حفظ زمین در برابر تغییر اقلیم

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:

به بهانه ی روز جهانی مبارزه با بیابان زایی حفظ زمین در برابر تغییر اقلیم تهران- ایرنا- هفدهم ژوئن روز جهانی مبارزه با بیابان زایی هنگامه ی ارزشمندی است، برای اندیشیدن درباره ی زیستگاه و محل زندگی مان تا برای حفظ آن در برابر اثرهای مخرب تغییر اقلیم بکوشیم و مانع گسترش پدیده ی بیابان زایی شویم.

حفظ زمین در برابر تغییر اقلیم

خشکی ها و دریاها کره ی زمین را در برگرفته اند که آب ها 70 درصد و ناحیه های خشک و نیمه خشک 30 درصد سطح این کره را به خود اختصاص داده اند.
کوه ها، بیابان ها و یخچال های طبیعی، بخش بزرگی از خشکی ها را فراگرفته اند و زمینه های غیر قابل سکونت شدن این منطقه ها را به وجود آورده اند، به همین دلیل درصد کمی از سطح خشکی ها قابل سکونت است و این میزان باقی مانده از گذشته تا به حال، زیستگاه انسان، جانواران و گیاهان محسوب می شود.
اما این ناحیه ها در طول تاریخ به دلیل استفاده ی بشر از منابع طبیعی با تخریب روزافزون مواجه شده و حیات آنها به شدت مورد تهدید قرار گرفته است. این رفتار بشر سبب شده تا قسمت گسترده ای از محیط زیست دیگر برای سکونت مناسب نباشد که این امر نشان خوبی برای ادامه ی زندگی موجودات زنده بر روی کره ی زمین نیست.
بیابان زایی از نشانه های تخریب زیستگاه ها به شمار می رود که کشورهای بسیاری را مورد تاثیر خود قرار داده است. این پدیده برای نخستین بار در 1927 میلادی به وسیله ی لاوودن دانشمند فرانسوی، با مطرح کردن واژه ی بیابان زایی به مفهوم تخریب اکوسیستم و منابع گیاهی به جهانیان معرفی شد.
«آبرویل» گیاه شناس و اکولوژیست فرانسوی در 1949 میلادی با انتشار کتاب «اقلیم و جنگل ها در بیابان زایی آفریقای گرمسیری» پدیده ی بیابان زایی را فرایند تغییر خاک زاینده به بیابان، به دلیل تخریب زمین بر اثر فرسایش خاک ناشی از فعالیت انسان تعریف کرده است.
پس از وقوع قحطی ها و خشکسالی های بسیار در پایان دهه ی 60 میلادی و سال های نخست دهه ی 70 میلادی در کشورهای آفریقایی، مشکل بیابان زایی در جهان فراگیر شد و کشورها را بر آن داشت تا برای از میان بردن این پدیده به دنبال راه حل باشند.
بنابراین سازمان ملل در 1977 میلادی، نایروبی پایتخت کنیا را برای برگزاری کنفرانس جهانی بیابان زایی برگزید. در این کنفرانس تعریف کلی از واژه ی بیابان ارایه و پدیده ی بیابان زایی به عنوان عامل تخریب و نابودی اکوسیستم های طبیعی معرفی شد که سبب کاهش تولید بیولوژیک در حد ایجاد تخریب خاک به ویژه فرسایش بادی می شود.
نخستین کنفرانسی که به صورت جدی طرح مقابله با بیابان زایی را پیگیری کرد، در 1992 میلادی با عنوان «سازمان ملل برای محیط زیست و توسعه» در ریودوژانیرو برزیل شکل گرفت.
بر اساس تعریفی که در این کنفرانس ارایه شد، واژه ی بیابان زایی عبارت است از تخریب سرزمین در منطقه های خشک، نیمه خشک و خشکِ نیمه مرطوب که مورد تاثیر از تغییرهای اقلیمی و فعالیت های انسانی قرار دارد.
سازمان ملل متحد در اجلاس 47 مجمع عمومی و کمیته ی بین الدول مذاکرات در 1990 میلادی، تدوین کنوانسیون بین المللی بیابان زدایی و مقابله با اثرهای خشکسالی در کشورهایی چون آفریقا را تصویب کرد.
کمیته ی بین الدول مذاکرات پس از برگزاری پنج اجلاس دیگر در نیویورک، سرانجام در 17 ژوئن 1994 میلادی متن کنوانسیون را به پایان رساند و سازمان ملل متحد هفدهم ژوئن را «روز جهانی بیابان زدایی» نام گذاری کرد.
جلوگیری از تخریب زمین های کشاورزی در حاشیه های کویر و مناطق بیابانی به وسیله ی توسعه ی فرهنگ و حفظ پوشش گیاهی حفاظت از خاک، بذر کاری، بذر پاشی مراقبت و آبیاری، حفاظت، قرق(جلوگیری از ورود دام به مرتع با اهداف مشخص برای مدت معین)، تعادل سازی در محیط طبیعی از هدف های این کنوانسیون است.
هدف های دیگر آن را نیز می توان توسعه ی آبیاری مصنوعی، افزایش تولید کشاورزی و افزایش سطح زندگی روستاییان و ایجاد اشتغال در زیر بخش های کشاورزی و تثبیت شن های روان به وسیله ی درخت های بادشکن، بادشکن های توری بیان داشت.
کشور ایران به دلیل دارا بودن 85 درصد از اقلیم های خشک، نیمه خشک و فراخشک و با توجه به رشد یک درصدی میزان سالیانه ی بیابان زایی و گسترش روزافزون این پدیده، در 17 ژوئن 1994 میلادی برای مقابله با بیابان زایی، احیای منابع تجدید شونده و توسعه ی پوشش گیاهی ناحیه های بیابانی، در گروه نخستین کشورهایی بود که به عضویت این کنوانسیون درآمد.
کنواسیون بین المللی بیابان زدایی هر ساله با توجه به تنگناها و چالش های مرتبط با بیابان، شعاری به مناسبت این روز اعلام می کند که در سال جاری عنوان «زمین به آیندگان تعلق دارد، بیاییم آن را در مقابل اثرات تغییر اقلیم حفظ نماییم» انتخاب شده است تا این امر بهانه ای برای احیا و بهبود زمین های تخریب شده و مبارزه با پدیده ی گسترده ی بیابان زایی باشد.

برگرفته از: کتاب اصول مدیریت مناطق بیابانی
گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9128**2002**9131

انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير