واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: کتابخانهای که ملی نیست و برای افراد خاص است!
بزرگترین ذخایر کتب در جهان متعلق به كنگره آمريكا است و 134 ميليون نسخه عنوان، 800 كيلومتر قفسه جهت ذخيرهسازی مجموعه کتاب این کتابخانه عظیم است که نیمی از منابع این مجموعه عظیم و جهان شمول که به زبانهای غیرانگلیسی است و اتفاقاً از منابع تاریخی بسیار برجسته فارسی نیز برخوردار است و در مقابل کتابخانه ملی ایران..
کد خبر: ۳۸۴۰۰۳
تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۰:۴۵ - 04 March 2014
سازمان اسناد و کتابخانه ملی علی رغم تلاشهایی که در دهههای اخیر برای بهبود وضعیتش به کار گرفته شده، نه تنها نتوانسته در شان ملت ایران باشد، بلکه حتی ظرفیت پذیرش از مدرم کشورمان در بزرگ ترین کتابخانه ایران فراهم نیست و علیرغم برخورداری از پسوند ملی، آغوشش برای مردم ایران گشوده نیست و هر ایرانی لزوماً حق استفاده از تنها کتابخانه ملی کشورمان را ندارد!
به گزارش «تابناک»، اکثر کشورهای جهان دارای کتابخانههای عظیمی هستند که به طور مستمر و به سرعت بر حجم عناوین منابع شان افزوده میشود و در این میان کشورهای بزرگ از سابقه دیرینهای در راه اندازی چنین مجموعههایی برخوردارند و طبیعتاً مجموعهای بزرگ تحت عنوان «کتابخانه ملی» در کنار کتابخانههای عظیم دیگرشان در اختیار دارند.
کتابخانه ملی ایران نیز رسماً در سال 1316 افتتاح شد و هسته اولیه اش را مجموعه کتاب های کتابخانه مدرسه دارالفنون شامل شد. مراکز زیادی از جمله مرکز خدمات کتابداری، سازمان اسناد ملی کشور و سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی با کتابخانه ملی ادغام شد؛ ادغام مراکز مختلف با کتابخانه ملی موجب پراگندگی نیروی انسانی و بخش های مختلف کتابخانه ملی شد که باعث می شد کارهای کتابخانه با کندی و مشکلات زیادی انجام شود
کتابخانه ملی دارای حدود 2 میلیون منابع کتابی و 1 میلیون منابع غیرکتابی از 70 نوع است و از مجموع این منابع میتوان به کتابها، پیایندها، پایان نامه ها، اعلامیه، اسلاید، عکس، کارت پستال، نقشه، نسخه های خطی و... اشاره کرد که عدد بسیار محدودی برای کتابخانه ملی محسوب میشود و کافی است برای درک ضعف شدید کتابخانه ملی، این مجموعه 76 ساله را با کتابخانههای ملی دیگر کشور مقایسه کرد تا به ضعف این مجموعه پی برد.
بزرگترین ذخایر کتب در جهان متعلق به كنگره آمريكا است و 134 ميليون نسخه عنوان، 800 كيلومتر قفسه جهت ذخيرهسازی مجموعه کتاب این کتابخانه عظیم است که نیمی از منابع این مجموعه عظیم و جهان شمول که به زبانهای غیرانگلیسی است و اتفاقاً از منابع تاریخی بسیار برجسته فارسی نیز برخوردار است!
در سایت این کتابخانه از امکانات موجود میتوان به سند دیجیتال American Memory اشاره کرد= تبديل كتابخانه كنگره به بزرگترين منابع اطلاعاتي در حوزه فرهنگ و تاريخ. در 22سالن مطالعه و وبسايت مجهز اين كتابخانه امكان دسترسي به بزرگترين مجموعه جهاني نسخ خطي و انبوهي از امكانات بصري و حتی مجموعهای عظیم برای نابینایان وجود دارد و از این حیث برترین منابع دیجیتالی جهان را متعلق به این مجموعه کتابخانهای می دانند.
در کنار این مجموعه می توان به کتابخانه ملی فرانسه اشاره کرد که هسته اصلیاش را مجموعه شارل پنجم تشکیل میدهد و بیش از بیست میلیون کتاب در آن قرار دارد. کتابخانه ملی بریتانیا که 1973 تاسیس شده و عمرش حتی از کتابخانه ملی ایران نیز کمتر است و نمیتوان عظمتش را به قدمتش نسبت داد نیز تنه به تنه کتابخانه ملی فرانسه می زند و بخشی از پروژه TEL است؛ پروژهای که به منزله ایجاد یک کتابخانه جدید مجازی است که ترکیبی از کتابخانه های ملی اروپایی است و هدف آن به اشتراک گذاشتن منابه و توسعه دسترسی و بهره برداری از میراث های چاپی اروپا است.
حال کتابخانه ملی ایران را تنها با دو میلیون نسخه کتاب با این مجموعهها مقایسه کنید. در گذشته عنوان میشد مجموعه کتابخانه ملی واقع در خیابان سی تیر پاسخگوی منردم ایران نیست اما زمانی که ساختمان جدید کتابخانه ملی در سال 1374 درمنطقه عباس آباد احداث و در سال 1383 افتتاح شد نیز این کتابخانه جنبه ملی نیافت و رشد منابعش سرعتی مناسب برای رسیدن به کتابخانه های جهانی نداشت و هم اکنون نیز ندارد.
هرچند کتابخانه ملی وظایف دیگری نیز پاسخگویی به درخواستهای شابکا، فیپا و شاپا مبادله و اهدا، استانداردها دارد اما در درجه نخست یک «کتابخانه» میبایست خدماتی «برای همه مردم کشور» در حوزه مطالعه فراهم سازد اما در عین حال که منابع وارده به کتابخانه ملی نیز به کندی به مخزن افزوده میشود و مخزن این مجموعه بسیار ضعیف است، این خدمات بدیهی استفاده از مخزن این مجموعه ملی نیز منحصر به گروهی از دانش آموختگان شده است.
مشخصاً حداقل شرايط لازم تحصيلي براي عضويت در كتابخانه ملي، اشتغال به تحصیل در مقطع كارشناسي ارشدناپیوسته٬ سطح سه حوزه و نیز دکترای حرفه ای و کارشناسی ارشدپیوسته از ترم نه به بالا است و البته نخبگان، مخترعان و حافظان کل قرآن کریم، قهرمانان و جانبازان نی زدر این گروه قرار می گیرند و سایر مردم کوچک ترین حق استفاده ای از کتابخانه ای که ظاهراً طبق قاعده دیگر کشورها، می بایست به همه مردم ایران خدماتی ارائه دهد، برخوردار نیستند و این ضعف با دیجیتالی سازی همه منابع و قرار دادن کل مجموعه کتابخانه یا بخش اعظمش در وب سایت کتابخانه نیز جبران نشده است و منابع محدودی از ظرفیت کتابخانه در دسترس عموم است.
این در حالی است که برای ورود به کتابخانه مجلس با 500 هزار عنوان کتاب، حتی عضویت نیز لازم نیست و با ارائه کارت ملی می توان به منابع این کتابخانه دسترسی داشت و حتی در کشوری چون فرانسه که کتابخانه ملی در دورهای جزو خدمات اشرافی بود، ورود به کتابخانه ملی فرانسه برای عموم آزاد است. این مسئله زمانی حاد میشود که به واسطه عدم دوراندیشی کافی در طراحی مجموعه جدید کتابخانه ملی، به تازگی حداقل مدرک استفاده از شیفت شب این سازمان، کارشناسی ارشد تعیین شده و کمتر از این سطح از خدمات مطالعاتی این مجموعه در شب نیز محرومند.
شاید در این مقطع لازم باشد مسئولان امر بیاندیشند کتابخانه ملی کشورمان چه نسبی با ملت ایران دارد و اگر قصد داریم مجموعه ای ملی در این حوزه داشته باشیم، بهتر نیست به مجموعه ای عظیم تر با بودجه ای بزرگ و هم شتان با لفظ ملی بیاندیشیم که پاسخگوی یک ملت هفتاد و چند میلیونی باشد؟
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]