واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
سم عقرب و روش تهیه سرم ضد عقرب گزيدگي نويسنده: دکتر بشير چميلي-دکتر عليرضا مغيثي-دکتر عباس زارع ميرک آبادي ساده ترين روش تهيه ي سرم ضد عقرب گزيدگي استفاده ي مستقيم از غده ي سمي جانور است.براي اين کار غده هاي سمي را از محل اتصال به آخرين بند دم قطع مي کنيم.غده ها را فوري در آب معمولي مي شوييم و بلافاصله با پارچه خشک مي کنيم.سپس،به مدت يک ماه دردستگاه خشک کننده ي (دسي کاتر)محتوي پنتااکسيد فسفر يا کلرور دوکلسيم قرار مي دهيم تا کاملاً خشک شوند.غده هاي خشک شده را در يک هاون بلوري با اضافه کردن آب مقطر به خوبي له مي کنيم و به مدت 30 دقيقه در دور 2000 سانتريفوژ مي کنيم.مايه رويي محتوي سم است.براي انجماد و خشک کردن اين مايع را در ظرف مناسبي درخلاء مي ريزيم.بهتر است رسوب حاصل از سانتريفوژ را يک بار ديگر در محلول ايزوتونيک نمک طعام شستشو دهيم و با سانتريفوژ مجدد مايع جدا شده را به مايع قبلي اضافه کنيم.چنانچه عوامل سمي حل نشدني درآب مقطر رسوب کرده باشند،با سانتريفوژ مجدد جدا مي شوند. اين محلول سم که با مواد غيرسمي از قبيل موکوپروتئين نيزهمراه است، براي تهيه ي سرم ضد عقرب گزيدگي در آزمايشگاه قابل استفاده است.يکي از معايب اين روش ناخالص بودن سم حاصل است.به علاوه،در اين روش نمي توان مجدد از جانور زنده استفاده کرد. براي تهيه ي سم خالص تر از روش تحريک الکتريکي غده ي سمي نيزاستفاده مي شود.براي اين کار عقرب زنده را با دو پنس مناسب از ناحيه ي سر و دم مهار و نيش جانور را به ظرف شيشه اي وارد مي کنيم.دوسر الکترود دستکاه الکتروشوک را لحظه اي در طرفين غده ي سمي قرار مي دهيم.در اثر انقباض عضلات وابسته، سم خالص داخل ظرف پاشيده مي شود. ترشحات اوليه ي سم زلال و شفاف است، ولي به تدريج کدر و چسبناک مي شود.دراين حالت، سم با مخاط مخلوط شده است.مقدار ولتاژ و فرکانس لازم براي تحريک الکتريکي، بسته به نوع عقرب متفاوت است.معمولاً ولتاژهاي 6 تا 10 ولت سم را خالص به صورت شفاف مي دهد.درولتاژهاي بالاتر، امکان ترشح مخاط را افزايش مي يابد.سم حاصل از هر دو روش را مي توان در حالت انجماد و خلاء خشک کرد وبه صورت پودر درآورد.مي توان از دسي کاترنيز براي خشک کردن محلول سم استفاده کرد.دراين حالت، سم خشک مي شود و به صورت کريستال درمي آيد. سم هاي حاصل در شيشه هاي دربسته و محل خشک و تاريک نگهداري مي شوند.دماي 2 تا 4 درجه ي سانتي گراد،براي نگهداري طولاني سم مناسب است. سم گيري بايد ازيک گونه ودر صورت امکان از زيرگونه هاي يکسان انجام شود که به يک جمعيت و يک ناحيه تعلق دارند.سم عقربسم عقرب ماده ي پروتئيني است که درحال تازگي و خلوص شفاف و بي رنگ و با PH برابر خنثي تا قليايي است.پودر آن سفيد تا کرم روشن و کريستال آن زردرنگ است.عوامل فعال و خالص سم عقرب درمحلول هايي از قبيل متيل يا اتيل الکل، اتر، کلروفوم، استن، بنزين و گزيلن حل نشدني است. محلول اين عوامل در حرارت 100 درجه سانتي گراد به مدت 15 تا 30 دقيقه فقط بخشي از فعاليت خود را از دست مي دهد.
عناصر تشکيل دهنده ي سم عقرب و مقدار آنها به نوع عقرب و شرايط بوم شناسي محيط زيست جانور بستگي دارد؛ ولي به طور کل، اين عناصر عبارت اند ازکربن، ئيدروژن، ازت و گوگرد.سم خشک تماماً در آب مقطر يا محلول سرم فيزيولوژي حل نمي شود.بخش غيرحلال را بيشتر موکوپروتئين و بخش حلال را عوامل فعال سم از نوع توکسين تشکيل مي دهند.مي توان فراکسيون هاي توکسين را که تعداد آنها به شرايط ياد شده بستگي دارد، با استفاده از روش هاي الکتروفورز،کروماتوگرافي و همچنين فيلتراسيون روي ژل سفادکس از سم عقرب جدا کرد. با ترکيب سم با سرم همولوگ،روي ژل آگارز يا آگار(ايمونوديفوژن)هم، خطوط ترتيبي به دست مي آيد که ممکن است معرف تعداد آنتي ژن سم باشد. ممکن است ايمونوالکتروفورز سم و سرم ضد سم نيزدر اين مورد براي شناخت فراکسيون هاي پروتئيني راهنماي خوبي باشد.پروتئين هاي خالص جداشده وزن مولکولي کمي دارند که بسته به نوع سم عقرب بين 10000 تا 18000 دالتون تغيير مي کند.اين پروتئين ها را عوامل سمي از قبيل نوروتوکسين، هموتوکسين، کارديوتوکسين و آنزيم هاي مختلفي از قبيل لستيناز، هيالورونيداز، فسفوليپاز، پروتئيناز يا آنزيم هايي با اثرانعقادي يا ضدانعقادي تشکيل مي دهند.روش تهيه ي سرم ضد عقرب گزيدگيمي توان سرم ضد عقرب گزيدگي را با تزريق سم به حيواناتي مانند اسب، الاغ، گاو و بز به دست آورد.از اسب به علت اينکه مقدارخون بيشتري دارد و پروتئين هاي سرم آن به پروتئين هاي سرم انسان نزديک تر است، بيشتر استفاده مي شود.براي تهيه ي سرم ضد عقرب گزيدگي از پودر سم استفاده مي شود.سم يا سم هاي مورد نظر را برحسب درجه ي سميت آنها به نسبت هاي لازم به دقت توزين و درمحلول استريل نمک طعام به رقت 10 ميلي گرم در ميلي ليتر حل مي کنيم.از اين محلول درشروع کار به نسبت هاي افزايش از 0/1 ميلي گرم تا حدود 60 تا 70 ميلي گرم زيرجلد اسب تزريق مي کنيم.معمولاً تا رقت هاي 10 ميلي گرم هفته اي دو بار و سپس هفته اي يک بار تزريق مي شود.يک هفته پس از پايان دوره ي ايمن سازي و پس از اطمينان از ايمني کافي، سه بار(فاصله ي 4-3 روز)و هربار متناسب با بزرگي جثه ي اسب،حدود 6-4 ليترخون مي گيريم.اين خون درظرف شيشه اي محتوي سيترات دوسديم جمع مي شود.پس از جداکردن سلولهاي خوني، پلاسما را تصفيه و آلبومين را حذف مي کنيم.سرم حاصل را با گذراندن از روي صافي مناسب استريل وپس از آزمايشهاي لازم به صورت مايع يا خشک (ليوفيليزه)در شيشه هاي مناسب بسته بندي مي کنيم.منبع:کتاب راهنماي درمان عقرب گزيدگي/خ
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 5091]