واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: گرايش بانكها به اعطاي وام معادل سپرده
شرايط فعلي شبكه بانكي كشور شايد در نوع خود در دنيا بينظير باشد
شرايط فعلي شبكه بانكي كشور شايد در نوع خود در دنيا بينظير باشد. از يك طرف با معضلات كاهش مبادلات بينالمللي كه به افت درآمد منتهي شده مواجه هستند و از سوي ديگر مجبورند نرخ اسمي سود سپرده را بالاتر ببرند تا مشتري جذب كنند كه اين خود هزينههاي عملياتي بانكها را دستخوش تغيير كرده و در نتيجه گراني پول را منجر شده است. همين موارد در چند سال اخير سبب شده تا بانكها روشهاي نويني را براي پرداخت تسهيلات در پيش بگيرند.
در حال حاضر يكي از مهمترين چالش اقتصاد ايران، نرخ تورم بالاي 30 درصدي است. در چنين شرايط تورمي، نرخهاي سود در محدوده20 تا 25درصد نه تنها بالا نيست بلكه پايين هم هست چراكه پايين نگه داشتن نرخهاي سود بانكي آنهم به شيوه دستوري در شرايط تورمي، نه تنها مفيد نيست بلكه براي اقتصاد نيز هزينهزاست.
براي همين بانكها و مؤسسات براي اينكه به قرمز شدن حسابهاي خود نزد بانك مركزي كه به افت اعتبار آنها نزد ديگر بانكها منجر ميشود، دچار نشوند نرخ سودهاي خود را در يكسال گذشته رقابتي كرده و اكنون حداقل نرخ سود روزشمار 23 درصد شده است.
در حال حاضر نرخ سود اسمي تسهيلات به صورت معدل در شبكه بانكي بالا بوده كه البته اين نرخ هنوز از نرخ تورم پايينتر است و اميد ميرود با كاهش نرخ تورم به زير 30 درصد نرخ تسهيلات نيز كاهش بيشتري پيدا كند.
اما اين افزايش نرخ سود سپرده پيام واضحي براي اقتصاد بانكمحور كشور دارد و آن هم گران شدن پول براي بانكها و در نتيجه وامدهي است. با اين وضعيت نرخ سود تسهيلات بانكي نبايد كمتر از 27 درصد باشد چراكه با كاهش آن ميزان دريافتي بانكها در مقابل خروجيشان با عدم توازن روبهرو ميشود.
اين افزايش نرخ سود سپرده كه به بالا رفتن هزينه عملياتي بانكها منجر شده سبب افزايش بهاي تمام شده توليدات و به دنبال آن كاهش رقابتپذيري توليدكنندگان خواهد شد و توليدكنندگان را مجبور ميسازد تا از ريسكهاي توليد دست بردارند و سرمايه خود را در بانكها سپردهگذاري كنند و ماهانه از بهره آن استفاده كرده يا از آن بدتر اينكه وارد فعاليت در عرصه بازار آزاد پول و سرمايه شده و نقدينگي خود را با نرخهاي بالاتري در اختيار نيازمنداني كه نميتوانند از بانكها وام بگيرند قرار دهند.
بايد توجه داشت كه اقتصاد ايران يك اقتصاد بانكمحور است كه اگر شبكه بانكي پررونق باشد و درست جهت داده شود طبيعي است كه ميتواند كمك شاياني به پويايي اقتصاد كشور بكند، ما در كمتر طرحي از طرحهاي توليدي و طرحهاي كشاورزي ميتوانيم پيدا كنيم كه شبكه بانكي مشاركت در آن نداشته باشد.
در صورتي كه نرخ سود سپردهها، افزايش بيشتري پيدا كند شرايط براي كاهش نرخ تسهيلات سختتر ميشود، لذا تمركز و توصيه اكيد كارشناسان بر اين است كه نرخ تورم كاهش پيدا كند و از اقدامات شوكآور در حوزه قيمتها و افزايش بيرويه و دستوري قيمتها در حوزههاي مختلف جلوگيري به عمل آيد.
اما با وجود توصيه تمامي كارشناسان مبني بر خطرناك بودن ادامه روند صعودي نرخ سودها، بانكها چارهاي فعلاً ندارند جز كسب منابع و سختگيري بيشتر در اعطاي تسهيلات خود.
بانكها و مؤسسات اعتباري براي اينكه در شرايط فعلي ريسك تسهيلات را كاهش دهند به روش جالبي روي آوردهاند. در اين شيوه بانكها براي اعطاي وامهاي خرد چون كالا و خودرو تا تسهيلات چند 10 ميليون توماني، تبليغ جالب «وام بدون ضامن و در كمترين زمان» را پشت شيشه شعب خود نصب كردهاند.
با ديدن اين تبليغ جذاب بسياري براي اينكه در شرايط تورمي بتوانند وامي دريافت كنند، به سراغ شعب ميروند. براساس اين طرح بانكها و مؤسسات، مشتري ميتواند وام خرد و چند ده ميليون توماني دريافت كند اما با چند شرط كوچك!
براين اساس اگر شما قصد اخذ وام به مبلغ 800 ميليون ريال داريد بايد حداقل 600 ميليون ريال را به صورت سپرده بلند مدت حداقل يكساله در بانك مذكور بلوكه كنيد. براي اين كار درواقع شما 20 ميليون تومان وام دريافت كردهايد و بايد از سود پولي كه بلوكه كردهايد وام خود را تسويه كنيد! يعني بانك اصل پول خود را بيمه كرده و تنها نگرانياش سود پول است كه آن هم با اخذ تعهداتي چون چك و سفته قابل حل است. برخي بانكها معادل سپرده شما وام ميدهند و برخي ديگر معادل 90درصد سپردهاي كه در بانك گذاشتهايد به شما وام مي دهند! در حاليكه نرخ سود وام 5 تا 15 درصد بيشتر از نرخ سود سپرده خواهد بود.
وام دادن با پول خود مشتري براي بانك بسيار پسنديده و مقبول به نظر ميرسد چراكه ريسك معوق وام را به حداقل ميرساند و در صورتهاي مالي نيز خود را بانكي اعلام ميكند كه از منابع خود تسهيلات پرداخت كرده است.
اين شيوه جالب و منحصر به فرد شايد از ديد بانك به دليل كمبود منابع و معوقات بانكي درست باشد اما در اصل سپردهگذار و وامگيرنده يك متضرر اصلي به شمار ميرود. چراكه هم پول خود را گرو گذاشته و چيزي عايدش نشده و هم بايد اصل و سود پول را نيز برگرداند. البته تعدادي از بانكها و مؤسسات در كنار اخذ سپرده، وثايق ديگري چون ملك را نيز از افراد طلب ميكنند.
اين قضيه در مقياس كوچكتر در وامهاي خرد نيز صادق است. فرد براي گرفتن 10 ميليون تومان بايد به مدت چند ماه دو و نيم ميليون تومان در بانك مسدود كرده و سپس با يك ضامن رسمي اقدام به اخذ وام كند. البته يك نكته مهم در اين باره وجود دارد. بانكها به شما تنها 5/7 ميليون تومان ميدهند و 5/2ميليون شما عملاً براي بانك ميشود! در ضمن شما بايد نرخ سود 15 درصدي براي سود را هم بپردازيد. يعني روي كاغذ شما 10 ميليون و در اصل 5/7 ميليون تومان وام گرفتهايد. شرايط سود دادن و اعطاي وام بانكها تنها با كاهش جدي نرخ تورم و افت نرخ سود سپرده و تسهيلات اصلاح خواهد شد. ادامه اين روند فعلي به گراني پول، كاهش توليد، افت قدرت خريد و بالا رفتن هزينه عملياتي بانكها و مؤسسات منجر ميشود.
نویسنده : علي طالبزاده
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 24 فروردين 1393 - 17:49
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]