محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829612674
بررسی وساطت والدین: روابط، چالش‌ها و پرسش‌هایی برای سواد رسانه‌ای
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
بررسی وساطت والدین: روابط، چالش‌ها و پرسش‌هایی برای سواد رسانه‌ای
این مقاله به بررسی راهبردهای سه‌گانه وساطت والدین می‌پردازد: همراهی در حین تماشا، وساطت محدودکننده و وساطت فعال. بدین ترتیب روابط، چالش‌ها و پرسش‌هایی درباره سواد رسانه‌ای مطرح می‌گردد.
بخش اول چکیده این مقاله به بررسی راهبردهای سه‌گانه وساطت والدین می‌پردازد: همراهی در حین تماشا، وساطت محدودکننده و وساطت فعال. بدین ترتیب روابط، چالش‌ها و پرسش‌هایی درباره سواد رسانه‌ای مطرح می‌گردد. همراهی در حین تماشا ـ چه به عنوان کنشی هدفمند و چه به عنوان کنشی در راستای ارتقای سواد رسانه‌ای ـ مورد بررسی قرار گرفته است. وساطت محدودکننده، نحوه ارتباط آن با رویکرد حمایت‌گرا به بحث گذاشته شده و این سؤال مطرح می‌شود که آیا محدودسازی، نوعی سواد رسانه‌ای است؟ در آخر نیز وساطت فعال و رابطه آن با سواد رسانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با ارائه پیشنهاداتی برای تحقیقات بیشتر در زمینه وساطت والدین و سواد رسانه‌ای و با آرزوی ارتقای سطح آموزش رسانه‌ای والدین به پایان می‌رسد. کلید واژگان: وساطت والدین، همراهی در حین تماشا، وساطت محدودکننده، وساطت فعال، سواد رسانه‌ای، آموزش رسانه‌ای والدین، تلویزیون. مقدمه امروزه جوانان در جهانی رسانه‌ای زندگی می‌کنند و والدین برای کنترل رسانه‌های تحت اختیار فرزندان خویش که به سرعت چهره عوض کرده و تغییر می‌کنند، با چالش‌هایی فزاینده روبه‌رو هستند. فرزندان 8 تا 18 ساله روزانه 6.5 ساعت را در خارج از مدرسه با رسانه‌ها می‌گذرانند. فرزندان بیش از گذشته مایل‌اند در اتاق خواب خود یک دستگاه تلویزیون و رایانه داشته باشند، چندین کار را به طور هم‌زمان با رسانه‌ها انجام دهند، و برای برقرار ارتباط با سایرین از اینترنت استفاده کنند. خانواده‌ها برای استفاده از رسانه‌ها هنجارهای متفاوتی دارند. برخی قوانین سفت و سختی وضع کرده‌اند، و برخی دیگر چندان توجهی به میزان و نحوه مصرف رسانه‌ای کودکان خویش ندارند. نوجوانان 8 تا 18 ساله روزانه تنها 2 ساعت و پانزده دقیقه از زمان خود را با والدین می‌گذرانند و تماشای تلویزیون رایج‌ترین فعالیت رسانه‌ای مشترک خانواده‌ها است. از آنجا که کودکان بخش عمده‌ای از مصرف رسانه‌ای خویش را در خانه انجام می‌دهند، نقش والدین در هدایت نحوه استفاده، شناخت و خلق رسانه‌ای فرزندانشان از اهمیت برخوردار است. بِرَوْن مداخله والدین در فرآیند مصرف رسانه‌ای فرزندان را این‌گونه برجسته می‌سازد: «بخش عمده‌ای از تجربه کودکان در تماشای تلویزیون و فیلم‌های ویدئویی در خانه اتفاق می‌افتد، ازاین‌رو، والدین باید به درک فرزندان خود از وضعیت موجود، ارزش‌ها و لذت متن رسانه‌ای کمک کنند». تا به امروز، گروه‌های مدافع حقوق مصرف‌کننده، دولت و صنایع رسانه‌ای در ایالات متحده برای کاستن از اثرات رسانه‌ای منفی تلویزیون بر جوانان راه‌حل‌های متنوعی را آزموده‌اند. مقررات دولت برای تلویزیون شامل قانون تلویزیونی سال 1990 برای کودکان نیز می‌شود؛ به موجب این قانون کمیته مرکزی ارتباطات ملزم می‌شد تا معیارهای برنامه‌های آموزشی در تلویزیون سراسری را تقویت کند. قانون ارتباطات راه‌دور سال 1996 یکی دیگر از این قوانین بود که استفاده از تراشه V-Chip و نظام درجه‌بندی برنامه‌های تلویزیونی را اجباری می‌کرد. با این وجود، این راهکارها مورد انتقاد قرار گرفتند. V-Chip به خاطر طراحی ضعیف، بازاریابی ناکافی، دانش ناکافی والدین درباره آن و سردرگمی در نحوه استفاده از آن، شکست خورد. اشمیت با مطالعه نحوه استفاده مادران از قواعد سه‌ساعته قانون تلویزیونی کودکان و تراشه V-Chip دریافت که، آنها در وساطت‌های خویش از این راهبردها استفاده نکرده و در عوض، بر ترجیحات و تجارب خویش و نیز ترجیحات فرزندان خویش اتکا می‌کنند. نظام‌های قانونگذاری و رتبه‌بندی برای نظارت بر مصرف رسانه‌ای فرزندان، راه‌حل مؤثر «فراگیری» برای والدین به حساب نمی‌آید؛ ازاین‌رو، والدین با فشار فزاینده‌ای در این مسیر روبه‌رو هستند. نظر به اینکه قانون‌مندسازی رسانه‌ها برای محدودسازی رویارویی کودکان وظیفه دولت و صنایع رسانه‌ای بوده است، لیوینگستون معتقد است با ایجاد تغییر در مفهوم‌ِ قانون‌مندسازی و با تأکید بر هنجارهای اجتماعی می‌توان به نحوی مؤثر، کودکان را در جهان رسانه‌ای یاری داد. این تغییر باید از «گرایش محدودکننده منفی» به سمت «قانون‌مندسازی مثبت باشد؛ حرکتی که نه بر مبنای خطرات بلکه بر اساس اهداف تعریف می‌شود و بخشی از گرایش کنونی در دفاع از خدمات عمومی (و کالاهای عمومی)، حقوق کودکان در اظهارنظر فرهنگی و توان‌مندسازی مصرف‌کننده است». جامع‌ترین بخش از تحقیقات صورت گرفته در زمینه راهبردهای والدین برای نظارت بر مصرف رسانه‌ای فرزندان را ادبیات مربوط به وساطت والدین شکل میدهد. وساطت والدین به «تمام راهبردهای مورد استفاده والدین برای نظارت بر محتوای رسانه‌ای و کنترل آن و یا تفسیر محتوای رسانه‌ای» در برخورد با کودکان و نوجوانان، اطلاق می‌گردد. با تحقیق درباره وساطت والدین، انواع وساطت، عوامل تأثیرگذار بر وساطت و اثرات آن آشکار گردیده است. نکته قابل‌توجه این‌جاست که وساطت والدین و سواد رسانه‌ای دو حوزه‌ای هستند که اغلب با یکدیگر در مسیر مشترک قرار نگرفته‌اند. وساطت والدین در حوزه اثرات رسانه‌ای قرار گرفته و در برقراری ارتباط با مفاهیم و اصول سواد رسانه‌ای ناکام بوده است. همچنین، سواد رسانه‌ای و حوزه نوظهور آموزش رسانه‌ای والدین در تعامل با ادبیات موجود در حوزه وساطت والدین موفق نبوده‌اند. نزدیکی میان این دو حوزه به تقویت شناخت والدین از نحوه نظارت بر مصرف رسانه‌ای فرزندانشان کمک می‌کند. درباره برخورد والدین با فرزندان بر اساس سواد رسانه‌ای مطالعات اندکی صورت گرفته است. اینکه والدین در برخورد با فرزندان چگونه سواد رسانه‌ای را به کار می‌گیرند، چه والدینی بیشتر به استفاده از سواد رسانه‌ای گرایش دارند، دقیقاً چه کاری انجام می‌دهند، و اقدامات آنها چه تأثیری بر فرزندان دارد، مشخص نیست. ازاین‌رو، این نکته از اهمیت برخوردار است که به منظور درک بهترِ عملکرد والدین و نحوه درگیری آنها با کنش‌های مبتنی بر سواد رسانه‌ای، ادبیات موجود در زمینه وساطت والدین را مورد بررسی قرار دهیم. مداخله والدین در جریان مصرف رسانه‌ای فرزندان به تقویت مهارت‌های سواد رسانه‌ای فرزندان به منظور تفکر انتقادی درباره پیام‌های رسانه‌ای دریافتی و ایجاد کرده، کمک می‌کند. در این مقاله مفهوم‌سازی از سواد رسانه‌ای بر اساس یک مدل تحقیقاتی صورت گرفته است؛ در این مدل سواد رسانه‌ای این‌گونه تعریف می‌شود، «توانایی دسترسی، تحلیل، ارزیابی و انتقال پیام‌ها در قالب‌های متنوع.» سواد رسانه‌ای با بسط مفاهیم سنتی سواد، مهارت‌های خواندن و نوشتن به وسیله ابزارهای ارتباطاتی جدید را در بر گرفته و روشی نوین برای یادگیری از طریق «نظامی آموزشی مبتنی بر تحقیق و فرآیند‌محور» ارائه میدهد. سواد رسانه‌ای تحلیل پیام‌های رسانه‌ای را با خلق محتوای رسانه‌ای ترکیب کرده و مفهومی از سواد بسط میدهد که مهارت‌های خواندن و نوشتن رسانه‌ای را نیز شامل می‌شود. به کارگیری مهارت‌ها و پرسشهای مرتبط با تفکر انتقادی به منظور ارزیابی محتوای رسانه‌ای و خلق آن (محتوا)، پایه و اساس سواد رسانه‌ای را شکل می‌دهند. حمایت از سواد رسانه‌ای و به کارگیری آن باید از آموزش‌های پیش از دانشگاه آغاز گردد. مطالعه درباره سواد رسانه‌ای در خانواده و کنش‌های مبتنی بر سواد رسانه‌ای از سوی والدین و در برخورد با فرزندان از اهمیت کمتری برخوردار است. سازمان‌هایی چون سازمان رسانه‌ای عقل سلیم، مرکز سواد رسانه‌ای، مؤسسه ملی رسانه‌ها در خانواده، آکادمی امریکایی متخصصان اطفال مطالبی را تهیه کرده و برنامه‌هایی را برای والدین ارائه داده‌اند که آنها را ترغیب می‌کند تا در فرآیند مصرف رسانه‌ای فرزندان خویش درگیر شده و مداخله کنند (اغلب در راستای کاستن از اثرات منفی رسانه‌ها). با این حال، اطلاعات چندانی درباره اثربخشی این برنامه‌ها، نحوه استفاده از آنها، و یا اثرات آنها بر کودکان، در دسترس نیست. بنابراین، بازنگری در اقسام مختلف وساطت والدین به عنوان کنش‌هایی مبتنی بر سواد رسانه‌ای و به منظور ارزیابی تأثیرگذاری آنها، مفید خواهد بود. در این مقاله سه گونه اصلی وساطت والدین به طور دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد تا در بطن سواد رسانه‌ای، اصول مهم را به چالش کشیده و با آنها رابطه برقرار کنیم. ادبیات موجود در حوزه وساطت به طور دقیق و شفاف مشخص نمی‌کند که کدام نوع از وساطت به ارتقای مهارت‌های سواد رسانه‌ای کمک می‌کند؛ با این همه، راهبردهایی وجود دارد که پیوندها و چالش‌های وساطت با نظریه و آموزش سواد رسانه‌ای را نشان می‌دهند. در گام نخست نگاهی می‌اندازیم به موضوع وساطت والدین. سپس، سه گونه اصلی وساطت ـ همراهی در حین تماشا، وساطت محدودکننده و وساطت فعال ـ را دقیقاً مورد بررسی قرار می‌دهیم تا با طرح پرسش‌ها، دغدغه‌ها و حوزه‌های نیازمند تحقیق، با سواد رسانه‌ای رابطه برقرار کرده و آن را به چالش بکشیم. این مقاله در نتیجه‌گیری خود به معرفی حوزه‌هایی می‌پردازد که در زمینه وساطت والدین و سواد رسانه‌ای مستلزم مطالعه و تحقیق بیشتر هستند. واکاوی دقیق وساطت‌های سه‌گانه والدین از دریچه سواد رسانه‌ای به ارتقای سطح علمی برنامه‌های آموزش رسانه‌ای والدین کمک می‌کند. به همین منوال، برقراری رابطه با وساطت والدین از طریق سواد رسانه‌ای به پژوهشگران این عرصه کمک می‌کند تا به نحوی معنادار با نظریه و کنش‌های سواد رسانه‌ای ارتباط برقرار کنند. این نوشتار بیش از آن‌که به دنبال پاسخ باشد، در صدد طرح پرسشهای متعدد و برجسته‌سازی اهمیت تحقیق در حوزه والدین و سواد رسانه‌ای است. نگاهی به وساطت والدین در تشریح وساطت والدین چنین آمده است: یکی از مؤثرترین راه‌ها برای مدیریت تأثیرگذاری تلویزیون بر فرزندان، علاقه به تحقیق درباره وساطت والدین، در دهه 1980 میلادی و زمانی‌که رفع محدودیت‌های دولتی اِعمال شده و معیارهای برنامه‌های تلویزیونی برای کودکان در سطحی پایین قرار داشتند، پدیدار گشت. در دهه 1990 میلادی و زمانی‌که بیش از پیش بر مسئولیت والدین در قبال رسانه‌ها در خانه تأکید شده و به‌طور خاص دولت مسئولیت مداخله در مصرف رسانه‌ای جوانان را از دوش صنایع رسانه‌ای برداشته و بر گردن والدین و معلمان نهاد، تحقیق درباره وساطت همچنان ادامه پیدا کرد. ادبیات مربوط به وساطت والدین در بطن الگوی اثرات رسانه‌ای قرار داشته و بر روان‌شناسی رشد و رویکردهای پیشرفت شناختی تمرکز دارد. تحقیقات صورت گرفته در این زمینه به بررسی این موضوع می‌پردازند که تعامل والدین با مصرف رسانه‌ای فرزندان چگونه، در مقام ابزاری برای کاستن از اثرات منفی رسانه‌ها بر سلامت عاطفی، فیزیکی و روان‌شناختی فرزندان عمل می‌کند. فقدان اجماع عمومی در تعریف وساطت به بروز ابهاماتی در ادبیات موجود در این حوزه منجر شده است. پژوهشگران این عرصه تحت عناوین مختلف و با معیارهای متفاوت، مجموعه‌ای از روش‌ها را به کار گرفته‌اند. بای‌بی، رابینسون و تورو نخستین محققانی بودند که مفهومی چندبُعدی از وساطت را بسط داده و این ابعاد را محدودکننده، ارزش‌گذارانه و نابسامان، نام نهادند. این محققان معیارها و تعاریف متفاوتی از وساطت ارائه داده‌اند، با این وجود اکثر تحقیقات صورت گرفته در این زمینه وجود این الگوهای سه‌گانه وساطت را در بین والدین به منظور «نظارت بر محتوای رسانه‌ای و ارزیابی و تفسیر آن»، تأیید می‌کنند. ناتانسون و همکارانش تعاریفی دقیق و منسجم از الگویی سه‌وجهی از وساطت والدین ارائه دادند که تحت این عناوین دسته‌بندی شده است: همراهی در حین تماشا، وساطت محدودکننده و وساطت فعال. مطالعاتی که این الگوی وساطت سه‌وجهی را پذیرفته‌اند، رو به افزایش است. به اعتقاد ناتانسون و یانگ همراهی در حین تماشا عبارت است از «عمل ساده تماشا کردن تلویزیون در کنار فرزندان» بدون بحثی درباره محتوای برنامه‌ها و یا کارکرد آنها. وساطت محدودکننده یعنی «وضع قوانینی برای مصرف تلویزیونی فرزندان»، برای مثال قوانینی درباره نوع محتوا یا میزان زمانی که می‌توان به تماشای برنامه‌های تلویزیونی اختصاص داد. وساطت فعال ـ که با عنوان مباحثه نیز شناخته می‌شود ـ عبارت است از گفت‌وگو با فرزندان درباره برنامه‌های تلویزیونی، محتوای برنامه‌ها و آگهی‌های تبلیغاتی. تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده والدین از وساطت فعال، نتایج امیدبخشی را به همراه دارد، به نحوی که به تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی فرزندان درباره تلویزیون و نیز محافظت از آنها در برابر اثرات رسانه‌ای منفی، کمک می‌کند. هرچند به‌طور بالقوه می‌توان همراه در حین تماشا، وساطت محدودکننده و وساطت فعال را در مورد سایر رسانه‌ها نیز به کار گرفت، اما بخش عمده‌ای از تحقیقات صورت گرفته در این عرصه به تلویزیون محدود می‌شود و به تازگی تحقیقاتی نیز در مورد وساطت بازی‌های ویدئویی و وساطت اینترنتی به انجام رسیده است. در مورد بازی‌های ویدئویی و اینترنت شاهد بروز تمایزاتی در اِعمال وساطت هستیم، ازاین‌رو، این مقاله بر وساطت تلویزیونی و چارچوب سه‌وجهی تثبیت‌شده آن در مورد شیوه‌های وساطت تمرکز دارد. وساطت والدین: روابط، چالش‌ها و پرسش‌هایی برای سواد رسانه‌ای محققان هنوز پاسخی برای این پرسش نیافته‌اند که چرا گونه‌های مشخصی از وساطت، اثراتی مشخص در پی دارند. تعمیم‌دهی روابط علی و معلولی وساطت کار دشواری است، با این حال، به نظر می‌رسد با توجه به نتایج مثبتی که وساطت فعال در پی داشته، بهترین نوع وساطت است: یادگیری بیشتر از برنامه‌های آموزشی تلویزیون و افزایش رفتارهای اجتماعی مثبت؛ شک‌گرایی بیشتر نسبت به اخبار تلویزیونی؛ مشارکت بیشتر در فرآیند اجتماعی‌شدن سیاسی؛ کاهش پرخاش‌گری؛ کاهش اثرات آگهی‌های تبلیغاتی؛ تصویری مثبت از اندام؛ و کاهش اثرات منفی محتوای خشونت‌آمیز و جنسی در بین نوجوانان. با این وجود، ناتانسون و بوتا اشاره دارند که اثربخشی وساطت فعال به ماهیت محتوای رسانه‌ای و نحوه برقراری ارتباط از سوی والدین نیز بستگی دارد. ادبیات موجود در زمینه وساطت والدین به رغم بررسی شیوه‌های وساطت و اثرات رسانه‌ای بر فرزندان در برقراری ارتباط با تحقیقات و فعالیت‌های صورت گرفته در عرصه سواد رسانه‌ای ناکام مانده است. همچنین، در تحقیقات و فعالیت‌هایی که در زمینه سواد رسانه‌ای والدین انجام می‌گیرد می‌توان از مطالب موجود در زمینه وساطت والدین بهره جست. در این بخش به بررسی گونه‌های سه‌گانه وساطت می‌پردازیم. در بطن هر بخش نیز روابط، چالش‌ها و پرسشهای مرتبط با سواد رسانه‌ای مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. 1. همراهی در حین تماشا به اعتقاد برخی از محققان، همراهی در حین تماشا و یا به عبارتی تماشای تلویزیون در کنار فرزندان بدون مباحثه، فعالیتی آگاهانه و حساب‌شده است و به اعتقاد برخی دیگر، یک آیین رفتاری یا تصادفی بدون قصد و نیت قبلی است. در حقیقت، همراهی در حین تماشا در ادبیات موجود پیرامون گونه‌های سه‌گانه وساطت از کمترین شفافیت برخوردار است. در شرایطی که تحقیقات از کثرت همراهی در حین تماشا در مقایسه با وساطت فعال حکایت داشتند، برخی از پژوهشگران دریافتند که این کنش به ندرت اتفاق می‌افتد. والدینی که نگرشی مثبت به تلویزیون دارند، اغلب از راهبرد همراهی در حین تماشا استفاده کرده و فرزندان خویش را ترغیب می‌کنند تا برنامه‌هایی خاص را تماشا کنند. همراهی در حین تماشا اثراتی ناقص و ناکافی بر تغییرات رفتاری و نگرشی فرزندان برجای می‌گذارد. از یک‌سو، همراهی در حین تماشا لذت فرزندان از برنامه‌ها را افزایش میدهد، چراکه آنها تماشای برنامه‌های تلویزیونی را در کنار والدین خود دوست دارند. همچنین، همراهی در حین تماشا در فرآیند اجتماعی‌سازی سیاسی نیز دخیل است، البته وساطت فعال منفی تأثیر بیشتری بر این فرآیند دارد. از دیگر سو، والدینی که در کنار نوجوانان خود به تماشای برنامه‌های تلویزیونی بحث‌برانگیز (نظیر روابط جنسی، خشونت و مواد مخدر) می‌پردازند، بدون آن که اظهارنظری کنند، در عمل آنها را تشویق می‌کنند تا رفتارهای مشابهی (تماشای چنین برنامه‌هایی) را دنبال کنند. در حقیقت، همراهی در حین تماشا ممکن است احتمال اثرات رسانه‌ای منفی، نظیر پرخاش‌گری را افزایش دهد؛ فقدان بحث و گفت‌وگوی والدین، نوعی «تأیید مثبت و بی‌سروصدای چنین برنامه‌هایی» تلقی می‌گردد. ناتانسون چنین توضیح میدهد، «وقتی والدین در کنار فرزندان به تماشای برنامه‌های منفی می‌نشینند و در مخالفت با آنچه نمایش داده می‌شود هیچ اظهارنظری نمی‌کنند، فرزندان حضور والدین را نشانه تأیید چنین برنامه‌هایی تعبیر کرده و چنین می‌پندارند که تماشای تلویزیون فعالیتی ارزش‌مند و مفید است.» ازاین‌روی ناتانسون چنین هشدار میدهد، «والدین باید هوشیار باشند چرا که اگر با پیام‌های منفی‌ای که نمایش داده می‌شود مخالفت نکرده و در برابر آنها اظهارنظر نکنند، این نصیحت معروف که «با فرزندان خود به تماشای تلویزیون بنشینید» ممکن است اثرات ناخوشایندی در پی داشته باشد». هرچند بسیاری از والدین همراهی در حین تماشا را تأیید کرده‌اند، اما به نظر نمی‌رسد چنین راهبردی به ارتقای سواد رسانه‌ای کمک کند. همراهی در حین تماشا به تقویت اظهارنظر انتقادی کمک نمی‌کند چراکه هیچ بحثی پیرامون برنامه‌های رسانه‌ای صورت نمی‌گیرد؛ همانطور که آستین و همکارنش دریافتند، «همراهی در حین تماشا و بحث‌های تحلیلی یا انتقادی والدین درباره محتوای رسانه‌ای از نظر مفهومی موضوعاتی مجزا هستند» و اینکه «همراهی در حین تماشا بیشتر با وساطت مثبت ـ مباحثه غیرانتقادی در راستای حمایت از برنامه‌های تلویزیونی ـ سر و کار دارد تا وساطت منفی.» به نظر می‌رسد در فرآیند همراهی در حین تماشا، والدین از هدف کافی و از پیش تعیین شده برخوردار نیستند. با این وجود، ناتانسون و یانگ این مفهوم‌سازی از همراهی در حین تماشا به عنوان عملی غیرارادی را به چالش کشیده‌اند. آنها جنبه‌های انگیزشی همراهی در حین تماشا را در میان والدین کودکان سال ششم دبستان بررسی کرده‌اند. این محققان انگیزه والدین را چنین تعیین کرده‌اند: همراهی آگاهانه یا همراهی منفعلانه. همراهی آگاهانه در حین تماشا یعنی «همراهی کودکان در حین تماشای برنامه‌های تفریحی و آموزشی، با در نظر داشتن منافع کودک»؛ در مقابل، همراهی منفعلانه عبارت است از «همراهی کودکان در حین تماشای برنامه‌های تفریحی و آموزشی صرفاً به عنوان فعالیتی سرگرم‌کننده و لذت‌بخش.» این محققان دریافتند که والدین به هنگام همراهی فرزندان خویش در حین تماشای برنامه‌های سرگرم‌کننده، آگاهانه‌تر عمل می‌کنند، اما در مورد برنامه‌های آموزشی هیچ تمایزی میان همراهی منفعلانه و همراهی آگاهانه وجود ندارد. این دو همچنین به این نتیجه رسیدند که والدین کودکان کم سن و سال، بیشتر از همراهی آگاهانه در حین تماشای برنامه‌های تلویزیونی و به ویژه برنامه‌های سرگرم‌کننده، استفاده می‌کنند. ازاین‌رو، به رغم اینکه شاید بخشی از کنش‌های مرتبط با همراهی در حین تماشا، آگاهانه باشد، اما مشخص نیست که آیا این نوع از وساطت (همراهی در حین تماشا) به تقویت مهارت‌های انتقادی مرتبط با تماشای برنامه‌های تلویزیونی کمک می‌کند یا خیر. همراهی در حین تماشا و سواد رسانه‌ای ادبیات مربوط به همراهی در حین تماشا به دو صورت به سواد رسانه‌ای ربط پیدا می‌کند. نخست اینکه همراهی در حین تماشا رایج‌ترین نوع از وساطت والدین است. تحقیقات ناتانسون و یانگ نشان میدهد که میان همراهی آگاهانه یا منفعلانه، تفاوت‌های انگیزشی وجود دارد. بنابراین، وقتی والدین فرزندان خود را در حین تماشای برنامه‌های تلویزیونی همراهی می‌کنند ـ به ویژه همراهی آگاهانه ـ از این فرصت برخوردارند تا با پرداختن به وساطت فعال، سواد رسانه‌ای را ارتقا بخشند. آگاهی والدین از گونه‌های مختلف تماشا کردن (آگاهانه یا منفعلانه) و اظهارنظر درباره انگیزه‌های خود در این ارتباط (تماشای برنامه‌ها)، برای آنها مفید خواهد بود. برای تحقیق درباره سواد رسانه‌ای در خانه باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که چگونه می‌توان والدین را برای تغییر موضع از همراهی در حین تماشا به وساطت فعال ترغیب کرد. دومین مسئله‌ای که در مورد سواد رسانه‌ای از اهمیت برخوردار است نتایج تحقیق ناتانسون است؛ وی دریافت که همراهی در حین تماشا ممکن است به عنوان نوعی «تأیید بی‌سر و صدای» محتوا یا مصرف تلویزیونی عمل کند. ممکن است والدینی که کودکان خود را در حین تماشای برنامه‌های تلویزیونی همراهی می‌کنند در تأیید یا ردِ برنامه‌ای خاص یا میزان زمانی که باید به تماشای برنامه‌ها اختصاص داد، اظهارنظر نکنند. همانطور که فوجیوکا و آستین اشاره دارند، «این خطر وجود دارد که آنچه کودک مشاهده کرده و یا فرامی‌گیرد لزوماً همان‌چیزی نباشد که والدین وی خواستار تماشا یا فراگیری آن هستند.» این یافته اهمیت این مسئله را برجسته می‌سازد که والدین باید با طرح ارزش‌های محتوای رسانه‌ای با فرزندان خویش، دیدگاه‌های خود را برای آنها آشکار ساخته (وساطت فعال) و از عادات رسانه‌ای و الگوهایی که احتمالاً برای فرزندان می‌سازند، آگاه شوند. آستین و همکارانش نسبت به این موضوع هشدار می‌دهند که «اگر پروش مهارت‌های انتقادی کودکان در مواجهه با برنامه‌های تلویزیونی را دنبال می‌کنیم، توصیه به والدین برای همراهی فرزندان در حین تماشای برنامه‌های تلویزیونی برای ایجاد وساطتی مثبت یا منفی، کافی نبوده و حتی در بعضی مواقع ممکن است توصیه‌ای مخرب نیز به حساب آید.» هرچند همراهی کودکان در حین تماشا توسط والدین از اهمیت برخوردار است، اما بسته به برنامه‌ای که تماشا می‌شود و ماهیت استفاده رسانه‌ای، این فعالیت می‌تواند اثراتی منفی در پی داشته باشد. منبع: فصلنامه رسانه و خانواده شماره 5 ادامه دارد ...
92/11/19 - 00:05
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها