واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: از مدیرکل یونسکو در سفرش به ایران چه طلب کنیم؟
کشورهای دارای تمدن همچون ایران، یونان، چین، ایتالیا و مصر از چنان ظرفیت عظیم تمدنی برخوردارند که اگر قرار باشد هر سال به طور منظم یکی از میراث معنوی شان ثبت شود، هزاران سال باید در صف بایستند و بسیاری از کشورها حتی میراث معنوی ندارند که هر سال برای ثبت جهانی معرفی کنند!
کد خبر: ۳۹۵۴۷۱
تاریخ انتشار: ۰۴ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۱:۲۷ - 24 April 2014
عالیترین مقام یونسکو در حالی پس از ده سال سفری به ایران خواهد داشت که تصور میشود میتوان از این سفر بهره برداری ویژهای در راستای تامین منافع مشروع کشورهای صاحب تمدنهای کهن از جمله ایران داشت و از این فرصت بیش از زمینه تبلیغاتیاش بهره برداری کرد؛ رویکردی که باید دید مسئولان امر به ویژه مدیران سازمان میراث فرهنگی تا چه میزان در پیاش خواهند بود.
به گزارش «تابناک»، یک دهه پیش و در دوران دولت اصلاحات بود که شاهد آخرین حضور عالیترین مقام یونسکو در ایران بودیم و پس از آن چنین دیداری در خاک ایران اتفاق نیافتاد. حال پس از گذشت این دوران، خانم «ایرینا بوکووا» مدیرکل یونسکو به همراه هیاتی شش نفره به دعوت رضا فرجی دانا وزیر علوم، تحقیقات و فناوری جمعهشب به ایران میآید تا طی سفری پنج روزه از استانهای تهران، اصفهان، فارس و کرمان و میراث جهانی ثبت شده این استانها در یونسکو بازدید داشته باشد.
مدیرکل یونسکو که در این سفر رسماً میهمان سازمان میراث فرهنگی و وزارت علوم است، علاوه بر دیدار با رییسجمهور، با وزرای امورخارجه، علوم، نیرو، آموزش و پرورش و رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دیدارهایی خواهد داشت. معاون سازمان یونسکو در امور برنامهریزی راهبردی، متخصص برنامهریزی حوزه آسیا و اقیانوسیه و رییس دفتر مدیرکل یونسکو از جمله اعضای هیات همراه مدیرکل بلغارستانی یونسکو در این سفر هستند.
ایرینا بوکووا که از سال 2009 مدیرکلی یونسکو را عهدهدار بود، در سال 2013 مجددا بهعنوان مدیرکل این سازمان انتخاب شد. سازمان یونسکو پس از وقوع زلزله بم و تخریب ارگ تاریخی بم، کمکهایی برای بازسازی آثار تاریخی و میراث فرهنگی این شهرستان داشته و به همین مناسبت مدیرکل یونسکو در سفر خود به ایران روند بازسازی این آثار را پیگیری خواهد کرد. او همچنین در بخشهایی دیگر از این سفر برای دیدن تختجمشید و پاسارگاد به استان فارس خواهد رفت و سفر به اصفهان و دیدن میدان امام که یکی دیگر از آثار ثبت جهانی ایران است نیز مرحله دیگر دیدارهای بوکووا خواهد بود.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد با مخفف «یونسکو / UNESCO» در حال حاضر عملاً متولی میراث جهانی و یکی از موثرترین سازمان فرهنگی در سطح جهان محسوب میشود و از این منظر نوع تعامل و همکاری با این نهاد برای کشورهای جهان بالاخص کشورهای صاحب تمدن از اهمیت بالایی برخوردار است. ایران در سالهای اخیر با چالشهای فراوانی در یونسکو مواجه بود که بزرگترین آنها ثبت برخی از میراث معنوی متعلق به ایران توسط برخی دیگر از کشورهای همسایه و در دایره ایرانِ بزرگ است و متاسفانه این چالش همچنان برطرف نشده است.
بزرگترین علت ایجاد این چالش، در نظر گرفتن سهمیه مشابه برای همه کشورها برای ثبت میراث معنوی است. در واقع هرچند میراث ملموس نظیر اماکن تاریخی امکان ثبتش توسط دیگر کشورها وجود ندارد اما بسیاری از میراث ناملموس یا همان میراث معنوی کشورها به ویژه کشورهایی که روزگاری تمدنی بزرگ بودهاند، توسط دیگر کشورها ممکن است و متاسفانه در این زمینه تدبیری اندیشیده نشده و عدالت بر پایه مساوات در نظر گرفته شده است.
در واقع هر کشوری اعم از کشوری چون ایران با تمدنی چندهزار ساله و چه کشوری آفریقایی و فاقد تمدن و میراث تمدنی قوی، دارای یک سهمیه مساوی هستند و هر سال تنها یکی از میراث معنوی و ناملموس شان نظیر تار قابلیت ثبت دارد. این رویکرد قطعاً با عدالت تطبق ندارد، چرا که کشورهای دارای تمدن همچون ایران، یونان، چین، ایتالیا و مصر از چنان ظرفیت عظیم تمدنی برخوردارند که اگر قرار باشد هر سال به طور منظم یکی از میراث معنوی شان ثبت شود، هزاران سال باید در صف بایستند و بسیاری از کشورها حتی میراث معنوی ندارند که هر سال برای ثبت جهانی معرفی کنند!
این دغدغه درباره میراث ملموس و بناهای تاریخی نیز وجود دارد اما نگرانی در این باره به واسطه آنکه امکان سرقت اعتبار انها توسط دیگر کشورها وجود ندارد، بسیار کمتر است اما در قبال میراث معنوی این خطر بسیار پررنگ است و کشورهای صاحب تمدن به شدت نسبت به این وضعیت نگرانند. شاید این فرصت تاریخی، بهترین امکان در سالهای اخیر باشد که بتوان از این سفر بهره برداری بیشتری کرد و از مدیرکل یونسکو خواست تا یونسکو حداقل زمینه به رای گذاشتن درخواست کشورهای صاحب تمدن به ویژه ایران را برای افزایش سهمیه سالیانه ثبت جهانی میراث ناملموس در یونسکو برای کشورهای مبداء تمدنهای بزرگ فراهم سازند.
در صورت وقوع این اتفاق و همراهی مدیرکل یونسکو در اجرای این درخواست و طرح موضوع در مجمع عمومی سالیانه یونسکو و البته رایزنی به قصد جلب نظر کشورهای عضو یونسکو، میتوان امیدوار بود عدالت فرهنگی در سطح جهان به شکل بهتری برگزار شود، چرا که مساوات کنونی در ثبت میراث جهانی چندان با عدالت تطابق ندارد و این جزو بدیهیاتی است که هر کارشناس فرهنگی به آن اعتقاد دارد اما تاکنون کوچکترین گام عملی در راستای رفع این بیعدالتی برداشته نشده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 55]