محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844541353
حلول ماه شوال در نگاه امام موسی صدر - عبدالرحیم اباذری
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: حلول ماه شوال در نگاه امام موسی صدر - عبدالرحیم اباذری قم - ایرنا- حجت الاسلام والمسلمین ˈعبدالرحیم اباذری ˈ از اساتید حوزه علمیه قم در یاداشتی با موضوعˈحلول ماه شوال در نگاه امام موسی صدرˈ راه های ثبوت اول ماه قمری را مورد بحث قرار داد.
در این یاداشت که در اختیار ایرنا مرکز قم قرار گرفته است، خاطرنشان شده است: امام موسی صدر بر این باور بود که با تکیه بر کارشناسان مورد اعتماد در هلا ل ماه، می توان از زمینه های اختلا ف کاست و بیش از پیش به همدلی و همزبانی در میان مسلمانان افزود.
متن کامل این یاداشت به شرح زیر است: در کتب فقهی و رساله های عملیه فقهای عظام و مراجع معظم تقلید، چند راه برای ثبوت اول ماه قمری بیان شده است. اول: خود انسان ماه را روِیت کند. دوم: به گفته فرد یا افراد و یا هر چیزی که از آن یقین به اول ماه حاصل شود، تمسک جوید.
سوم: دو نفر شاهد عادل، شهادت به روِیت هلا ل بدهند؛ به شرطی که شهادت آن دو بر خلا ف و منافی هم نباشد.
چهارم: سی روز ماه رمضان تکمیل شود. پنجم: حاکم شرع به ثبوت اول ماه حکم کند.( ر،ک : توضیح المسائل مراجع عظام تقلید ،باب صوم).
از عبارات این بزرگان برداشت می شود که هیچکدام از این راه ها موضوعیت ندارد و فقط وسیله ای برای دست یابی و یقین به ثبوت هلا ل ماه هستند. پس، هیچ لزومی بر انحصار این موارد نیست و می توان از هر طریق ممکن و یقین آوری، در دست یابی به هلا ل ماه کمک گرفت. از طرفی امروز پیشرفت های شگفت انگیزی در ابعاد گوناگون علوم هیئت، نجوم و فلکیات پدید آمده و تجربه چند دهه اخیر بر قابل تمسک بودن آن شهادت می دهد، چنانکه شاهد اشراف دانش بشری در امر تعیین حرکات ستارگان، سیارات، کهکشان ها و چگونگی ارتباط آن ها با همدیگر و نیز محاسبات دقیق و ظریف پدیده های پیرامون آن، در سطح بسیار گسترده و اعجاب انگیز هستیم، به طوری که از چندین سال پیش، انواع خسوف و کسوف را با همه ویژگی های ریز و درشت آن پیش بینی می کنند.
بنابراین، رجوع به متخصصین فن در امور رویت هلا ل ماه را - بافرض عدم امکان روِیت فردی - به عنوان یکی از راه های یقین آور و اطمینان بخش و مقدم بر رجوع به شهادت عدلین، می توان مورد توجه و تأکید قرار داد؛ چنانکه این مهم، از دیرباز حتی سال های پیش از انقلا ب، مورد عنایت شخصیت های برجسته و دلسوز حوزه های علمیه بوده است و آنها همواره در بحث های خود به ارزش و اهمیت آن می پرداخته اند.
یکی از این شخصیت های فرزانه حوزوی، امام موسی صدر است. او که به عنوان فقیه فرزانه و مجتهد جامع شرایط، تیزهوش و زمان شناس در عرصه های مختلف فقهی، اصولی، فلسفی و تفسیری، به حق درخشید و در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و دفاعی جامعه اسلا می و جهانی، پرنشاط ظاهر شد و در هر حادثه ای، سخنی در خور شأن - مطابق با زمان و منطبق بر شریعت اسلا م - برای گفتن داشت، در این عرصه نیز اهل درد شد و در پی چاره جویی بر خاست، تا زمینه های تفرق و چند دستگی حاصل از این موضوع را در حد امکان از میان بردارد و هلا ل ماه و مراسم جانبی آن را از قبیل: عید فطر و قربان، وفیات و مناسبت های دیگر، به مظهر وحدت امت در کشورهای اسلا می تبدیل کند.
امام موسی صدر بر این باور بود که با تکیه بر کارشناسان مورد اعتماد در هلا ل ماه، می توان از زمینه های اختلا ف کاست و بیش از پیش به همدلی و همزبانی در میان مسلمانان افزود. او در یکی از سال های 50-1349 که شاهد اختلا فات و سردرگمی مسلمانان و شیعیان به بهانه هلا ل ماه در لبنان و کشورهای اسلا می بود و از این جهت رنج می برد، در بخشی از پیام خود به مناسبت عید فطر، خطاب به مردم لبنان چنین می گوید:
«... عید امسال نیز همچون سال های قبل با محنت و تأسف کوچکی قرین شده است؛ رنج و محنتی که در خصوص ثبوت عید فطر و اطمینان به حلول ماه شوال است. در قدیم، روِیت هلا ل ماه تنها شیوه ممکن برای تعیین آغاز و پایان ماه های قمری به شمار می رفت. رصدخانه های آن زمان - در مقایسه با امروز - بسیار ابتدایی بودند و طبعاً تمام محاسبات رصدکنندگان و منجمان برای تعیین موقعیت های قمر و نیز شروع در پایان ماه های قمری، بیشتر بر اساس حدس و تخمین، استوار بود. از آنجا که اسلا م برای ماه مبارک رمضان اهمیت ویژه قائل بوده و آن را از دیگر ماه ها ممتاز شمرده است، اعتماد به وسایل و شیوه های قدیم و حدس و گمان محاسبات منجمان آن روزگار را ناکافی دانسته است. لذا رویت چشمی هلا ل و تعیین بر اساس مشاهده مستقیم را به عنوان تنها وسیله و شیوه پی بردن و یقین کردن به حلول ماه رمضان و خروج از آن ضروری دانسته و اعلا م کرده است.
اما امروزه، وسایل و دستگاه های علمی و پیشرفته جدید که با دقت بسیار، موقعیت و حرکت و جایگاه قمر و زاویه آن را تعیین و تحدید می کنند،دیگر جای شک و تردیدی باقی نگذاشته اند. بدین ترتیب، اعتماد به دانش امروز و تجهیزات جدید، بهترین شیوه ثبوت هلا ل و حلول ماه نو است. همگان می دانیم که عدم ثبوت عید فطر و تاخیر در حصول یقین به پایان ماه رمضان چه تالی فاسدهایی را در امور گوناگون داشته است. تا آنجا که تغییرات و تأثیرات منفی در احکام محاکم، معاملا ت مردمی، روابط اقتصادی رسمی و برنامه های جاری زندگی جامعه سبب شده است، که گاه جبران ناپذیر می باشد.
چنین مشکلا تی سبب شده است که گروهی از علماء، ضرورت بهره مندی از تجهیزات پیشرفته علمی و دانش نوین بشری را مطرح کنند و از دیگران برای استفاده از چنین شیوه ای برای ثبوت هلا ل ماه نو دعوت کنند. این پیشنهاد را در مجمع البحوث الا سلا میه و همچنین مجامع لبنانی مطرح کرده ام، یا باید به تجهیزات و دانش جدید و قلمرو نجوم اعتماد کنیم و بنابراین کارشناسان ذیربط را دعوت به همکاری نماییم؛ زیرا این متخصصان در تخصص خود مهارت و توانایی و مسؤولیت دارند؛ همچنانکه ما علمای دین در علوم معرفتی و تربیتی دینی تخصص و مهارت داریم و غالباً بصیرتی در نجوم و علوم فلکی نداریم. پس اگر به پاسخگویی علوم نوین اعتماد کنیم، آنگاه جوانان و متخصصان علوم فلکی، رسماً موظف می شوند که برای فراهم آوردن مقدمات لا زم به منظور نیل به هدف مذکور تلا ش کنند و یا باید در جلسه مشترکی به استماع دیده های شهود بپردازیم و درباره ثبوت هلا ل عید، تصمیم مشترکی بگیریم.
چنانکه این دو پیشنهاد مد نظر قرار نگیرد، راه دیگری برای وحدت زمان و وحدت عید پیش رو نداریم. به هر حال، همه ما مسؤولیت مشترکی داریم و بر ما و جوانان ماست که از متولیان امور دینی بخواهیم تا در این زمینه تلا ش کنند و عید سعیدی را برای مسلمانان به ارمغان آورند ومشکل هرساله را به طور اصولی حل کنند.»(2)
دراین پیام، امام موسی صدر خطاب به مردم، علمای اعلا م، مراجع بزرگ تقلید و به طور کلی به رهبران شیعه و سنی، دو راه حل اساسی را پیشنهاد می کند: الف. رجوع به متخصص فن و تقدم آن بر شهادت عدلین و مانند آن، اعم از این که به موضوعیت این طرق معتقد باشیم، و یا این که به صرف طریقیت آن در دست یابی به هلا ل ماه تأکید کنیم. در این مورد علاوه بر امام موسی صدر، شخصیت های برجسته دیگر حوزوی نیز بوده و هستند که بدین مهم اهتمام داشته اند. مرحوم آیت الله العظمی حکیم در جواب استفتایی، عمل به نظر متخصصین قابل اعتماد را در هلا ل ماه جایز شمرده است. یا بنا به قولی، شهید بزرگوار آیت الله بهشتی برغم تأکید و عنایت اصلی که بر رویت مستقیم ماه داشت، درسال های اقامت در آلمان،به دلیل ابری بودن مداوم آسمان و عدم امکان رویت مستقیم ماه،از مراکز پیشرفته نجوم و رصدخانه های آن کشور غافل نبوده است. پیش از آغاز ماه مبارک رمضان، در مراحل متعدد به رصدخانه هامبورگ سر می زد تا با استفاده از امکانات و متخصصین آن، تقویم شمال اروپا را به دست آورد.
اخیراً حضرت آیت الله مکارم شیرازی طی پاسخی به یک استفتاء، ضرورت توجه و ترتیب اثر دادن به نظرات متخصصین امر در هلا ل ماه و ترجیح آن بر شهادت عدلین را متذکر شدند. همچنین آیت الله هاشمی رفسنجانی چند سال پیش در خطبه های نماز جمعه و جلسات و دیدارهایی با مسؤولا ن رصدخانه ها، به ضرورت این مهم تأکید کردند.
ب. امام موسی صدر در توضیح پیشنهاد دوم می گوید: اگر به نظرمتخصصین فن اعتماد نمی کنیم، حداقل دست اندرکاران و متصدیان اعلا ن ثبوت هلا ل ماه - که معمولا ً اشخاص و مراکز متعدد هستند و هر گروهی از مردم به طور سنتی به یکی از آنها مراجعه می کنند - بایستی با هم جلسه مشترک داشته باشند و درباره ثبوت هلا ل ماه، تصمیم مشترک بگیرند تا مردم را از تفرقه و پراکندگی و سردرگمی برهانند.
امام موسی صدر در پی آن بود که حتی نماز جماعتها، اذانها، اعیاد و وفیات در کشورهای اسلامی به شکل واحد و در وقت و روز واحد برگزار شود؛ چرا که این وضع برای دشمنان اسلام، به خصوص استکبار جهانی،از بمبهای اتمی و هستهای نیز قدرتمندتر وشکننده تر بود و جهان اسلام و مسلمانان را در برابر توطئههای آنان و رخدادهای ناگوار، برای همیشه بیمه میکرد.
او در یک اقدام جدی دیگر نامه تاریخی به شیخ حسن خالد مفتی اهل سنت وقت لبنان می نویسد و در بخشی از آن چنین تاکید می کند: «مثلا میتوان این پیشنهاد را بررسی کرد که در رؤیت هلال، به طریق نوین علمی و تعیین زاویه دید هلال در افق تکیه و روز عید را با دقت
علمی مشخص کنیم تا همه مسلمانان در یک روز عید داشته باشند و در بسیاری دشواریها صرفه جویی شود و از لحاظ تعطیل و دید و بازدید، دشواریهای ناشی از تعدد روزهای عید را نداشته باشیم، نیز میتوان شکلی از اذان را که برای همگان مورد قبول باشد، بررسی کرد».
(امام موسی صدر ،امید محرومان ،ص277)
در نگاه امام موسی صدر، رعایت مصالح مسلمین و حفظ اتحاد و همبستگی امت اسلا می و دوری آنان از هر گونه مظاهر اختلا ف و پراکندگی، از اولویت والا یی برخوردار و مهم تر از همه چیز است. در قاموس او، رهبران اجرایی و مذهبی طوایف مختلف شیعه و سنی، موظفند در این موارد، کاملا ً گوش به زنگ باشند، جدی عمل کنند و فرصت هر گونه سوء استفاده را از دشمن بگیرند. این پیام در ظاهر خطاب به مردم لبنان و رهبران مذهبی - اعم از شیعه و سنی - آن کشور بود. اما به راستی، اگر امروز این شخصیت سترگ در عرصه سیاسی، اجرایی، فرهنگی، دینی و مذهبی کشورمان حضور داشت، درباره ثبوت هلا ل ماه چه موضعی می توانست داشته باشد؟
باتوجه به این که ساختار حکومتی، اقلیتی و جمعیتی لبنان با کشور ایران فرق می کند و شالوده حکومتی ایران بر اساس ولا یت ائمه معصومین(ع) و در ادامه بر پایه ولا یت ولی فقیه جامع الشرایط است از طرفی طبق نظر مشهور فقهای عظیم الشأن در طول تاریخ، و شخص امام موسی صدر، اعلا ن ثبوت هلا ل ماه رمضان از وظایف و شؤون حاکم شرع و حکومت اسلا می است و با حضور ولی فقیه، مراجع معظم تقلید (مدظلهم العالی) در این باره در مرحله بعدی قرار می گیرند، به یقین اگر امام موسی صدر در جمع ما حضور داشتند، در مورد حلول ماه، همه را به حاکم شرع و ولی فقیه ارجاع می دادند؛ زیرا آرمان های بلند او تنها در این ارجاع تحقق می یابد و همبستگی و اتحاد مردم ایران در این مهم اجتناب ناپذیرتر می گردد چنانکه خود مراجع معظم تقلید (کثرالله امثالهم) نیز ، به این مهم اهتمام دارند.
در مراسم کنگره جهانی حج، هر سال مشاهده می کنیم با این که همه دفاتر و نمایندگی های مراجع معظم تقلید در آنجا حضور دارند، درخصوص حلول ماه ذی الحجه و مراسم آن از قبیل: روز عید قربان و ... به اعلا ن هلا ل ماه از سوی مسؤولا ن حکومت عربستان بسنده می کنند و همه افراد اعم از شیعه و سنی و مقلدان آنان از کشورهای دیگر در یک روز و به طور هماهنگ، به این مراسم باشکوه می پردازند؛ این در حالی است که بیشتر این بزرگان، حکومت آن کشور را به رسمیت نمی شناسند و آن را مصداق حکومت جائر قلمداد می کنند، و این نیست مگر از باب رعایت مصالح عالی مسلمین و جهان اسلا م و تشیع که امروز استکبار جهانی برای نابودی آن کمر همت بسته است.چنانکه از سیره امامان معصوم (علیهم السلام) در عصر بنی عباس نیز همین روش استنباط می شود.
بدیهی است رعایت این مصالح در داخل ایران، از جهاتی، به مراتب حساس تر، و از اهمیت و اولویت بیشتری برخوردار است. مراجع عظام و سایر دست اندرکاران، به خوبی از این مهم آگاهی دارند؛ لکن در این میان، مشکل از ناحیه توده مردم مسلمان و مؤمن است که مانند دهه ها و سده های گذشته، به روش سنتی خود عمل می کنند و هر فرد با رجوع به مرجع تقلید خویش، منتظراعلا م حلول ماه از جانب ایشان می شود و از رجوع به حاکم شرع و حکومت اسلا می دراین خصوص غفلت دارد. این امر، مشکلا تی را به دنبال دارد که همه ساله با کمال تأسف شاهد آن هستیم.
امید است با الهام از مبانی فکری شخصیت هایی همچون امام موسی صدر، با عنایت وحمایت بزرگان دین، در این خصوص فرهنگ سازی مناسبی انجام گیرد و درباره رویت هلا ل ماه رمضان،شاهداینگونه کاستی ها، ناکارآمدی ها و درنهایت تلخ کامی ها و تشتت اذهان و پراکندگی دل ها درمیان ملت ایران و امت اسلا می نباشیم. ک/4
7401 / 380/
06/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها