محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826135000
سیدجواد میری در گفت‌وگو با فارس تشریح کرد علل پیدایش «داعش» و اقدامات افراطی آن/ نقش ایران در تغییر شرایط خاورمیانه
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: سیدجواد میری در گفت‌وگو با فارس تشریح کرد
علل پیدایش «داعش» و اقدامات افراطی آن/ نقش ایران در تغییر شرایط خاورمیانه
عضو پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: علل اختلافات و جنگ‌های کنونی در منطقه، علاوه بر توطئه‌های بیرونی و استعماری، عدم تساهل بین شیعیان و اهل تسنن است.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، «این نکته که جریانات تکفیری از کجا پیدا شدند یا علل و منشأ پیدایش آنها چیست، سؤالاتی است که تنها به صورت ذهنی یا با رجوع به مسائل ذهنیات نمی‌توان پاسخشان را یافت چرا که ما واقعاً برای شناخت صحیح و دقیق گروه‌های تکفیری که امروز در مجاورت ایران یا در کشورهای به اصطلاح اسلامی رسوخ کردند، نیاز به مطالعات میدانی و دسترسی به اسنادی داریم که این اسناد شاید به راحتی در دسترس نیست.» اینها بخشی از صحبت‌های سیدجواد میری عضو پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. وی در این گفت‌وگو درباره علل ایجاد افراطی‌گری در منطقه و بازیگران ناآرامی‌های جهان اسلام و راهکارهای رفع بحران‌ها در منطقه صحبت کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
2 دیدگاه مختلف درباره علل افراطی‌گرایی در منطقه *به عنوان سؤال نخست و پیش از جزئی‌شدن در بحث، لطفاً درباره علل افراط‌گرایی و زمینه‌های خشونت در کشورهای مسلمان یا حوزه خاورمیانه توضیح دهید؟ -اینکه جریانات تکفیری از کجا پیدا شدند یا پیدایش آنها چه منشأیی دارد، سؤالاتی است که تنها به صورت ذهنی یا با رجوع به مسائل ذهنی نمی‌توانیم پاسخشان را بیابیم چرا که ما واقعاً برای شناخت صحیح و دقیق گروه‌های تکفیری که امروز در مجاورت ایران یا در کشورهای به اصطلاح اسلامی نفوذ دارند، نیاز به مطالعات میدانی و دسترسی به اسنادی داریم که این اسناد شاید به راحتی به دست جامعه‌شناسان و مردم‌شناسان ایرانی قرار نگیرد چرا که برخی از این اسناد طبقه‌بندی شده و شاید پنجاه یا صد سال آینده در معرض دسترس قرار بگیرد، به عنوان مثال اینکه «ابوبکر بغدادی» چه کسی بوده و از کجا آمده؟ به چه دلایلی از زندان آزاد شده و ... مسائلی است که با مباحث ذهنی و تحلیل‌های بیرونی نمی‌توان بدان‌ها دست یافت. اما درباره این سؤال که دلایل ایجاد افراطی گری یا زمینه‌هایی که موجب خشونت و افراطی گری در کشورهای مسلمان، شرقی یا حوزه خاورمیانه می‌شود و در واقع مجموعه‌ای که به عنوان جهان اسلام نامیده می‌شود، باید پاسخ گفت که ابتدا فکر کنیم چرا در کشورهایی چون سوییس یا سوئد زمینه‌های خشونت سیاسی یا نظامی صورت نمی‌گیرد و اگر هم اتفاق بیافتد، رشد نمی‌کند؟ -زمینه‌های درونی خشونت در منطقه برای پاسخ به این پرسش معمولاً کارشناسان و جامعه‌شناسان به دو دسته تقسیم می‌شوند دسته‌ای معتقدند که دلیل چنین افراطی‌گری‌هایی در منطقه درونی است به عبارت دیگر در کشورهایی چون عراق یا سایر جهان اسلام زمینه‌های خشونت ذاتی تمدنی، فرهنگی، دینی و سیاسی وجود دارد و جزو آیین این مردمان است اینها ذاتاً به دلیل فرهنگشان میل به خشونت دارند و خشونت هم در آنها تجویز یا تشویق می‌شود. -زمینه‌های بیرونی خشونت در منطقه اما دسته دوم معتقدند که اینطور نیست و مسائلی که امروز در جهان اسلام در حال رخ دادن است، همه ریشه بیرونی دارد و یک توطئه است که توسط امپریالیسم و نیروهای استعماری یا قدرت‌هایی که به دلایلی سعی می‌کنند دعواهای خودشان را به جای اینکه در کشور خودشان و مرزهایشان انجام دهند، بیرونی کرده و تولید جنگ‌های نیابتی می‌کنند. به طور مثال امکان دارد منافع روسیه و چین از یک سو با منافع آمریکا و اتحادیه اروپا در تضاد بنیادین باشد اینها به جای اینکه در مرزهای هم صف آرایی کنند جنگ‌های نیابتی به طور مثال در عراق و لبنان راه می‌اندازند ـ این نگاه بر این اساس استوار است که در داخل این کشورها مشکلاتی نیست و بیشتر این مشکلات بیرونی است که به جهان اسلام تحمیل شده است. *پس در واقع علت اصلی این درگیری‌ها و افراطی‌گری‌ها در منطقه چیست؟ -برای اینکه بتوانیم تصویر درستی از واقعیت‌هایی که امروز در پیرامون و حوزه تمدنی ما وجود دارد بدست بیاوریم به یک بررسی عمیق‌تر نیاز داریم، این بررسی یعنی اینکه درست است استعمار، استثمار، امپریالیسم و قدرت‌های فرا منطقه‌ای به دلایل زیادی از جمله وجود انرژی، دلائل ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک مطرح می‌شود، مسئله جهان اسلام برایشان بسیار حیاتی است به این دلیل که بتوانند سیاست‌های خود را در منطقه تأمین کنند دست به توطئه‌های پیچیده و چند ضلعی می‌زنند این را نمی‌توان کتمان کرد ولی از سوی دیگر مسئله مهمتری که باعث می‌شود نقشه‌های آنها به راحتی در این مناطق پیاده شود، نگرش‌ها ، گرایش‌ها و رویکردهایی است که ما در این منطقه جهان اسلام مشاهده می‌کنیم. عدم تساهل در جهان اسلام، معضل ایجاد درگیری‌های افراطی است یکی از دلایل اصلی درگیری‌های افراطی که ما هم می‌توانیم با ارجاع به گفتمان‌هایی که وجود دارد، فیلم‌ها و رسانه‌ها آن را رصد، تجزیه و تحلیل و مطالعات میدانی کنیم، نگاه مسلمانان نسبت به «دیگری» و «غیر» است زمانی که بتوانیم اینها را بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که مشکل امروز جهان اسلام تنها ریشه در توطئه‌های بیرونی و استعماری ندارد بلکه به نگرش‌ها و بینش‌های جهان اسلام هم متصل است یکی از این مسائل ، عدم تساهل ما است اگر ما در جمع‌های شیعیان و اهل تسنن حضور پیدا کنیم ریشه‌های اختلاف را در بین خود آنها پیدا می‌کنیم این ریشه‌ها را ما به صورت عمیق مورد بررسی قرار ندادیم و نیاز به بازخوانی عمیق به صورت واقعی و ریشه‌ای داریم. عراق؛ پیش و پس از استعمار *خب اگر یک مقدار ریزتر با مباحث برخورد کنیم مثلاً از دلائلی که نیروهایی چون داعش در عراق یا سوریه رشد کردند، بگویید؟ اگر اینها تنها عامل بیرونی نیست پس به طور مثال چطور باید به جامعه عراق نظر بیافکنیم تا بتوانیم تحلیل واقع بینانه از شرایط داشته باشیم؟ -کشوری که امروز عراق نام دارد در دوره‌ای جزوی از دولت صفوی و در دوره دیگر جزوی از عثمانی بود و با آمدن استعمار این بخش از دولت عثمانی جدا شد و ترکیبی از کردها، ترک‌ها، اهل تسنن و تشیع درست شد، البته در این بافت سرزمینی از هفتاد ـ هشتاد سال گذشته همیشه نیروهایی بودند که به گونه‌ای مرکز را به رسمیت نمی‌شناختند به طور مثال در دوره صدام این حالت استقلال خواهی به اوج رسید و کردها جدایی طلبی را دامن زدند. در نهایت زمانی که وارد این مجموعه می‌شویم، می‌بینیم که نگرش‌ها در یک دوره ایدئولوژی عربی و یک دوره ایدئولوژی بعثی یا کمونیستی بود که به گونه‌ای تمایل به تحمیل نگرش خود به دیگران داشت، حتی جایی که به آن عتبات اماکن مقدس شیعیان می‌گویند به هیچ وجه مرجعیت ایده عربی یا کمونیستی را قبول ندارد، خلاصه این تضادها در تاریخ انباشت شده و به گونه‌ای الان سرریز شده است و جراحات تاریخی در این کشور ایجاد کرده است تا اینکه امروز اهل سنت و تشیع ، کرد و عرب یا ترکمن و ترک با هم اختلاف پیدا کردند و مدیریت این مجموعه نیاز به درایت زیاد دارد. رقابت‌های منطقه‌ای: جاه‌طلبی‌های ترکیه *علاوه بر اینها مشکلات دیگری نیز در عراق مشاهده می‌شود، رقابت‌های فرا منطقه‌ای و منطقه‌ای چطور به مشکلات عراق دامن زده است؟ -بله عراق مشکلات دیگری هم دارد یکی از اینها رقابت‌های منطقه‌ای است پیش از اینکه به رقابت فرا منطقه‌ای بپردازیم دقت کنید که این رقابت‌ها بین چند گروه یا دسته اتفاق می‌افتد: از یک سو با جاه طلبی‌های ترکیه روبه رو هستیم که به گونه‌ای تصور دارد چون سیاست‌های به سمت اروپا رفتنش با شکست مواجه شده باید به دنبال احیاء خود و در واقع نو عثمانی گرایی باشد، البته معماران سیاست خارجی ترکیه این عنوان نو عثمانی‌گرایی را نمی‌گویند بلکه سیاست‌های نگاه به شرق یا خاورمیانه را مطرح می‌کنند، بنابراین برای اینکه نفوذ خود را در خاورمیانه عربی احیاء کنند، دست به اقدام می‌زنند و از سوی دیگر مسائلی در عراق اتفاق می‌افتد که بدون در نظر گرفتن فاکتور ترکیه فهم نمی‌شود. دولت وهابی عربستان سعودی در بخش دیگر این رقابت‌ها دولت وهابی عربستان سعودی است که پس از مدت ده ـ یازده سال از رفتن دولت صدام هنوز سفارت خانه خود را در عراق باز نکرده و هیچ رابطه دیپلماتیکی با عراق ندارد چرا که این دولت را به رسمیت نشناخته است بنابراین این دولت هم همه قوای خود را به کار می‌برد تا عراق را نابود کند. بنابراین نگاه ترکیه و عربستان با هم تفاوت‌هایی دارد اما در یک بخش‌هایی به نقطه اشتراک می‌رسد ولی دخول عربستان به صحنه شطرنج عراق، جنبه‌های مذهبی، فرقه‌ای و خشونت‌ها را رنگ و بوی بیشتر زده است بنابراین وقتی القاعده یا داعش وارد عراق می‌شوند و تسلیحات خود را تأمین می‌کنند نخستین کاری که می‌کنند حمله به اماکن مقدس شیعه یا سنی است و به جنگ‌های فرقه‌ای دامن می‌زنند. اسرائیل؛ بازیگر خاموش منطقه *اسرائیل در این میان به فلسطین و عراق چه نگاهی دارد و استراتژی‌اش در این کشورها چگونه است؟ -اسرائیل بازیگر خاموش منطقه است این بازیگر سیاست‌ها و استراتژی‌هایش از نوع دیگر است و نقشی که در عراق ایفا می‌کند، کلیدی است و این نقش از زمان تأسیس دولت اسرائیل یکی از سیاست‌های لاینفکشان بوده است. اسرائیل معتقد است که هر کشوری در منطقه خاورمیانه عربی اگر سیاستش با سیاست آنها همخوانی نداشته باشد، باید از بین برود بنابراین از گروه‌ها و احزابی که می‌توانند به گونه‌ای قدرت دول مرکزی کشورها را تضعیف کنند، حمایت می‌کند. اگر به نقشه اسرائیل نگاه کنیم شاید عرض و طولش دو ساعته طی شود و اگر روزی جنگ زمینی رخ دهد اسرائیل چند ساعته تصرف می‌شود و این بازیگر فعال ولی خاموش منطقه تلاش دارد کشورهایی که نخست عقبه استراتژیک ندارند را تحت سیطره قرار دهد و در نهایت کشورهایی را که دارای عقبه استراتژیک هستند را نابود کند از جمله عراق! عراق برای این کشور فی نفسه خطرناک است و این بازیگر خاموش تمام قوا را عزم کرده تا عراق و سوریه را به تجزیه برساند و تجزیه این کشورها مطمئناً دومینویی است که منطقه را به ورطه تغییرات هولناک می‌کشاند و از این تجزیه تنها عراق و سوریه زیان نمی‌بینند بلکه ترکیه، ایران و حتی عربستان هم در این مسیر هستند. تأثیر ایران در وضعیت منطقه *نقش ایران در این تغییرات منطقه چیست و آیا الان هم حضور پررنگی در منطقه دارد؟ -بله بازیگر دیگر منطقه ایران است که به دلائل مذهبی، ملی، تاریخی و فرهنگی حضور پررنگ و تأثیرگذاری در عراق دارد البته در ورای اینها یک ضلع اتحادیه اروپا و آمریکا و ضلع دیگر چین و روسیه و ایران هستند که برای خود نقش پررنگی قایل می‌شوند. عراق، سوریه و دریای مدیترانه و خلیج فارس و دریای مکران (که دروازه اقیانوس هند هستند) برای کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا تنها یک منطقه جغرافیایی نیست بلکه یک هارت لندی (منطقه محوری) است که هر کسی به آن تسلط یابد به ثروت بزرگی مشرف شده است دانستن همه این نکات می‌تواند ما را در شناختن گروه‌های تکفیری بیشتر کمک کند. البته امروز در عراق علاوه بر گروه‌های تکفیری نباید از نقش حزب بعث هم غافل شویم این گروه به ظاهر از هم پاشیده شده ولی مرکزیتش در اُردن است و نباید از نظر دور بداریم که نظامیان بعثی که در ظاهر تارومار شدند در حال بازسازی خود هستند و در پس پرده داعش اینها هم نقش دارند. هدف عربستان از قدرتمند کردن تکفیری‌ها *مهمترین نقشی که دول اسلامی در برابر جریانات تکفیری و اندیشه‌های افراطی دارند، چیست؟ -ابتدا این را بگویم که ما واقعاً در منطقه دولت‌های اسلامی نداریم چیزی که موجود است دولت‌های مسلمان است اینها مسلمانانی هستند که دولت یا قدرت در دستشان است و تقریباً می‌توان بیان کرد که برای این دولت‌ها نخستین هدفی که مهم است حفظ منافع اسلام و مسلمانان نیست بلکه حفظ منافع استراتژیک خودشان است. چند سال پیش در جهان عرب یک اتفاق دموکراتیک رخ داد که این اتفاق منجر به سقوط نظام‌های دیکتاتوری شد و کشورهایی چون مصر و تونس برای ایجاد یک دموکراسی تلاش کردند اما دولی چون عربستان تمام تلاش خود را کرد که جلوی این اتفاقات را بگیرد و دولت دموکراتیک در مصر پا نگیرد حتی تا جایی که به لحاظ نظامی و مالی گروه‌های نظامی مصر و تکفیری‌ها را تأمین کرد تا در مصر دولت دموکرات شکل نگیرد چرا که اعتقاد داشت پس لرزه‌های آن به عربستان هم می‌رسد و مردم عربستان از دولت‌شان سؤال می‌کردند که اگر دموکراسی خوب است چرا در عربستان قدرت موروثی باشد؟ بنابراین از اینجا شد که تکفیری‌ها قدرت بیشتری در سوریه و دیگر کشورها گرفتند تا به عراق و چنین فجایعی رسید. جنگ و اختلاف در خاورمیانه باید کنترل شود *وضعیت آینده جهان عرب را چطور ترسیم می‌کنید؟ -امروز در وضعیتی هستیم که اگر گروه‌های تکفیری به گونه‌ای بتوانند عراق را در دست بگیرند دیگر آتش این جنگ تنها معطوف به عراق نخواهد بود همانگونه که در سوریه حکومت مرکزی تا حدودی از بین رفت و شیرازه مملکت به هم خورد، این اتفاق در عراق هم می‌افتد و نخست اینکه استان‌های مرزی ایران هم به سمت رادیکالیزه شدن می‌روند و استقلال کردستان تمامیت ارضی ترکیه و ایران و سوریه را هم مورد تهدید قرار می‌دهد، بنابراین ضرر این اتفاقات به عراق و سوریه ختم نمی‌شود، مصالح ایران ، ترکیه ، عربستان و دیگر کشورها را هم درهم می‌ریزد اگر دعواها رنگ و بوی مذهبی یابد، مناطق شیعه نشین عربستان هم تحریک خواهند شد و به گونه‌ای جنگ به سمت سایر کشورها کشیده شده و یک کُریدور جهنمی از جنوب روسیه (و مناطق مسلمان نشین روسیه در قفقاز و ماورای آن) تا اسرائیل ایجاد می‌شود که آتش آن سال‌ها منطقه را به ورطه نابودی خواهد برد. عقلانیت کلید حل اختلافات است برای اینکه چنین اتفاقی نیافتد عقلای این منطقه باید به نتیجه برسند که از نظر استراتژیک هیچ کدام نمی‌توانند دیگری را حذف کنند و باید یک تعادل متوازن ایجاد شود تا به گونه‌ای منافع همه تأمین شود بنابراین کسی نباید تلاش کند مرزهایی که در قرن بیستم برپا شده را، تغییر دهد. رژیم صهیونیستی تا فضای تنفسی پیدا کند، سیاست‌های توسعه طلبانه را ازسر می‌گیرد *با وضعیت رژیم صهیونیستی چه کار باید کرد، مخصوصاً با فجایعی که در فلسطین درحال به بار آوردن است؟ - سیاست‌های استعماری در اسرائیل به گونه‌ای تنظیم شده که تا این دولت فضای تنفسی پیدا می‌کند سیاست‌های توسعه طلبانه خود را ادامه می‌دهد بنابراین اسرائیل به چیزی کمتر از نابودی رقیب رضایت نمی‌دهد و به هیچ وجه تمامیت رسمی فلسطین را قبول نخواهد کرد، بنابراین از معلق نگه داشتن شرایط غزه و فلسطین یک برگ برنده در دست دارد. کاری که جهان اسلام در این راستا می‌تواند انجام دهد رفع دعواهای خود است. اندیشمندان این حوزه تمدنی باید به گونه‌ای تلاش کنند به سیاست‌ها و نگرش‌های وفاق گرایانه و هم‌گرایانه برسند، چرا که امروز در کشورهایی که در جهان اسلام وجود دارد، اندیشمندان آزادی بیان ندارند و سقف تعقل و آزادی توسط حکومت‌های مستبد تعیین می‌شود که این واقعیت خود نیز امکان ایجاد نگرش‌های هم‌گرایانه در منطقه را غیرممکن کرده است. از سیاست‌های افراطی‌گرایانه در کشور پرهیز کنیم در نهایت ما امروز در جبری تاریخی گرفتار هستیم که در این جبر، حوادثی رخ می‌دهد که رقم زدن و مدیریت کردنشان گویی از دست ما خارج است ولی لااقل این را می‌دانیم که باید در داخل کشور به گونه‌ای وفاق را حفظ کنیم و از سیاست‌ها و نگرش‌های افراطی گرایانه یا سیاست‌هایی که به سمت عدم عقلانیت می‌رود، دوری کنیم. مطمئن باشیم که در بین خودمان هم نگرش‌های افراطی و خشونت گرا موجود است بنابراین باید دولت، ملت،حکومت و سیاست‌های حاکمیت به سمتی باشد که افراطی گری و خشونت را به حاشیه براند تا وفاق داخل کشور بیشتر شود و براساس آن وفاق ملی و دینی و سیاسی مرزهای داخل را امن و ایران را به درجه‌ای از ثروت و توانمندی برساند، در این راستا باید سیاست‌های تقابلی خود را با جهان هم به حداقل برسانیم تا در دوران بحرانی تمامیت و استقلال امروز خود را حفظ کنیم. نیازمند ستاد و یگان ویژه حل بحران‌ها در کشور و منطقه هستیم نکته آخر را هم بگویم که جهان امروز با مدیریت سیاست مداران بزرگ اداره نمی‌شود بلکه به دست کوتوله‌های سیاسی مدیریت می‌شود، آیا شما می‌توانید در انگلستان دیوید کامرون را با وینستون چرچیل یا در آمریکا آبراهام لینکلن را با بوش مقایسه کنید؟ دنیا در یک بحران سیاسی، فکری و اندیشه‌ای قرار گرفته است و همه اینها باعث شده تا در یک جهان شکننده زندگی کنیم. لومان جامعه‌شناس آلمانی معتقد است که ما در یک وضعیت ریسک پذیری بالا زندگی می‌کنیم و همه این عوامل باعث می‌شود به زبان گیدنز ما در یک وضعیت ناامنی و عدم امنیت وجودی به سر ببریم و به همین خاطر سیاست‌گذاران، حاکمان و کسانی که مدیران این مملکت هستند باید با یک درایت خاص و ویژه ستاد یا یگان ویژه فکری برای حل این بحران‌ها در داخل و در منطقه فراهم کنند تا هم وضعیت موجود را رصد کنند و هم به مدیریت معقول بپردازند تا به نحوی مدبرانه از این دوران عسرت به سلامت بگذریم. انتهای پیام/ک
93/04/25 - 11:17
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 96]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها