واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
«ریچارد فرای» ایرانشناس آمریکایی درگذشت
«ریچارد فرای» ایرانشناس و شرقشناس معروف آمریکایی در ۹۴ سالگی درگذشت.
به گزارش خبرگزاری فارس، «ریچارد فرای» ایرانشناس و شرق شناس معروف آمریکایی در سن 94 سالگی روز پنجشنبه (۲۷ مارس) در بوستون آمریکا درگذشت. ریچارد نلسون فرای ایران شناس و شرقشناس برجسته آمریکایی متخصص ایرانشناسی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه هاروارد بود. او به زبانهای زبان فارسی، عربی، روسی، آلمانی، فرانسوی، پشتو، ازبک و ترکی مسلط بود و با زبانهای اوستایی، پهلوی و سغدی آشنایی کامل داشت. در دوران نوجوانی با مطالعه داستانهای تاریخی به شرق و تاریخ آن علاقمند شد و به همین سبب همزمان با تحصیل در رشته فلسفه در دانشگاه ایلینوی، در رشته تاریخ نیز به تحصیل پرداخت و زبان عربی و ترکی و هنرهای اسلامی را آموخت. وی در آنجا با آلبرت اومستد آشنا شد و مجذوب سخنان او درباره کشفیات جدید موسسه شرقشناسی در تخت جمشید شد و مطالعات خود را در این زمینه دنبال کرد. پس از گذراندن دورههای چینشناسی و باستانشناسی چین و ژاپن، نزد محمد سمسار که کارشناس فرش در گمرک آمریکا و دارای مدرک دکترا از دانشگاه پنسیلوانیا بود زبان فارسی آموخت. فرای به کمک او کتاب «تاریخ بخارا» اثر نرشخی را ترجمه کرد و همین تبدیل به رساله دکتری وی در دانشگاه هاروارد شد. در سالهای ۱۹۴۳ و ۱۹۴۴ به ایران و افغانستان و هند سفر کرد و در این سفرها به آثار باستانی علاقه وافری یافت. در سال ۱۹۴۶ با ارائه ترجمه کتاب تاریخ بخارای از انجمن بورسیههای دانشگاه هاروارد بورسیه شد و در دانشکده مطالعات مشرقزمین و آفریقا در لندن به تحصیل زبان سغدی و پهلوی پرداخت و پس از بازگشت به هاروارد شروع به تدریس انسانشناسی و تاریخ و مذاهب خاورمیانه کرد و همزمان زبان ارمنی را آموخت. به سبب تلاش وی برای ایجاد کرسی تدریس زبان ارمنی و ارمنیشناسی در دانشگاه هاروارد، لقب «ارمنی افتخاری» را دریافت کرد. وی در ۹۱ سالگی و در مرداد ۱۳۸۹ (ژوئیه ۲۰۱۰) از سوی محمود احمدینژاد خانهای تاریخی و مجلل در اصفهان برای زندگی در ایران تا پایان عمرش دریافت کرد. او در وصیتش خواسته تا پس از مرگش در اصفهان و در کنار رودخانه زاینده رود نزدیک آرامگاه پروفسور آرتور پوپ شرقشناس معروف به خاک سپرده شود. روزنامه کیهان درباره رابطه فرای با اصلاحطلبان و سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور وقت مینویسد: تعامل این دو از هنگام به قدرت رسیدن اصلاحطلبان در دوم خرداد 1376 شتاب بیشتری گرفت و ایدههایش درباره «تاریخ و تمدن و فرهنگ ایران باستان» یکی از پارادایمهای غالب در حیطه «ایرانشناسی» و تحقیقاتِ علوم انسانی به شمار میرفت، چنان که سال 1382 رئیسجمهور خاتمی در پیامی به مناسبت بزرگداشت ریچارد فرای در دانشگاه کلمبیا بر این نفوذ صحه گذاشت. خاتمی 8 سال پیش در اولین سفرش به نیویورک برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، فرای را در بوستون دید و سال پایانیِ ریاستش بر دولت اصلاحات با همکاری ایرج افشار یزدی جشن مفصلی را برای تجلیل از او ترتیب داد. از آن دیدار صادق خرازی رابط و هماهنگکننده ملاقاتهای رئیسجمهور خاتمی با فرای بود و در آخرین سفر و شام آخر «ضیافت بلوط سبز» نیز، خرازی اینبار با یک کروات مشکی کنار دستِ دیویدسن و فرای و خاتمی نشست. کیهان همچنین درباره رابطه فرای با دولت نهم و اسفندیار رحیم مشایی نیز اینگونه نوشته است: رابطه ریچارد فرای با دولت نهم بد نبود و پس از ریاستجمهوری خاتمی رفتوآمدهایش به تهران و شیراز و اصفهان ادامه یافت. او خرداد 1384 در اوج رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری به ایران آمد31 و 6 ماه پس از آغاز به کار «دولت نهم» در نوزدهمین جشنواره خوارزمی از فرای تجلیل گشت. در همین سفر دیدار مفصل دیگری با محمد خاتمی و غلامرضا اعوانی (رئیس پیشین انجمن حکمت و فلسفه) داشت، ولی علی رغم کهولت سنش آمادة حضور فعالتر در پشتصحنه سیاسی ایران میشد؛ چه اینکه فرای مانند هوشنگ امیر احمدی عضو بلندپایة «گروه تماس نیوجرسی» معروف به نام شورای آمریکا- ایران بود و به واسطة اسفندیار رحیم مشایی کانال ارتباطی مطمئنی را نیز در دفتر رئیسجمهور جدید ایجاد کرد.یکشنبه 29 اردیبهشتماه 1392 همچنین در سوابق دیگری از فرای میخوانیم: ریچارد فرای از دهه 1330 با عوامل مستقیم انگلیس در ایران مانند «اسدالله علم» (نخستوزیر و وزیر دربار) و «شجاعالدین شفا» (معاون وزیر دربار و ایدئولوگ سلطنت پهلوی) آشنا شد و ضیافتهای متعددی به افتخار این جاسوس انگلیسی- آمریکایی برپا گشت که عکس اول (راست) یکی از آنها را با حضور دولتمردان شاه روایت میکند. فرای که پیش از انقلاب همه انرژی خود را معطوف به تبلیغ «تاریخ ایران باستان» و اثبات صحت ادعاهای حقوق بشری «منشور کوروش» کرده بود، پس از انقلاب اسلامی توانست نفوذ خود را در حیاط خلوت دولتهای کارگزاران، اصلاحات و احمدینژاد احیاء کند. انتهای پیام/و
93/01/09 - 16:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]