واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: سالروز «عمليات كربلاي 4»؛آنچه بر غواصان گذشت
امروز سوم ديماه مصادف با سالروز آغاز «عمليات كربلاي 4» در ديماه سال 1365 است.
براساس راهبرد نظامي ارائه شده از سوي سپاه پاسداران به مسئولان كشور براي نيل به پيروزي در جنگ،ميبايست در جبهه جنوب،جادههاي شمالي و جنوبي بصره و نيز در جبهه شمالي،جادههاي مواصلاتي كركوك به بغداد قطع و يا تهديد شوند و در نتيجه،صدور نفت عراق به خارج كاملا قطع و سپس حركت اصلي به سمت بغداد آغاز شود.
به گزارش ايسنا، بر همين اساس،محاصره و سپس تصرف شهر بصره به عنوان هدف عمليات اصلي سپاه پاسداران در سال ١٣٦٥ مورد توجه قرار گرفت كه براي تحقق آن به كارگيري حدود ٥٠٠ گردان و آن هم از سه محور ضرورت يافت اما به دليل مشكلاتي همچون ضعف امكانات نظامي، تنها يك محور به عنوان تنها راه باقيمانده جنگ در جبهه جنوب انتخاب شد.
به عبارت ديگر،پس از حذف دو محور احاطهاي (هور و فاو) منطقه شلمچه و ابوالخصيب به منظور انجام عملياتي بزرگ و سرنوشتساز برگزيده شد.
اهداف عمليات:
تصرف شهر بصره و تهديد جاده صفران – بصره
منطقه عمليات:
منطقه عملياتي ابوالخصيب و شلمچه داراي ارزشها و ويژگيهاي مهم سياسي و نظامي است و ميتوان آن را مهمترين منطقه عملياتي در جبهه جنوب دانست. مركز اين منطقه، نخلستانهاي اطراف اروندرود – حد فاصل جزيره بلجانيه تا بصره است– كه عرض آن چهار تا پنج كيلومتر و طول آن حدود ١٥ كيلومتر است.
زمين منطقه عملياتي از دو جهت داراي خصوصيات مهمي است:
١- وجود نهرها و كانالهاي كشاورزي كه عمق مناسبي دارد و از آنها ميتوان براي پدافند استفاده كرد.
2- جناحين منطقه عملياتي كه از شمال به آبگرفتگي شلمچه و كانال ماهيگيري و از جنوب به «خور زبير» و زمينهاي باتلاقي اطراف آن منتهي ميشود و دشمن در آن قدرت پاتك ندارد.
استعداد دشمن:
شمال منطقه عملياتي در حوزه استحفاظي سپاه سوم و جنوب آن در حوزه استحفاظي سپاه هفتم عراق قرار داشت. «لشكر ١١ پياده از سپاه سوم» و «لشكر ١٥ پياده از سپاه هفتم» در منطقه حضور داشتند.
در ذيل اسامي كليه يگانهايي كه قبل و حين عمليات در منطقه حضور يافتند، آورده شده است:
الف – يگانهاي پياده:
تيپهاي ١٩، ٢٢، ١٠٤، ١١١، ٨٠٢ ، ٨٠٥، ١٠٧، ١٠٢، ٧٠٢، ٤٢٠، ٤٢١، ٤٢٩، ٤٥، ١١٢، ٤٧، ٢٣، ٢٣٨، ٤٣٦، ٨٠٢، ٥٠١، ٤٠٢، ١١٧ و ٢٨
ب– يگانهاي زرهي:
تيپهاي ١٦، ٣٠ و يك گردان مستقل
ج – يگانهاي مكانيزه:
تيپهاي ٢٥ و ٨
د– گارد رياست جمهوري:
تيپهاي ٢ و ٤ از «لشكر١ كماندويي» و تيپهاي ٧ و ٨ از «لشكر ٢ پياده».
ه – نيروي مخصوص:
تيپهاي ٦٦ و ٦٨
و – كماندو:
«تيپ٤ كماندويي» ستادكل و «گردان كماندويي لشكر26»
ز– جيش الشعبي
«قاطع ٥٨ المثني»
قواي خودي:
هدايت فرماندهي عمليات بر عهده «قرارگاه مركزي خاتمالانبياء (ص)» سپاه پاسداران بود و چهار قرارگاه عملياتي نيز اجراي آن را بر عهده داشتند.
«قرارگاه نجف» هدايت نيروهاي زير را به عهده داشت:
لشكر ١٩ فجر، لشكر ٥ نصر،لشكر ١٧ عليابنابيطالب (ع)،لشكر ١٥٥ ويژه شهدا،تيپ ٢١ امام رضا (ع)،تيپ ٥٧ حضرت اباالفضل (ع)،تيپ ١٢ حضرت قائم (ع)،+ ٤ گردان توپخانه.
«قرارگاه قدس» هدايت نيروهاي زير به عهده داشت:
لشكر ٢٥ كربلا،لشكر ٤١ ثارالله (ع)،لشكر ١٠ سيدالشهدا(ع)،+ چهار گردان توپخانه قرارگاه كربلا.
لشكر ٢٧ محمد رسولالله(ص)،لشكر ١٤ امام حسين)ع)،لشكر8 نجف اشرف و لشكر ٣١ عاشورا، تيپ ٤٤ قمربني هاشم (ع)،لشكر ٣٢ انصار الحسين)ع)،+ چهار گردان توپخانه.
قرارگاه نوح هدايت نيروهاي زير را به عهده داشت:
لشكر ٧ وليعصر(عج)،تيپ٣٣ المهدي (عج)،تيپ١٨ الغدير،ناوتيپ اميرالمومنين (ع)،+ ٤ گردان و يك آتشبار توپخانه.
هم چنين دو تيپ توپخانه تحت امر قرارگاه مركزي بودند:
- تيپ ٦٣ خاتم الانبياء (ص) با چهار گردان و دو آتشبار
-تيپ ١٥ خرداد با ٤ گردان و دو آتشبار
ضمناً از مجموع ٣٥٢ گردان مورد نياز، حدود ٢٥٠ گردان آماده شد كه يگانهاي عمل كننده هر يك بين هفت ٧ تا ٢٤ گردان را سازماندهي كرده و در خود جاي دادند.
طرح عمليات:
چهار منطقه شلمچه، ابوالخصيب، مقابل امالرصاص و جزيره مينو – به اين دليل كه به لحاظ مانور، آتش، عقبه و پشتيباني به هم وابستهاند – براي انجام اين عمليات بزرگ انتخاب شد. بر همين اساس، هر يك از چهار منطقه فوق به عنوان خط حد يك قرارگاه عملياتي تعيين شد:
- قرارگاه نجف: از شمال پنج ضلعي شلمچه تا جزاير بوارين و امالطويله پيشروي در محور شلمچه.
- قرارگاه قدس: انجام حركت اصلي عمليات با عبور از تنگه امالرصاص – بوارين و پيشروي در محور پتروشيمي و ابوالخصيب.
- قرارگاه كربلا: مقابله با پاتك دشمن از مقابل جزيرهام الرصاص، تامين كل منطقه و پيشروي تا جاده دوم و سوم.
- قرارگاه نوح: تامين جناح چپ و پيشروي در مقابل جزيره مينو.
همچنين، يگانهاي تحت امر اين قرارگاهها ميبايست طي شش مرحله به اهداف نهايي خود – از شمال به تنومه و از جنوب به پشت كانال بصره – برسند.
شرح عمليات:
عمليات ميبايست در ساعت ٢٢:30 مورخ 1365/10/3 آغاز ميشد. به همين خاطر غواصهاي خودي ساعاتي قبل به درون آب رفته و به سمت خط دشمن حركت كردند. در اين ميان، نيروهاي دشمن كه كاملا آماده و هوشيار بودند، ضمن پرتاب منور، با تيربار و خمپاره به طرف نيروهاي خودي شليك ميكردند. در مجموع، عمليات خارج از كنترل و هدايت فرماندهي قرار گرفته بود و قبل از هر دستوري يگانها با توجه به نوع وضعيت و هوشياري و عكسالعمل دشمن به محض رسيدن به ساحل، درگيري را آغاز ميكردند. در اين حال، رمز عمليات (يا محمد) حدود ساعت ٢٢:45 اعلام شد و نيروهاي عمل كننده فقط توانستند در جزاير سهيل، قطعه، امالرصاص، امالبابي و بلجانيه نفوذ كنند و در بعضي مناطق نيز به صورت موضعي رخنه كنند.
در مقابل، نيروهاي دشمن با پرتاب پي در پي منور و اجراي چند مورد بمباران كنار نهر عرايض (عقبه برخي از يگانها) و همچنين اجراي آتش مؤثر روي رودخانه اروند، عملا سازمان غواصها و نيز نيروهاي موج دوم و سوم را به هم زد. به طوري كه نيروهاي يگانهاي مجاور بعضا پراكنده شده و اغلب نميتوانستند روي هدف عمل كنند.
يكي از مناطق حساس عمليات،جزيره امالرصاص و نوك «بوارين» بود كه به رغم تلاش بسياري كه براي تصرف آن انجام شد، به خاطر هوشياري دشمن امكان ادامه درگيري از ميان رفت.
دشمن با شليك پرحجم تيربار روي آب،از عبور نيروها از تنگه امالرصاص– بوارين جلوگيري كرد. مضافا اين كه به خاطر حساسيتي كه دشمن نسبت به امالرصاص داشت، در پدافند آن از ٩ رده مانع طبيعي و مصنوعي بهره ميبرد،به طوري كه هرگاه از هر خط عقب رانده ميشد، در خط بعدي كه نسبت به خط قبلي اشراف و تسلط داشت، مقاومت ميكرد.
در اين حال،با توجه به هوشياري دشمن، امكان ادامه عمليات ميسر نبود، لذا به منظور حفظ قوا و طراحي عمليات آتي، از ادامه نبرد اجتناب شد.
در اين عمليات، ٩٨٥ تن از نيروهاي خودي شهيد و ٨٠٧١ تن مجروح شدند.
ميزان تلفات و ضايعات وارده بر دشمن به شرح ذيل است:
حدود ٨٠٠٠ كشته و زخمي.
حدود ٦٠ اسير.
انهدام حدود ٧٠ دستگاه زرهي، مكانيزه و خودرو.
انهدام تعداد زيادي سلاح سبك و نيمه سنگين.
سه شنبه 3 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 119]