واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲ شهريور ۱۳۹۳ (۰:۸ق.ظ)
جهان صنعت: تغيير ترکيب سرمايهگذاري در اقتصاد ايران
به گزارش خبرگزاري موج، روزنامه جهان صنعت چنين نوشت:
سرمايهگذاري در ماشينآلات جديد و بهروز در کنار بهبود دانش و مهارت نيروي انساني يکي از ارکان مهم رشد اقتصادي است. جريان پيوسته تغييرات فني در دنياي امروز و ابداع روشهاي نوين توليد سبب ميشود که در بسياري از موارد عمر اقتصادي تجهيزات سرمايهاي زودتر از عمر فني آن به اتمام برسد چراکه با ورود دستگاهها و ماشينآلات جديد و مدرن ميزان توليد و کيفيت آن بهگونهاي تغيير ميکند که توليد با ماشينآلات قديمي صرفه اقتصادي خود را از دست داده يا حتي کيفيت آن نيز با محصولات توليدي جديد قابل رقابت نخواهد بود.به عنوان مثال، با ورود سيستم اتوماسيون صنعتي مبتني بر روباتها، کارخانههاي قبلي که با روشهاي مبتني بر نيروي انساني فعاليت ميکردند به تدريج اقدام به تغيير ترکيب نهادههاي توليد خود کرده و به سمت جايگزيني ماشينآلات قديميتر با ماشينآلات جديدتر رفتند. همچنين با تغييرات قيمت سوختهاي فسيلي و روند ابداعات در زمينه صرفهجويي در انرژي، ماشينآلات سرمايهاي جديد نيز روزبهروز صرفهجوتر و کممصرفتر شده و در عين حال ميزان توليد آنها نيز افزايش يافته است بنابراين حفظ رقابتپذيري بهويژه در صنعت نيازمند سرمايهگذاري مستمر در ماشينآلات ميباشد و بنابراين اين يکي از ارکان مهم رشد صنعتي است.بررسي آمارهاي رسمي بانک مرکزي نشانگر اين واقعيت است که در سالهاي اخير رشد سرمايهگذاري بهطور مستمر کاهش يافته است. بدترين عملکرد در اين زمينه به سال 1391 مربوط ميشود که در آن سال شاهد رشد منفي سرمايهگذاري کل و آن نيز به ميزان 8/23 درصد بوديم که رقم بسيار تاملبرانگيزي است. اما بررسيها نشان ميدهد که ترکيب سرمايهگذاري در سالهاي اخير بيشتر به زيان سرمايهگذاري در ماشينآلات بوده و برعکس سرمايهگذاري در ساختمان کمتر آسيب ديده است. به عنوان مثال، در سال 1391 سرمايهگذاري در ماشينآلات بيش از 6/35 درصد کاهش يافته است اما سرمايهگذاري در ساختمان 8/13 درصد کاهش يافته است. اين به آن معناست که سهم سرمايه از نوع ماشينآلات در کل موجودي سرمايه در اقتصاد ايران به زيان سرمايهگذاري در ماشينآلات تغيير کرده است. متاسفانه بررسي روند چندساله گذشته مويد اين مطلب است که اين مساله گذرا نبوده، بلکه روند آن از گذشته آغاز شده است.بين سالهاي 1368 تا 1391 متوسط رشد سالانه سرمايهگذاري در ماشينآلات 5/8 درصد بوده و همين رقم براي سرمايهگذاري در ساختمان 5/4 درصد است. متوسط رشد اقتصادي در اين دوره نيز بنا بر آمارهاي رسمي 3/4 درصد در سال بوده است بنابراين در مجموع رشد سرمايهگذاري در ماشينآلات در يک دوره بلندمدت 9/1 برابر سرمايهگذاري در ساختمان بوده است. با اين حال اگر اين دوره را به تفکيک بررسي کنيم شاهد اين خواهيم بود که اين روند از اوايل دهه 1380 معکوس شده است.بين سالهاي 1368 تا 1384 متوسط رشد سالانه سرمايهگذاري در ماشينآلات 7/14 درصد و همين رقم براي سرمايهگذاري در ساختمان 3/4 درصد بوده است. متوسط رشد اقتصادي در اين دوره نيز بنا بر آمارهاي رسمي همچنان 3/4 درصد در سال بوده است. همچنين بين سالهاي 1380 تا 1384 سرمايهگذاري در ماشينآلات به طور متوسط سالانه 3/12 درصد و سرمايهگذاري در ساختمان 6/8 درصد رشد کرده است. در اين دوره رشد اقتصادي به 6/5 درصد افزايش يافته است. بين سالهاي 1384 تا 1391 سرمايهگذاري در ماشينآلات در مجموع سالانه 1/1 درصد کاهش يافته و سرمايهگذاري در ساختمان 9/3 درصد رشد کرده است. متوسط رشد اقتصادي نيز در اين دوره به 3/3 درصد کاهش يافته است. البته کاهش شديد سرمايهگذاري در سال 1391 در اين ارقام اثرگذار بوده است اما اگر سال 1391 را از اين دوره حذف کنيم در اين صورت نيز کماکان سرمايهگذاري در ماشينآلات کمتر از ساختمان خواهد بود بهطوري که رشد سرمايهگذاري در ماشينآلات و ساختمان در دوره سالهاي 1384 تا 1390 به ترتيب 8/3 درصد و 4/6 درصد بوده است.کاهش رشد سرمايهگذاري در ماشينآلات در اقتصاد ايران اثرات منفي در درازمدت به دنبال خواهد داشت. عدم نوسازي صنايع در سالهاي گذشته رقابتپذيري صنايع داخلي را (در کنار ساير عوامل مضر رقابتپذيري) کاهش داده و در صورت تداوم اين روند وضعيت نامساعدي را ايجاد خواهد کرد. علاوه بر آن، نياز به نوسازي سرمايههاي صنعتي و به ويژه ماشينآلات بار مالي سنگيني را به صنايع و صنعتگران تحميل ميکند بنابراين سياستگذاران اقتصادي و صنعتي بايد از همين حالا اقدامات جبراني را انجام دهند تا اين وضعيت در بلندمدت اصلاح شود.
نويسنده:دکتر حسن حيدري
* پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]