محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827160380
شریعتی و آینده فکر ایران
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
شریعتی و آینده فکر ایران تهران - ایرنا - روز دوشنبه روزنامه ایران در گزارش خبری که از نشست «اندیشه های اجتماعی شریعتی» منتشر کرد نوشت:یک روز قبل از روز بزرگداشت شریعتی انجمن جامعه شناسی ایران، میزبان جمعی از استادان فلسفه و جامعه شناسی بود، اما گویی میزبان اصلی نشست دکتر علی شریعتی بود.
در این گزارش خبر آمده است : «نوشته هایم بر سه گونه اند: اجتماعیات، اسلامیات و کویریات. آنچه تنها مردم می پسندند اجتماعیات و آنچه هم من و هم مردم اسلامیات و آنچه خودم را راضی می کند و احساس می کنم که با آن نه کار- و نه نویسندگی، که زندگی می کنم کویریات». (شریعتی، کویر)
یک روز قبل از روز بزرگداشت شریعتی نشست چهارشنبه 28 خرداد ماه انجمن جامعه شناسی ایران میزبان جمعی از استادان فلسفه و جامعه شناسی بود. اما گویی میزبان اصلی نشست نه انجمن جامعه شناسی بلکه مهم ترین چهره روشنفکری کشور دکتر علی شریعتی بود. شخصیت کاریزماتیک شریعتی به گونه ای است که هر جا که نامی از وی به میان می آید، جمعی از اهل فکر را گرد هم می آورد از این رو نشست مذکور که به اندیشه های اجتماعی شریعتی و نقش آن در آینده می پرداخت، خالی از این لطف نبود و استادان نام آشنایی هم چون دکتر تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، دکتر هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر بیژن عبدالکریمی، استاد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر علی رضاقلی جامعه شناس و استاد دانشگاه و دکتر حسن محدثی جامعه شناس و عضو انجمن جامعه شناسی و دکتر فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و جمعی دیگر از استادان حوزه فلسفه و جامعه شناسی حضور داشتند.
* عنصری تاریخی تا کنشگری فعال
پیرامون جایگاه و نقش شریعتی در جغرافیای فکری کشور همواره منازعاتی حاکم بوده است. برخی برای شریعتی نقشی در تحولات اجتماعی قائل نیستند اما گروهی دیگر بسیاری از این تحولات را متأثر از افکار شریعتی می دانند، از این رو دکتر تقی آزاد ارمکی سخنرانی خود را با ارائه دیدگاه سومی که در میانه این دو طیف قرار می گیرد، آغاز کرد و هر گونه دیدگاه افراطی در این زمینه را رد کرد. به اعتقاد وی بحث های شریعتی از تحولات شیعه و اسلام در بحبوحه دهه 40 و 50 بر نقش اندیشه او در ساخت انقلاب صحه می گذارد با این حال این بدان معنا نیست که تمام نیروهای اجتماعی انقلاب متأثر از اندیشه او باشند.
گذشته از اثرگذاری اندیشه های شریعتی نشست مذکور بر نقش شریعتی در اندیشه فردا متمرکز شده بود، از این رو استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، ضمن اشاره به این که شرایط امروز جامعه ایرانی نسبت به گذشته تغییر کرده است، معتقد بود بازگشت شریعتی به جغرافیای کشور به عنوان یک متفکر کانونی مختصات فردای ایران را رقم خواهد زد و گفت: « در آینده همه شریعتی را عنصر تاریخی می دانند تا یک کنشگر فعال و آنچه که از وی روایت می شود، متنی تاریخی برای طراحی یک جریان اجتماعی است. این در حالی است که باید در نظر داشت که فردای ایران شرایط بسیار متفاوتی با امروز دارد همان گونه که حال ایران شرایط متفاوتی با گذشته داشته است.»
از این رو وی آینده اندیشه شریعتی برای جامعه ایرانی را تنها به عنوان متنی تاریخی دانست که میزان رجوع به آن را شرایط پیش رو رقم خواهد زد.
طراح نسخه ای ایدئولوژیک
دکتر علی رضا قلی که از مخاطبان همیشگی سخنرانی های دکتر شریعتی در حسینیه ارشاد بود، تفکرات استادش را تلنگری برای دانشجویان مذهبی می دانست که در آن روزها دانشگاه را تنها جولانگاه نیروهای کمونیستی و چپگرا می دیدند از این رو به اعتقاد وی شریعتی با طراحی نسخه ای ایدئولوژیک سطح آگاهی دانشجویان را ارتقا داد و امکان دیالوگ مذهبیون با دیدگاه های چپ را فراهم کرد.
دکتر رضا قلی دغدغه اصلی استادش را ارائه راهکاری برای برون رفت از عملکرد ضعیف اقتصادی و سیاسی کشور دانست و در این زمینه گفت: « شریعتی می خواست با بازسازی دین و ایدئولوژی این مسأله را حل کند و در زمان خود توانست به آن جامه عمل بپوشاند.» وی معتقد است شریعتی در مقام احیاگر دینی توانسته به این امر نائل آید. اما سخنرانی رضا قلی تنها به مرور اثرگذاری افکار استادش در گذشته اختصاص یافت و پیرامون این که چقدر این دیدگاه ها برای آینده می تواند مثمر باشد، بحثی ارائه نکرد.
دغدغه مند توسعه
فرشاد مؤمنی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی هم ضمن هم داستانی با رضاقلی سخنرانی خود را در ادامه صحبت های او و در پاسخ به این سؤال آغاز کرد که جرقه های اندیشه توسعه از چه زمانی در ایران زده شد؟ او نیز دغدغه شریعتی را برون رفت از مسائل اقتصادی و سیاسی می دانست.
وی ضمن اشاره به فعالیت های بزرگانی چون شهید مطهری در این زمینه تیر کین دشمنان را مانع اندیشه ورزی وی دانست. از این رو معتقد بود شریعتی که در جلد چهارم مجموعه آثارش « بازگشت به خویشتن» را مطرح می کند، در ایجاد جرقه های توسعه در ایران نقش برجسته ای دارد.
دکتر مؤمنی معتقد است برای رفع سوء تفاهم های احتمالی در آرای توسعه ای شریعتی باید وجوه معرفت شناختی و متدولوژیک او را از هم جدا کرد و بر این باور است که به شریعتی تنها از منظر متدولوژیک آن هم به این خاطر که در زمان او دو پارادایم نوسازی و وابستگی حاکم بودند، نقد وارد است. بنابراین طبیعی است که فردی مانند شریعتی دیدگاه انتقادی نسبت به نوسازی داشته باشد و بر این باور است که باید تلاش های علمی شریعتی منصفانه بررسی شود.
دکتر ارمکی در پاسخ به دو سخنران پیشین معتقد بود دغدغه شریعتی اصلاً نوسازی نبوده و سؤالش درباره عقب ماندگی است و از آن جا که روشنفکری اسلامی است، تفکرش مبتنی بر حذف رقیب بویژه مارکسیسم طبیعی به نظر می رسد.
اثرگذارترین جامعه شناس ایرانی
دکتر هادی خانیکی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و از دیگر شاگردان شریعتی استادش را در سه حوزه سیاست، دانشگاه و روشنفکری با نام شریعتی علمی، شریعتی روشنفکر و شریعتی انقلابی معرفی کرد و اظهار داشت که به عنوان اثرگذارترین جامعه شناس ایرانی کمتر به شریعتی پرداخته شده است. او مسأله اجتماعی شریعتی را باز کردن دایره ذهنی ایرانیان در مواجهه با دنیای مدرن دانست که با وجود تأکیداتی که بر مقوله های جامعه شناختی داشت، از زبانی قوی برای تفسیر قواعد جامعه شناختی برخوردار نبود. وی درباره این که عقاید شریعتی در آینده چه جایگاهی خواهد داشت، افزود: «باید شریعتی را در یک چارچوب گفتمانی فهمید و در زمان خود سنجید. اگر شریعتی امروز بود در کجا قرار می داشت آیا مانند سارتر بیانیه مطالبه از حکومت می نوشت یا به عنوان یک سیاستمدار در قدرت قرار می گرفت یا برای نوشتن نصیحت الملوک تلاش می کرد.> بنابراین وی نیز اثرگذاری اندیشه های استادش را نخست به فهم گفتمان مسلط در هر دوره و این که اگر در این گفتمان قرار می گرفت چه استراتژی را بر می گزید، منوط کرد. حقیقت این است که کارآمدی و ناکارآمدی هر اندیشه را نمی توان خارج از بافتی که در آن قرار می گیرد در نظر گرفت.
اندیشمندی با عقلانیت تاریخی
دکتر بیژن عبدالکریمی، استاد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی که کتابی را با عنوان «شریعتی و آینده تفکر ما» روانه بازار نشر کرده و اساساً موضوع این نشست هم متناظر با رویکرد این کتاب برگزیده شده بود در بخش دوم دغدغه خود از نگاشتن کتاب را انحطاط تاریخی روشنفکران و ضرورت بازگشت اندیشه های شریعتی دانست. او انحطاط جریان روشنفکری در ایران را به سه عامل محدود کرد؛ که نخستین آن درک نکردن رابطه تفکر و سنت است.
او گفت: « تفکر را نمی توان از صفر آغاز کرد و شک دکارتی یک توهم محض است و تخریب متن به جای دیالوگ نشانه انحطاط جامعه روشنفکری است.»
وی مقلدی بودن روشنفکران را از دیگر نشانه های انحطاط دانست و سومین عامل انحطاط را مواجهه ایدئولوژیک معرفی کرد و افزود: «ایدئولوژی وقتی جای تفکر را بگیرد تفکر اصیل سرکوب می شود. و جریان روشنفکری یکی از سرکوبگران بحث متافیزیک و حکمی است. متأسفانه امروزه هر متفکری که مخاطبان را دعوت به سنت تاریخی کند دچار خشم روشنفکران می شود.»
از این رو عبدالکریمی بر این باور بود که وضعیت روشنفکران با سیاسیون و سنت گرایان چندان تفاوتی نمی کند چرا که تنها با عقل انتزاعی می اندیشند و مدام از آزادی سخن می گویند در حالی که تنها با گفتن، آزادی محقق نمی شود. اگر روشنفکران به این موضوع توجه داشتند ارزش بیشتری برای شریعتی که با عقل تاریخی می اندیشد، قائل بودند.
اسطوره زدایی از شریعتی
دکتر حسن محدثی هم ضمن اشاره به این که شریعتی شناسی امروز به نحو رسمی و غیررسمی در جامعه ما شکل گرفته است، گفت: « ما با سه نوع شریعتی شناسی مواجهیم. برخی از کسانی که درباره شریعتی کتاب نوشته اند، معتقدند او بخشی از گذشته تاریخی ماست. شماری دیگر شریعتی و آثارش را تا به امروز ادامه داده اند و افرادی مانند عبدالکریمی و آقاجری معتقدند شریعتی متفکر فرداست و باید برای ساختن آینده به افکار او چنگ بزنیم. من با این گروه با وجود نقدهایی که به آن ها وارد است، احساس همدلی بیشتری دارم.»
وی معتقد بود افرادی که به شریعتی تعلق خاطر دارند، منتقدان را به نخواندن آثار شریعتی متهم کرده و در این زمینه عقاید قالبی مطرح می کنند که این چیزی جز اسطوره پردازی نیست و ما چنانچه اندیشه خوبی در شریعتی دیدیم باید به آن عمل کنیم.
نشست «اندیشه های اجتماعی شریعتی» در حالی به پایان رسید که مخاطبان این جلسه نقدهایی را به سخنرانان وارد کردند و معتقد بودند که نشست به نوعی به مرور خاطرات گذشت و انتظار داشتند که حرف های تازه تری در رابطه با شریعتی زده می شود.
اول**1104
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
02/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 34]
-
گوناگون
پربازدیدترینها