واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: خسارتي بالاتر از قرائت قرآن و بازماندن از مقاصد آن نيست
گروه انديشه: مفسر بايد مقاصد الهي را به مردم تعليم كند و خسارتى بالاتر از اينكه سى چهل سال كتاب الهى را قرائت كنيم و از مقاصد آن بازمانيم، نيست.
تفسير قرآن يكي از علومى است كه همراه با علم قرائات، تجويد و تاريخ قرآن، سابقه آن تا عصر پيغمبر(ص) كشيده مىشود. از ديرباز تاكنون كوششهاى گسترده و طاقتفرسايى پيرامون تفسير انجام پذيرفته و مىپذيرد و هر يك از عالمان و انديشمندان به فراخور توان خويش در اين راه كوشيده و تفاسير متعددى را به رشته تحرير درآوردهاند.
حقيقت تفسير به معناى برداشتن پرده از آيات الهى است. حضرت امام خميني(ره) در اين باره مىفرمايند «به طور كلى معني تفسير كتاب آن است كه شرح مقاصد آن كتاب را بنمايد؛ و نظر مهم به آن، بيان منظور صاحب كتاب باشد. اين كتاب شريف [قرآن] كه به شهادت خداى تعالى كتاب هدايت و تعليم است و نور طريق سلوك انسانيت است، بايد مفسر در هر قصه از قصص آن، بلكه هر آيه از آيات آن، جهت اهتداء به عالم غيب و حيث راهنمايى به طريق سعادت و سلوك طريق معرفت و انسانيت را به متعلم بفهماند. مفسر وقتى مقصد از نزول را بما فهماند مفسر است، نه سبب نزول ... كه در تفاسير وارد است.»
تقسيمبندي تفسير آيات قرآن از منظر امام خميني(ره)
در رابطه با تفسير قرآن كريم نيز امام(ره) آيات را به دو دسته تقسيم ميكنند؛ تفسير برخي از آيات را كه مربوط به احكام فرعي است، براي همه مفسرين ممكن ميدانند، امّا در رابطه با تفسير برخي ديگر از آيات مثل آيات سوره مباركه حديد و سوره توحيد ميفرمايند: «همين آياتي كه در روايات ما وارد شده است كه براي متعمّقين آخرالزمان وارد شدهاست، مثل سوره توحيد و شش آيه از سوره حديد، گمان ندارم كه واقعيتش براي بشر تا الآن و تا بعدها آن طور كه بايد باشد، كشف بشود... متعمقين آخرالزمان هم به اندازه عمق ادراكشان، بهتر از ديگران فهميدهاند و الا حد قرآن، آن است كه «انما يعرف القرآن من خوطب به: قرآن را مخاطبان قرآن ميشناسند»، اين «يعرف...» اين نحو آيات است، والا بعضي آيات كه مربوط به احكام ظاهريه است و مربوط به نصايح است كه همه ميفهمند.»
نبود تفسير حقيقي از قرآن
امام خميني(ره) بر اين باور است كه «تا كنون تفسيرى براى كتاب خدا نوشته نشده و نشد كه [امامان معصوم(ع)] قرآن تفسير كنند و آن معارفى كه در قرآن هست آنها بيان كنند براى ما، اينها از تأسفهايى است كه ما بايد در گور ببريم. بنابراين ما بايد در اين امور متأسف باشيم كه از قرآن دست مان كوتاه است. و اين تفسيرهايى كه بر قرآن نوشته شده است از اول تا حالا, اينها تفسير نيستند. اينها البته يك ترجمه هايى, يك بويى از قرآن بعضىشان دارند، و الا تفسير اين نيست.»
اخذ مفاهيم قرآني با برهان و عقل
در نظر امام خميني(ره) «كتاب خدا، كتاب معرفت و اخلاق و دعوت به سعادت وكمال است... ما بايد مقصود از تنزيل اين كتاب را قطع نظر از جهات عقلى برهانى، كه خود به ما مقصد را مىفهماند ازخود كتاب اخذ كنيم. مصنف كتاب مقصد خود را بهتر مىداند. اكنون به فرمودههاى اين مصنف راجع به شؤون قرآن نظر كنيم، مىبينيم خود مىفرمايد: «ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ: اين است كتابى كه در [حقانيت] آن هيچ ترديدى نيست [و] مايه هدايت تقواپيشگان است (بقره/2) اين كتاب را كتاب هدايت خوانده».
ويژگي مفسر و ويژگي تفسير امام خميني(ره)
«مفسر بايد شؤون الهيه را به مردم تعليم كند و مردم بايد براى تعلم شؤون الهيه به آن رجوع كنند تا استفادت از آن حاصل شود «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا، و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مىكنيم و[لى] ستمگران را جز زيان نمىافزايد» (اسرا/۸۲). چه خسارتى بالاتر از اينكه سى چهل سال كتاب الهى را قرائت كنيم و به تفاسير رجوع كنيم و از مقاصد آن بازمانيم.»
امام خميني(س) به تناسب از روشهاى مختلف براي تفسير قرآن سود جسته است. حضرت امام (ره) تلاش كردهاند تا با رفع حجاب از اسرار قرآن مقاصد آن را براى جويندگان حقيقت روشن نمايند و به مرتبه ايمان مطلوب برسانند. به تعبيرامام راحل(ره) مطلوب در تلاوت قرآن شريف آن است كه در قلب انسان تأثير كند و باطن انسان صورت كلام الهي گردد و از مرتبه ملكه به مرتبه تحقق رسد.
سامان صاحبجلال
جمعه 6 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]