واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
تفرجگاهی که بیش از 2 قرن قدمت دارد +عکس
این باغ 380 متر طول و 260 متر هم پهنا و در مجموع 88/9 هکتار مساحت دارد و در زمان حکمرانی سردار مفخم حاکم بجنورد به عنوان محل تفرجگاه، شکار و... مورد استفاده قرار می گرفته است. به گزارش نامه نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران، اگر تاکنون به خراسان شمالی بویژه بجنورد سفر کرده باشید، به احتمال زیاد کوشک باغ علیآباد در روستای علی آبادکوشک شهرستان بجنورد را دیده اید یا حداقل نام آن را شنیده اید، درصورتی که ساکن این استان یا یکی از استانهای همجوار یا سایر مناطق کشور هم هستید و اطلاعی از این باغ ندارید، خوب است بدانید که در سه کیلومتری شمال شرقی مرکز استان خراسان شمالی، روستایی به نام علی آباد قرار دارد که اگر به جنوب این روستا بروید، متوجه خواهید شد که در این منطقه باغ بزرگی دیده می شود با درختانی کهنسال که نشان از قدمت طولانی آن دارد.
این باغ 380 متر طول و 260 متر هم پهنا و در مجموع 88/9 هکتار مساحت دارد و در زمان حکمرانی سردار مفخم حاکم بجنورد به عنوان محل تفرجگاه، شکار و... مورد استفاده قرار می گرفته است.
نخستین منظره ای که در بدو ورود به این باغ توجه تان را به خود جلب خواهد کرد، ردیف درختان سپیدار و گردوهایی است که در دو سوی خیابانی که حدود پنج مترعرض دارد، کاشته شده است. این محدوده پر است از درختان چنار و سرو، اقاقیا و گلبوته هایی که زیبایی آن را دوچندان می کند.
در مرکز این باغ قدیمی بنایی تاریخی دیده میشود که آن را کوشک علی آباد می نامند. ساختمانی که متعلق به حکمرانان شادلو بوده و مهمترین الگوی باغ ایرانی در خراسان شمالی به شمار می رود، قدمت این بنا هم مانند باغ به بیش از 2 قرن میرسد.
درباره معماری ساختمان آن نیز باید گفت که این کوشک چهار ورودی دارد که هر ورودی در یکی از جهتهای اصلی قرار دارد. طرح کلی آن در طبقه همکف شامل یک حوضخانه با سقف گنبدی در مرکز میشود که 2 اتاق در ضلع شرقی و غربی دارد.
به طور دقیق تر این بنای 2 طبقه 6 متر ارتفاع دارد و پایههای آن از آجر و سنگ و دیوارهای آن از خشت خام است. اگر با دقت به سقف و دیوارهای اطراف آن نگاه کنید متوجه خواهید شد که سقف با استفاده از تیرهای چوبی ساخته شده است.
هنر گچکاری زیر سقف حوضخانه
برای ورود باید از فضایی بگذرید که زمانی جایگاه در چوبی به ابعاد 5/2 در 15/2 متر بوده است. با گشتی کوتاه در ساختمان یا همان کوشک متوجه می شوید که بنا زمانی در برگیرنده اتاق های مسکونی و حوضخانه ای بوده است که ساکنان از آنها استفاده می کرده اند. در زیر سقف حوضخانه رسمی بندی و کاربندیهای زیبای گچی را خواهید دید که گویای هنر معماری ایرانی است. برای رفتن به طبقه دوم این بنا هم باید از پلکانهایی استفاده کنید که در ساختمان تعبیه شدهاند، طبقه دوم ساختمان نیز با استفاده از6 پنجره اشراف کاملی بر فضای اطراف خود دارد. مصالح به کار رفته در این بنای دو طبقه خشت، ملات و گچ تیره است.
دیگر اینکه حوضخانه با سقفی گنبدی محصور شده که هنوز آثار گچبری های روی آن قابل رویت است. اطراف آن نیز 24 طاقچه مربع شکل قرار دارد که هر یک از آنها حدود 30 سانتی متر عمق و 90 سانتیمتر عرض دارند. کف حوض نیز با کاشیهایی که آبی رنگ هستند پوشانده شده است و در زمانی که این بنا محلی برای استراحت افراد بوده جوی آبی از ضلع شمالی بنا وارد آن شده و از سمت جنوب با شیب ملایمی خارج می شده است. البته این را هم بگویم که آب مورد نیاز برای این حوض و باغ از 2 رشته قناتی که در شمال روستای علی آباد قرار داشته تامین می شده است.
از این بنا در برخی از سفرنامه های قدیمی نیز نام برده شده، به طور مثال چارلزمک گریگور در سفرنامه خود، «شرح مسافرت در ایالت خراسان و سرحد شمال غربی افغانستان» به آن اشاره کرده است، ناصرالدین شاه قاجار هم در سفرنامه دوم خود به این باغ اشاره کرده وآن را از املاک سهامالدوله یا همان کلاه فرنگی دانسته است.
زمانی که این کوشک برای خود رفت و آمدی داشته به عبارتی، در زمان حکمرانی سردار مفخم حاکم بجنورد هم این کوشک تفرجگاهی برای گذران وقت و شکار حکمرانان بوده است. این باغ و بنای تاریخی با شماره 4953 در سال 1370 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در سالهای گذشته مرمت شده است که در حال حاضر علاقهمندان میتوانند از آن دیدن کنند. در سال 86 برای پیشگیری از تخریب، این بنای تاریخی تحت مرمت اضطراری قرار گرفت و عملیات آوار برداری و شمع بندی در ضلع غربی بنا از همان سال آغاز شد.
برای انجام طرح مطالعاتی مرمت و احیای آن200 میلیون ریال اعتبار در نظر گرفته شد. همچنین اعتباری بالغ بر 250میلیون ریال را برای استحکام بخشی و بازسازی پوشش گنبدی کوشک در سال 88 اختصاص یافت تا بخش های مختلف این بنا از جمله پلههای دسترسی به طبقه فوقانی سقف طبقه همکف مرمت و سقف نخستین طبقه نیز مورد بازسازی قرار گیرد. به گفته بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری این باغ به عنوان مکانی برای تفرج مسافران قابل استفاده است و میتواند درآمدزا بوده و زمینه را برای ارتقای وضعیت اقتصادی منطقه فراهم آورد.
جالب است بدانید که در گذشته باغ علی آباد پر از درختان و گل های متفاوت بود ولی اکنون جز تعدادی درخت که قدمت برخی از آنها به 300 سال می رسد اثری از گل و سایر گیاهان در آن نیست.
1393/1/19
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]