تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 24 شهریور 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):هرگاه از رسول اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله چيزى تقاضا مى‏شد، اگر ايشان آن را مى‏خواستن...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815560143




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

ضرورت مدیریت بومی در مناطق اقلیت نشین


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:

در گفت و گو با کارشناسان و صاحبنظران تبیین شد ضرورت مدیریت بومی در مناطق اقلیت نشین تهران-ایرنا-قرار دادن افراد بومی در سمت های مدیریتی بویژه در مناطق اقلیت نشین قومی و مذهبی، افزون بر بالابردن درجه ی کارآمدی و کیفیت خدمات، اعتماد و امید مردم در آن مناطق را نیز افزایش خواهد داد.


دیروز دوشنبه اول اردیبهشت 1393، مراسم معارفه ی سرپرست فرمانداری شهرستان بندرترکمن در استان گلستان برگزار شد. «مرجان نازقلیچی» نخستین زنی است که در جایگاه فرمانداری درشمال کشور قرار می گیرد. وی البته سومین زنی هم هست که در سمت فرماندار در کل کشور از زمان روی کارآمدن دولت تدبیر و امید قرار می گیرد. افزون بر اینکه قرار گرفتن نازقلیچی به عنوان یک زن در سمت مدیریتی و اجرایی تحولی مهم و قابل توجه است، ویژگی مهم وی، بومی بودنش است. او دیروز در مراسم معارفه اش گفت: با توجه به این که بومی هستم و با تجربه و احاطه ی نسبی که در حوزه های سیاسی، عمرانی، جغرافیایی، اجتماعی وفرهنگی شهرستان به واسطه ی سابقه ی خدمت درفرمانداری و پست بخشدار مرکزی شهرستان ترکمن داشتم، این نوید را می دهم با همکاری عوامل مختلف در استان و سایر همکارانم درفرمانداری، برنامه ریزی های دقیقی درجهت توسعه پایدار شهرستان ارایه نمایم.
ایران کشوری متشکل از اقلیت های قومی، مذهبی و زبانی است. اگرچه هر یک از اقوام این مرز و بوم در طول تاریخ نقشی مهم در بالندگی تمدن ایرانی-اسلامی بر عهده داشته اند، اما برخی نگاه های امنیتی به اقلیت های کشور در دولت پیشین، مانع از دستیابی نخبگان بومی این مناطق به پست های کلیدی و مدیریتی زادبومی و کشوری شد.
استفاده نکردن از نخبگان بومی برای اداره و مدیریت مناطقی که در آنها زندگی می کنند، افزون بر اینکه دولتمردان را از مزیت نسبی بکارگیری ظرفیت های منحصر به فرد این افراد محروم می کند، موجب شکل گیری حس ناامیدی و بی اعتمادی به حاکمیت در میان مردم این منطقه ها می شود؛ مساله یی که تهدیدی جدی برای انسجام و وفاق ملی به شمار می آید.
استفاده از مدیران و نخبگان بومی همواره یکی از انتظارهای اساسی مردم از دولت های مختلف بویژه در مناطق سنی نشین و استان هایی با فرهنگ قومی خاص مانند ترک، کرد و بلوچ بوده است. هر چند که دولت های پیشین همواره سعی داشتند با وعده های مختلف نشان دهند که قصد اجرایی کردن این خواسته را دارند، اما تداوم این خواسته طی سی و چند سال گذشته نشان می دهد که مردم این استان ها شاهد نشانه های جدی از برآورده شدن خواسته ی خود نبوده اند.
«حسن روحانی» که با شعار «اعتدال» پا به کارزار انتخابات ریاست جمهوری نهاد و پیروز آن عرصه شد، در تبلیغات خود به مساله ی رعایت حقوق اقوام و مذاهب مختلف ایرانی توجهی ویژه نشان داد. همین مساله سبب شد روحانی آرای قابل توجهی را در میان اقوام و اقلیت های مختلف کشور کسب کند.
در این پیوند، رییس جمهوری تازه نفس در نخستین اقدام خود، «علی یونسی» وزیر اطلاعات دولت اصلاحات را به عنوان دستیار ویژه ی خود در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی منصوب کرد.
یونسی چندی بعد در گفت و گو با روزنامه ی «ایران» عنوان کرد: «آنها ( مذاهب و قومیت ها) نباید احساس تبعیض کنند، یعنی هیچ کردی به دلیل کرد بودن و هیچ بلوچی به دلیل بلوچ بودن، هیچ عربی به دلیل عرب بودن و هیچ مسیحی و یهودی به دلیل مسیحی یا یهودی بودن نباید برای احراز مناصب و مشاغل سیاسی، اجتماعی، علمی و... محروم شوند.»
حسن روحانی در سخنان خود بارها بر نبود تبعیض میان اقوام و پیروان مذاهب در کشور تاکید کرده است. وی در مرداد ماه سال گذشته در جلسه ی معارفه ی «عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور، بر استفاده از نیروهای بومی در استان های مختلف تاکید کرد و گفت: «باید اولویت در استفاده از نیروهای بومی باشد، زیرا نیروهای بومی اعتماد و آرامش بیشتری به مردم می دهند ... باید از اقلیت های مذهبی و دینی با احساس مساوی استفاده کنیم.»
حال این پرسش ها مطرح است که مدیریت بومی چیست؟ بومی گرایی در عرصه ی مدیریتی چه تفاوتی با طایفه گرایی قومی و سیاسی دارد؟ چرا بومی گرایی در کشور به کندی پیش می رود؟ همچنین مدیریت بومی برای کشور و مناطق اقلیت نشین چه مزیت هایی به دنبال دارد؟

*** الگوی مدیریتی در تقابل با طایفه گرایی
«بومی گرایی» یا مدیریت بومی که امروزه در ارتباط با آن بحث های زیادی مطرح می شود، با بسیاری از واژه های همردیف یا نزدیک بدان مانند طایفه گرایی سیاسی و قومی متفاوت است.
از نگاه برخی ناظران، بومی گرایی استفاده ی بهینه از پتانسیل های انسانی منطقه بدون توجه به تعلق ها و وابستگی های طایفه یی، زبانی، گروهی و سیاسی تعریف شده است. اما طایفه گرایی به معنای به کار گماردن خویشان و هم فکران در صدر مناصب اجرایی بدون توجه به ناکارآمدی ها وکاستی های آنها برای اداره ی امور است.
گرچه از نگاه عامیانه، طایفه گرایی نیز نوع خاصی از بومی گرایی است، اما برخلاف بومی گرایی که با هدف تصدی مناصب اداری و اجرایی به دست نیروهای شاخص و توسعه گرای بومی به منظور پیشبرد هرچه بهتر امور انجام می گیرد، طایفه گرایی در قامت تقسیم پست ها و مناصب مختلف به عنوان «غنیمت» در میان خویشان و اطرافیانی نمود می یابد که فرد خاصی را در رسیدن به هدفش کمک کرده اند.

***مزایای مدیریت بومی
تجربه ی موفق دولت اصلاحات در استفاده از نیروهای بومی در پست های مدیریتی این نظر را تایید می کند که استفاده از این نیروها، هم برای دولت و هم برای مردم این مناطق از مزایای چشمگیری برخوردار است.
در همین ارتباط حجت الاسلام و المسلمین «سیدعبدالواحد موسوی لاری» وزیر کشور دولت اصلاحات در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا، انتصاب معاونان استاندارهای کردستان و آذربایجان غربی و فرمانداران تعدادی از شهرهای استان های کردستان و آذربایجان غربی از میان اهل سنت در زمان وزارت خود را موجب افزایش دلگرمی مردم، همراهی با فرمانداران و همدلی بیشتر مردم با نظام دانست.
افزون بر این، به نظر می رسد یک مدیر بومی که از «تعهد» و «تخصص» لازم برخوردار باشد به دلایل گوناگون نسبت به یک مدیر غیربومی دارای تعهد و تخصص از توانایی بیشتری در اداره ی منطقه ی اقلیت نشین برخوردار باشد.
آشنایی کامل با مسایل و مشکل های اقتصادی و فرهنگی مردم منطقه های اقلیت نشین، یکی از مواردی است که می تواند در موفقیت مدیران نقش مهمی داشته باشد، زیرا شناخت مسایل فرهنگی، اجتماعی و روانی هر استان با فرهنگ و رفتار ویژه، می تواند ریشه ی بسیاری از مشکل ها را نمایان کند. مدیران غیربومی به دلیل شناخت نداشتن از ظرفیت های موجود، توانایی برقراری ارتباط و استفاده ی بهینه از عوامل تاثیرگذار در پیشرفت و توسعه را ندارند؛ در حالی که اگر مدیر بومی سکان اجرایی آن منطقه را به دست گیرد، می تواند از همه ی استعدادها به خوبی بهره ببرد.
«جعفر حق پناه» عضو هیات علمی موسسه ی مطالعات راهبردی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اهمیت تعامل مدیران با مردم بر این باور است که مدیران بومی به دلیل آشنایی با مناطق خود، می توانند به بهترین شکل با مردم ارتباط داشته باشند و با ریشه یابی مشکل ها، راهکارهایی جدی برای آن ارایه دهند.
شناخت فرهنگ اصیل هر منطقه نیز می تواند نقش مهم در تصمیم گیری های مدیریتی داشته باشد. یکی از نمود های فرهنگ در هر جامعه یی زبان یا گویش آن جامعه است. برخی از مدیران غیربومی چون آداب و رسوم محل حوزه ی استحفاظی را نمی داند، با ادبیات غیر متعارف و نامناسب و گاه متکبرانه با زیردست خود و مردمان آن منطقه رفتار می کنند. تصور ذهنی این مدیران این است که مردم به آنها نیازمندی و وابستگی دارند.
«جلال جلالی زاده» نماینده ی پیشین مردم سنندج در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر همزبانی به عنوان یک شاخص مناسب برای مدیریت بومی تصریح داشت: «یکی از شاخص های یک مدیر موفق، آشنایی با محیط جغرافیایی و فرهنگی حوزه کاری خود است که در این زمینه زبان یکی از مهمترین شاخص های فرهنگی است. »
این در حالی است که فردی که قرار است با مسوولیت در یکی از پست های کلیدی یک استان، وارد آن منطقه شود برای آن که به نام و تاریخچه ی محله ها و سرمایه های انسانی آن شهر آشنایی پیدا کند نیاز به زمان طولانی دارد.
شناخت محیط و ظرفیت های آن از دیگر بحث هایی بود که حق پناه آن را از مزیت های مدیران بومی برشمرد.
نماینده ی پیشین سنندج هم با تاکید بر مدیریت بومی و مزیت های آن برای کشور گفت: «با نگاهی به ضرب المثل صاحب خانه، خانه ی خود را بهتر می شناسد، به این نتیجه می رسیم که تنها مدیری که در بین مردم زندگی کرده است می تواند درد مردم را بفهمد.»
یکی از آسیب های مدیریت غیر بومی، بی اعتمادی و شناخت نداشتن از سرمایه های بومی است که سبب می شود برخی از این مدیران، رویکرد باندبازی و خویشاوند سالاری را گسترش دهند. در برخی از موارد مدیر غیربومی سرمایه ها و منابع انسانی فرهیخته را مزاحم، رقیب و جانشین خود می پندارد و اقدام به حذف شخصیت های بومی می کند. اما این مدیران بومی هستند که آغوش خود را برای تربیت فرزندان بومی می گشایند و در پشتیبانی از آنها از هیچ تلاشی دریغ نمی کنند.
یکی از مولفه های کلیدی موفقیت در مدیریت، قدرت خطر پذیری است. مدیر غیر بومی به دلیل زودگذر بودن دوران ماموریت خود، اهل آزمون و خطا نیست و خود را اسیر تحول یا اصلاح غیر لازم امور نمی کند.
یکی از مشکل های مدیریت غیر بومی بحث اسکان موقت این افراد در مناطق دیگر است. مدیر غیربومی به طور معمول، مقیم منطقه نیست. مدیر غیر بومی گاه به دور از خانواده ، درگیر دغدغه و تشویش های روحی و روانی است که این امر موجب می شود که در برخی از موارد، وی حضور مستمر، ثبات رای و نظارت پیوسته در محل کار نداشته باشد.
با این حال برخی کارشناسانی چون «محمد جواد نظری مهر» نماینده ی بندر ترکمن در مجلس شورای اسلامی بر این باورند که تاکید بر بومی گزینی می تواند مدیریت مناطق اقلیت نشین را با آسیب هایی مواجه کند. از نظر این عده، نخبه سالاری بر بومی گزینی ارجحیت دارد و می تواند تجربه ی موفق تری در مدیریت کشور باشد.
نظری در پاسخ به پرسشی درباره ی آشنایی مدیران بومی با فرهنگ و شرایط منطقه گفت: «در این زمینه ما نمی توانیم بند قانونی در کشور پیدا کنیم که بر بومی گرایی به دلیل شناخت منطقه تاکید کند زیرا در دنیای معاصر این امر کمتر مورد توجه است.»
وی افزود: «اگر این نوع از مدیران بتوانند اصل شایسته سالاری را به جای قوم گرایی به کار ببندد می تواند موفقیت فراوانی کسب کند.»

*** موانع پیشرفت مدیریت بومی در کشور
گسترش بومی گرایی در کشور ما با موانع و چالش های متعددی روبرو است. یکی از مهمترین موانع دستیابی نخبگان مناطق اقلیت نشین به رتبه های بالای مدیریتی و همچنین واگذاری مدیریت مناطق اقلیت نشین به افراد غیربومی، رویکرد امنیتی مسوولان ارشد کشور به مساله ی اقلیت ها است.
برخی از مسوولان در برهه هایی بر این باور بودند که واگذاری فرصت های مدیریتی به نخبگان اقلیت ممکن است تهدیدی برای وحدت و امنیت ملی باشد؛ این مساله بیش از هر چیز در ذهنیت تهدیدانگارانه ی شماری از مسوولان نسبت به اقوام و مذاهب ریشه دارد.
نگاهی به عملکرد برخی از مسوولان در سال های گذشته نشان می دهد که بسیاری از آنها در زمان های مختلف و بر حسب تصمیم های برآمده از انگاره های خاص خود، به عزل و نصب های سلیقه یی روی آورده و در بسیاری از موارد زمینه ی برکناری مدیران و کارکنان توانمند بومی را فراهم کرده اند.
در این زمینه جلالی زاده با طرح بحث اعتماد در جامعه به عنوان شرط اساسی برای مدیریت، گفت: «انتخاب استاندار غیر بومی برای مناطق مختلف کشور بویژه استانهای کرد نشین، یکی از نشانه های بی اعتمادی دولت ها به مردمان این مناطق است.»
جلالی زاده منفعت طلبی و تعصب های نابخردانه را 2 عامل اصلی کم توجهی به نخبگان بومی دانست.
این فعال اصلاح طلب با تاکید بر هراس و نگرانی تندروها از رشد نخبگان در مناطق اقلیت نشین اظهار داشت: «آنها بر این باورند که اگر در بین اقوام مختلف، افرادی شایستگی خود را نشان دهند دیگر جایی برای نیروهای نالایق در کشور وجود نخواهد داشت.»
«تقی آزاد ارمکی» جامعه شناس و استاد دانشگاه تهران نیز در گفت و گو با ایرنا در این ارتباط تاکید کرد نیروی های غیر بومی همواره واهمه دارند که نیروهای اقلیت به مرور قوی شده و جای آنها را بگیرند؛ بنابراین در مدیریت خود محافظه کارانه عمل می کنند.
اما در این پیوند حق پناه نگاه امنیتی به اقلیت ها را ناشی از 2 عامل سابقه ی تاریخی و تندروی های دینی و مذهبی دانست .
حق پناه نگاه امنیتی به مناطق اقلیت نشین کشور را تا حد قابل ملاحظه یی ناشی از اتفاق هایی دانست که در نخستین سال های پس از انقلاب در این مناطق رخ داده است.
تفاوت های مذهبی و زمینه های فکری که درباره ی مذهب های مختلف در کشور شکل گرفته است، یکی دیگر از عواملی است که حق پناه آن را به عنوان مانعی بر سر راه بومی گزینی درکشور مطرح کرد. وی در ادامه حرکت علما و روحانیون شیعه و سنی در راستای اعتدال را راهی برای به حداقل رساندن تفاوت ها دانست.
انتصاب مدیر غیر بومی بر مناطق اقلیت نشین می تواند نگاه امنیتی را تشدید کند. از نظر آزاد ارمکی ناآشنایی مدیر بیگانه به فرهنگ مناطق اقلیت نشین موجب می شود که مولفه های فرهنگی اقلیت ها برای او حساسیت امنیتی ایجاد کند. واکنش مدیر به آنچه تهدید تلقی می کند، فضا را بیش از پیش امنیتی می کند.
البته نماینده ی مردم بندر ترکمن نظری متفاوت از دیگر کارشناسان دارد. او بر این باور است که هیچ گونه مانعی برای استخدام در کشور وجود ندارد و امروز برخلاف دیگر کشورها ما شاهد حضور اقوام در پست های مختلف هستیم.
نظری مهر در ادامه ی گفت و گو با ایرنا با تاکید بر اصل برابری قانون اساسی برای همه اقوام گفت: «امروز در ایران سطوح بالای مدیریتی هیچ گونه مانعی برای استخدام مدیران از اقوام و مذاهب مختلف کشور وجود ندارد.»
وی انتصاب شهرداران و فرمانداران با گرایش های مذهبی و قومی مختلف را دلیلی برای اثبات حرف خود دانست.

*** پایان سخن
انتظار می رود دولت روحانی که با شعار تدبیر و امید سکاندار امور اجرایی کشور شده « سنت شکنی » کند و به دور از هرگونه حب و بغض، برخی از نابرابری های سلیقه یی در کشور را از بین ببرد؛ زیرا هرگونه تبعیض و بی عدالتی، تفاوت های میان هویت های گوناگون را تقویت و گرایش به هویت ملی را تضعیف می کند.
در پایان باید گفت انتخاب مدیران بومی به این معنا نیست که افراد غیر بومی نمی توانند در راستای عمران و آبادانی منطقه و ایجاد رفاه برای شهروندان موثر واقع شوند؛ ولی به نظر می رسد فردی که با کاستی ها و کمبودهای منطقه ی خود آشنایی بیشتری دارد، می تواند با تعصب و دلسوزی که نسبت به همشهریان خود دارد، بهتر درد مردمان خود را بفهمد.
*از: غفار میرزایی-اعظم حمیدپور (گروه پژوهش های خبری)
پژوهش*2052*9275**2054
انتهای پیام /*
Contact the editor:

[email protected]




02/02/1393





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 113]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


اجتماع و خانواده

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن