محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803652747
استان ایلام | مرجع جاذبه های گردشگری ایران
واضح آرشیو وب فارسی:سیری در ایران: موقعيت جغرافيايى و تقسيمات سياسى استان
استان ايلام با ۰۸۶۱۹ کيلومتر مربع، حدود ۱/۴ درصد مساحت کل کشور را تشکيل مى‌دهد. اين استان در غرب دامنهٔ سلسله جبال زاگرس بين ۳۱ درجه و ۵۸ دقيقه تا ۳۴ درجه و ۱۵ دقيقه عرض شمالى از خط استوا و ۴۵ درجه و ۲۴ دقيقه تا ۴۸ درجه و ۱۰ دقيقه طول شرقى از نصفالنهار گرينويچ در گوشهٔ غربى کشور قرار گرفته است.
استان ايلام از جنوب با خوزستان، از شرق با لرستان، از شمال با کرمانشاه (استان‌هاى داخلي) و از سمت غرب با ۴۲۵ کيلومتر مرز مشترک با کشور عراق همجوار است.
براساس آخرين تقسيمات کشورى در سال ۱۳۷۵، استان ايلام مشتمل بر ۷ شهرستان، ۱۷ بخش، ۱۵ شهر، ۳۶ دهستان و ۷۵۳ آبادى داراى سکنه بوده است.
شهرستان‌هاى استان ايلام عبارتند از : آبدانان، ايلام، ايوان، دره شهر، دهلران، شيروان و چرداول و مهران. مرکز استان شهر ايلام است که به علت زيبائى‌هاى طبيعى فراوانى که دارد، عروس زاگرس نام گرفته است.
جغرافياى طبيعى و اقليم استان
ناهموارى‌هاى استان ايلام از چين‌خوردگى‌هاى موازى در جهت شمال غربى و جنوب شرقى به وجود آمده است. اين کوهها از رسوبات دوران اول تا چهارم زمينشناسى به يادگار مانده‌اند، ولى شکل‌گيرى کلى آن‌ها عموماً به دوران دوم و سوم زمينشناسى مربوط است. اين کوهها چنان گسترده و فشرده‌اند که امکان شکل‌گيرى دشت‌هاى ميانکوهى در ميان آن‌ها فراهم نشده است.
با توجه به نقشه ناهموارى‌هاى استان به خوبى معلوم مى‌شود که شمال و شمال شرقى استان از ارتفاعات و کوهستان‌هاى بلند تشکيل يافته و نيمهٔ غربى و جنوب غربى آن از نواحى کم ارتفاع با شيبى به طرف غرب شکل گرفته است که دشت‌هاى وسيع گرمسير منطقهٔ مهران – دهلران و دشت عباس را در بر مى‌گيرد. ارتفاع اين دشت‌ها از ۳۰۰ متر کمتر است. وجود اين ناهموارى‌ها که در مجاور سرزمين پست قرار گرفته‌اند، اختلاف ارتفاع اين دو نيمه را به حدود ۳۰۰۰ متر مى‌رساند. با توجه به اين خصوصيت طبيعى، شکلى از زندگى اجتماعى پديد آمده است که امروزه به نظام عشايرى و ايلى معروف است.
به طور کلى نواحى شمالى و شمال شرقى استان ايلام کوهستانى و نواحى جنوب غربى و غرب آن از اراضى پست و کم ارتفاع تشکيل يافته است. مهم‌ترين ارتفاعات استان کبير کوه و دينار کوه مى‌باشند.
استان ايلام از نظر شرايط اقليمى جزو مناطق گرمسير کشور محسوب مى‌شود، ولى به علت وجود ارتفاعات، اختلاف درجه حرارت و بارندگى در بخش‌هاى شمالى، جنوبى و غربى آن زياد است، به طورى که مى‌توان از نظر اقليمى، مناطق سه گانهٔ سردسيرى، گرمسيرى و معتدل را در اين استان به خوبى مشاهده نمود. اين مناطق سه گانه عبارتند از:
- مناطق کوهستانى شمال و شمال شرق: استان که آب وهواى نسبتاً سردسيرى با زمستان طولانى دارد. حداقل درجهٔ حرارت اين مناطق در زمستان تا ۱۵ درجه زير صفر مى‌رسد و ميزان بارندگى آن نيز به بيش از ۵۰۰ ميليمتر در سال بالغ مى‌‌گردد.
- مناطق جلگه‌اى غرب و جنوب غربى استان: آب و هواى گرمسيرى دارد. حداکثر درجهٔ حرارت اين مناطق تا ۴۵ درجه سانتيگراد بالاى صفر مى‌رسد. ميزان بارندگى اين مناطق، حدود ۲۰۰ ميليمتر در سال است.
- مناطق ميانى: آب و هواى معتدل دارد و درجهٔ حرارت آن در زمستان تا ۵ درجه زير صفر و حداکثر حرارت آن در نقاط جنوبى و دره شهر در تابستان به بيش از ۴۰ درجه سانتيگراد مى‌رسد. براساس گزارش ايستگاه سينوپتيک ايلام در سال ۱۳۷۵، در مرکز استان حداکثر مطلق درجهٔ حرارت ۰/۴- درجهٔ سانتيگراد در بهمن ماه، مقدار بارندگى سالانه ۵۷۸/۴ ميليمتر، حداکثر رطوبت نسبى ۶۴ درصد و حداقل رطوبت نسبى ۲۴ درصد و تعداد روزهاى يخبندان در فصل زمستان ۲۷ روز ثبت شده است.
در شهرستان دهلران، حداکثر مطلق درجهٔ حرارت ۴۹/۶ درجه سانتيگراد در تيرماه و حداقل مطلق درجهٔ حرارت ۰/۲- درجه سانتيگراد در بهمن ماه، مقدار بارندگى سالانه ۳۴۰/۳ ميليمتر، حداکثر رطوبت نسبى ۵۶ درصد و حداقل رطوبت نسبى ۳۲ درصد و تعداد روزهاى يخبندان آن ۳ روز گزارش شده است.
بارندگى‌هاى سالانهٔ فراوان از يکسو و نقش استان به عنوان زهکش آب‌هاى سطحى سلسله جبال زاگرس از سوى ديگر، موجب پيدايش رودخانه‌هاى زيادى شده که به منظور استفاده از آب آن‌ها سدهاى انحرافى و کانال‌هاى متعددى نيز احداث شده است. آب‌هاى زيرزمينى استان ايلام به دليل شرايط ويژه توپوگرافى و زمين‌ساختى غناى قابل توجهى ندارد. با اين وجود استفاده از قنات و چاه‌هاى آب زيرزمينى نيز رواج دارد.
جغرافياى تاريخى استان
سرزمينى که اکنون استان ايلام نام دارد، بنا به اسناد تاريخى فراوان، بخشى از کشور عيلام باستان بوده است. اين کشور در حدود ۳۰۰۰ سال پيش از ميلاد به وجود آمده و تا سال ۶۴۰ پيش از ميلاد به حيات اجتماعى خود ادامه داده است. در اين سال، به فرمان آشور بانى‌پال به خاک و خون کشيده شده و منقرض شده است. از شهرهاى اين کشور، به اسامى شوش «پايتخت اصلي»، ماداکتو «پايتخت تابستاني»، اهواز، خايدالو، ماساباتيک و کابيانه اشاره شده است.
در کتيبه‌هاى بابلى، عيلام را «آلامتو» يا «آلام» خوانده‌اند که به قولى به معناى کوهستان يا «کشور طلوع خورشيد» است. مدتى پس از سقوط عيلام، حوزه فرمانروايى آنان به دو منطقهٔ تحت نفوذ پارس‌ها در شرق و مادها در غرب تقسيم شد. اقوام ساکن زاگرس در دورهٔ هخامنشى جزئى از امپراطورى هخامنشى بوده است. ولى ظاهراً ارتش هخامنشى براى عبور از زاگرس ناچار به پرداخت باج به کوه‌نشينان مقتدر آن بوده است.
بنا به نوشتهٔ مورخان يونانى، در زمان سلوکيه، ساکنين زاگرس اکثر اوقات با اقوام مهاجم و بيگانه در نبرد بوده‌اند. وجود آثار باستانى فراوانى از دورهٔ ساسانى در استان‌هاى ايلام و لرستان، نشان مى‌دهد که اين منطقه در آن زمان بسيار آباد و با اهميت بوده است. اسامى شهرهايى مانند «ماسبندان»، «مهرگان کدک»، «دارشهر»، «سيمره»، «اريوخ» و «شيروان» اين نظر را تأييد مى‌کند. محل دقيق برخى از اين شهرها هنوز روشن نشده است.
در اواخر دورهٔ ساسانى، خاندان فيروزان بر اين سرزمين و خوزستان حکومت داشته‌اند که آخرين آن‌ها پس از شکست در جنگ جولا به دارالخلافه اعزام شده است. بعد از تسخير ايران به وسيلهٔ عرب‌هاى مسلمان، احتمال دارد که اين ناحيه جزئى از ايالت کوفه شده باشد و اسامى شهرهاى ماسبندان، مهرگان و سيمره معرب شده باشند.
در اواخر قرن چهارم هجرى قمرى، حسنويه کرد بر لرستان و ايلام فعلى حکومت مى‌کرده است و تا اوايل قرن ششم هجرى قمرى، حکومت اين خاندان ادامه داشته است.
از سال ۵۷۰ تا ۱۰۰۶ هجرى قمرى، اتابکان لُر بر لرستان و پشتکوه حکومت کرده‌اند. آخرين اتابک لُر به نام شاهورديخان را شاه‌عباس صفوى به قتل رسانده و حسين خان سيلورزى جد واليان ابوقداره را به حکومت لرستان و پشتکوه منصوب کرده است. اين خاندان پس از مدتى، مقر حکومت خود را به پشتکوه (ايلام کنوني) منتقل کرده‌اند و غلام‌رضا خان والى ابوقداره، آخرين والى پشتکوه پس از کودتاى ۱۲۹۹ شمسى به نحوى نسبتاً مسالمت‌آميز، منطقه تحت حکومت خود را رها کرده و به کشور عراق رفته است.
از سال ۱۳۰۹ شمسى در تقسيمات کشورى، ايلام جزو استان پنجم يعنى کرمانشاه گرديد. سپس به علت موقعيت مهم سياسى و مرزى و محروميت‌هاى فراوان به فرماندارى کل تبديل شد و اکنون يکى از استان‌هاى مهم کشور محسوب مى‌شود.
وضعيت اجتماعى و اقتصادى استان
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، جمعيت استان ۸۸۶۴۸۷ نفر بوده است، از اين تعداد حدود ۵۳/۵ درصد در نقاط شهرى و حدود ۴۴/۵ درصد در نقاط روستايى سکونت داشته و بقيه غيرساکن بوده‌اند.
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، از ۸۸۶۴۸۷ نفر جمعيت استان، ۲۷۵۲۴۹ نفر مرد و ۶۱۱۲۳۸ نفر زن بوده‌اند و نسبت جنسى آن برابر ۱۰۴ بوده است. اين نسبت براى اطفال کمتر از يکساله ۱۰۹ و براى بزرگسالان (۶۵ ساله و بيشتر) ۱۵۱ بوده است. نسبت‌هاى مذکور در نقاط شهرى به ترتيب، ۱۰۸ و ۱۳۴ و در نقاط روستايى ۱۱۱ و ۱۶۶ بوده است. از جمعيت اين استان حدود ۴۵ درصد در گروه سنى کمتر از ۱۵ ساله، ۵۱/۵ درصد در گروه سنى ۶۴-۱۵ ساله و ۳/۷۲ درصد در گروه سنى ۶۵ ساله و بيشتر قرار داشته‌اند و سن بقيهٔ افراد نيز نامشخص بوده است.
در سال مذکور، از جمعيت استان ۹۹/۹۱ درصد را مسلمانان تشکيل مىدادهاند. اين نسبت در نقاط شهرى ۹۹/۹۳ درصد و در نقاط روستايى ۹۹/۸۸ درصد بوده است.
در فاصلهٔ سال‌هاى ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵، تعداد ۹۸۳۹۴ نفر به استان وارد و يا در داخل اين استان جابه‌جا شده‌اند. محل اقامت قبلى ۲۳/۵۶ درصد مهاجران ساير استان‌ها، ۳۴/۹۹ درصد در شهرستان‌هاى ديگر همين استان و ۳۸/۹۶ درصد در شهرستان محل سرشمارى بوده است. محل اقامت بقيه افراد، خارج از کشور يا اظهار نشده بوده است.
در آبان ۱۳۷۵، از ۸۳۷۴۱۵ نفر جمعيت ۶ ساله و بيشتر استان، ۷۶/۷۴ درصد باسواد بوده‌اند. نسبت باسوادى در گروه سنى ۱۴-۶ ساله ۹۴/۵۶ درصد و درگروه سنى ۱۵ ساله و بيشتر ۶۷/۰۲ درصد بوده است. در بين افراد لازم‌التعليم (۱۴-۶ ساله)، نسبت باسوادى در نقاط شهرى ۹۷/۶۱ درصد و در نقاط روستايى ۹۳/۰۶ درصد بوده است.
در اين استان، نسبت باسوادى در بين مردان ۸۲/۰۴ درصد و در بين زنان ۷۱/۲۱ درصد بوده است. اين نسبت در نقاط شهرى براى مردان و زنان به ترتيب ۸۷/۶۷ درصد و ۷۹/۲۹ درصد و در نقاط روستايى ۷۷/۱۸ درصد و ۶۳/۸۰ درصد بوده است.
در سال مذکور، از جمعيت ۲۴-۶ ساله استان، ۷۱/۱۸ درصد در حال تحصيل بوده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۷۸/۰۲ درصد و در نقاط روستايى ۶۵/۷۱ درصد بوده است. در اين استان ۹۲/۵۶ درصد از کودکان، ۸۹/۳۲ درصد از نوجوانان و ۴۲/۷۰ درصد از جوانان به تحصيل اشتغال داشته‌اند.
در سال فوق‌الذکر، در اين استان، افراد شاغل و افراد بيکار (جوياى کار) در مجموع، ۳۱/۸۸ درصد از جمعيت ۱۰ ساله و بيشتر را تشکيل مىدادهاند. اين نسبت در نقاط شهرى، ۳۱/۸۸ درصد و در نقاط روستايى ۳۱/۲۶ درصد بوده است. از جمعيت فعال اين استان، ۸۸/۲۲ درصد را مردان و ۱۱/۷۸ درصد را زنان تشکيل مىدادهاند.
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، از شاغلان ۱۰ ساله و بيشتر استان، ۲۹/۷۱ درصد در گروه‌هاى عمده کشاورزى، ۱۹/۹۱ درصد در گروه عمدهٔ صنعت، ۴۸/۱۴ درصد در گروه عمده خدمات و ۲/۲۵ درصد اظهار نشده گزارش شده است. اين نسبتها در شهرها به ترتيب ۷/۳۹ درصد، ۲۳/۶۴ درصد، ۶۶/۸۰ درصد و ۲/۱۸ درصد و در روستاها ۵۳/۳۵ درصد، ۱۶/۵۹ درصد، ۲۷/۶۱ درصد و ۲/۴۶ درصد بوده است.
استان ايلام از استان‌هاى عشايرنشين کشور است و شرايط اقليمى و جغرافيايى آن، امکانات مساعدى براى ييلاق و قشلاق عشاير فراهم آورده است. نظام اجتماعى در ايلام تا دهه‌هاى اخير مبتنى بر نظام ايلى بود. هر ايل مشتمل بر چند طايفه و هر طايفه مشتمل بر چند تيره و هر تيره مرکب از تعدادى مال يا هوز (خانوار) بوده است. در رأس هر ايل يک توشمال قرار داشت که در ايلات مختلف مير، ملک، رئيس يا کايد ناميده مى‌شد و به منزلهٔ خان ايل تلقى مى‌شد. امروزه هرچند اين نظام ايلى از هم پاشيده است، ولى باز هم ايلاتى در داخل قلمروهاى مشخصى به ييلاق و قشلاق مى‌پردازند. طوايف و ايلات ساکن استان ايلام به شرح زير گزارش شده است:
- ايل ملکشاهى : شامل طوايف گچى، خميس، کله‌وند، رسيله‌وند، باولک، خليل‌وند، کارى‌وند، قيطون، کاظم‌بگ، بارياب، باوه، صمدتک و خوزى‌وند.
- ايل هليلان و زردلان : شامل بالاوند، زردلانى، طرهانى، جلالوند و عثمانوند.
- ايل شوهان : شامل طوايف سفرکلى، بلوچ، شرف، قيطول، کاورى، فلک، کلاى‌وند و کوهرو باره.
- ايل کرد : شامل طوايف مرادخانى، شکربيگى، سليمان‌خانى، ديناروند و کايدخوره.
- ايل ايوان : شامل طوايف بان سيرى و چولک.
- ايل خزل : شامل طوايف شمسى‌‌وند، خفروند، مرشدوند و طايفه قليوند.
- ايل ارکوازى : شامل طوايف کردل، مورت، ميثم، قيطونى، مير، مومه، قروش‌وند، بى، ملکشوند و کارشوند.
- عشاير عرب : شامل طوايف صيفى و ملخطاوى (ملک خطايي).
هر يک از ايلات و طوايف ياد شده مسيرهاى کوچ و ايل راه‌هاى مخصوصى دارند که در طى سال‌هاى متمادى از آن عبور کرده‌اند و امروزه نيز از همان مسير، کوچ خود را انجام مى‌‌دهند.
استان ايلام از مناطق محروم کشور است. وضعيت اقتصادى در اين استان به نسبت ساير استان‌هاى کشور شاخص‌هاى بسيار پائينى دارد.
در اين استان بيشتر فعاليت اقتصادى بر روى دامدارى و کشاورزى متمرکز شده است و زمينه‌هاى مساعدى نيز جهت پرورش زنبور عسل دارد. ولى در زمينهٔ صنعت وضعيت چندان مطلوبى فراهم نشده است. کشاورزى در اکثر نقاط استان به صورت سنتى انجام مى‌شود بدين صورت که مراحل مختلف آن از داشت، کاشت و برداشت با استفاده از اصول و روش‌هاى ابتدايى و سنتى صورت مى‌گيرد.
مهم‌ترين محصول کشاورزى استان، گندم است. در اين استان امکانات بالقوه فراوانى براى توسعه و گسترش دامدارى و دامپرورى وجود دارد و هم اکنون نيز بخش مهمى از درآمد و حتى اشتغال مردم استان در بخش کشاورزى متمرکز شده است. آب و هواى متنوع، وجود کوهستان‌ها، جنگل‌ها و مراتع نسبتاً سرسبز و انواع گل و گياه در بهار و تابستان و وجود مناطق گرمسيرى و سردسيرى در مجاورت يکديگر، بهترين شرايط را براى پرورش زنبور عسل فراهم آورده است.
استان ايلام يکى از محروم‌ترين استان‌هاى کشور از لحاظ صنعت است و به علت شرايط خاص اقتصادى و اجتماعى از ديرباز، صنايع، خصوصاً صنايع نوين کارگاهى، در آن رونق چندانى نيافته است.
بخش صنعت سهم بسيار ناچيزى از اشتغال را نسبت به بخش خدمات و کشاورزى به خود اختصاص داده است. صنعت استان ايلام عمدتاً در صنايع خانگى و کارگاهى خلاصه مى‌شود و صنايع دستى آن عبارتند از : قالى و قاليچه، جاجيم، خورجين، سياه چادر، رسن، نمد، گيوه و گليم که با توجه به فراوانى مواد اوليه مانند پشم و موى بز توليد آن‌ها از قديم‌الايام رايج بوده است.
منابع معدنى استان نيز منحصر به منابع رسوبى است و عمدتاً شامل کانى‌هاى غيرفلزى مى‌باشد. تاکنون ذخاير کانى فلزى در استان شناخته نشده است ولى استان ايلام ذخاير بالنسبه غنى نفت و گاز دارد.
این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید" rel="nofollow">این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیری در ایران]
[مشاهده در: www.seeiran.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]
-
گوناگون
پربازدیدترینها