تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1819604866
4/ایران گشت/اصفهان قلعه مورچه‌خورت؛ دروازه ورودبه پایتخت تمدن ایران
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: 4/ایران گشت/اصفهان
قلعه مورچه‌خورت؛ دروازه ورودبه پایتخت تمدن ایران
قلعه تاریخی مورچه‌خورت، دروازه غربی اصفهان باستان و یادبود رشادت مردم این کهن دیار در برابر تجاوز اشرف افغان را بر حافظه تاریخی خود دارد ولی با همه شکوهش در گیرودار تاریخ گم شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، سپاهان دلگشا و باصفا با جلوه‌های تاریخی فراوان، هزاران سال است به جهان گردشگری فخر فروخته و ذکر میراثش نقل هر مجلسی است، این گزارش شما را به دنیای ناشناخته و کمتر دیده‌شده دروازه کهن غربی اصفهان می‌برد، جایی که کمتر احوال آن در دوران معاصر شنیده‌اید ولی قدمتی دیرینه از رشادت‌های ایرانیان دارد ولی در گیرودار تاریخ مغفول مانده است.
منطقه «مورچه‌خورت» با ارتفاع 1670 متر از سطح دریا در 45 کیلومتری شمال اصفهان بر سر راه اتوبان اصلی اصفهان – تهران قرار دارد و در لهجه مردم اصفهان «مورچه خور» نامیده می‌شود. این منطقه از شمال به میمه، از جنوب به شاهین‌شهر و از مشرق به کوه‌های کرکس نطنز و از مغرب به نجف‌آباد محدود می‌شود که در حال حاضر در تقسیمات کشوری بخشی از شهرستان شاهین‌شهر محسوب می‌شود. قلعه مورچه‌خورت نشان دلیری بر تارک میراث سپاهان شهرت مورچه‌خورت به دلیل جنگ پیروزمندانه نادرشاه افشار با افغان‌های متجاوز در سال 1142 ه. ق در این منطقه است که افشاریان پس از در هم کوبیدن سپاه افغان در مهمان‌دوست دامغان و فرار آن‌ها به سمت جنوب، آن‌ها را تعقیب کردند و در مورچه‌خورت اصفهان با پیوستن سپاهی از مردم اصفهان به نادر افغان‌ها را درهم شکستند و سر اشرف افغان را از دروازه قلعه مورچه‌خورت آویزان کردند.
مردم اصفهان هم به روایت «جهان گشای نادری» پس از شنیدن خبر پیروزی نادر با شجاعت به افغان‌های مستقر در اصفهان حمله‌ور شدند و به حکومت چندساله آن‌ها و جنایات فجیعشان پایان دادند و «لارنس لاکهارت» نیز در کتاب ایران باستان تا قرن 18 می‌نویسد: «اصفهانی‌هایی که از مرده افغان‌ها هم هراس داشتند با شنیدن خبر پیروزی نادر با شجاعت بر افغان‌های داخل شهر و سربازان» اوتورخان حاکم افغانی اصفهان حمله‌ور شدند و از کشته افغان‌ها پشته ساختند، سپس غنایم و توپ‌های اشرف افغان را به میدان شاهی اصفهان آوردند و همراه سربازان افشاری چند روز به شادی و بزم و رقص پرداختند. قدمت این قلعه و منطقه تاریخی به قرن نهم ه. ق می‌رسد ولی متأسفانه توجه خاصی به مرمت و بازسازی آن نشده ولی همین شکوه باقی‌مانده نیز میتوان هر بیننده و گردشگری را مسحور جلوه‌های به‌یادماندنی خود کند.
قلعه شهری با همه امکانات و خودکفا از محیط بیرون قلعه مورچه‌خورت دارای دو ورودی اصلی است که به صورت عمود برهم در دو جبهه جنوب غربی و شمال غربی قرار دارند و به وسیله گذر اصلی قلعه به هم متصل می‌شوند و در داخل قلعه قدیمی همه جور امکانات و ابنیه‌ای یافت می‌شود به طوری که اگر در قدیم درهای قلعه را می‌بستند، ساکنان نیازی به بیرون نداشتند. برای ورود به قلعه باید از سمت غربی پس از گذشتن از یکی از این ورودی‌ها که در زیر برج دیده بانی قرار دارند، وارد شد و پس از گذشتن از هشتی بزرگی به فضای داخلی قلعه رسید، درب‌های ورودی از چوب‌هایی به ضخامت 25 سانتیمتر که از ورق‌های ضخیم فلزی با میخ‌های آهنی بزرگ به هم متصل شده ساخته شده است. گذرگاه‌های اصلی قلعه مثل کوچه‌هایی پر پیچ‌وخم، بین دروازه‌های اصلی از شمال غربی تا جنوب کشیده شده است که این معماری تو در تو و شگفت‌انگیز شناختن مسیر را برای عابران غیربومی دشوار می‌کند.
این کوچه‌های تنگ با دالان‌های تو در تو و اتصال آن‌ها به خانه‌های قدیمی همسایه‌های مجاور، ترکیبی به وجود آورده تا هم بادهای منطقه را کنترل کند و مردم بدون آزار گرد و خاک عبور کنند و هم در گذشته سدی جلوی ورود سواران دشمن به داخل قلعه بوده است. قوس‌ها و طاقی های زیبای خشتی و سر چین های آجری زیبا بر سر دیوارها، همراه با پنجره‌های دیده بانی در ارتفاع 5 متری تصاویری بکر از شکوه تاریخی این قلعه مقاوم و تاریخ‌ساز به نمایش گذاشته است. در کنار گذر اصلی قلعه راسته بازار تاریخی روستای مورچه‌خورت واقع‌شده که شامل مغازه‌های کوچک و کارگاه‌های صنایع‌دستی و انبارهای نگهداری کالا و اجناس است که در گذشته نقش مهمی برای دادوستد مردم مورچه‌خورت و ساکنان قلعه با بازرگانان و تجار بیرون و مسافران داشته است. مجموعه حمام تاریخی در گذر اصلی قلعه قرار دارد و به دلیل عایق بودن بدنه حمام و حفظ گرما در عمق زمین ساخته‌شده و به صورت طبیعی از قنات با شیب سازی و مهندسی باستانی آب به داخل گرم خانه و «تون» حمام هدایت می‌شده است. نور و تهویه این حمام توسط گل جام‌های تعبیه‌شده در سقف تأمین می‌شده که گربه روهای کف حمام این سیستم طبیعی برودتی را کامل کرده است. فضای حمام تاریخی از دو حمام مشابه مردانه و زنانه تشکیل‌شده که هر دو قسمت دارای: سر بینه، گرم خانه، میان رو، خزینه و تون و آتشدان به سبک حمام‌های قدیمی است. به گزارش خبرنگار فارس، از تماشای این مناظر تاریخی که حالا تنها میزبان وحوش و خانه حشرات و خزندگان شده تنها حسرت و افسوس است که تمام وجود، هر ایران دوست و عاشق میراث فرهنگی را فرا می‌گیرد و تنها می‌توانی بگویی‌ای کاش این بناها نگهداری و مرمت شده بود تا بدین روز زار و مخروبه در نمی‌آمد. اگر این بناها به درستی حفظ شده بود و واقعاً مدیران فرهنگی ما به ارزش میراث فرهنگی و سودآوری مادی و معنوی که از بازدید گردشگران در این فضاها پدید می‌آید واقف بودند، ما هم می‌توانستیم روبروی آن‌ها به خود ببالیم که در آن زمانی که اروپائیان در بشکه خود را می‌شستند، نه تنها در اصفهان ده‌ها حمام عظیم و باشکوه بوده، بلکه حتی روستای مورچه‌خورت در حومه اصفهان نیز دارای دو حمام بزرگ و دیدنی بوده است. بقعه امام‌زاده‌ای از قرن سوم و کاروان سرای باستانی «چاپارخانه» آرامگاه امام‌زاده علی (ع) معروف به شازده علی (ع) نیز در کنار ورودی جنوب غربی قلعه قرار دارد که با گنبد مخروطی و کاشی‌های لاجورد در میان توده غالب قهوه‌ای و خشتی قلعه خودنمایی می‌کند. تاریخ دفن این امام‌زاده به سال 273 ه. ق برمی‌گردد ولی به احتمال قوی بنای اولیه در قرن پنجم بنا شده است که در حیاط اصلی آن مشاهیر و بزرگان مورچه‌خورت به خاک سپرده شدند و در میان آن‌ها سنگ قبرهای قدیمی زیبا متعلق به قبل از قاجار نیز به چشم می‌خورد. در کنار امام‌زاده که ضریح محقری هم دارد، حسینیه تاریخی مورچه‌خورت بناشده که هنوز مورد استفاده اهالی و نماد تقرب ساکنان این کهن دیار به ائمه اطهار است.
در شرقی‌ترین نقطه قلعه یک خانه خشتی دو طبقه با نمای زیبا به چشم می‌خورد که خانه اربابی نام دارد و پشت‌بام آن به برج شرقی قلعه راه دارد که دارای پنجره‌های چوبی و به صورت طاق و چشمه بناشده و دارای هشتی‌ها و حیاط اصلی، آغل دام‌ها، انباری و اتاق نشیمن است. این خانه در وضعیت مخروبه قرار دارد ولی در نزدیکی آن منزلی زیباتر قرار دارد به خانه عروس مشهور است و زیباترین منزل مورچه‌خورت به حساب می‌آید. گچ بری‌های زیبا و طاق دیس‌های بکر که در پایین با آینه‌کاری تزئین شده است، شکوه و جلال خاصی به سقف بلند 5/4 متری خانه بخشیده است، این خانه اگر چه هنوز تخریب نشده ولی عدم رسیدگی به آن این بنا را در وضعیت هشدار تخریب قرار داده است. این خانه به صورت دوری با نشیمن و چهار دری‌ها و دکان و اسطبل، مطبخ، راهرو و به صورت اندرونی و بیرونی یا حیاط شاهی و حیاط‌خلوت ساخته شده است. در سوی دیگر قلعه کاروان سرای مورچه‌خورت به «نام چاپارخانه» قرار دارد که پژوهشگران و سیاحان زیادی درباره آن مطلب نوشتند و در سال‌های رونق این کاروان‌سرا روزهایی در آن اتراق کردند، همچنین آب انبار عباسی دیگر بنای کناری این کاروان سراست که از سمتی به امام‌زاده شازده علی (ع) متصل است.
«جرج کرزن» سیاستمدار و اسقف انگلیسی که در اواخر قاجار از این کاروان‌سرا دیدن کرده، در کتاب «تمدن ناشناخته شرق» در مورد این کاروان‌سرا می‌نویسد: «این بنا به امر شاه عباس اول ساخته شده و مصالح آن خشت و آجر است و دارای کتیبه‌های زیبا به خط معروف نستعلیق است و در این کتیبه از مردم خواسته شده برای عباس میرزا ولیعهد فتح علی شاه که قبل از پدر وفات کرده طلب مغفرت کنند.». برج کبوتر مورچه‌خورت که به طور کامل مخروبه شده و تنها قسمتی از آن باقی‌مانده، به گفته اهالی، محل آخرین کارزار تن به تن نادرشاه با اشرف افغان بوده است. --------------------------- گزارش از: مهدی رفائی --------------------------- انتهای پیام/2301/ل40
92/12/07 - 16:34
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]
-
گوناگون
پربازدیدترینها