاطب قرار دادن اين قشر از جامعه تهيه شوند. مصداق اين هشدارها ميزان استفاده از موبايل و اينترنت در حال حاضر است اما فراموش نكنيم كه تنها توسعه استفاده از وسايل ارتباطي كافي نيست چراكه هنوز برخلاف توسعه كمي، كاربران و مشتركان بسياري هستند كه نميتوانند از وسايل ارتباطي استفاده بهينه داشته باشند. عدم آگاهي و دانش فني كاربران در استفاده از امكانات ارتباطي سبب پايين بودن بازدهي وسايل و امكانات جمعي ايران شده است. مردم ما هنوز كاربرد درست استفاده از تلفن همراه و اينترنت را نميدانند و از آن استفاده كامل نميكنند. نمونه بارز اين مسئله به فرهنگ استفاده از تلفن همراه بازميگردد. دليل عمده عقبماندگي فرهنگي استفاده از وسايل جديدي مانند تلفن همراه اين است كه هميشه سرعت ورود فيزيكي اين وسايل آنقدر سريع و تصاعدي بوده كه از سرعت ترويج فرهنگ استفاده از آن پيشي گرفته است. در حالي كه براي استفاده از هر فناوري ارتباطي پيوست فرهنگي هم ضروري است مكالمه با تلفن همراه در هر فضاي عمومي مانند مجالس مذهبي، به صدا درآوردن زنگ موبايل در مساجد و اماكن مذهبي از بدترين مصاديق مردمآزاري و نيز اسائه ادب به اماكن مقدس و زائران است. بعضي از مردم هنوز ياد نگرفتهاند صداي زنگ تلفن همراهشان را در فضاهاي عمومي چطور انتخاب و تنظيم كنند. حتي در پارهاي موارد شاهد اين هستيم كه در مكانهاي عمومي مثل تاكسي كه كمتر كسي صحبتهاي خصوصياش را عنوان ميكند يك مكالمه كنند با صداي بلند و آزاردهنده مكالمه خصوصي و طولاني را با تلفن همراه انجام ميدهند. يك نكته جالبتر اينكه امروزه تحقيقات نشان ميدهد مجموعه موسيقي و زنگهاي تلفن همراه ميتواند رابطه فرد با گروههاي اجتماعي و تعلقات او را بيش از هر نشانه ديگري بيان كند. اگرچه زنگ تلفن همراه نميتواند معيار كاملي براي قضاوت درباره شخصيت و جايگاه اجتماعي افراد باشد؛ اما نبايد از اين موضوع غافل شويم كه جوانان همانگونه كه موسيقيهاي تند را براي زنگ تلفن همراهشان انتخاب ميكنند در ايام سوگواري و ماههاي محرم و رمضان همين زنگ را به نوحه و ادعيه مذهبي تبديل يا حتي حالت سكوت تلفنشان را فعال ميكنند. بايد اعتراف كرد كه ورود تكنولوژي با وسايلي مانند تلفن همراه ميتواند يك معرف و راهنما براي شناخت شخصيتهاي مختلف باشد. يكي از رفتارهايي كه متأسفانه به وفور در رفتارهاي فردي مردم جامعه ما ديده ميشود اين است كه بعضي از مردم در زمان ملاقات با دوستان، آشنايان و ديدارهاي خانوادگي با استفاده طولاني مدت يا بازي با تلفن همراه نوعي بيتوجهي، اهانت و بياحترامي را ناخواسته به مخاطبشان انتقال ميدهند. مطمئنا بروز چنين رفتارهايي در گذر زمان به روابط فاميلي و اجتماعي ما ضربه خواهد زد. پژوهشگران اجتماعي ميگويند، فرهنگ استفاده از فناوري تلفن همراه جدا از فرهنگ عمومي جامعه و نحوه واكنش مردم در برخوردهاي روزمره با زندگي و حواشي آن نيست. در وضعيت كنوني، مسائل اجتماعي و اخلاقي استفاده از تلفن همراه نظير مكالمات تلفني در اماكن عمومي، تصوير برداري غيرمجاز و پيامدهاي مربوط به استفاده نامناسب از اين پديده، نگرانيهاي جدي در جامعه و نهادهاي اجتماعي ايجاد كرده است. برخوردهاي قانوني با متخلفين، از جمله راهكارهاي مهم براي مقابله با پيامدهاي منفي تلفن همراه شمرده ميشود كه لازم است دراين خصوص سرمايهگذاري و توجه بيش از پيش صورت پذيرد. به عنوان نمونه مخابرات مصر اخيراً، مجموعهاي از اصول اخلاقي را براي كاربران تلفن همراه معرفي كرده است كه هدف آن مقابله با تبعات استفاده از اين تجهيزات جديد است. اجراي اين اصول ممانعت از ايجاد مشكلاتي همچون كلاهبرداري، مزاحمت و استفاده نادرست از تلفن همراه را در كشور مصر مورد توجه قرار ميدهد. وقتش رسيده كه دست به كار شويم ديگر وقت آن رسيده كه در كنار امر مهم فرهنگسازي، پيگردهاي قضائي نيز به عنوان گزينههايي براي مقابله با اين معضلات مطرح شوند. در كشور چين چندين هزار كافي نت در يك روز پلمب و با آنان برخورد شد؛ همچنين چندين هزار پليس اينترنتي در چين 24 ساعته كار كنترل فضاي مجازي را برعهده دارند. گفتني است كارشناسان ارتباطات معتقدند عدم كنترل بلوتوث و پيام كوتاه و همه دادههاي اينترنتي تلفن همراه تنها بخشي از ضعفهاي شركتهاي فعال در زمينه خطوط تلفن همراه است. در بسياري از كشورها دولت با نصب دستگاههاي مطمئن مانع از رسيدن تصاوير و مطالب مستهجن براي گروه سني خاصي از مرمدم جامعه ميشوند اما متأسفانه در كشور ما كه اين همه درباره شبيخون فرهنگي سخن گفته ميشود در اين حوزه كمترين كارهاي پژوهشي و ممنوعيتي صورت گرفته است. تأكيد بر مباحث كنترلي (براي حمايت از حقوق افراد)، خدشهدار نشدن شخصيت حقيقي و حقوقي كاربران، رعايت حريم خصوصي مردم از جمله كارهايي است كه در اولويت اقدامات پليس، وزارت ارتباطات و قوه قضائيه و در راستاي حفظ امنيت اجتماعي و سالمسازي فضاي اجتماعي جامعه قرار دارد. فراموش نكنيم برداشت تجاوز به حريم خصوصي افراد با ايجاد فضاي اختناق و محدوديت بسيار متفاوت است. گرچه در حال حاضر پليس تخصصي با عنوان پليس تلفن همراه نداريم اما بهتر است در زمان فعلي مأموران به محض مشاهده موارد انتشار بلوتوثهاي غير مجاز و غيراخلاقي وارد عمل شوند و با افراد متخلف برخورد و آنها را به مراجع قضائي معرفي كنند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۹۳ - ۱۱:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]