تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833773272
سیاست خارجی ایران در دوره روحانی/ مذاکرات هسته ای با موانع غلبه ناپذیررو به رو نیست
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
مقاله ظریف در فارین افرز ، سیاست خارجی ایران در دوره روحانی/ مذاکرات هسته ای با موانع غلبه ناپذیررو به رو نیست تهران- ایرنا - محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه کشورمان در مقاله ای که در نشریه آمریکایی فارین افرز منتشر کرده به تشریح مولفه های سیاست خارجی ایران در دولت یازدهم پرداخته و از جمله مذاکرات هسته ای کشورمان را با توجه به این مولفه ها مورد اشاره قرار داده است.
به گزارش ایرنا به نقل از اداره کل دیپلماسی رسانه ای وزارت امورخارجه ، این مقاله برگرفته از برنامه ای است که وزیرخارجه کشورمان در مرداد 1392 برای گرفتن رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد.
ترجمه این متن به شرح زیر است:
سیاست خارجی بخشی خطیر در زندگی، رفتار و زمامداری تمام دولت-ملتها به شمار می رود. اما در سال های اخیر به موازات پیچیده تر شدن روابط بین دولت ها، اهمیت آن حتی بیشتر نیز شده است. افزایش اجتناب ناپذیر در تعداد بازیگران بین المللی شامل سازمان های چندجانبه، بازیگران غیردولتی و حتی اشخاص، سیاست گزاری را پیچیده تر ساخته است.
در عین حال استمرار فرآیند جهانی شدن - هرگونه که تصور و تعریف شود و چه ستایش شود و چه تقبیح - تاثیر گریز ناپذیر خود بر سیاست خارجی دولت ها، اعم از بزرگ و کوچک، توسعه یافته و یا در حال توسعه، را بر جای نهاده است.
جمهوری اسلامی ایران از زمان تاسیس خود توسط یک انقلاب مردمی در سال 1979 با این چالشها دست به گریبان بوده است. سیاست خارجی ایران در دوره بعد از انقلاب بر شماری از آرمانها و اهداف محبوب مندرج در قانون اساسی کشور شامل حفظ استقلال ایران، تمامیت ارضی، امنیت ملی و نیل به توسعه ملی پایدار بلند مدت مبتنی بوده است.
فراسوی مرزهای خود، ایران خواهان تقویت جایگاه منطقه ای و جهانی خود، پیشبرد آرمان هایش از جمله دمکراسی اسلامی، بسط روابط دوجانبه و چند جانبه به ویژه با همسایگان مسلمان و کشورهای غیرمتعهد، کاهش تنشها و مدیریت کردن اختلافات با دیگر دولت ها، پیشبرد صلح و امنیت در هر دو سطح منطقه ای و بینالمللی از طریق کنشگری مثبت، و ترغیب و پیشبرد تفاهم بینالمللی از طریق گفت و گو و تعامل فرهنگی است.
** ایران در جهان چند جانبه
از زمان پایان جنگ سرد و دنیای دو قطبی در اوایل دهه 1990، نظم جهانی دچار تغییر ساختاری عمده ای شده است اما نظم جدید جا افتادهای نیز هنوز به منصه ظهور نپیوسته است. همچون دیگر دوران های انتقالی در گذشته، وضعیت گذرا، پیچیده و نامطمئن امور بینالمللی در حال حاضر بشدت مخاطره آمیز و چالشی است.
پیچیدگی دوران های انتقالی پیشین معمولا ناشی از رقابت های نظامی و حتی بروز جنگ علنی بین قدرت های عمده زمان بود. رقابت های کنونی نیز به طور مشابهی کاملا شدید هستند، با این حال به چندین دلیل همچون تغییر شدید در فضای جهانی، تحول در ماهیت قدرت، و نیز تنوع و تکثر بازیگران دولتی و غیردولتی، رقابت این روزها به طور عمده شکلی غیرنظامی به خود گرفته است.
مفهوم قدرت، که به طور سنتی با قدرت نظامی اندازه گیری می شد، به میزان قابل توجهی متحول شده است. اشکال جدیدی از نفوذ اقتصادی، تکنولوژیک و فرهنگی به منصه ظهور رسیده اند. به طور همزمان، تحولات در سطح مفهومی، مؤلفه های فرهنگی، هنجاری و معنایی قدرت را به صحنه آورده اند که موجب دسترسی تعداد بیشتری از بازیگران به منابع قدرت شده است. به علاوه نضج تدریجی چند جانبه گرایی در دوره بعد از جنگ دوم جهانی، بر اهمیت هنجارها و اجماع بینالمللی افزوده است.
علی رغم چنین تغییرات عمده در ساختار نظم جهانی، بازماندگان و بهره مندان از نظم پیشین تلاش کرده اند تا ویرانه گذشته را هم چنان حفظ کنند. ظهور نظریه های آخرالزمانی در ایالات متحده در اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 ناظر به « پایان تاریخ» یا « برخورد تمدنها » واکنشی شتابزده به خلاء « بی دشمنی» ناشی از پایان جنگ سرد و برآمدن جایگاه مسلمانان در صحنه جهانی بود.
از طریق رشته ای از تلاش های اسلام هراسانه بعدی - که گاهی به مثابه سیاست رسمی دولتی مطرح می شد و به شیوه ها و اشکال مختلف به گونه ای سامان یافته تعقیب می شد – برخی در غرب کوشیدند تا جهان اسلام را به عنوان دشمن ایدئولوژیک جدید در سطح جهانی القا کنند.
اما اکنون دنیا نه به سمت دوری و گریز، بلکه در مسیر به هم پیوستگی متقابل حرکت می کند. برخلاف وضعیت در گذشته، تعقیب سیاست های یک جانبه توسط قدرت های فائقه پیشین و یا قدرت های جدید به وضعیت بن بست و فلج منجر شده است. امروزه،اکثر دولت - ملتها، فارغ از وسعت خاک، قدرت، نفوذ یا دیگر ویژگی ها، به این درک رسیده اند که انزواگرایی، چه ارادی و داوطلبانه باشد و چه تحمیلی، امتیازی محسوب نمی شود. عمل جمعی و همکاری مشخصه های برجسته این دوران شده اند.
چند جانبه گرایی به معنای جست و جوی جمعی برای یافتن راه حل های مشترک برای مشکلات مشترک، مطلوبیت و اثر بخشی عملی خود را در هر دو سطح منطقه ای و بینالمللی به اثبات رسانده است. حتی قدرت های عمده جهانی نیز،هر چند با اکراه، فرا گرفته اند که آنها نیز دیگر نمی توانند منافع خود را بطور یکجانبه تعقیب کنند، یا به اهداف خاص خود نایل شوند.
روند تدریجی اما فزاینده ائتلاف سازی، در هر دو سطح منطقه ای و جهانی، چه برای مقاصد کوتاه مدت و یا تلاش های ماندگارتر، شاهد گریز ناپذیری اقدام جمعی است. همکاری ارادی به عنوان الگوی کاری جدیدی از تعامل بین دولت ها بتدریج ظهور یافته است و جایگزین الگوی رویاروئی، تسلیم بی قید و شرط و یارقابت دائم شده است، که زمانی در گذشته غالبیت داشت و اکنون بیاعتبار شده است.
انگاره تعقیب یا تحمیل بازی با حاصل جمع صفر اکنون فروغ گذشته خود را از دست داده است، که این را می توان نتیجه گریز ناپذیر جهانی شدن و بر آمدن متعاقب اقدام جمعی و رویکردهای مبتنی بر همکاری دانست. با این همه هنوز برخی از بازیگران به عادتهای گذشته خود چسبیده اند و منافع خود را بنا به عادت به زیان دیگران دنبال می کنند.
اصرار برخی قدرت های بزرگ به بازی های با حاصل صفر و نتیجه برد یا باخت معمولا به حاصل باخت - باخت برای تمامی بازیگران منجر شده است.
موضع بشدت چالش شده ایالات متحده در دنیای کنونی، به رغم قدرت نظامی مسلط، نمونه بارز این وضعیت است.وضعیت عملی در نقاط مختلف دنیا که ایالات متحده به طور مستقیم درگیر است، به طور مشخص در خاورمیانه بزرگ و در همسایگی جدایی ناپذیر ایران، حکایت از چرخش آشکار اگر چه سست دلانه واشنگتن بسوی مسیر ائتلاف سازی با دیگر قدرتهای جهانی و حتی بازیگران منطقه ای دارد.
چین، هند و روسیه در تلاشی منسجم برای دستیابی به نقش جهانی عمده تر درگیر رقابت شدید، اساساً با بلوک غرب، است. با این حال، اکنون قدرت های بزرگ و قدرت های در حال ظهور به گونهای مشابه تمایلی به استفاده از ابزار نظامی برای حل و فصل رقابتها، تفاوتها و یا حتی منازعاتشان ندارند.
این امر موجب برآمدن تدریجی رویکردی تجدید نظرطلبانه به سیاست خارجی شده است. دولت – ملتها بدون توجه به موقعیت و یا قدرت کنونی شان، اکنون میکوشند تا جایگاه خود را تقویت کرده و اهدافشان را از طریق ترکیبی به دقت متوازن از همکاری و رقابت برآورند.
رقابت های مرگبار گذشته که تابعی از زور سخت و قدرت سخت بود، جای خود را به تدریج به اشکال فرهنگی، هنجاری و معنایی دادهاند. بی اطمینانی ناشی از دوره کنونی انتقالی در هنجارها و رفتار جهانی تبعات منفی نیز به همراه دارد.
اگر دولتها در محاسبه قدرت خود و یا در درک توانائی ها و نیات دیگران دچار اشتباه شوند، این می تواند برای تمامی اطراف ذی مدخل بسیار گران تمام شود. مخاطره آمیز بودن ذاتی وضعیت امور در شرایط کنونی اقتضا می کند که حکومتها بر تحلیل عینی تر اتکاء کنند و ارزیابی های دقیقی از موقعیت و توانایی های خود و نیز از نیات و رفتار محتمل دیگران به عمل آورند.
تمام دولتها می توانند از این مرحله انتقالی برای پیشبرد مواضع خود بهره برداری کنند و منافع خود را بیشتر کنند. حکومتها باید محاسبات واقع بینانه ای در مورد مزایای نسبی و ضربه پذیری های خود به عمل آورند، و مهم تر از آن، مجموعه ای روشن از اهداف و برنامه های خود تدوین کنند.
در خلال چند دهه گذشته، به ویژه از زمان پایان جنگ سرد، دولتهایی که سیاست خارجی حساب شده و دقیقی را دنبال کردهاند، از بیشترین توفیق در ارتقای موقعیت منطقه ای و جهانی خود بهره برده اند؛ آنهایی که فاقد درک از فضای جهانی بوده و سیاستهای مبتنی بر محاسبات و قضاوت های نادرست را تعقیب کردهاند یا موقعیت پیشین خود را از دست داده اند و یا به حاشیه رانده شدهاند.
**تحقق ظرفیت بالقوه ایران
ایران، به مثابه یک قدرت استوار منطقه ای در این دوره از انتقال پرتنش در سیاست جهانی، از موقعیتی ویژه برخوردار است. با داشتن وسعت خاک و موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی در مسیر خط ترانزیت شرق - غرب، ایران از عهد قدیم تاکنون همواره از موضعی مسلط در منطقه خود و ماوراء آن برخوردار بوده است. اگر چه تمدن و میراث فرهنگی ایران برجا ماندهاند، اما بخت سیاسی و اقتصادی آن از دوره ای به دوره دیگر در نوسان بوده است، که از جمله ناشی از وضعیت زمامداری در داخل و روابطش با دنیای خارج بوده است. پیروزی انقلاب مردمی، فراگیر و ضد سلطنتی 1979 با ترکیبی از ویژگی های جمهوری خواهانه و اسلامی به ایجاد یک نظم انقلابی جدید در کشور انجامید. آثار و نتایج آن بسیار شدید و عمیق بود؛ انقلاب نه تنها در همسایگی بلافصل کشور، بلکه در سرتاسر خاورمیانه بزرگ و در بقیه جهان، روابط خارجی کشور را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد.
هرگونه تحلیل عینی از ویژگی های ممتاز ایران بر زمینه منطقه متلاطم اطراف آن، ظرفیت بالای کشور برای ایفای یک نقش برجسته منطقه ای و جهانی را نشان می دهد. جمهوری اسلامی می تواند فعالانه به ایجاد صلح، امنیت و ثبات منطقهای کمک کند و نقش برجسته ای در مرحله انتقالی جاری در روابط بینالمللی ایفا کند.
در پرتو اهمیت فزاینده عوامل هنجاری و معنایی در سیاست جهانی،میراث چند هزار ساله جامعه و فرهنگ ایرانی و میراث قابل توجه انقلاب اسلامی، به ویژه الگوی زمامداری بومی و مشارکتی آن، جمهوری اسلامی را در موقعیت ممتازی قرار داده است. ایران میتواند از چنین نقاط قوتی برای کمک به تحقق آرزوهای عمیق ملی مردم ایران، منجمله دستیابی به پیشرفت بلند مدت و اقتدارمنطقه ای متناسب با ظرفیتها و جایگاه ذاتی کشور بهرهبرداری کند.
ایران همچنین از شماری از خصوصیات تاریخی بهره مند است که میتواند منابعی منحصر به فرد از فرصت قلمداد گردد، که بسیاری از آنها به طور مناسب یا کامل در گذشته مورد بهرهبرداری قرار نگرفته اند. به عنوان مثال، ایران مستقل از قدرت های خارجی باقی مانده و عدم تعهد واقعی را در عمل رعایت کرده است، که آزادی عمل ویژهای در چارچوب نظم سیال جهانی موجود به کشور داده است.
ایران همچنین می تواند از سنت های سیاسی خود بهره بجوید. ایران یک الگوی زمامداری بومی دموکراتیک مبتنی بر پیشرفت و استقرار یک دموکراسی دینی نادر در دنیای مدرن را با موفقیت تجربه کرده است.
ایران واجد یک هویت فرهنگی بی نظیر است که برآمده از ترکیب پویای فرهنگ ایرانی و اسلامی آن است و میتواند از آن برای پیشبرد رسالت و پیام خود در سرتاسر دنیای اسلامی بهره برداری کند. ایران به مثابه جامعه ای دیرین با تنوعی از اقلیتهای قومی، مذهبی و زبانی، الگویی از شمول و فراگیری سیاسی ارائه می کند.
کشور ایران توانسته است در قلب یک منطقه حیاتی و ژئواستراتژیک که شاهد تاریخ طولانی رقابت های عمده، انواع و اقسام دخالت ها و درگیریهای نظامی طولانی بوده است،به این توفیقات دست یابد.
درنهایت ایران همچنین توانایی های نیرومند معنایی و رساندن صدای خود به جهان را از طریق ابتکارهایی همچون «گفت و گوی بین تمدن ها» ی رئیس جمهور محمد خاتمی و پیشنهاد اخیر رئیس جمهور حسن روحانی ناظر به «جهان علیه خشونت و افراط گرایی» که در ماه دسامبر سال گذشته به صورت قطعنامه ای توسط مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رسید، را نشان داده است.
زمامداری در دنیای جدید برای همه دولت ها، فارغ از وسعت خاک، جمعیت، شکل حکومت، موقعیت جغرافیائی، سطح توسعه و یا روابط با دنیا، چالش آمیز است.
ایران از عهد قدیم تاکنون و به رغم برخی دوره های گسست دولتی سامان یافته بوده است. روابط گسترده ای در طول تاریخ، در جنگ و در صلح، با همسایگان پرشمارش و دیگر قدرت های منازع داشته است، و حافظه جمعی چند لایهریال غنی و گنجینه ای عمیق از تجربیات اندوخته است، ایران با هفت کشور مرز زمینی دارد و از طریق دریای خزر و خلیج فارس - که این دو پهنه آبی مورد توجه کشورهای ساحلی و گسترهای از قدرتهای خارجی هستند - به یازده کشور دسترسی دارد.
بنابر این، از منظر امنیت ملی و روابط خارجی، ایران بنا گزیر مسائل و موضوعات فراوانی پیش رو دارد. ایران در منطقه ای که بطور بنیادی بحران خیز است قرار دارد. وضعیت اشغال فلسطین از چند دهه پیش تاکنون و درگیری جاری در آن آثار مخربی برای رفاه و توسعه کل خاورمیانه به همراه داشته است.
آشوب مزمن، بیثباتی و خشونت در این منطقه در سالهای اخیر به واسطه رشته ای از دخالت های نظامی طولانی خارجی، به طور مشخص در افغانستان و عراق، بدتر شده است. خیزشهای سیاسی در دنیای عرب از اوائل سال 2011 و وضعیت های خونبار بعد از آن - که در مراحل ابتدایی توسط برخی «بهار عربی» خوانده شد و دیگران آن را «بیداری اسلامی» خواندهاند - عنصر بی ثبات کننده دیگری را به منطقه افزوده است.
چنین به نظر می رسد که این روند برای مدتی به طول خواهد انجامید، اگر چه مسیر فرآیند به غایت نامطمئن نشان می دهد.
با عنایت به این تصویر کلی از منطقه و پویائی کنش و واکنش جاری بین بازیگران محلی و بیرونی – و به طور مشخص ایالات متحده – ایران اکنون میباید با شماری از چالش های عمده در روابط خارجی خود دست و پنجه نرم کند. بی نیاز از توضیح است که سایه بلند تنش چند دهه ای و در حال استمرار بین ایران و ایالات متحده، که در نتیجه موضوع دشوار هسته ای وخیم تر شده است، وضعیت روابط بین ایران و شماری از همسایگانش را پیچیده تر کرده است.
به طور همزمان، فعالیتهای بازیگران غیرحکومتی افراطی و خشن در کشورهایی چون افغانستان، عراق، لبنان و سوریه، با وجهة مشخص آشکار و بارز ضد ایرانی و ضد شیعی، اخیرا به شدت افزایش یافته است.
یک جریان هماهنگ شده، اسلام هراسی، ایران هراسی و شیعه هراسی را براه انداخته و ایران را به مثابه تهدیدی علیه صلح و امنیت منطقه ای معرفی کرده، از ادعاهای ضد ایرانی در منطقه حمایت کرده، وجهه جهانی ایران را مخدوش و جایگاه منطقه ای اش را تضعیت کرده، رقبای منطقه ای ایران را مسلح کرده، به طور فعال از نیروهای ضد ایرانی – شامل طالبان و دیگر گروه های افراطی – حمایت کرده، و به اختلاف نظر بین ایران و همسایگانش دامن زده است.
**اعتدال و امید
بر زمینه چنین فضای بینالمللی بود که روحانی در انتخابات به شدت رقابتی ریاست جمهوری در ایران در خرداد 92 به پیروزی قاطعی دست یافت. او در دور اول 51 درصد کل آراء ریخته شده به صندوق را در مقابل پنج رقیب محافظه کار بدست آورد. پلاتفرم سیاسی او مبتنی بر اعتدال و امید نقطه عطف مهمی در سیاست در ایران به شمار می آمد.
این واقعیت که 73 درصد از واجدین رای در انتخابات شرکت کردند، بیانگر این است که مردم و جامعه سیاسی ایران،از اختلافات بازمانده از انتخابات 88 عبور کرده است.
مواضع عملگرایانه روحانی در مورد موضوعات خارجی و داخلی برای رأی دهندگان ایرانی اطمینان بخش بود. مبارزه انتخاباتی روحانی در چند زمینه کلیدی از پلاتفرم رقبایش متمایز بود: تحلیل روشن او از وضعیت جاری در ایران؛ تبیین روشن و بی ابهام او از چالش های عمده فراروی جامعه و حکومت؛ و رویکرد صادقانه و صریح او در قبال مشکلات و راه حلهای ممکن. بدین ترتیب روحانی توانست بخش های سرخورده جمعیت کشور را در خلال روزهای پایانی مبارزات انتخاباتی در راستای علاقه جدی به انتخابات و در نهایت مشارکت در یک رای گیری ملّی بسیج کند.
پلاتفرم سیاست خارجی روحانی مبتنی بر نقدی اصولی، متین و خردمندانه از هدایت روابط خارجی در هشت سال پیش در دورة دولت قبلی بود. روحانی قول داد تا وضعیت غیرقابل قبول امور را از طریق اصلاح اساسی سیاست خارجی کشور درمان کند.
تغییراتی که او مطرح کرد نمایانگر درک واقع بینانه از نظم بینالمللی معاصر و چالشهای بیرونی جاری در برابر جمهوری اسلامی بود، و نیز آنچه که لازم است تا روابط ایران با دنیای خارج را به وضعیت به هنجار برگرداند. روحانی همچنین خواستار گفتمان اعتدال شد. این رویکرد میخواهد تا ضمن عنایت به حفظ امنیت ملی، ارتقای جایگاه کشور و نیل به پیشرفت فراگیر بلندمدّت، ایران را از رویاروئی به سوی گفت و گو، تعامل سازنده و تفاهم هدایت کند.
اعتدال رویکردی مبتنی بر واقع گرایی، اعتماد به نفس، آرمانگرایی واقعبینانه و تعامل سازنده است. اقتضای واقعگرایی درک ماهیّت، ساختار، سازوکارها و پویایی قدرت در نظام بینالمللی و نیز ظرفیت بالقوه و محدودیتهای نهادهای آن است.
اعتدال در نگاه روحانی ترکیب باور عمیق به آرمانهای محبوب انقلاب اسلامی با ارزیابی عینی از ظرفیتهای واقعی، تواناییها و نیز محدودیتهای ایران است. چنین نگاهی خواستار دوری عامدانه از اقدامات توهین آمیز، تحقیرکننده و یا خود بزرگ انگارانه است. این نگاه همچنین مشوق اعتماد به نفس مبتنی بر درک منابع مادی و معنوی ایران منجمله خرد جمعی شهروندان آن است.
این نگاه به پاسخگویی، شفافیت و صداقت در برخورد با مردم ارزش مینهد و متضمن آمادگی برای اصلاح و بهبود سیاستهای موجود است. رویکرد روحانی مستلزم تلاشی ظریف برای نیل به توازن است: بین نیازهای ملی، منطقهای و جهانی از یکسو و امکانات، ابزار و سیاستهای موجود از سوی دیگر؛ بین تداوم و انعطاف در سیاست خارجی؛ بین اهداف و امکانات؛ و بین اسباب و ابزار مختلف قدرت در جهانی مداوم در حال تغییر.
در نهایت، تعهد روحانی به تعامل سازنده مستلزم گفت و گو و کنش و واکنش با دیگر کشورها براساس جایگاه برابر، احترام متقابل و در خدمت منافع مشترک میباشد. این رویکرد مستلزم آن است که سایر کنشگران نیز تلاش های جدّی به منظور کاهش تنش، ایجاد اعتماد و دستیابی به تنش زدایی به عمل آورند.
** مسیر پیش رو
براساس چارچوب مفهومی فوق، سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دولت کنونی معطوف نیل به تفاهم و اجماع در سطح ملی و تعامل سازنده و همکاری موثر با دنیای خارج خواهد بود. اصول عزت، حکمت و مصلحت سیاست ایران را هدایت خواهند کرد. هدف این راهبرد کلی حفظ و تقویت امنیت ملی ایران، خنثی سازی یا حذف تهدیدات بیرونی، مبارزه با اسلام هراسی و ایران هراسی، ارتقای جایگاه کشور، و نیل به پیشرفت فراگیر خواهد بود.
بر زمینه این واقعیت که وزارت امور خارجه، از طریق همکاری نزدیک با دیگر نهادهای حکومتی، به عنوان نهاد مرکزی برنامه ریزی و اجرای سیاست خارجی عمل می کند، جمهوری اسلامی در حرکت رو به جلوی خود چند هدف کلیدی را تعقیب خواهد کرد. نخست، ایران روابط دوجانبه و چندجانبه خود را از طریق تعامل معنادار با گستره وسیعی از دولت ها و سازمان ها، منجمله نهادهای اقتصادی بینالمللی، بسط داده و تعمیق خواهد کرد.
چندجانبه گرایی نقشی محوری در روابط خارجی ایران ایفاء خواهد کرد، که این مستلزم کمک فعال به هنجارسازی جهانی و مشارکت اثباتی در ائتلاف دولت های هم سو در جهت پیشبرد صلح و ثبات است. اولویت دوم دفاع از حقوق فردی و جمعی اتباع ایرانی - در هر کجا که هستند - و پیشبرد و تقویت فرهنگ ایرانی - اسلامی، زبان فارسی، ارزش های اسلامی و دموکراسی اسلامی به مثابه یک شیوه زمامداری خواهد بود. سوم، ایران به حمایت از مردم تحت ستم در سراسر جهان، به ویژه در فلسطین، و نیز به مخالفت اصولی خود با دست اندازی های صهیونیست ها در دنیای اسلام ادامه خواهد داد.
در پرتو چالشهای فوری کنونی، ایران همچنین توجه خود را معطوف به شماری از اهداف عاجل خود خواهد کرد. اولویت اول خنثی کردن و در نهایت شکست دادن جریان ضد ایرانی بین المللی است، که توسط اسرائیل و حامیان آمریکایی اش به راه افتاده است؛ که هدف آنها « امنیتی کردن» ایران است، یعنی مشروعیت زدایی جمهوری اسلامی از طریق ترسیم وجهه ایران به مثابه تهدیدی علیه نظم جهانی.
ابزار و وسیله اصلی برای این جریان،بحران بر سر برنامه هسته ای صلح آمیز ایران است؛ بحرانی که از نگاه ایران یکسره ساختگی و در نتیجه قابل برگشت است. درست به این دلیل است که روحانی برای شکستن بن بست و ورود در مذاکره با گروه 1+5 (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، ایالات متحده و آلمان) برای یافتن زمینه مشترک و رسیدن به توافقی که عدم اشاعه را تضمین کند، دستاوردهای علمی ایران را حفظ کند، حقوق غیرقابل انفکاک ایران براساس معاهده عدم اشاعه هسته ای را محترم بشمارد و تحریم های ناعادلانه را که توسط قدرت های خارجی تحمیل شده اند پایان دهد، بدون فوت وقت اقدام کرد.
ایران علاقه ای به سلاح های هسته ای ندارد و متقاعد است که چنین سلاحهایی موجب تقویت امنیت اش نخواهد شد. ایران امکانات لازم فرضی برای ورود به بازدارندگی هسته ای علیه دشمنانش، چه مستقیم و چه بطور نیابتی، را در اختیار ندارد. به علاوه، حکومت ایران معتقد است که حتی این برداشت که ایران به دنبال سلاح های هسته ای است برای امنیت کشور و نقش منطقه ای اش مضر است، چرا که تلاش ایران برای دستیابی به برتری راهبردی در خلیج فارس بطور اجتناب ناپذیر موجب تحریک واکنش هایی خواهد شد که برتری نظامی متعارف ایران در این منطقه را کاهش خواهد داد.
بنابر این، مذاکرات جاری بر سر موضوع هسته ای با موانع غلبه ناپذیر رو به رو نیست. الزامات لازم برای توفیق تنها منوط به اراده سیاسی و حسن نیت مذاکره کنندگان برای رسیدن به توافق و نیل به هدف تعیین شده در «طرح عمل مشترک» مصوب در ژنو در نوامبر سال گذشته است – که در آن آمده است: «هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز باقی خواهد ماند.» سرعت غیرمنتظره پیشرفت در روند مذاکرات مرحله اول،نشانه مثبتی برای حل و فصل سریع این بحران غیرضروری و گشودن افقهای دیپلماتیک جدید است.
ایران همچنین تلاش خواهد کرد تا تهدیدات خارجی را از طریق حل و فصل موضوعات معوقه با بقیه دنیا، به ویژه با همسایگان بلافصل اش، مرتفع سازد. اعتمادسازی و همکاری مبنای اصلی سیاست منطقه ای ایران را تشکیل خواهد داد. به همین دلیل، سال گذشته ایران ایجاد ترتیبات امنیت و همکاری در منطقه خلیج فارس را پیشنهاد کرد. ایران، به مثابه یک بازیگر منطقهای مسوول، از طریق همکاری دو جانبه، منطقه ای و چند جانبه با کشورهای منطقه و فراتر از آن در مبارزه علیه افراطی گری و خشونت و تحدید آن فعالانه مشارکت خواهد کرد.
علاوه براین ، ایران روابط خود با ایالات متحده را از طریق تحدید اختلاف نظرهای موجود و جلوگیری از بروز تنش بیشتر غیر ضروری ، حکیمانه مدیریت خواهد کرد، و بدین ترتیب به تدریج از تنشها خواهد کاست.
ایران همچنین با کشورهای اروپایی و دیگر کشورهای غربی با هدف احیای روابط پیشین و گسترش بیشتر روابط وارد تعامل خواهد شد. این فرآیند عادی سازی میباید براصول احترام و منافع متقابل مبتنی باشد و میباید به موضوعات واجد علاقه مشروع طرفین بپردازد.
ایران همچنین مناسبات دوستانه خود با دیگر قدرتهای عمده همچون چین، هند و روسیه را تحکیم بخشیده و گسترش خواهد داد. ایران که تا سال 2015 ریاست جنبش عدم تعهد را برعهده دارد دست خود را به سوی قدرتهای نوظهور در دنیای در حال توسعه دراز کرده و تلاش خواهد کرد تا به گونهای مسئولانه ظرفیت های بالقوه عظیم آنها را برای کمک به صلح و رفاه جهانی بسیج کند.
مردم ایران از طریق حضور عظیم خود در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته و رای قاطع به تعامل سازنده، فرصتی استثنایی برای دولت جدید در ایران و برای دنیا فراهم کردهاند، تا مسیری متفاوت و بسیار امیدوارکنندهتر در روابط دوجانبه و چندجانبه ما ترسیم کنند.
جمهوری اسلامی ایران مصمم است تا با جدیت به گزینه شهروندان خود احترام گذارد، که بی شک تاثیری بزرگ بر امور جهان خواهد داشت.
برای اینکه این تلاش ایران قرین موفقیت شود، لازم است تا دیگر دولت ها واقعیت نقش برجسته ایران در خاورمیانه و فراتر از آن را بپذیرند و حقوق ملی، منافع و علایق امنیتی مشروع ایران را به رسمیت شناخته و محترم شمارند. همچنین بسیار مهم است که دیگر دولتها حساسیت های ملت ایران، به ویژه در ارتباط با عزت ملی، استقلال و دستاوردهایش را با دقت و جدیت رعایت کنند.
غربی ها، بویژه آمریکایی ها، نیاز دارند تا فهم خود از ایران و خاورمیانه را اصلاح کنند و به درک بهتری از واقعیات منطقه دست یابند تا از اشتباهات تحلیلی و عملی گذشته اجتناب شود. ضروری است با مدیریت شجاعانه از این فرصت تاریخی – که ممکن است دوباره فراهم نشود –بهره برداری شود. این فرصت نباید از دست برود.
سیام**9173**1449
انتهای پیام /*
Contact the editor:
[email protected]
02/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 113]
-
گوناگون
پربازدیدترینها