واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
تحول در نظام سلامت آرامش، شرط سلامت یک عمر کار میکنیم و اگر خیلی خوششانس باشیم، جدا از تأمین نیازهای اولیه معاش، پسانداز هم میکنیم. آنوقت نوبت به کهنسالی میرسد که آبستن ناگزیر بیماری است و حالا باید نه فقط هر آنچه پسانداز کردهایم، که داراییهای دیگرمان را هم به حراج بگذاریم تا بتوانیم سلامت خود را که از هر چیز دیگر مهمتر است، بازیابیم. آن هم نه برای یک عمر دیگرباره داشتن، که فقط برای چند سالی بیشتر ادامه دادن... .
این دور باطل به حراج گذاشتن زندگی در جوانی و میانسالی برای خریدن زندگی در پیری و کهنسالی، یکی از مهم ترین عوامل پریشان حالی و گسست روانی ما انسان های مدرن در این زمانه شلوغ و پرسرعت است که همه چیز در آن حول محور پیش رفتن آن هم با سرعت هرچه تمام تر می گردد. ما فقط می خواهیم پیشرفت کنیم و جلو برویم. نمی خواهیم حتی لذت ببریم؛ نه چون ریاضت پسندیم و کلبی مسلک، بلکه چون لذت را فقط در ترقی معنا می کنیم و خطاهای آشکاری همچون زندگی برای کار، نه کار برای زندگی، یا همین دور باطل زندگی برای پول و پول برای زندگی، حتی این بدیهیات روشن و واضح نیز نمی تواند ما را از حرکت در مسیری که می دانیم بی راهه است و به مقصد منتهی نمی شود، بازدارد. دنیای مدرن اساسا دنیای دورهای باطل است. اگر زمانی بیماری و ناخوشی، برخاسته از طبایع طبیعی بود و با داروهای طبیعی هم درمان می شد و همه چیز سر جای خود قرار داشت، حالا عواملی باعث بیماری می شوند که درمان به سبک قدیم را ناممکن می سازند. حالا ما با مواد شیمیایی سرطان می گیریم و با شیمی درمانی هم قرار است درمان بشویم. با تنفس هوای آلوده و پرضرر، بیمار می شویم و با مصرف قرص های مضر و پرعارضه، به دنبال مداوا هستیم؛ مثل معتادی که درد و درمانش هر دو یک چیز است، مواد مخدر! این ، تصویر زندگی ما در این زمانه است و ناچاریم آن را بپذیریم. اما چگونه می شود از این مخمصه جان سالم به در برد؟ انکار کردن، دردی از ما دوا نمی کند. پس نمی توانیم به سنتی زیستن تام و تمام بیندیشیم و خود را فریب دهیم. سودای رمانتیک بازگشت به گذشته ناممکن است همان طور که آرزوهای دور و دراز معطوف به آینده نیز بهره ای از واقعیت ندارد. ما در بهترین حالت می توانیم نیازهایمان را کنترل کنیم و نه مثل گذشتگان با رضایت، که بنا به اقتضای دوران، در عین نارضایتی و با تحمل درد ـ دردِ نخواستن ـ از سرعتمان کم کنیم و آرام تر برانیم. این وظیفه فردی ماست اما جامعه نیز در قبال ما وظایفی دارد. به طور خاص درباره بحث نخستی که مطرح شد یعنی مسأله سلامت و امنیت و آرامش روانی مبتنی بر آن، طرح نظام سلامت ـ که در دستور کار دولت قرار گرفته ـ یکی از راهکارهای مؤثری است که در صورت تحقق یافتن می تواند بار روانی مهمی را از دوش شهروندان کم کند و به آنها فرصت زندگی بهتر و آرام تر بدهد. فیلم مستند «سیکو» ساخته مایکل مور که به مسأله بهداشت و درمان در آمریکا می پردازد، نمونه خوبی برای مشاهده عینی آسیب ها و مشکلات ناشی از نداشتن بیمه درمانی کامل و درخور است و تماشای آن می تواند ضرورت اجرای طرح نظام سلامت در جامعه ما را ـ که به دلیل عنادهای قدرت های جهانی بخصوص آمریکا به شـــکلی ناعادلانه عقب نگه داشته شده ـ آشکارتر کند. این که ما بدانیم نیازی نیست زمانی دیر یا زود برای احیای سلامتمان از هر چه داریم بگذریم، نه فقط در آن آینده ناگزیر، که از آن بیشتر در زمان حال، امنیت روانی قابل توجهی برای ما ایجاد می کند که به موجب آن می توانیم آرام تر بمانیم، برای «پیش» تاختن به جایی که در واقع «پس» است عجله نکنیم، بتوانیم فرآیند زندگی را ببینیم. حضرت علی(ع) جمله نابی در باب احتراز از زندگی خودفریبانه دارند. می فرمایند: «إن أخوف ما أخاف علیکم اثنان: اتباع الهوی و طول الأمل» (نهج البلاغه، خطبه 28) یعنی من از دو چیز بر شما می ترسم: پیروی از خواهش و آرزوی دور و دراز. خواهش ما همین میل به داشتن همه چیز با هم و به هر قیمتی حتی به قیمت فرصت محدود حیات است و آرزوی دور و درازمان آینده ای که فکر می کنیم فقط با پول و رفاه می تواند ایمن و مطمئن باشد. پیداست که وقتی خواهش آن بود و آرزو این، واقعیاتی همچون حوادث غیرمترقبه طبیعی، بیماری و اقتضائات کهنسالی، تنها ماندن در مسیر زیاده خواهی های روزافزون و اصلا حقیقت انکارناپذیری همچون مرگ باید نادیده گرفته شود تا خواهش و آرزو توجیه منطقی پیدا کند. گاهی می توانیم فراموش کنیم و با غفلت سر می کنیم و گاهی نمی توانیم و در نتیجه، ناآرام و مستأصل می مانیم. این اضطراب و استیصال، محصول همان خودفریبی هولناکی است که در کلام حضرت امیر(ع) به احتراز از آن توصیه شده است. طرح هایی همچون طرح تحول نظام سلامت، حکم همان داروی شیمیایی را دارد که قرار است بیماری ناشی از مواد شیمیایی دیگر را مداوا کند. بحث بر سر همان پول و توانمندی مالی است منتها این بار بناست دولت عهده دار تأمین سلامت آینده ما ـ که بر استطاعت مالی مبتنی است ـ باشد، نه خودمان. این واقعیت به معنای نادرست بودن این قبیل پروژه های اجرایی نیست چه این که وظیفه دولت تسهیل زندگی برای شهروندانی است که با حضور سیاسی و رأی، دولتی را برای تأمین نیازهای اجتماعی شان برگزیده اند و در ادامه با پرداخت مالیات و عمل به قانون، از این دولت در مسیر اجرای وظایفی که به عهده اش گذاشته شده، حمایت می کنند. مراد از بیان این مشابهت، تأکید بر این نکته است که ما برای نیل به سلامت کامل روانی و آرامش درخور، نیازمند تقویت نفس و خودشناسی و واقع نگری هستیم و چنان نیست که برداشته شدن یک بار از بارهای سنگین تحمیل شده بر شانه هایمان بتواند گرهی از کار فروبسته ما بگشاید. تسهیلات دولتی، چنان که از نامشان پیداست تنها تسهیل گر هستند و نقش کاتالیزور را دارند. اکسیر و کیمیا نیستند که مس را زر کنند و فقط در صورتی مفید خواهند بود که همراه باشند با کارایی عوامل متعدد دیگری که بخش کوچکی از آنها به دولت مربوط است و بخش اعظم آن به خودمان و سبک زندگی بخصوصی که برای زیستن برگزیده ایم. تا زمانی که زندگی ما بسان شهد مکیدن زنبور عسل در گلستانی از گل های رنگارنگ و متنوع باشد، یعنی تا زمانی که قادر به انتخاب کردن نباشیم و کارمان فقط پریدن از یک شاخه به شاخه دیگر برای داشتن همه چیز با هم باشد، نه فقط سعادتمند نخواهیم بود که محکومیم به محرومیت یعنی نه آرام خواهیم بود نه برخوردار. شهد مکیدنمان مصداق بارز پیروی از خواهش و آرزو خواهد بود و دست آخر همین ناآرامی و ناکامی از پا درمان می آورد یا به گونه ای بیمارمان می کند که دیگر نه از قناعت و سازگاری کاری ساخته است، نه از قدرت و ثروت و نه از امکاناتی همچون طرح تحول نظام سلامت. به گفته روان شناس وجودی، رولو می، «اضطراب، سرگیجه آزادی است» و ما تا زمانی که آزاد هستیم و گزینه های نامحدودی برای انتخاب پیش رو داریم، ناآرامیم. یکی از این گزینه ها می تواند همین طرح نظام سلامت باشد، یعنی اگر نگاهمان به این امکان رفاهی، وضعی باشد که ما را برای تاختن سریع تر در بیراهه آرزوها یاری می دهد، بی تردید بر مشکلاتمان افزوده خواهد شد یعنی اگر تا به حال اندیشیدن به واقعیات آینده و نگرانی از بابت آن مجبورمان می کرد یکسری گزینه ها را فاکتور بگیریم و به اندکی سازگاری تن دردهیم، حالا در صورت تحقق کامل این طرح ممکن است بیشتر در لاک خودفریبی فرو برویم و از واقعیت فاصله بگیریم و در نتیجه از آرامشی که نصیبمان شده در راه سرعت گرفتن افزون تر استفاده کنیم، نه آهستگی که شرط لازم آرامش است. می بینیم که همه چیز همیشه به خودمان و درون ناشناخته مان مربوط است که باید لحظه به لحظه در حال شناخت و واکاوی اش باشیم. آزاد جعفری / جام جم
یکشنبه 01 تیر 1393 4:15 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]