محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828051479
ضرورت نجات سازهای آبی باستانی رو به نابودی بوشهر
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
فیسبوک تویتر Google+ Cloob ضرورت نجات سازهای آبی باستانی رو به نابودی بوشهر بوشهر- ایرنا- بسیاری از سازه های آبی بوشهر که نقش تعیین کننده ای درتامین آب مورد نیاز مردمان این خطه داشته است با توسعه صنعت و خشکسالی های مداوم درمعرض فراموشی و نابودی قرارگرفته که تدبیر برای نجات آنها ضروری است.
ثبت 50 سازه آبی تاریخی و باستانی استان بوشهر در فهرست آثار ملی از جمله چاه ها، آسیاب ها، قنات ها، سدها و آبراهه های آبیاری و انتقال آب حکایت از سابقه مدیریت آب و آبیاری از گذشته کهن دراین استان دارد.
اما بی توجهی و فراموشی ناشی از توسعه صنعتی و پیشرفت تکنولوژی های جدید دردهه های اخیر باعث شده تا بسیاری از این سازه های آبی قدیمی براثر عوامل مختلف طبیعی و انسانی درمعرض نابودی قرارگیرد.
هشدار و زنگ خطر نابودی این آثار و سازه ها را مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر به صدا درآورده است.
شاهپور رجایی بیان کرد: سازه های کهن آبی به جا مانده از تمدن های چندهزار ساله در این استان که یکی از مهمترین الگوهای مدیریتی مصرف بهینه آب با لحاظ مسائل زیست محیطی است در ورطه فراموشی و نابودی قرار گرفته است.
وی افزود: استفاده و بکارگیری تجربه، دانش و هندسه فکری گذشتگان در اعصار و قرون مختلف تاریخی در اجرای طرح ها و سازه های آبی، نحوه مصرف و مدیریت آب و رعایت مسائل محیط زیست پیرامون در زندگی امروز از ضرورت هایی است که باید مورد توجه همه بویژه مسوولان و کارشناسان مرتبط در این زمینه قرار گیرد.
رجایی اظهارکرد: مطالعه، بازدید و دقت نظر در کیفیت سازه های آبی کهن ما را به این اصل رهنمون می سازد که غیر از مهارت و دانش فنی آنها که در استحکام سازه ها مشهود است، به مسائل زیست محیطی نیز توجه جدی داشته اند.
وی بیان کرد: آنان با درک اهمیت و نقش آب در بقا و ادامه حیات خود، همه ابزار و امکانات را به کارگرفته و بدون ورود هرگونه خسارت به محیط پیرامونی خود (با رعایت مسائل زیست محیطی) نسبت به تامین آب اقدام و مهمتر از آن در بهره برداری، بهره گیری و مدیریت مصرف بهینه آن نیز دقت و اهتمام می ورزیدند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای بوشهرادامه داد: تمدن آبی ˈدایو - گلوکلاتˈ شهرستان جم استان بوشهر یکی از مصداق های عینی این واقعیت است.
رجایی اضافه کرد: با ورود تکنولوژی و حاکمیت برخی پدیده های اقلیمی و ازمهمتر تخریب تعداد قابل توجهی از سازه های آبی کهن، کاهش شدید آبدهی چشمه و قنات، افزایش جمعیت و تامین نشدن آب کافی شرب و کشاورزی از کم و کیف این سازه ها اثر و نشانه ای بیش نمانده است.
وی گفت: علم، تجربه و هنری که در سازه های دیروز نهفته است، می تواند از مهمترین رئوس مطالب فنی و اجتماعی گفت وگوهای کارشناسی و ساختار فکری امروز ما باشد.
رجایی گفت: این تمدن های چندهزار ساله در معرض تخریب و ویرانی قرار گرفته و با ادامه این روند دیری نخواهد پایید که همه آنها فراموش می شوند و از آنها جز نامی به یادگار نخواهد ماند.
دبیر کمیته تحقیقات شرکت آب منطقه ای بوشهرگفت: بوشهر از دیرباز با مشکل کمبود آب دست به گریبان بوده است و مردم این خطه همواره درپی راهکاری برای تهیه آب و استفاده بهینه از آن بوده اند.
جابرمظفری افزود: سازه های قدیمی آب دراستان بوشهر به دو بخش ساحلی و کوهستانی تقسیم می شود که از نظر ساختاری و هم از نظر مصالح به کاررفته متفاوت بوده اند.
وی اضافه کرد: شبکه های آبیاری و زهکشی استان بوشهر از قدیمی ترین شبکه های آبی دراین و منطقه به شمار می رود.
مظفری گفت: تشکل های مردم نهاد آب بران که وظیفه مدیریت تهیه و توزیع آب را برعهده داشته است درمنطقه دشتستان و تنگستان از سابقه طولانی برخوردار است.
وی بیان کرد: دراستان بوشهر سازه ها و مهندسی سازه ای بسیارغنی در بخش تامین و توزیع آب وجود داشته که به فراموشی سپرده شده است.
دبیر کمیته تحقیقات شرکت آب منطقه ای بوشهراظهارکرد: برخی از این سازه ها براثر فعالیت های عمرانی، فرسایش، سیل و مرمت نشدن از بین رفته و یا در معرض خطر نابودی قرارگرفته اند ولی آثار باقی مانده نیز نمایانگر مهندسی عالی مردم منطقه در این زمینه است.
مظفری اضافه کرد: مجموعه سازه های آبی گلو کلات جم مهندسی پیچیده ای شامل رشته های قنات، آسیاب ها، سدهای رو زمینی و زیرزمینی یک رودخانه فصلی را به یک منبع آب دایمی تبدیل کرده است.
وی ادامه داد: در استان بوشهر با توجه به این که بیشتر رودخانه ها فصلی هستند و به دلیل گرمی هوا و امکان فاسد شدن و از بین رفتن آرد، مردم نمی توانستند گندم خود را به صورت یکجا آرد و نگهداری کنند به همین دلیل نیاز به آب زیاد برای فعالیت دایمی آسیاب ها بوده است که این مجموعه این آب را تامین می کرده است.
مظفری افزود: در این مجموعه دو سد زیرزمینی در پایین دست سد روزمینی ساخته شده است که به احتمال زیاد اولین سدهای زیرزمینی در دنیاست.
دبیر کمیته تحقیقات شرکت آب منطقه ای بوشهر گفت: مخازن جمع آوری آب در جم و سیراف نمونه هایی منحصربه فرد از مخازن قبرمانند است که در سنگ های سخت ایجاد شده اند و تا مدت ها آن را به عنوان قبرستان می شناختند.
وی ادامه داد: قنات های چند طبقه سیراف که از محدود قنات های چند طبقه ایران است آب شیرین را در این شهرساحلی در اختیار مردم قرار می داده است که تا زمان های نزدیک به دوره ما نیز از آنها استفاده می کرده اند.
مظفری بیان کرد: هم اکنون 49 قنات فعال دراستان بوشهر وجود دارد که 11 میلیون مترمکعب آب تامین می کند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر گفت: قنات های استان بوشهر بیشتر در مناطق کوهستانی و دشت ها قرارگرافته است و یکی از مهمترین راه های آبیاری مطمئن در این استان خشک و سوزان بوده است.
غلامرضا راهی افزود: در هرمنطقه چند فاریاب و قنات وجود دارد طوری که در منطقه جم و ریز به تنهایی بیش از200رشته قنات وجود داشته است که تعداد زیادی از آن ها به دلیل حفرچاه های عمیق درنزدیکی چاه مادر، خشک شده اند.
وی اضافه کرد: قنات بندو درنزدیکی شهر خورموج چند صد اصله درخت نخل را آبیاری می کرد که درسیل سال 65 بشدت آسیب دید و تخریب شد.
راهی گفت: درگذشته مجموع قنات های استان به بیش از500 رشته می رسید که در سال های اخیر بیشتر آن ها از بین رفته و غیرقابل استفاده شده اند.
وی بیان کرد: امروزه فقط24 رشته قنات فعال درمنطقه جم وریز، 10 رشته درشهرستان دشتی و 11 رشته در منطقه پشت کوه دشتستان و دشت پلنگ وجود دارد.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر بیان کرد: از مهمترین قنات های منطقه جم و ریز می توان به قنات های چاهه، باده خوار، برگه، پلنگی، چمرو، قلعه کهنه، علی آباد و قلاتو اشاره کرد.
راهی افزود: درحوزه آبخیز باغان نیز قنات با پیشرفت منطقه عجین بوده است و از زمانی منطقه از نظر اقتصادی دارای رونق بوده است عملیات احداث سدهای سنگی و ساروجی، کانال های انتقال آب و استخرهای ذخیره دراوج خود بوده است.
وی اضافه کرد: در منطقه چاهگاه نیز 60 خانوار وجود دارد که از آب قنات برای صیفی کاری استفاده می کنند و آب قنات 10 اینچ است که در تابستان برای همه خانوارها کافی نیست.
راهی گفت: تقسیم بندی آب براساس مقدارزمین بوده است و نوبت آب شش روز یکبار است و مردم از آب قنات که در حیاط آن ها عبور می کند برای شست و شو استفاده می کنند.
وی گفت: قنات های فعال این منطقه سه رشته و تا سال 1364 خصوصی بوده است و دراین سال به دلیل ورشکستگی کدخدای منطقه، توسط جهاد سازندگی لایروبی شده است و دو رشته قنات پس از لایروبی به هم متصل شدند.
راهی افزود: تغییر کاربری زمین ها، عبورلوله های نفت و گاز از منطقه و خشکسالی های پیاپی مهمترین عوامل از بین رفتن قنات ها و سازه های آبی استان بوشهر است.
کارشناس ارشد باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر گفت: سازه های آبی این استان به هفت گروه سد و بندها، پل ها، آسیاب ها، برکه ها، آب انبارها، چاه های آب و قنات ها تقسیم می شود.
نصرالله ابراهیمی اضافه کرد: قدیمی ترین سازه آبی در استان بوشهر سد ˈسباˈ درشهرستان دشتستان و بر رودخانه شاپور احداث شده است.
وی افزود: این سد از نظر سازه ای از منحصربه فردترین سدهای کشور است که از آجر و قیر ساخته شده است.
ابراهیمی گفت: براساس مصالح به کار رفته و ابعاد و جنس آجرها که شبیه مصالح به کار رفته در کاخ های هخامنشی مانند کاخ بردک سیاه و چرخاب شهرستان دشتستان است، احتمال می رود این سد مربوط به دوره هخامنشی باشد.
وی اظهارکرد: این سد اراضی و مزارع پایین دست را در روستاهای اطراف آبیاری می کرده است و بخشی از کانال های آبرسانی به کاخ های هخامنشی بوده است.
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر ادامه داد: سازه آبی باستانی دیگر این استان، سد دایو در شهرستان جم است که سازه ای بسیار منحصر به فرد دارد.
ابراهیمی گفت: ارتفاع این سد 35 متر است و به صورت خطی ساخته شده و پشت بندهایی نیز برای ایستایی و مقاومت بیشتر در پشت آن احداث شده است.
وی اضافه کرد: بیشتر این سد و بندها در تنگه ها و دره های فصلی ساخته شده است و در فصل بارندگی وظیفه جمع آوری برای سایر فصول برعهده داشته اند.
ابراهیمی بیان کرد: سد میرمعما درجم، سد بندو در شهرستان عسلویه، سد دودره در تنگ ارم و سد انارستان در پشتکوه دشتستان نمونه هایی از دیگر سدهای قدیمی استان بوشهر است.
کارشناس ارشد باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهرگفت: در روستای بندو شهرستان عسلویه نمونه های منحصر به فردی از آسیاب ها وجود دارد که با انتقال آب چشمه از طریق کانال هایی که از سنگ و ساروج ساخته می شد فعالیت می کردند.
ابراهیمی اضافه کرد: در خاییز نیز آسیاب هایی وجود دارد که مربوط به دوره قاجاریه است که تا چند سال پیش نیز کارایی داشتند ولی اکنون به دلیل کمبود آب چشمه ها غیرقابل استفاده مانده است.
وی افزود: آسیاب های زیرراه شهرستان دشتستان در سعدآباد نیز نمونه هایی منحصر به فرد از سازه های آبی استان بوشهر است.
ابراهیمی با بیان این که آبگیرها و برکه ها از دیگر سازه های آبی قدیمی استان بوشهر است تصریح کرد: حوضچه هایی از سنگ و ساروج به قطر20 تا 30 متر به صورت روباز ساخته و آب را در فصول بارندگی در آنها ذخیره می کردند واز آب آن برای آبیاری اراضی پایین دست و مصرف آشامیدنی استفاده می شد.
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر گفت: آب انبارها نیز نقش مهمی در ذخیره و تامین آب مورد نیاز مردم در طول فصل های بی باران داشته اند.
ابراهیمی افزود: نمونه های شاخص آب انبارهای استان درشهرستان های عسلویه و کنگان و بندر سیراف داریم که این آب انبارها به صورت بیضی یا مستطیل شکل ساخته می شد و سقفی جناغی شکل داشت وآب آن در طول سال مورد استفاده قرار می گرفت.
وی اضافه کرد: نمونه های مختلفی از آب انبارها در شهرستان های استان بوشهر مشاهده می شود که هم اکنون غیرقابل استفاده هستند.
کارشناس ارشد باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهراظهارکرد: در سیراف علاوه برآب انبارها نمونه های شاخصی از چاه ها نیز مشاهده می شود که حدود100 حلقه چاه در اطراف این بندرساخته شده است وبرخی از این چاه ها هنوز مورد استفاده قرارمی گیرد.
ابراهیمی بیان کرد: در بندر سیراف علاوه برچاه ها سازه های آبی قبرمانندی نیز وجود دارد که به تعداد زیاد در دل سنگ ها حفرشده است و آب باران را برای مصرف روزانه مردم تامین می کرده است.
وی گفت: از دیگر سازه های آبی استان بوشهر قنات ها هستند که بهترین نمونه آن را می توان در جزیره خارک مشاهده کرد قنات های تشان درشهرستان جم و تنگ ارم از دیگر نمونه های قنات های این استان است.
ابراهیمی با بیان این که کانال های آبرسانی از پیچیده ترین سازه های آبی استان بوشهر است افزود: این کانال ها از سنگ و ساروج و یا به صورت کنده کاری در دل صخره های سخت، ساخته می شدند و آب قنات ها و یا چشمه ها را به روستاها، باغ ها و آسیاب ها منتقل می کردند.
وی اضافه کرد: کانال های سنگی اختر مربوط به دوره ساسانی از مهمترین نمونه این کانال هاست که در دل صخره ها کنده شده است.
کارشناس ارشد باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهراظهارکرد: اکنون بیشتر این سازه های غیرقابل استفاده اند ولی می توان با برنامه منظم ویک طرح مطالعاتی خود این سازه ها را احیا و با تغییر کاربری از آن ها استفاده کرد.
ابراهیمی بیان کرد: می توان با لایروبی سد و بندها برای آن ها کاربری جدید تعریف کرد.
وی با بیان این که بیشتر از50 سازه آبی استان بوشهر درفهرست آثارملی ثبت شده است گفت: قنات های خارک، سد دایو، سد گلوکلات، قنات تشان، سد میرمعما، کانال های آبی اخترو سد انارستان نمونه هایی از آثار و سازهای آبی ثبت شده درفهرست آثارملی کشور است.
ابراهیمی گفت: مهمترین عامل از بین رفتن این سازه ها حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله، خشکسالی و کمبود آب، ورود تکنولوژی و دستگاه های جدید با کارایی بیشتر و راحت تر است.
وی اضافه کرد: با این وجود هنوز نیز سازهای آبی مختلفی همچون قنات ها و چاه های بسیاری در این استان مورد استفاده قرارمی گیرد و درصورتی که دیگر همتایان آن ها نیز براثر این عوامل تخریب نشده بود امکان استفاده از آن ها وجود داشت.
ابراهیمی بیان کرد: ممکن است استفاده ازسازه ای مانند آسیاب آبی به دلیل ورود تکنولوژی های برتر و به صرفه ترهم اکنون توجیه اقتصادی نداشته باشد اما چاه ها و قنات ها می توانند درخشکسالی ها بر تنوع منابع تولید آب افزوده و در این راستا راهگشا باشند.
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر ادامه داد: سازه های آبی قدیمی می توانند کمک شایانی در امکان سنجی اجرای طرح های جدید داشته باشند و به عنوان منشا و الگوی طرح های جدید مورد استفاده قرارگیرند.
ابراهیمی افزود: از سازه های آبی قدیمی در بحث طراحی، امکان سنجی، مقاوم سازی، شناسایی حوزه های آبی و انتخاب نوع مصالح می توان بهترین استفاده را برد و آب منطقه ای باید مطالعات گسترده ای در این زمینه انجام دهد.
وی گفت: میراث فرهنگی نیز می تواند در بخش تاریخی با آب منطقه ای در این زمینه همکاری خوبی داشته باشد.
ابراهیمی یادآورشد: طرح های نیز در این باره تهیه شده است و با برخی از همکاران در آب منطقه ای کار مشترکی برای شناسایی و ترمیم و استفاده از سازه ها در دست اجراست. ک/4
632/539 /675
انتهای پیام /*
ارتباط با سردبير:
[email protected]
تماس بی واسطه با مسئولین
29/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها