واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
اجتماعی > بهداشت و سلامت
حاشیه نشینی؛ زخمي بر پيكر سلامت شهري
هشت ميليون نفرآمار حاشیهنشینان؛ اگر جمعيت كشور 75 ميليون نفر باشد به معني آن است نزديك به 11 درصد جمعيت كشور در حاشيه شهرها بهويژه كلانشهرها به سرميبرند. مناطق حاشیه نشین با تراكم جمعيت بالا، عدم برخورداري از بهداشت و امكانات درماني، در كنار فقدان امكانات شهري، اثرات منفي و وخيمي را بر محيط انساني، محیط زیست و شرایط کالبدی شهر برجاي ميگذارند.
اين وضعيت صرف نظر از آسیبهای اجتماعی منجر به افزايش بيماريهاي واگيردار چون ايدز، بيماريهاي عفونی، پوستي و گوارشي در اين مناطق می شود. اکثر مناطق حاشیه نشین از خدمات بهداشتی و شهرداری بیبهرهاند، و زبالهها در اين مناطق، یک منبع آلوده کننده دائمی بهشمار ميروند. بهداشت غذایی نیز در اين مناطق در خطر است. تبعات سوء ناشی از حاشیه نشینی، امروزه عاملی در جهت سقوط افراد در ورطه انحراف و بزهکاری از جمله اعتياد و انواع جرايم است. تاکنون برنامه عملیاتیاي برای اصلاح وضع حاشیه نشینی در کشور وجود نداشته و معمولا اغلب برنامههای رفاهی با اولویت قرار دادن شرایط ساکنان مناطق مرکزی شهرها تدوین شده است. اين رويكرد باعث شده که بر اثر دافعه عواملي چون فقر و بیکاری، افراد از زادگاه خود رانده شده و به شهرهای دیگری روی آوردهاند؛ از آنجاییکه اکثریت این گروهها بیسواد بوده و آمادگی لازم را در جهت جذب در بازار کار شهر ندارند، عامل پسزدگي شهری آنها را به حاشیه شهرها رانده است. تحقيقات انجام شده حاشيه نشيني را از زواياي گوناگوني ناشي از عواملي چون نبود تعادل ميان جوامع روستايي و شهري در تامين نيازها و مهاجرت روستاييان به شهرها، توسعه نامتوازن ناشي از ساختارهاي اقتصادي، نقصان برنامهريزي شهري و مقابله با معلولها بهجاي مقابله با علتها، توسعه وابسته و پيدايش شكاف طبقاتي ميان شهر و روستا، اقتباس کشورهای در حال توسعه از الگوهای توسعهی کشورهای صنعت محور و درنهايت ناتواني شهروندان در تطبيق با محيط شهري و پسزدگي آنان به حاشيه شهر ميداند. همين تحقيقات تاكيد ميكنند كه وجود یک زخم اجتماعی در گوشهای از شهر بهعنوان يك پيكر واحد، عملکرد دیگر نقاط شهر را تحت تاثیر قرار میدهد. ريشهيابيهاي انجام شده، حاشيه نشيني را در آغاز فاز دوم طرح تحول نظام سلامت، در صدر برنامهريزي قرار داده و متولیان حوزه سلامت را به دو محور الف- تدوين استراتژي كلان و راهبردي و ب – برنامهريزي خرد در حوزه بهداشت رهنمون ساخته است. در محور نخست، برون رفت از مسئله حاشيه نشيني و بهيژه معضلات ناشي از بحران بهداشت و سلامت، نيازمند تدوين استراتژي و برنامه فرابخشي مبتني بر آمايش سرزمين است. سپس براي برون رفت از مشكلات ناشي از حاشيه نشيني نيازمند تدوين برنامه براي جلب مشاركت همگاني هستيم. مهمترين عامل در موفقيت برنامههاي بهسازي، تعهد و الزام همه افراد جامعه است. در واقع بايد احساس مشاركت عمومي و درك نياز واقعي به بهسازي و ارزش آن، در ميان همه افراد جامعه و سازمانهايي كه در اين زمينه تلاش ميكنند، توسعه پیدا کند. اما از منظر خرد و تدوين برنامه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي علاوه بر هشت ميليون نفر حاشيه نشين، 23 ميليون نفر جمعيت روستايي، عشاير و شهرهاي زير 20 هزار نفر را در اولويت بسته حمايتي طرح تحول نظام سلامت قرار داده با اين هدف كه حداقل در حوزه بهداشت و سلامت، آنان را از فكر مهاجرت به شهر منصرف كند. با آغاز فاز دوم برنامه طرح تحول نظام سلامت حاشيهنشينان در تمام استانهاي كشور به بسته خدمات جامع بهتدریج دسترسی پيدا خواهند کرد. در بسته حمايتي نظام سلامت، استقرار پزشک، پرستار، مددکار اجتماعی و روانشناس در مراکز درمانی مناطق حاشيه نشين و صدور دفترچه بيمه درماني با پرداخت 10 درصد هزينه توسط بيماران پيشبيني شده است.
بيترديد خدمات مذكور در گذر از مسير دشوار توسعه، در حمايت از اقشار محروم بهويژه حاشيهنشينان، با هدف دوام جامعه با تحقق تعادل و يكپارچگي و توانمندسازي و بهسازي كانونهاي حاشيهاي تدوين و اجرايي شده است و ادامه اين مسير جز با همكاري همه اجزاي دولت، مشاركت بخش خصوصي و تشکل های غیردولتی و مردم نهاد ميسر نيست. دکتر سید محمدهادی ایازی قائم مقام وزیر بهداشت در امور مشارکتهای اجتماعی، سازمانهای مردم نهاد و خیریه های سلامت
۱۳۹۳/۵/۵ - ۱۰:۴۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]