واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
بازیهای بومی و محلی در محاق آفساید شهرکرد-ایرنا- بچه های روستا کم کم دارند نام پسر تازه به دنیا آمده ˈرونالدوˈ را یاد می گیرند در حالی که شاید ˈکریستیانوˈ نخستین بار نام ایران را در جام جهانی شنیده باشد.
بچه های روستای پائین، در باره بازی امشب رئال مادرید و بارسلونا برای یکدیگر کری می خوانند، بیشتر آنها طرفدار پر و پا قرص رئال اند.
اما در روستای بالا، بچه ها یکدست طرفدار بی برو برگرد ˈلیونل مسیˈ اند و اغلب آنها طرفدار دو آتیشه تیم باسک محسوب می شوند.
امروز سر ظهر برغم سردی هوا، بچه ها می خواهند، فوتبال بازی کنند، پس دو تا آجر بعنوان دروازه می گذارند و یارکشی می کنند.
نیمه دوم که شروع می شود، یکی از بچه ها روی دفاع تیم حریف خطا می کند و این خطا باعث درگیری بچه های دو روستا می شود.
وقتی بچه ها حسابی از خجالت هم درمی آیند، یکی در آن میان رو به بازیکنان حریف داد می زند،ˈ شما که فوتبال بلد نیستید، بهتر است بروید، هفت سنگ بازی کنیدˈ.
در این گیرودار کودکانه یکی پیدا می شود که جواب او را چنین می دهد: ˈما فوتبال بلد نیستیم یا شما که فرق خطا و تکل را نمی دانید، شما بهتر است بروید، لی لی بازی کنیدˈ.
زمانی بازی و ورزش دوکلمه مترادف و همردیف هم بودند که جوامع بشری از آن بعنوان عامل سرگرم کننده یاد می کردند اما با توسعه فراگیر صنعتی شدن بسیاری از کشورها، بازی و ورزش کم کم نسبت به هم زاویه گرفتند و جوامع بشری سرمایه گذاری، بر روی ورزش نتیجه گرا را بر بازیهای سرگرم کننده ارحجیت دادند.
گرچه از منظر تاریخ انسان شناسی و جامعه شناسی،ورزش و بازی از همان ابتدای شکل گیری در حوزه علوم اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت، اما این سالها رفته رفته ورزش راهی دیگر از بازیها برای خود در پیش گرفته است.
از سوی دیگر نظریه پردازان فرهنگ عامه یا فولکور، تمام قد از بازیهای بومی و محلی بعنوان یک خرده فرهنگ دفاع کرده اند و در آن سوی میدان، جامعه شناسان مدرن نیز به مولفه های اجتماعی ورزشهای کلاسیک بیشتر پرداخته اند.
شاید بتوان فیلم ˈیار دوازدهمˈ فریدون نجفی بختیاری را تراژدی تقابل فوتبال با زندگی روستایی و عشایری و تاثیرات رسانه ای آن بر زندگی اقوام دانستند.
آنچه در این فیلم یک تراژدی تلخ را روایت می کند، قصه کودکی است که هفت پشت و اصل و نسب خود را می شناسد اما بخاطر تماشایی فوتبال به همه آداب و سنن قومش پشت می کند.
ورزشهای بومی و محلی این روزها کمتر مورد توجه جوانان روستایی و عشایری قرار می گیرد و حتی برخی از جوانان نیز نام بازیهای بومی منطقه خود را به کلی نمی دانند.
در گذشته، در آستان روزهای نوروز بازیهای بومی و محلی جایگاه ویژه ای داشت و در این میان بازی دسته جمعی ˈخرمن گلˈ علاوه بر رقابتی بودن، نقش مهمی در شادابی و نشاط جوانان ایفا می کرد.
روز سیزده بدر که فرامی رسید جوانان روستایی و شهری در کنار دشتها و رودخانه ها به بازیهای بومی و محلی از جمله خرمن گل می پرداختند و این بازی گروهی تماشاگران فراوانی نیز داشت.
در بازی خرمن گل، تعدادی از افراد با تشکیل یک حلقه اتحاد دور هم گرد می آمدند که سالار، محافظ خرمن بود و اجازه نمی داد بازیکنان حریف به روی خرمن سوار شوند.
در این بازی، گاهی هم سالار با تیم حریف زد و بند می کرد و بازیکنان حریف تا می توانستند به لطف کم کاری سالار، از تیم خرمن شده سواری می گرفتند.
یکی از کارشناسان ارشد جامعه شناسی معتقد است: فرهنگ به مثابه آداب و رسوم قومی و اجتماعی در برگیرنده هر بازی محلی و بومی و آیینی تلقی می شد.
ˈمیترا کیانیˈ در گفت وگو با ایرنا افزود: در تاریخ شناسی فرهنگ قومیتی، بسیاری از بازیهای بومی و محلی دارای فلسفه ای وجودی بود که نتیجه گرایی و رقابتی بودن در آنها نقشی نداشت چرا که همدلی و دوستی و همگرایی ذات این بازیها بود.
رییس فدراسیون ورزشهای روستایی عشایری و بازیهای بومی و محلی، از شناسایی 500 نوع بازی بومی و محلی ایرانی خبر داد.
ˈغلامرضا جعفریˈدر گفت وگوی اختصاصی با ایرنا در شهرکرد افزود: این 500 نوع بازی بومی محلی ایران شناسایی شده در قالب دو هزار و 400 شکل بازی است.
وی گفت: برای مستندسازی این بازیها با همکاری وزارت ورزش و جوانان و مجامع علمی اقدامات لازم صورت می گیرد و ثبت بین المللی این بازیها نیازمند همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
به گفته وی، در سال 93 کشتی چوخه به صورت بین المللی با حضور کشورهایی که دارای اشتراکات فرهنگی با ایران دارند، برگزار می شود.
رییس فدراسیون ورزشهای روستایی عشایری و بازیهای بومی و محلی گفت:برای مستندسازی این بازیها و ثبت آنها در سازمان بین المللی یونسکو به تبارشناسی و فلسفه ایجاد این بازیها نگاه ویژه ای خواهد شد.
وی در باره این موضوع که فردی مانند لیونل مسی برای جوانان روستایی و عشایری شناخته شده تر از هر بازی روستایی و عشایری است، گفت:این تغییر نگرش باید از سوی رسانه ها صورت گیرد و رسانه ها می توانند مروج بازی های بومی و محلی در سطح روستاها باشند.
جعفری از رسانه ها خواست تا با برجسته کردن ابعاد وجودی ورزشهای بومی و محلی از این ورزشها در سطح جامعه حمایت کنند و این بازیها به نسل های بعدی نیز منتقل شود.
به گزارش ایرنا، اکنون بازیهای بومی و محلی در برخی از نقاط کشور رو به فراموشی گذاشته و تعدادی از آنها برای همیشه از ذهن مردم خارج شده است.
گزارش از: محمود رییسی
7359
انتهای پیام /*
13/12/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]