محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844117377
مزایا و معایب انواع الگوهای قراردادی اجرای پروژه های پایین دستی نفتی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
مزایا و معایب انواع الگوهای قراردادی اجرای پروژه های پایین دستی نفتی
اثر بخشی بالای پروژه ها زمانی تضمین می گردد که مدیران با بهره مندی از تکنیک ها و ابزارهای تصمیم گیری موانع و مشکلات درون و برون سازمانی و امور اجرائی را رفع نموده و راه را برای اجرای درست فعالیت های موضوع پروژه هموار سازد.
بخش دوم و پایانی قرارداد مهندسی- تدارک- ساخت(EPC) اجرای پروژه های زیربنایی صنعتی در سال های اخیر در کشورهای در حال توسعه به روش E.P.C گسترش فراوانی داشته است تا جایی که امروزه بسیاری از فعالیت های در دست اجرأ به ویژه در صنعت نفت، با بهره-گیری از این روش انجام می شود. این روش، یکی از روش های نوین در اجرای طرح ها، می باشد که با عنوان روش کلید در دست (Turn Key) نیز نام برده شده است. در قراردادهایEPC متعارف ، کارفرما یا بخش دولتی بخشی از طراحی(طراحی پایه) را انجام می دهد و شرکت پیمانکار، ادامه طراحی(طراحی مفهومی و طراحی تفضیلی)، تدارک و تأمین کلیه ی تجهیزات و ساخت پروژه را به طور مستقل و یا با اشخاصی که در طرف رابطه با شرکتِ مزبور می باشند، بر عهده دارد. اما در روشTurnkey یا EPC کامل ، پیمانکار، مسئول طراحی، تهیه و ساخت است و طرفِ دیگر قرارداد (کارفرما)، یک طرح اتمام یافته را بنا بر طبق آنچه که مورد توافق قرار گرفته بود، تحویل می گیرد (Huse,2002: 17). پیمانکار در EPC لازم است که توانایی فعالیت مطابق با پارامترهای مورد نظر به وسیلۀ خریداران خدماتشان را داشته باشد. در کل می توان این گونه بیان داشت که قراردادهایِ EPC، سه مرحله ی مهندسی، تهیه کالا و تجهیزات و ساخت پروژه را در یک قرارداد، به صورت یکجا مطرح می کند. براساس یک تعریف کلی این روش شامل سه بخش عمده طراحی و مهندسی (Engineering)، تامین کالا (Procurement) و اجرأ (Construction) می باشد. در روش طراحی، تامین کالا و ساخت، کارفرما از طریق یک قرارداد واحد با طراح - سازنده، خدمات طراحی و ساخت پروژه را تأمین می نماید. مسئولیت و ریسک کارفرما در این روش به حداقل می رسد و منبع واحد مسئولیت تمامی خدمات طراحی، تدارکات و ساخت پروژه را بر عهده می گیرد. در این سیستم امکان طرح و ساخت همزمان به حداکثر می رسد. ریسک کارفرما در راه اندازی پروژه مربوط به اطلاعاتی است که در مرحله برگزاری مناقصه و یا مذاکره برای واگذاری قرارداد طرح و ساخت تولید می کند. اجراکنندهEPC پروژه، شرکت طراح به عنوان یک بخش از مجموعهEPC بوده و به عنوان نماینده کارفرما ارائه خدمات نمی نماید، بنابراین در این سیستم، هیچ گروهی به عنوان نماینده کارفرما که وظیفه اجرای قوانین و علاقه مندی های کارفرما در کار می باشند، وجود ندارد(ترکی جوشقان: 1388، 52). روش اجرای پروژه به صورت EPC می تواند در اجرای موفق پروژه، در صورتی که پروژه به دقت تعریف شده و ریسک های آن دقیق بررسی شده باشند، تاثیر زیادی داشته باشند. اگرچه روشEPC برای اجرای تمامی انواع پروژه مناسب نیست ولی می تواند اساساً در شرایط زیر استفاده شود: - توانایی دستگاه اجرایی در تعریف دقیق و کامل پروژه - تأمین بودن اعتبار مورد نیاز - وجود پیمانکار توانمند - برای طراحی و کیفیت، استاندارد صنعتی مشخصی موجود باشد. - زمان یک عامل مهم و بحرانی باشد. - ریسک کلی انجام پروژه در حد پایین تا متوسط باشد. - پروژه پیچیده باشد. در سال های اخیر، پیچیدگی و قیمت بالای پروژه های عمرانی و توسعه رویکرد هایی مثل مدیریت ریسک و مدیریت دانش در اجرای پروژه ها و همچنین گسترش به کارگیری استاندارد ها و روش های جامع مدیریت پروژه موجب شده است تا به کارگیری روش EPC برای اجرای پروژه ها فزونی یابد. پروژه هایی که به روش طرح و ساخت انجام می پذیریند، ویژگی های اجرایی خاصی دارند. کانون این ویژگی ها در برنامه ریزی، کنترل و سرعت بخشیدن به فعالیت های همزمان و حفظ کیفیت اجرأ قرار دارد. در روش طرح و ساخت عملیات مهندسی، تدارکات و اجرأ در قالب یک قرارداد انجام می پذیرد، به طوری که همزمان که خدمات مهندسی در جریان تکمیل قرار می گیرد خدمات تحویل کالا و تجهیزات به کارگاه نیز انجام شده و اجرای عملیات ساختمانی و نصب به موازات آنها سرعت می گیرد.( موسسه مدیریت پروژه آریانا، 1387). EPC به تعبیری، مهندسی تامین کالا، ساخت و اجراست. اما نمی توان با قرار دادن سه منبع مهندسی، تامین کالا و اجرا، EPC را انجام داد. این مقوله فراتر و عمیق تر از ترکیب این سه واژه است. در واقع عملیات اداره کردن، تحویل به موقع با هزینه پیش بینی شده و در نظر گرفتن ریسک ها مفهومی جز مدیریت ندارد(جعفری: 1387). روش EPC که به روش طرح و ساخت معروف شده است روشی نسبتاً نوین برای اجرای پروژه های کلان و طرح های عمرانی است که طی سال های گذشته استفاده از آن در طرح های صنعتی و نفتی ایران نیز گسترش یافته است و اولین نمونه های آن شامل طرح های سد نیروگاهی ملاصدرا و تونل آبرسانی کرمان است که به روش طرح و ساخت اجرا شدند. از سالهای دور نظام اجرای پروژه های کشور بر پایه روش سه عاملی و تا حدودی روش چهار عاملی(مدیریت طرح) استوار بوده است، بنابراین اعمال روشی کاملا متفاوت مثل روش طرح و ساخت باعث تغییر در بسیاری از معادلات و رویکردهای موجود در حرفه مهندسی مشاور، پیمانکاری و حتی دستگاه های کارفرمایی خواهد شد. روش طرح و ساخت عموماً برای اجرای پروژه های کلان به کار گرفته می شود و نظر به حساسیت این پروژه ها از جنبه کیفیت، زمان و هزینه، ضروری است تا شرکت های مجری این طرح ها از سطح مطلوب آمادگی و کارآمدی برخوردار باشند. نکته بسیار مهم در اجرای قرارداد های طرح و ساخت پیشگیری از لوث شدن مسئولیت ها است. از آنجا که تمامی مسئولیت پروژه از طراحی، خرید و تدارکات، ساخت و اجرا و حتی بهره-برداری به یک سازمان واحد واگذار می شود لذا هیچ گروهی نمی تواند ناکارآمدی یا اشتباهات خود را متوجه گروه دیگر بداند و این امر در تضمین کیفیت اجرای پروژه ها به روش طرح و ساخت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.(مهندسین مشاور ایران). طی سال های اخیر ، بازار کارهای اجرایی به سمت قراردادهایی سوق پیدا کرده است که در آنها مبلـغ نهـایی و زمـان تکمیل کار تضمین شده باشد، که همین دو ویژگی مهم، باعث جذابیت کارفرمایان و پیمانکاران به انجام پروژه ها با این روش شده است. قراردادهای EPC روشی مناسب و مطمئن برای انجام پروژه های بزرگ صنعتی نیز می باشد این امر به دلیل مزایای زیاد این قرارداد از جمله کوچک کردن دستگاه اداری و اجرایی کارفرما با واگذاری تمام کارهای پروژه به پیمانکار و مشخص شدن قیمت کل پروژه و بستن بودجه مربوطه، قبل از اجرای آن می باشد. پروژه های انجام شده به این روش دارای سرعت بیشتر به علت اجرای همزمان بخش های مهندسی، تدارک و اجرا می باشند. به علت آن که اجرای پروژه ها به این روش در مراحل آغازین خود می باشد، وجود مشکلات در این زمینه طبیعی خواهد بود. لذا شناخت این مشکلات و اقدام به حل آن ها به روان تر شدن سیستم اجرای پروژه ها منجر خواهد شد. برخی پیش نیازها و الزامات لازم برای اجرای پروژه به روش EPC به طور خلاصه عبارتند از: - توانایی دستگاه اجرایی در تعریف دقیق و کامل پروژه - همکاری دو جانبه بین دستگاه اجرایی و پیمانکار در محدوده و هدف پروژه - توانمندی مدیریت پروژه در دستگاه اجرایی - تأمین بودن اعتبار مورد نیاز - وجود پیمانکار توانمند - وجود مشخصات فنی استاندارد - تعریف دقیق محدوده خدمات پیمانکار - شناخت مناسب از ویژگی های طرح و ساخت و ایجاد ساختار مناسب - تعرییف شاخص های عملکردی و تحویل پروژه بر اساس آن - اطمینان در تأمین بودجه و پرداخت ها - صرف نیرو و منابع کافی از طرف کارفرما به منظور اطمینان از قابلیت های پیمانکاران و طرح های پیشنهادی آنها یکی از نکات کلیدی این قراردادها در نوع ارتباط طراح و سازنده پروژه است. در این روش منافع طراح و سازنده پروژه قابل تفکیک نیست و با توجه به اینکه معمولا قرارداد به صورت قیمت مقطوع منعقد می شود کارفرمایان این روش با بسیاری از مشکلات روش های دیگر مواجه نخواهند بود. از آنجا که طراح نهایتاً مسئولیت اجرای پروژه را بر عهده دارد تلاش خواهد کرد تا طراحی ها از قابلیت اجرای بالا و هزینه کم برخوردار باشند. همچنین به دلیل واگذاری قرارداد به یک شخصیت حقوقی واحد، در زمان ساخت طرح دعاوی از سوی پیمانکار در خصوص کاستی ها و کمبود های طراحی و اطلاعات ارائه شده توسط مهندس مشاور منتفی است. از سوی دیگر با توجه به اینکه قراردادهای طرح و ساخت عموماً به صورت قیمت مقطوع منعقد می شوند عمده ریسک های ناشی از نوسانات قیمت و ریسک افزایش قیمت تمام شده متوجه پیمانکار است و ریسک کارفرما در این حوزه به حداقل ممکن کاهش پیدا می کند. البته ریسک تغییرات احتمالی را خود کارفرما برعهده گرفته است و کوچکترین درخواستی برای اعمال تغییر در طرح منجر به افزایش هزینه و زمان اجرای پروژه خواهد شد( آیینه چیان: 1388، 16-15). ریسک های قرارداد EPC ریسک پروژه رویداد یا وضعیتی غیر قطعی است که در صورت وقوع، اثری مثبت یا منفی بر یکی از اهداف پروژه می گذارد. راهنمای گستره دانش مدیریت پروژه که از سوی موسسه مدیریت پروژه منتشر شده است، ریسک را یک اتفاق یا شرایط عدم یقین می داند که اگر اتفاق بیفتد تاثیر مثبت یا منفی بر اهداف پروژه دارد. ریسک پروژه شامل تهدیدات برای اهداف پروژه و هم فرصت هایی برای ارتقای این اهداف است(PMBOK, 2008) هنگامی که اقدام به اجرای پروژه به روش EPC میشود، ضروری است که ریسک های بالقوه کار رامرور کرد، زمان و مکان وقوعشان را مشخص نموده، و تا حد امکان آنها را کاهش داد. ریسکی که بروز آن غیرقابل اجتناب باشد، باید در قرارداد به همراه اینکه کدام بخش(کارفرما یا پیمانکار) قادر خواهد بود که ریسک ها و هزینه های مربوطه را مدیریت کند، مشخص شود(ترکی جوشقان: 1388، 54) در روشEPC، ریسک عمده شرکت پروژه، انتخاب مناسب پیمانکار است. بدین منظور باید صلاحیت پیمانکاران پیشنهادی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. اگرچه هر پروژه ای منحصر به فرد می باشد و مشخصات خاص خود را دارد و نمی توان به طور کلی گفت همه پروژه ها فقط ریسک های خاصی دارند، اما با کمی بررسی می توان یک سری ریسک ها را لیست نمود که در پروژه های قراردادهای EPC بیشتر ظهور دارند. خلاصه ریسک هایی که در پروژه های EPC شناخته شده اند را می توان این چنین ذکر کرد: الف-ریسک های فاز ساخت(قبل از اتمام پروژه) ب-ریسک های فاز بهره برداری(بعد از انجام پروژه) • ریسک برنامه ریزی • ریسک زنجیره ارزش • ریسک تکنولوژی • ریسک عملیاتی • ریسک ساخت • ریسک بازار غیر از این نوع تقسیم بندی در تقسیم بندی کلی دیگری می توان ریسک های قراردادهای EPC را به این صورت نیز اشاره نمود:(رحیمیان،1388) - ریسک اخذ قیمت های نادرست و غیرواقعی در شرایط رقابت شدید و رکود - ریسک مشکلات تأمین مالی پروژه - ریسک تغییر قیمت ها - ریسک سرعت بالای فرایند مناقصه - ریسک اثرات مخرب زیست محیطی - ریسک عدم شفافیت اسناد و مدارک و شرایط قراردادی قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال(BOT) قراردادهای BOT در شکل اولیه خود به صورت تأمین مالی پروژه های دولتی در ازای ارائه امتیاز به یک کنسرسیوم خصوصی(داخلی یا خارجی) طی دوره ای مشخص می باشد که برای توسعه یک طرح پس از انجام مرحله ساخت و مدیریت آن، طی چند سال توسط شرکت پروژه مورد بهره برداری و با صرف هزینه های ساخت و بهره برداری تجاری از منابع طرح، مازادی را به عنوان درآمد برای خود کسب می کند و در پایان امتیاز، طرح به دولت کشور میزبان منتقل می شود(فیروزفر، 1390: 40). در قراردادهای پیچیده و سنگینی مانند قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری (BOT)، لزوم توافق های مقدماتی بیشتر ظاهر می شود، زیرا برای ارائه پیشنهاد، طرف بایستی هزینه های زیادی را متحمل گردد و یا با مراکز و موسسه های متعددی هماهنگی و رایزنی نماید(شیروی، 1380: 4). در هر طرح بی.او.تی، تعدادی طرف های اصلی وجود دارد، که دلایل خاصی برای شرکت در طرح مذکور را دارند. در این راستا، توافقات قراردادی میان طرفین و تقسیم و توزیع خطرات می تواند پیچیده باشد. عنصر اساسی طرح های بی.او.تی.، قرارداد مابین دولت و شرکت خصوصی است که مشخص می کند که بعد از دوره زمانی معین، طرح، به دولت، انتقال و واگذار خواهد شد(Donaghue, 2002: 3) در واقع دولت ها به دنبالِ اِعمالِ قدرت و نفوذ بر منابعِ محدودِ خود می باشند، در حالی که بخشِ خصوصی، به دنبالِ توسعه و بسطِ فرصت های سرمایه گذاری می باشند. یکی از ویژگی های اصلی روش بی.او.تی، که متفاوت از سایرِ روش ها می باشد، این است که دولت ها با پیشنهاداتی از طرفِ بخشِ خصوصی مواجه می-شوند که ابتکاری بوده و از پیش، از طرفِ دولت، تقاضایی در این خصوص، صورت نگرفته است. از مزایای این روش انتقال بار قابل توجه مالی و اجرایی پروژه به بخش خصوصی و تقسیم ریسک های پروژه بین بخش دولتی و خصوصی یا سرمایه گذار خارجی است. نکته حائز اهمیت این است که پایه و اساس این روش، تأمین مالی پروژه از طرف بخش خصوصی است که در مقابل بخش دولتی نیز با اعمال تسهیلاتی مانند معافیت های مالیاتی و عوارض، اعمال قوانین و مقررات متناسب، پیش بینی کمک های مالی و... به بخش خصوصی در اجرأ موفق پروژه یاری نماید. این نحوه قرارداد بیشتر برای احداث طرح های زیربنایی و در کشورهای در حال توسعه کاربرد دارد. در این روش، ساخت و بهره برداری از پروژه به مدت معین توسط شرکت احداث کننده خواهد بود. انتقال پروژه به کارفرما، بعد از مدت معینی که قبلاً در قرارداد پیش بینی شده است، خواهد بود و در این مدت هزینه های طرح به اضافه سود مورد توافق( اصل و سود سرمایه) از طریق فروش محصولات پروزه مستهلک خواهد شد. در روش BOT چون قرار است سرمایه گذار پس از سرمایه گذاری و به بهره برداری رساندن آن پروژه آن را به منظور برگرداندن سرمایه اش مورد بهره برداری قرار دهد و از آن درآمدزایی کند در نتیجه سعی می کند بهترین و مناسب ترین روش ها رامورد استفاده قرار داده و با کیفیت ترین تولیدات را در پروژه خود مورد استفاده قرار دهد و در عین حال با کمترین هزینه پروژه را به بهره برداری برساند، در نتیجه اگر بداند که در داخل کشور شرکتی وجود دارد که می تواند ابزار مورد نیاز آن پروژه را با کیفیت خوب و قیمت مناسب بر طبق زمان پیش بینی شده در قرارداد محصولات را تحویل دهد در نتیجه با کمال میل قرارداد را با وی منعقد کند چرا که در نهایت هزینه هایش کاهش پیدا می کند. این روش یکی از روش های پذیرفته شده جهت مشارکت بخش خصوصی در توسعه پروژه های زیربنایی در سطح جهان می باشد. دولت های مختلف از این روش به عنوان یک روش مناسب برای سرمایه گذاری و ساخت سریع پروژه های زیربنایی که به شدت مورد نیاز جامعه می باشد، استفاده می کنند. این روش اولین بار در دهه 1980 و هنگامی که دولت وقت ترکیه اعطای امتیاز چند نیروگاه را به مناقصه گذاشت، رایج گردید.(اسدی: 1387، 49) این روش با ویژگی های خاص خود، بار قابل ملاحظه مالی و کاری پروژه را به بخش خصوصی داخلی یا خارجی منتقل می کند و در عین حال باعث ایجاد بدهی خارجی نیز نمی گردد. انواع معمول این روش که در پروژه های گوناگون از آنها استفاده می شود عبارتند از: ـ ساخت، تملک، بهره برداری ـ ساخت، تملک، بهره برداری، انتقال ـ ساخت، اجاره، انتقال یکی از مهمترین مزایای استفاده از قرارداد بی.او.تی برای دولت آن است که خطر اجرأ و بهره برداری از طرح را به شرکت خصوصی سازنده طرح تحمیل می کند. در این نوع قرارداد، طرفین توافق می کنند که در قبال امتیازات اعطایی دولت، خطر اجرأ به بخش خصوصی تخصیص یابد.(توسل جهرمی: 1381، 98) بخش خصوصی نیز از نهاد بیمه برای تعدیل خطرات احتمالی تحمیل شده استفاده می کند. در قرارداد بی.او.تی غالباً ماده‌ای به خاتمه قرارداد به علل قهری یا ارادی اختصاص یافته و وضعیت مالکیت طرح پس از خاتمه، مشخص میشود. بطور‌کلی موارد خاتمه قرارداد را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد: 1- خاتمه قرارداد پس از انجام کامل تعهدات توسط طرفین و یا انقضای مدت؛ 2- فسخ قرارداد به علت نقض اساسی تعهدات توسط یکی از طرفین: برای مثال هرگاه شرکت، در انجام موضوع قرارداد تأخیر غیرموجه نموده و یا به رغم تقصیر در اجرای تعهد، نتوانسته است در موعد مقرر به رفع تخلف اقدام کند.(صادقی: 1385، 138) مقایسه مزایا و معایب انواع روش های معمول اجرای پروژه سیستم اجرای پروژه مزایا معایب سیستم متعارف(3 عاملی) - مناقصه ازاد( حداکثر رقابت) - مسئولیت های متمایز و مشخص - کنترل بیشتر روی کل پروژه - هزینه های کلی کمتر - تعییین اسانتر دلایل تاخیرات ˗ تعیین برنده با پایین ترین پیشنهاد قیمت ˗ کارفرما ریسک بیشتری را تحمل می کند ˗ اصلاح و بازنگری مستلزم وقت و هزینه زیاد است ˗ پروسه متوالی(همپوشانی کمتر) سیستم طرح و ساخت یاEPC ˗ نیروی کمتر جهت مدیریت(کارفرما) ˗ سرعت در پروژه ˗ یکپلرچگی طراحی و ساخت ˗ معمولا با سقف تضمینی قیمت(GMP) ˗ کاهش هزینه ها با همپوشانی مراحل پروژه ˗ بهبود مدیریت ریسک برای کارفرما ˗ ارتقای قابلیت ساخت داخل کشور و نوآوری ˗ دخالت پیمانکار در مراحل مختلف طراحی ˗ رقابت کمتر ˗ انتخاب نامطمئن برنده مناقصه ˗ محدودیت در امکان کنترل کیفیت ˗ درگیری محدود کارفرما در مداحل اولیه ˗ نبود نماینده کارفرما برای بیان نظرات او ˗ محدود بودن اعمال تغییررا با توجه به مقطوع بودن قیمت سیستم BOT ˗ انتقال ریسک به بخش خصوصی ˗ کاهش هزینه ها و تشریفات اداری ˗ انتقال تکنولوژی به کشور میزبان ˗ استفاده از سرمایه بخش خصوصی و کاهش بار مالی دولت ˗ وجود افراد و قراردادهای بیشمار و در نتیجه پیچیدگی قرارداد ˗ این روش نیاز به حمایت های دولتی دارد ˗ خطر ایجاد انحصار در بخش خصوصی و فراموش شدن جنبه و طبیعت عمومی طرح نتیجه گیری انتخاب یکی از وظایف مهم مدیران در فرآیندهای عملیاتی است و انتخاب صحیح در فرآیند مدیریت پروژه تاثیر زیادی در بازدهی و بهره وری در عملیات دارد. عملکرد و اثر بخشی بالای پروژه ها زمانی تضمین می گردد که مدیران و متولیان پروژه با شناخت و بهره مندی از تکنیک ها و ابزارهای تصمیم گیری موانع و مشکلات درون و برون سازمانی و نیز امور اجرائی را مرتفع نموده و راه را برای اجرای صحیح و درست فعالیت های موضوع پروژه هموار سازد. یکی از مهمترین تصمیمات در فرآیند مدیریت پروژه انتخاب سیستم مناسب در مراحل اولیه پروژه برای اجرای آن می باشد. طی دهه های گذشته روش های اجرأ و مدیریت پروژه به شکل قابل توجهی دستخوش تغییر و توسعه بوده است. در واقع در سال های پس از 1950 میلادی بود که روش ها و ابزار سیستماتیک برای مدیریت پروژه ها ابداع و به کار گرفته شد. به تدریج مباحثی مثل مدیریت هزینه و زمان پروژه مورد توجه ویژه قرار گرفتند و نظام هایی مثل روش سه عاملی و چهار عاملی برای اجرای پروژه های عمرانی شکل گرفتند. در سال های اخیر، پیچیدگی و قیمت بالای پروژه های عمرانی و توسعه رویکردهایی مثل مدیریت ریسک و مدیریت دانش در اجرای پروژه ها و همچنین گسترش به کارگیری استانداردها و روش های جامع مدیریت پروژه موجب شده است تا بکارگیری روش طرح و ساخت(EPC) برای اجرای پروژه ها فزونی یابد. در سال های پیش از انقلاب صنعتی پروژه ها با محوریت دو عامل کارفرما و سازنده اجرا می شدند. پس از انقلاب صنعتی و خصوصاً در سال های پس از جنگ جهانی دوم بود که با ظهور تکنولوژی های مدرن و پیچیدگی دانش مهندسی، نظامی با محوریت کارفرما، مهندس مشاور و پیمانکار رواج پیدا کرد. در نیمه دوم سده گذشته و سال های پایانی قرن بیستم بود که به منظور اجرای بهینه پروژه های بزرگ روش جدیدتری پا به عرصه وجود گذاشت. یک پروژه ساخت از سه بسته کاری اصلی،( تامین مالی، طراحی و ساخت) تشکیل شده است. بسته به نحوه برون سپاری هر یک از این بسته های کاری به پیمانکاران انواع روش های قراردادی شکل می گیرد. سیستم اجرای پروژه بیانگر چگونگی و نحوه انجام فرایند نیل به اهداف پروژه و محدوده تعهدات ومسئولیت های عوامل اصی در پروژه است. در این مقاله سعی شد تا با مقایسه انواع روش های معمول اجرای پروژه، مفاهیم سیستم های مختلف اجرای پروژه بررسی و مزایا و معایب هر یک از این روش ها تبیین شود. بر اساس آنچه که گفته شد انواع روش های معمول قراردادی در پروژه های پایین دستی عبارتند از: روش متعارف یا سه عاملی( طراحی، مناقصه، اجرا) روش طرح و ساخت یا دو عاملی روشBOT روش متعارف روش اجرای جدیدی نیست، بلکه قرن ها در سراسر جهان مورد استفاده بوده است. یکی از علل توجه و تمایل کارفرمایان به سیستم متعارف، صرفه جویی در هزینه به دلیل رقابت شدید ذاتی در مناقصه های این سیستم است، چرا که معمولاً انتتخاب برنده مناقصه بر اساس پایین ترین قیمت انجام می شود. همچنین سیستم متعارف در مورد پروژه های پیچیده که نیاز به تکمیل درصد بالایی از طراحی برای بردن به مناقصه دارند و نیز پروژه هایی که ماهیت تکراری ندارند، مناسب به نظر می رسد. روش BOT نیز یکی از روش های پذیرفته شده جهت مشارکت بخش خصوصی در توسعه پروژه های زیربنایی در سطح جهان است. دولت های مختلف از این روش بعنوان یک روش مناسب برای سرمایه گذاری و ساخت سریع پروژه های زیربنایی که به شدت مورد نیاز جامعه می باشند استفاده می کنند. قراردادهای BOT بیشتر برای احداث طرح های زیربنایی و در کشور های در حال توسعه کاربرد دارد. در این روش، ساخت و بهره برداری از پروژه به مدت معین توسط شرکت احداث کننده خواهد بود. انتقال پروژه به کارفرما، بعد از مدت معینی که قبلاً در قرارداد پیش بینی شده است خواهد بود و در این مدت هزینه های طرح به اضافه سود مورد توافق(اصل وسود سرمایه) از طریق فروش محصولات پروژه مستهلک خواهد شد. یکی از روش های نوین مدیریت و اجرای پروژه ها، روش EPC یا کلید در دست(turn key) می باشد، که بعضاً از آن به عنوان مدیریت طراحی-ساخت(design-build) نیز یاد می شود. در این روش علی رغم ایجاد برخی محدودیت ها برای کارفرما، با قراردادن کلیه فعالیت های پروژه اعم از طراحی، خرید تجهیزات، عملیات ساخت و نصب، و راه اندازی به عهده پیمانکار، کارفرما از قید مسئولیت های سنگین مدیریت و اجرای این پروژه ها که اکثراً بعلت تخصصی بودن کار و پیچیدگی تکنولوژی از عهده او خارج است، رها می شود. بعلاوه با ایجاد هماهنگی و یکپارچگی بین مراحل طراحی و ساخت، امکان شروع کارهای اجرایی قبل از اتمام کارهای طراحی را فراهم آورده و در نتیجه، کاهش زمان اجرای پروژه به حداقل را امکان پذیر می سازد و در نتیجه در سال های اخیر به شدت مورد استفاده برای انجام پروژه ها قرار گرفته است. منابع ˗ اسدی، محمد کاظم، "مدیریت ریسک تامین مالی پروژه های خودگردان در صنعت نفت و گاز"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،1387 ˗ آیینه چیان، علیرضا،" تعیین اندازه گیری شاخص های آمادگی شرکت های مهندس مشاور ایرانی برای اجرای پروژه های طرح و ساخت"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،1388 ˗ ترکی جوشقان، محمدرضا،" طراحی مدل قیمت گذاری پروژه های EPC-lump sum در صنعت پتروشیمی"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.1388 ˗ توسل جعفری، منوچهر، "قراردادهای بین المللی ساخت، بهره برداری و واگذاری"، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 58، زمستان 1381،صص 93-107 ˗ جعفری، مصطفی و گندمی، نادر(1387)." نقش قراردادهای EPC در کاهش تاخیرات و افزایش سود پروژه" اولین کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه ˗ رحیمیان، غلامرضا(1388)، "بررسی اجمالی منابع ریسک در قراردادهای EPC"، اولین کنفرانس اجرای پروژه به روش EPC.تهران ˗ زرین، هاتف،" آسیب شناسی شرایط عمومی پیمان های EPC در قراردادهای وزارت نفت و ارائه راهکار"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،1389 ˗ ساقی، بهروز،"بررسی تخصیص قراردادی ریسک ها در شرایط عمومی پیمان قراردادهای سه عاملی"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، 1388 ˗ شیروی، عبدالحسین(1380)، "پروژه های ساخت، بهره برداری و انتقال(B.O.T)"، مجله نامه مفید، شماره 25 ˗ صادقی، محسن "بررسی قراردادهای بین المللی ساخت، بهره برداری و واگذاری و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران" مجله پژوهش نامه بازرگانی، بهار 1385، شماره 38 .صص 121 _ 156 ˗ فرشادفر، محمدعلی "آشنایی با مدیریت طرح و مدیریت پیمان"، نشر نوآور، چاپ دوم،1390 ˗ فرشادفر، محمدعلی" راهنمای غقد به روش طرح و ساخت EPC در طرح های عمرانی، نشر نوآور، چاپ اول، 1390 ˗ کیانی، مجید، شعوری اندابی محمد و همتی شعبانی علی،(1384)." بررسی ویژگی ها و دامنه کاربرد روش طرح و ساخت با نگرشی بر قرارداد طرح و ساخت پروژه تونل نوسود".دومین کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه ˗ لوی، سیدنی(1388). " روش طرح و ساخت با رویکرد EPC, BOT, TURNKEY، محمود گلابچی، امیر فرجی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران. ˗ مصطفوی، علی،" تعیین مدل فازی جهت انتخاب سیستم پیشبرد مناسب پروژه ها"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.1387 ˗ منصوری کیوج، فرهاد" بررسی روش متعارف( طراحی، مناقصه و اجرا) در پروژه های عمرانی برای بهبود کارایی"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،1387 ˗ Brian Donaghue, Statistical Treatment of Build-Own-Operate-Transfer Schemes, IMF International Monetary Fund, Statistics Department, October 2002, P.3. ˗ Cleland D.I. Gareis. R. (2006), Global project management hand book ˗ Joseph A. Huse, Understanding and negotiating turnkey and EPC contracts, Second edition, Sweet & Maxwell, 2002 .p17 ˗ Project Management Institute. A Guide to the Project Management Body of Knowledge(PMBOK)( 4th ed).USA: Project Management Institute, 2008 ˗ Shapiro, Bryan & Hankinson, Knutson(2007)” Design/ Build And Turkry contracts” ˗ Young- Hoon Kwak (2005).” A brief history of Project Management” in: The story of managing project منبع : مقاله ارائه شده در همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی برگزار کننده : سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری انتهای متن/
93/04/27 - 00:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 171]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها